Katalog

GÜNDEM İklim ve Gelecek: İki Rapor ‘Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak: İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İ.Ü. Yayınları Cumhuriyet BİLİM VE TEKNOLOJİ Sayı: 1186 11 Aralık 2009 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk GENEL YAYIN YÖNETMENİ İbrahim Yıldız YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı SORUMLU MÜDÜR Miyase İlknur GÖRSEL YÖNETMEN Tüles Hasdemir Kopenhag’da dünya iklim zirvesi yapılırken, iki rapordan söz etmenin yeridir. İlki Türkiye Bilimler Akademisi’nin çevirip yayımladığı “Binyılın Ekosistem Değerlendirmesi” (BED) Birleşmiş Milletler genel sekreterliği tarafından 2000 yılında başlatılan bir oluşumun bildirisi. Amacı: “İnsanlığın refahı için ekosistem değişikliğinin sonuçları ve doğal kaynakların korunma yöntemleri, bu sistemlerin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için alınması gereken önlemler ve insanlığın refahı için gerekli bilimsel dayanağı belirlemektir.” Elimizdeki, Değerlendirmle Kurulu’nun bildirisidir. Bildiri; “dünya çapında 1360 bilim insanının çalışmasının ürünü olan, Birleşmiş Milletler örgütleri, uluslararası konvansiyonlar, sivil toplum kuruluşları, işadamları ve yerel halkın katılımıyla hazırlanan Binyılın Ekosistem Değerlendirmesi Raporu’nun özeti”dir. İlk sayfalarda “anahtar iletiler” okura sunuluyor. Burada, “günümüz teknolojisi ve bilgi seviyesi, insanlığın ekosistem üzerindeki etkisini büyük ölçüde azaltılabilir“ deniyor, ancak “bunların kapsamlı olarak uygulanması ihtimali yoktur. Ekosistem kaynakları tükenene kadar ücretsiz ve sonsuz olarak algılanır ve sonuçta bunun bedeli ödenir,“ cümlesi, sanırım dünyanın bugünkü durumunda bu konuda okuduğum en gerçekçi saptamadır! Bu saptama ışığında Kopenhag zirvesinde olan biteceklere ve zirve sonuçlarına bakabiliriz! Çünkü “serbest piyasa ekonomisi”, en kısır görüşlü, verdiği zararlar bilindiği halde herkesin vargücüyle ayakta tutmaya çalıştığı, yerküreyi yiyip bitiren en aptalca uygulamalardan biridir! Kopenhag zirvesinden, bu azgınlığı dizginleyecek bir karar asla çıkmayacağına göre, yine sorun “serbest piyasa ekonomisi“ içinde çözüm arayışlarında düğümlenecektir. Yeni teknolojilerin yeni enerji kaynaklarını devreye sokması beklenecektir. Ama “dünya eşeği”nin hali dermanı kaldı mı! Bildiri oldukça serttir. Bize önce “Doğanın sundukları”nı grafiklerle anlatıyor; sonra da “Doğa üzerindeki etkiler ve sonuçları”nı gösteriyor; son olarak da bilanço çıkartıyor: “Hizmetlerin Durumu”: Sürdürülebilir yaşama ilişkin bütün alanlarda yerküre eksilerle dolu: Balıkçılık, yabani besinler, yakacak odun; genetik kaynaklar; biyokimyasal doğal ilaçlar tıbbi ürünler; hava kalitesi; iklim düzenlemesi; erozyon; suyun kalitesi; haşereilaçlama nedeniyle doğa üzerinde baskı; polenleşmede azalma; doğal tamponların kaybı ile doğal afetlerin yükselen etkisi... Bildiri’nin Doğal Kaynaklar ve Beşeri Gelişmeler bölümünde Doğa ve Yoksulluk ele alınıyor. Gelecek İçin Seçenekler bölümünde olası senaryolar üzerinde duruluyor.. Bildiri, önemli, bence a) okullarda şu sıralarda tamamı okutulmalı ve üzerinde tartışılmalı.. b) Duyarlı büyük şirket ve kuruluşlar, bütün çalışanlarının bu bildiriyi okumalarını sağlamalı, şüphesiz şirket ve kurumlar bildiri ve sonuçlarını rehber kabul etmeli aynı zamanda! Akademi’nin web sitesinden isteyeceksiniz.. İndirilebilir mi, göremedim. Ama bir tane alınabilir ve çoğaltılabilir! Kısa, öz, ana mesajlar var. Onlarca ilgili kitaptan daha değerli! Büyük boy renkli 24 sayfa. *** İkinci yayın, İklim Çözümleri: 2050 Türkiye Vizyonu. WWFTürkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) yayını.(www.wwf.org.tr) 83 sayfalık büyük boy ve web sitesinden indirilebilir olan raporun içeriğinden bahsedebilirim: İklim değişikliği takozları, Küresel iklim değişikliği ve Türkiye, Türkiye için iklim takozları, Türkiye’nin iklim müzakerelerinde durumu ve stratejisi. Genel Müdür Filiz Demirayak‘ın sunuşundan sonra, yönetici özeti ile rapor hakkında bilgi edinebilirsiniz. AKADEMİ’YE DÖRT YENİ ÜYE Türkiye Bilimler Akademisi’ne 4 yeni üye daha seçildi. 5 Aralık 2009 tarihli Genel Kurul toplantısında, Prof. Dr. Sami Gülgöz, Prof. Dr. Ahmet Oral ve Prof. Dr. Tayfun Özçelik Asli Üyeliğe; Prof. Dr. Vural Bütün Asosiye Üyeliğe seçildi. OKUR NOTU Sayın Bursalı, Türk akademisyenlerinin ülkemizdeki bu kötü gidişata kendilerini ilgilendiren kesimlerde neden tavır koymadıkları konusunda isyan etmekte yerdengöğe kadar haklısınız (CBT; 4 Aralık 09). Kötü insan olma pahasına gerçekleri söyleyebilmek, en azından bilime ve bilimin yol göstericiliğine inanmak, ondan da önemlisi bilim üretmekten geçmektedir. Örnek olarak gösterdiğiniz “Göttingen Yedileri”nin, onları anlatan dergideki yazıda, bu özelliğe sahip insan oldukları görülmektedir. Göttingen Yedileri’ni günün idaresine tavır koydurtan güç; bilimdir, bilimin gücüdür, bilim üretmenin verdiği güçtür. Ülkemizin bu durmlara düşmesinin nedeni de, bilim üretemeyen akademisyenler ülkesi olduğundandır (azınlıkta olanlar hariç). Bilim inancı olmayan, bilim üretmeyen, kısaca bilimsel güce sahip olmayan bir insan, bulunduğu mevkiide kalabilmek için gücünü başka yerlerden (siyasi iktidardan, mafyadan vb) almak durumundadır. Size kolaylıklar diler, saygılar sunarım. İbrahim Gedik (Jeoloji Y.Müh.) obursali@cumhuriyet.com.tr Sağlık sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212.3437274 Faks: 0212.3437264 CUMHURİYET REKLAM Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul CBT 1186 / 3 11 Aralık 2009