Katalog

BİLİM DÜNYASINDAN K I S A SITMA VE AIDS ARASINDAKİ BAĞLANTI Tropikal bir hastalık olan sıtma, HIV virüsünün yayılmasına, virüsün neden olduğu AIDS hastalığı ise sıtmanın yayılmasına yol açıyor. Amerikalı bilim adamları iki hastalık etkenini de taşıyan insanların daha iyi tedavi edilmesi halinde HIV’ye bağlı yeni enfeksiyonların önlenebileceğine inanıyor. Seattle’daki Fred Hutchinson Kanser Araştırma Merkezi’nde Laith H A B E R L E R Sonuçlara göre çokeşli farelerden dünyaya gelen yavruların hayatta kalma şansı üç misli fazla. Çünkü diyor araştırmayı yöneten bilim kadını Diana Fischer, çokeşli farelerin iyi spermalı erkek farelerle çiftleşme şansı daha yüksekti. Araştırmadan çıkan diğer bir sonuçsa erkek farelerin kısa ve yoğun geçen çiftleşme mevsiminin ardından yorgun düşerek ölmelerine rağmen dişilerin üç çiftleşme mevsimini atlatabildiklerini göstermekte. sinde. Söz konusu etki maddesini içermeyen aşıyı olan bir kontrol grubu bulunmadığı için aşının olası etkisinin kanıtlanması henüz mümkün olmamış. ÇOKEŞLİLİK SAYESİNDE SAĞLIKLI BEBEKLER Avustralya’da gerçekleştirilen bir araştırmaya göre eşlerini değiştiren dişi fareler daha sağlıklı yavrular getiriyor dünyaya. Avustralya Ulusal Üniversitesi bilim adamları bu sonuca, Avustralya’ya özgü etçil keseli farenin iki yıllık "aşk yaşamını" inceleyerek elde etmişler. Araştırma sırasında bir grup fare tek eşle, diğer grup çok eşle çiftleştirilmiş. VENÜS YÜZEYİ SANILANDAN YAŞLI ÇIKTI Minnesota Üniversitesi bilim adamları, Venüs yüzeyinin bugüne kadar sanılandan daha yaşlı olduğunu buldu. Vicki Hansen’in hesaplamasına göre gezegenin üzerindeki kayaç formasyonları bir milyar yıldan daha yaşlı. Bilim kadını Venüs sondası Magellan’ın 1990’lı yıllarda almış olduğu görüntüleri yeniden değerlendirmiş. Bilim adamları gezegen yüzeylerinin yaşını meteorit çarpışmalarıyla meydana gelen krater sayısı ve aşınma süreçlerine göre belirleyebiliyorlar. Venüs’ün üzerinde bulunan yaklaşık bin kratere göre yaklaşık 500 milyon AbuRaddad yönetiminde çalışan ekip, bu iki hastalığın yayılışını bilgisayarda tasarlamış. Daha önceki araştırmalardan kandaki HIV virüs oranının, hastanın bir de sıtmaya yakalanması halinde on misli arttığı bilinmekte. Buna bağlı olarak da HIV virüsünün cinsel ilişki yoluyla bulaşma olasılığı yükselmekte. Kenya’daki 200 bin nüfuslu Kisumu kentine göre yapılan hesaplamalar, yeni HIV vakalarının, kanlarındaki virüsün oranının sıtma hastalığı yüzünden artan kişilerin sebep olduğunu göstermekte. Afrika’daki sıtma salgınının, HIV yüzünden zayıflayan bağışıklık sistemleri yüzünden büyüdüğü belirtiliyor. Kisumu’da 1980 yılından bu yana 980 bin yeni sıtma vakası ve 8 bin 500 yeni HIV vakası ortaya çıkmış. Sıtma dışında tüberküloz gibi diğer enfeksiyon hastalıklarının da Aids salgınını tetiklemiş olabileceği sanılıyor. yıllık bir yaş tahmini yapılmıştı. Ancak buna göre büyük bir felaketin de göz önünde bulundurulması gerekiyordul. Senaryoya göre muazzam volkan püskürmeleri yüzeyi ve dolayısıyla daha eski olan kraterleri bir ila üç kilometre kalınlığında bir magma tabakasıyla örtmüştü. Astronom Vicki Hansen şimdi bu dağlık bölgeyi daha ayrıntılı bir biçimde inceledi. Dağlar lavla dolup taşan vadilerle birbirinden ayrılıyor. Hansen, dağların yamaçlarına göre lavların nerden aktığını tasarlamış. Vadilerin farklı derinliklerine göre de daha sonra bunların farklı dönemlerde lavla beslendiğini saptamış. Lavların akması sırasında eksi formasyonlar bozulmamış ve bilim kadınının hesaplarına göre bunlar en az bir milyar yaşında. Bu da Venüs’te küresel bir volkan felaketinin yaşanmadığını göstermekte. Hazırlayan: Nilgün Özbaşaran Dede HAYVAN ARAŞTIRMALARI AYNA TESTİNİ FİLLER DE GEÇTİ İnsansı maymunlar ve balinaların aynada kendi yansımalarını tanıdıkları biliniyordu. Filler de aynı yetiye sahip! Sosyal bir canlı olan filin, büyük beyni nedeniyle de ayna testinde başarılı olacağını bilim adamları uzun bir süredir tahmin ediyorlardı. Emory Üniversitesi araştırmacısı Joshua Plotnik şimdi davranış bilimcisi Frans de Waal ve Diana Reiss ile birlikte bir test yaparak bu tahmini doğruladı. Bilim adamları fillerin kendilerini aynada tanıma yetisini kontrol edebilmek için Bronx hayvanat bahçesinde üç Hint filinin (Elephas maximus) yaşadığı alana 2,40x2,40m boyutlarında bir ayna yerleştirmişler. Proceedings of the National Academy of Science dergisindeki yazıda fillerin testi başarıyla tamamladıkları anlatılıyor. Filler önce aynayı inceleyerek arkasına bakmaya çalışmışlar, daha sonra ise yem getirip aynanın karşısında yemişler. Ayrıca ağızlarının içine bakarak, hortumlarını aşağı yukarı hareket ettirmişler. Hatta fillerden biri kafasının üzerine boyanan beyaz bir haç motifine de dokunmuş. Bu davranışlar fillerin kendilerini tanıdıklarını ve diğer filleri birbirinden ayırt edebildiklerini kanıtlamakta diyor bilim adamları. Kendini tanıma ve diğerlerini ayırt etme yetisi empati ve kooperatif davranışlar için gerekli koşullardır. Filler insanlara ve insansı maymunlara yakın olmamalarına rağmen, benzer sosyal ve zihinsel yetiler geliştirmişler. Bu paralellikler, karmaşık sosyal yaşam ve kooperatif davranışla ilişkili olabilecek benzer bir evrimsel gelişmeyi açıklamakta diyor Franz de Waal. İKTİDARSIZLIĞA KARŞI GEN AŞISI İktidarsızlığa çare olabilecek bir gen terapisi, şu sıralar Amerikalı bilim insanları tarafından test edilmekte. Ancak AlbertEinstein Tıp Koleji’nde Arnold Melman yönetiminde çalışan ekibin araştırması henüz başlangıç aşamasında (Klinik aşama I). Araştırma sonuçlarıyla ne zaman bir ilaç üretilebileceği henüz bilinmiyor. Ekip, iktidar sorunu yaşayan on bir erkeğin penisine hSlo (human slowpoke) geninin birçok kopyasını aşıladı. İki erkekteki sorun 24 hafta sonra önemli ölçüde düzeldi diyor araştırmacılar "Human Gene Therapy" dergi CBT1032/4 29 Aralık 2006