Katalog

SON ARAŞTIRMALAR KALP ENFARKTÜSÜNE KAR I YEN KÖK HÜCRE TERAP S Alman bilim insanları yeni bir kök hücre terapisi ile farelerde kalp enfarktüsünü tedavi etmeye başardı. (Cell Stem Cell, Nisan). Farelerin sırt omuriliğinden kalbe yönlendirilen kök hücreler buradaki hasarlı dokuyu onarmışlar. FOK KATL AMI BÜYÜYOR Kanada hükümeti bu yılki av sezonunda 338.200’ün fokun öldürülmesine izin verdi. Yani bu yıl 55.000 daha fazla fok öldürülecek. Balıkçılık bakanı Gail Shea’nın açıklamasına göre kısa bir süre başlayacak av sezonunda 280.000 semer foku (Phoca groenlandica) 8200 balonlu fok (Cystophora cristata) ve 50.000 gri fok Halichoerus grypus) öldürülecek. Hayvanları koruma dernekleri bu kararı skandal olarak değerlendirdiler. Uluslararası Hayvanları Koruma Birliği “Humane Society” ise fokların hızla azaldığı konusunda uyardı. Kanada hükümeti semer fokunu koruma altına alması gerekirken katlediyor diyor birliğin müdürü Rebecca Aldworth. IFAW (Uluslararası Hayvanları Koruma Vakfı) çalışanı Sherly fink ise bu kadar çok fokun gereksiz yere öldürüldüğünü, çünkü dünya piyasasının artık fok kürküne doyduğunu vurguladı. Fok sayısının önemli ölçüde azalması bekleniyor. Yetkililer Kanada’nın doğu sahillerinde yaklaşık olarak 6,4 milyon fokun yaşadığını tahmin ediyorlar. Her yıl tekrarlanan fok avı dünya genelindeki en büyük toplu hayvan katliamı. Yüzlerce balıkçı fokları en acımasız şekillerde öldürüyorlar. Oysa üst yüzeydeki motifler sadece kanatlar açılıyken görülür. Uzaklaştırıcı ve cinsel uyarıcılı özelliklere aynı anda sahip olmak doğanın en eski ikilemi. Mekânsal ayırım sayesinde kelebekler bu sorunu çok şık bir şekilde çözmüşler diyor Oliver. Yeni strateji sayesinde farelerin hayatta kalma şansı yükseldi, diyor bilim insanları. İnsanlar üzerindeki ilk testlerin önümüzdeki yıl içinde gerçeklemesi bekleniyor. Münih LudwigMaximilians Üniversitesi’nde Wolfgang Michael Franz yönetiminde çalışan araştırmacılar, farelere aktardıkları GCSF hormonu sayesinde sırt omuriliğindeki kök hücrelerin kan dolaşımına girmesini sağlamışlar. BROKOL YLE M DE TEM ZL Amerikalı biyokimyacı Jed Fahey ile çalışan uluslararası bir ekip düzenli olarak yenen brokoli filizinin mide kanseri riskini düşürdüğünü buldu. Brokoli filizi güçlü bir antioksidan olan sulforafan içermekte. Bu kimyasal birleşim bir dizi mide kanserinden sorumlu tutulan Helicobacter pylori bakterisine karşı bedenin savunmasını güçlendirmekte. Brokoli filizinin etkisi birçok deneyde kanıtlanmış. Mesela Japonya’da Helicobacter pylori bakterisi taşıyan 25 kişi her gün 70 gram brokoli filizi yemiş. Sekiz hafta sonra bakterilerin önemli ölçüde azaldığı saptanmış. Farelerle gerçekleştirilen deneylerde ise brokoli filizinin etki mekanizması ayrıntılı bir şekilde çözülebilmiş. Buna göre filizlerde bulunan sulforafan, koruyucu enzimin üretilmesinden sorumlu olan Nrf2 genini etkinleştirmekte. Söz konusu enzimler, bedeni zararlı DNA değişimlerinden ve iltihaplardan koruyor. Bu geni taşımayan farelerde, brokoli filizi olumlu bir etki yapmıyor. Brokoli filizi olgun brokoli bitkisine karşın çok daha fazla sulforofan içermekte. Bilim insanları bununla birlikte bu etkinin abartılmaması konusunda uyarıyor. Nitekim brokoli filizi midedeki bakteri miktarını azaltıyor ama enfeksiyonu tamamen iyileştirmiyor. KELEBEK KANADINDA DO ANIN EN ESK K LEM Bazı kelebek kanatlarının iki işlevi var. Hem karşı cinsi çekiyor hem de düşmanları kovalıyorlar. Anlaşıldığı üzere kanadın üzerindeki motifler karşı cinsi uyarırken, alttaki motifler düşmanları uzak tutuyor. Amerikalı bilim insanları bu sonuçları ilk kez evrimsel modellerle kanıtladılar. Sonuçların, kanat motifinin evrim süreci içindeki gelişimini daha iyi anlaşılmasını sağlayacak. Charles Darwin de araştırmaları sırasında kelebek kanadındaki iki yüzün farklı işlevi olabileceğini düşün müştü. Yale Üniversitesi’nden Jeffrey Oliver ve arkadaşları şimdi bu tezi kanıtlayabilmek için Afrika’da yaşayan bir kelebek (Bicyclus anynana) türünü incelemişler. Bu kelebek türü kanatlarının iki yüzünde de göze benzer motifler taşır. Araştırmacıların analizlerine göre kanadın üst yüzeyindeki göz motifleri evrim sürecinde çok daha hızlı gelişmiş. Ayrıca erkek ve dişi kelebeklerde bu motifler (kanadın alt yüzeyindeki motiflere kıyasla) birbirinden daha farklı. Daha önceki araştırmalardan eş seçimiyle ilgili özelliklerin diğerlerine göre çok daha hızlı oluştuğu bilindiği için kanadın üst yüzeyindeki motiflerin karşı cinsi uyardığını söylüyor bilim insanları. Sonuçlar öte yandan kelebeklerin davranışlarıyla ilgili araştırma sonuçlarıyla da örtüşmekte. Mesela kelebekler bir yere konduklarında, kanatlarını kapatarak otururlar ve bu şekilde kanatların alt yüzeyleri görünür. 2009 STANBUL L SELER ARASI AKIL OYUNLARI YARI MASI Geleceğin Türk Beyin Takımı’nda yer alacak çocuklarını, Akıl Oyunları Dergisi ve Türk Beyin Takımı, 16 Mayıs 2009 Cumartesi Saat 10:00’da seçiyor. Bu amaçla İstanbul’da 2 yıldır düzenlediğimiz Liselerarası Akıl Oyunları Yarışması, “2009 stanbul Liseleraras Ak l Oyunlar Yar mas ” adıyla düzenleniyor. Yarışmanın düzenleneceği ev sahibi okul, Mef Okulları’dır. Yarışmanın amacı, öğrencilerin zekâ oyunları konusunda gelişimine katkıda bulunmak; öğrencilerin eğlenceli vakit geçirerek analitik düşünme teknikleriyle tanışmalarını ve bu becerilerini geliştirmelerini sağlamak. Bütün orta dereceleri okulların hazırlık, 9, 10, 11 ve 12. sınıfları katılabiliyor. Kazananlara ödüller verilecek. Telefon: 0212 287 69 00 dahili:1230, Eposta: [email protected] ‘D KKAT: TÜ’DE M ZAH VAR!’ Araştırma CİVCİVLER BİLE SAYABİLİYORMUŞ İtalyan bilim insanlarının son bir araştırmasına göre civcivler sayabiliyor. Sevimli hayvanlar en azından küçük kümeleri büyük kümelerden ayırt edebiliyorlar. Civcivlerin aritmetik yetileriyle ilgili araştırma yazısı Proceedings of the Royal Society B dergisinde yayımlandı. Deneyler sırasında birkaç saat önce yumurtadan çıkan civcivlerin kafeslerine beş sarı plastik top yerleştirilmiş. Üç gün sonra kafese eklenen bölmenin bir tarafına dönüşümlü olarak iki veya üç top konmuş. Civcivler her zaman daha fazla top bulunan bölmeyi seçmişler. Civcivlerin gerçekten de büyüklüğe değil sayıya göre tercih yaptıklarını kanıtlamak isteyen araştırmacılar, sarı topların yerine yassı kırmızı markalar kullanmışlar. Bu sefer de civcivler daha fazla marka barındıran bölmeyi tercih etmişler. Üçüncü deneyde ise civcivlerin önünde beş nesne toplama veya çıkarma işlemini sembolize edecek şekilde hareket ettirilmiş. Bu deneyde de civcivler içinde daha fazla nesne bulunan bölmeyi seçmişler. Sonuçlar civcivlerin yumurtadan çıktıktan kısa bir süre sonra sayı sayma yeteneğine sahip olduklarını göstermekte diyor Triente Üniversitesi Beyin Araştırmaları Merkezi’nden Rosa Rugani. Basit matematik yetisinin varlığı daha önceki araştırmalarla bebeklerde ve şempanzelerde de kanıtlanmıştı. CBT 1153/ 4 24 Nisan 2009 İ T Ü Rektörlüğü 1 Nisan 2009 tarihinde “Nisan Bir” şakası düzenledi. Rektörlük, Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji Eki’nde karikatürleri düzenli yayımlanan Prof. Dr. Tayfun Akgül’ün bilim karikatürlerinden seçme 10 eseri büyük boy posterler halinde İTÜ Ayazağa Kampusu’nda çeşitli binalara astı. Daha önceden duyurusu yapılmayan, sürpriz bir “Açıkhava Karikatür Sergisi” düzenleyen Rektörlük, Ayazağa Kampüsü’nde neşeli görüntüler oluşturulmasını hedefliyor. Sergi herkese açık. Toplamı 500 metrekareyi bulan büyük boyutlu karikatürlerden oluşan bu tür bir sergi, belki de ilk kez düzenleniyor. Sergilenen eserler Haziran ayına dek binalarda “asılı” kalacak. Eserleri bulabilmek için izleyicilerin Yerleşke’de "araştırıcı" bir gezi yapması gerekiyor. Nilgün Özbaşaran Dede