Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Tanınmış bir kalp cerrahı – İpek kozası. 2. Protein sentezine yardımcı olan bir asit türü – Açıkgöz –Geveze – Yağlı boya resim yapmaya yarayan bez. 3. Kulak iltihabı – Pamuk kozası – Ksenonun simgesi – Sara hastalığı. 4. Büyük fare – Elektrik ampulü ve fonografı da bulan Amerikalı mucit – Saçsız kimse – Bilinç. 5. Ondalık logaritma’nın ve buna karşılık olan fonksiyonun uluslararası kısaltması – Dalgalı akımlı elektrik motor ya da dinamolarında hareketli bölüme verilen ad – Kuşlarda taşlık, katı – Tembih sözü. 6. Gözün renkli bölümü – Felç – Karagöz perdesi – Huzurlu, dingin. 7. Tanzanya’nın plaka işareti – Azot’un eski simgesi – “Deniz …” (medüz) – Trityumun bir protondan ve iki nötrondan oluşan atom çekirdeği. 8. Ölümsüz – Namuslu – “… Rüştiyei” (Osmanlı döneminde açılan ortaokul düzeyindeki kız okullarına verilen ad). 9. Dem – Yıldızların yüksekliğini ve açı uzaklığını gözlemeye yarayan alet – Nar çiçeğin renginde bir süs taşı. 10. Bir matematikçi – Çanakkale’de bir burun. 11. Bir nota – Macun – Bir ilimiz. 12. Çiçekleri sarı renkli bir kır bitkisi – Jüpiter’in bir uydusu – “… Herkülü” (Naim Süleymanoğlu’na verilen ad). 13. Aktinyumun simgesi – İtalya’da bir ırmak – Mısır’ın plaka işareti – Dördül. 14. Alaca benkli – Mikroskop camı – Matematikte 3,14 sayısı – Koca. 15. Kalkan, zırh gibi korumma aracı – Dölyatağı – Yan, kat. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Louis Victor Duc de …” (Maddenin ışık gibi dalgalar halinde hareket edebileceğini söyleyen, Fransız fizikçi) – “Michael …” (Resimdeki İngiliz fizikçi). 2. Türevi bilinen fonksiyon – Romanya parası – Baryumun simgesi. 3. Erişmiş, ulaşmış – Odysseus’un memleketi – Çerkez destanı. 4. Aksi – Ekolali. 5. Bir harekata merkez olarak seçilen yer – Japon tiyatrosunun bir türü – Vergilius’un ünlü destanı – Sakalar’ın ünlü destanı. 6. Çocuklarda kalsiyum, fosfor eksikliğinden ya da dengesizliğinden ileri gelen, biçim bozukluğuna neden olan kemik hastalığı – Bozkır. 7. Kayak – Bir sayı – Ut çalan kimse – Kum saati. 8. “Pierre de …” (Modern rakamlar teorisinin babası olarak kabul edilen, Fransız matematikçi) – ABD Profesyonel Basketbol Ligi – Argonun simgesi. 9. Hollanda’nın plaka işareti – Eşyaya ve hayvanlara vurulan damga – Avustralya’da yaşayan bir cins devekuşu. 10. “Sir Hiram Stevens …” (İlk otomatik makineli tüfeği icat eden, İngiliz mühendis) – Bağırsak solucanı. 11. Ege Bölgesi’nde antik bir kent – Hamız – Japonya’da kullanılmış eski bir hacim ölçüsü birimi. 12. Cezayir’de bir ırmak – Başı pullu, boyu 2 m kadar olan, zehirli ve tehlikeli bir yılan – Garez. 13. “Elealı …” (Paradokslarıyla ünlü olan Eski Yunan filozofu) – Teminat. 14. İçi gaz, sıvı ya da katı herhangi bir maddeyi alabilen oyuk nesne – Hasır ya da meşin sofra – Türkiye’nin plaka işareti – Acıbadem ağacı. 15. Balgamtaşı – Endonezya’nın plaka işareti – “Nicolas François …” (Gıdaların saklanabilmesi için konserve kutularını bulan, Fransız kaşif).16. Finansal kiralama. 17. Yolcu evi – Mazdek dininde ateş. 18. Büyüteç – Çeşitli renklerde kareli olan kumaş. 19. Beyaz, kırmızı ya da sarı renkli çiçekleri güzel kokulu bir ağaççık. 20. Sarmısaktaki doğal antibiyotik – Rusça evet. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu ilginç SORULAR Karbonatlı meşrubatların kemiklere etkisi Soru. Gazlı meşrubat içmek kemikleri zayıflatır mı? Yanıt: Zayıflatabilir. Ancak bunun için günde litrelerce karbonatlı meşrubat içmeniz gerekir. Sodalı içeceklerin kaygı uyandırmasının nedeni içerdiği karbon dioksittir. Karbon dioksit kanınızdaki suyla temas ettiği zaman karbonik asit haline dönüşür. Kandaki çok fazla miktarda asit, asidoz dediğimiz rahatsızlığa yol açar. Bu durumda yiyeceklerin içinde bulunan ve kemiklere gitmesi gereken kalsiyum alıkonur veya başka bir deyişle kalsiyum doğrudan çalınır. Endokrinolog Robert Heaney, asidozun en belirgin etkisinin kusma, başağrısı ve organlarda işlev aksamaları olduğunu belirtiyor. Karbonatlı meşrubatların asit içeriği, vücut metabolizmasının doğal olarak ürettiğinin %510’u arasındadır. Heaney’e göre bu oran kemiklerin kalsiyum emilimini kesmek için dikkate alınmayacak kadar azdır. Genel olarak sodanın karbonatlanması kemiklerin mineral içeriği üzerinde etki yaratmaz. Sodanın içindeki diğer maddeler, kemiklerden küçük miktarlarda kalsiyum çalabilir. Örneğin kafein böbreklerin kandan sodyum çekmesine neden olabilir. Ancak vücut bu etkiyi 24 saat içinde tersine çevirir. Bir diğer suçlu da fosforik asittir. Bu da kolanın içinde bulunan başka bir maddedir. Son yapılan araştırmalara göre vücutta fosforun kalsiyuma olan oranı fosfora doğru düşüş gösterirse zaman içinde kemik kaybı ortaya çıkabilir. Sonuçta arada sırada içilen kola kemik yapısını kırılgan hale getirmez. Ancak bunun yerine bir bardak içilirse kemikleriniz güçlenir. Misvak ve diş sağlığı Soru: Misvak nerden elde ediliyordu? Yararı neydi? Yanıt: Suudi Arabistan, Sudan, Mısırın güneyi, Çad ve Hindistan’ın doğu bölgelerinde yetişen arak ağacının dalından, bir karış uzunlukta kesilen parçadır. Latince adı Salvadora persica L. olan ağacın odunu çok liflidir “Medical History” isimli dergide Gerrit Bos tarafından kaleme alınan bir makalede, bu ağacın dalından elde edilen misvağın, bir ucunu çiğneyerek lifli hale getirildiği ve yemeklerden sonra dişlerin bununla fırçalandığı yazıyor. İslam öncesi devirlerde de kullanıldığı belirtilen misvağın daha çok Arabistan’da İslam ile birlikte popüler olduğuna dikkat çekiliyor. Ancak Japonların “koyoji”, Romanyalıların “mastik”, Yahudilerin “qeşam” adı altında benzer bir ağaç dalından diş temizliğinde yararlandıkları da kaydediliyor. 809873 yılları arasında yaşamış Hunayn B. Ishak isimli Arap bilim adamı, “Dişlerin ve Dişetlerinin Korunması” adlı eserinde misvağın çok sık kullanılması durumunda diş etlerini kanatacağı ve yarardan çok zarar vereceğine dikkat çekerek, kullanımda aşırıya kaçılmamasını öğütlüyor. Günümüzde ise son bilimsel verilerin ışığı altında yürütülen araştırmaların sonucunda dişlerin ve diş etlerinin anatomik yapısı göz önünde bulundurularak tasarlanan diş fırçaları ve yine aynı şekilde geliştirilen diş macunları, ağız sağlığını tartışmasız misvaktan daha iyi korur. Özür ve düzeltme: Geçen sayımızda bulmacanın soru metni ile kare bulmacaları karışmıştır. Okurlarımızdan bu hata için özür diliyor ve bulmacanın doğru halini tekrar yayımlıyoruz. d ü ş ü n SORULAR ÇEVRE YOLU Düzenleyen: Necah Büyükdura (necah26@gmail.com) Kentimizin çevre yolunun batı bölümü, çapı 12 km olan bir dairenin yaklaşık 140 derecelik bir yayını gören bölümden oluşuyor. Çevre yolunu bu bölümde kesen bir 7 km’lik bir AB yolu ile bir de 10 km’lik bir CD yolu var. Bunlar birbirilerini 40 derecelik bir açıyla kesiyorlar. SORU: Çevre yolunun çevrelediği bölüme 7 km’lik yolun girdiği A noktasından, 10 km’lik CD yolunun bu bölümden çıktığı D noktasına kadar olan mesafe kaç metredir? 1117/23 15 Ağustos 2008 1115.sayıdaki “Basit Bir Çarpma İşlemi” sayılı bilmecenin yanıtı: SIMPLE: 102485 Bilmeceyi doğru bilen okuyucularımız: Süleyman ÇevikerYalıkavak, Sevinç Ödül OruçHatay, Yaşar ŞenMersin, Behçet Teumanİst, Sebahattin BektaşSamsun, Halise SaraçoğluDenizli, Ahmet SaraçoğluDenizli, Nesrin Gönülİstanbul, Ender Aktulgaİstanbul, Ahsen Canatİzmir, Güngör Bingölİst. Kerem Koş İzmit Not: Yanıtlarınızı, bilmeceyi düzenleyenlerin eposta adreslerine değil, (reyhan@cumhuriyet.com.tr) eposta adresine veya derginin 3.sayfasındaki "İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ" başlığı altındaki adrese postayla gönderebilir veya telefon ya da faks ile bildirebilirsiniz