Katalog

BİLİM DÜNYASINDAN K I S A KURTÇUKLAR APTAL DEĞİLMİŞ Birkaç milimetre büyüklüğündeki kurtçuklar bile bir tür zekâya sahip. Çürük elmada, bozulmuş yiyeceklerde dolaşarak midemizi kaldıran kurtçukların sanıldığı gibi beyinsiz olmadıkları anlaşıldı. Kurtçuklar da basit sinir sistemleriyle, davranış biçimlerini ayarlayabiliyorlar. Alman Würzburg Üniversitesi araştırmacıları kurtçukların belli bir biçimde, davranışları hakkında "düşünebildiklerini" saptadılar. Mesela sirkesineğinin üç milimetre büyüklüğündeki kurtçukları şeker içerikli bir kokuyu akıllarında tutabiliyorlar. Fakat larvalar tatlı kokuyu duyduklarında hemen hedefe doğru uç H A B E R L E R andertal insanlarının İber Yarımadası’nın güney zirvesinde yaklaşık olarak 28.000 yıl öncesine kadar yaşamış olabileceklerini, hatta son Neandertal’in 24.000 yıl önce tükendiğini düşünüyorlar. Mağaradaki çalışmalar sırasında yaklaşık olarak 30m2’lik bir alanı kazan bilim adamları, RESİM 2: Lagar Velgo çocuğu buluntuları tabaka tabaka inceleyerek özellikle Neandertal adamına özgü aletler ve çok sayıda hayvan kemikleri çıkarmışlar. Anlaşıldığı üzere hayvanlar mağara dışından getirildikten sonra burada parçalanmış. Nature dergisindeki yazıda, mağaradaki buluntular Neandertal adamının İber Yarımadası’nda Homo sapiens’le bir araya geldiğini gösteriyor, diyor araştırmacılar. Cebelitarık’ta Neandertallere ait ilk buluntular 1848 yılında bulunmuştu. Eğer son Neandertal insanının 24.000 yıl önce yaşamış olduğu doğrulanırsa, bulgu Lagar Velho olarak bilinen çocuk iskeletine de yeni bir açıklama getirebilir. Portekiz’de bulunan bu çocuk iskeletinin yaşı 24.500 olarak tahmin edilmekte. Bilim adamları bu yüzden iki türün (Neandertal ve Homo sapiens) melezi olduğunu düşünüyorlar. mavi başlı dudak balığı cinsiyetsiz doğuyor. Gelişirken cinsiyetine kavuşan balık, büyüdükten sonra da cinsiyetini değiştirebiliyor. Bu değişim genelde aynı bölgedeki hayvanların cinsiyetine bağlı olarak meydana gelmekte. Bu da cinsiyetin, memelilerde veya kuşlarda olduğu gibi genlerle belirlenmediğini göstermekte diye açıklıyor James Cook Üniversitesi’nden Philip Munday. Bilim adamlarının konuyla ilgili araştırma yazısı Proceedings of the Royal Society: Biological Sciences dergisinde yayımlandı. lan dört araştırmadan ise ilaçların yarardan çok zarar verdiği anlaşılmakta. Benzer sonuçlar steroidlerde de elde edilmiş: 29 araştırmada terapilerin etkisi kanıtlanamamış, diğer dört araştırmada ise tedavilerin yine yarardan çok zarar verdiği görülmekte. 2004’ten sonra yeni bir vaka görülmedi ama bilim adamları hastalığın yeniden ortaya çıkabileceğini sanıyorlar. SARS İLAÇLARI ETKİSİZ Ölümcül Sars hastalığına karşı tıp hâlâ çaresiz. Dünya Sağlık Organizasyonu’nun isteği üzerine 50 araştırma sonucunun değerlendirilmesine dayanan incelemeler, salgının ortaya çıktığı 2003 yılında yapılan terapilerden hiçbirinin Sars hastalığıyla etkili bir şekilde mücadele edilmesini sağlamadığını gös GENÇLERİN BEYNİ FARKLI İŞLİYOR Gençlerin ve yetişkinlerin beyinlerini çekirdek spin tomografisiyle karşılaştıran Londra College Üniversitesi’nden SarahJayne Blakemore, bazı beyin bölgelerindeki etkinliğin farklı olduğunu görmüş. Mesela hareketleri algılamadan sorumlu beyin bölgesi gençlerde daha etkinken, medyal prefrontal korteks daha az etkin. Bu bölge suçluluk duygusu ve empatiden sorumludur. Sonuçlar, gençlerin, davranışlarının ne gibi etkiler yapacağını ve diğer insanların ne düşüneceği hakkında pek kafa yormadıklarını göstermekte diyor Blakemore. Oysa yetişkinlerin sosyal açıdan daha deneyimli olduklarını dikkate almaları gerekiyor. maktansa, önce kokuya giden yolun kendilerine bir avantaj sağlayıp sağlamadığını "düşünüyorlar". Eğer larvalar o sırada irice bir tatlı yemin üzerinde iseler bulundukları yerde kalıyorlar ama eğer yakınlarında yiyecek yoksa tatlı kokuyu takip ediyorlar. "Düşünme" yetisi daha önce sadece insanda ve gelişkin hayvanlarda biliniyordu. Bilim adamları bu yetinin böceklerde de bulunması nedeniyle, "düşünmenin" davranışların temelini oluşturduğunu tahmin ediyorlar. CİNSİYETİNE KENDİ KARAR VEREN BALIK Dudak balıklarının gelişimleri sırasında, topluluktaki ihtiyaca göre cinsiyetlerini belirleyebildikleri öğrenildi. Fakat balıklar cinsiyetlerini yetişkinlik döneminde de değiştirebiliyor. NEANDERTALLERİN SON KALESİ Nature dergisindeki habere göre, Cebelitarık’ta Neandertal adamının son sığınağı yer almakta. Clive Finlayson yönetiminde çalışan ekibin Gorham mağarasında bulduğu kemik ve aletlerin, Neandertal adamına ait en yeni buluntular olduğu tahmin edilmekte. Bilim adamları Ne CBT1020/4 6 Ekim 2006 RESİM 1: Gorham mağarasının bulunduğu kayalık Mavi başlı dudak balığı (Thalassoma bifasciatum) cinsiyetine tamamen topluluğun içindeki dişi ve erkek sayısına göre karar verebiliyor. James Cook Üniversitesi (Avustralya) ve Kaliforniya Üniversitesi bilim adamları bu yüzden, dudak balıklarının üreme şansını yükseltebilmek için cinsiyetlerinin çok geç geliştiğini söylüyorlar. Araştırmalara göre terdi. Hatta PloS Medicine dergisindeki yazıda bilim adamları, bazı tedavilerin yarardan çok zarar verdiğini söylüyorlar. Akut solunum yolları sendromu (Sars) ilk olarak 2002 yılında Çin’de görülmüştü. Bir yıl sonra (Mart ve Temmuz ayları arasında) dünya genelinde 8000 insan hastalanmış, 774 kişi de yaşamını yitirmişti. Hastalık çok hızlı yayıldığı için herhangi bir tedavinin denenmesine zaman kalmamıştı, dolayısıyla da hastalara virüse bağlı diğer hastalıklarda iyi gelen ilaçlar verildi. Hastalar genelde streoid, interferon ya da immün globin gibi virüslerin çoğalmasını önleyen antiviral ilaçlar aldılar. Atlanta Hastalık Kontrolü Merkezi’nde Lauren Stockman ile birlikte çalışan bir araştırma ekibi, şimdi Sars hastalığının ortaya çıkışından bu yana gerçekleştirilen 54 araştırmayı değerlendirdi. Bilim adamları antiviral ilaçların doku kültüründeki virüs artışını ancak kısmen durdurabildiğini söylüyorlar. 30 araştırmadan 26’sında antiviral terapinin etkisini gösteren kanıtlar bulunamamış. Geriye ka BİRA İÇENLER ŞİZOFRENLERDEN DAHA MI TEHLİKELİ? Avusturya’da gerçekleştiren bir psikiyatr sempozyumunda konuşan İnnsbruck Üniversitesi Profesörü Martina Hummer, iki büyük bardak