Katalog

TartışmaEvrim eleştiri türlerini barındırabileceğini aklıma getirmedim" diyor. Fakat "daha sonra bu atladığı gerçeklerle yüz yiize gelmek zorunda kaldığını!" ilave etmekten de geri kalmıyor. (4) Sayın Berry yazısının bir yerinde "ispinozların birbirlerine yakın akraba olmadıklarına karar veren Danvin, bunların dört farklı guruba dahil olduğu sonucuna vardı" demektedir. Fakat Beagle Yolculuğu kitabında Darvvin bunların dört altguruba kendisi tarafından değil, kuşbilimci Gould tarafından bölündüğünü söylemektedir. (4) ilginç nokta, Türlerin Kökeni'nde Galapagos Adalarından da çok az söz edilmesidir. Bunun nedeni nedir? Şayet Danvin kuşbilimci Gould ile karşılaşması sonrası ispinozların evrimsel önemini kavramışsa (yazara göre bu evrim biyolojisindeki Evreka! anıdır!), bu değerli bilgiyi neden kitabına katmamıştır? Çünkü Danvin Gould ile çalışmaya 1937 yılında başlamıştı. Buna karşılık Türlerin Kökeni kitabının ilk yayım tarihi 1859'dur. Sayın Berry yazısında Danvin'in, Galapagos'taki kuş örneklerini gerektiği gibi toplamadığının farkına, Gould ile görüştükten sonra vardığını ve bu tip emin olmadığı konuları eserine katmayacak kadar sorumlu bir bilim adamı olduğunu söylemektedir. Fakat arkasından da "ancak bu yapıt (Türlerin Kökeni) yine de ispinozlardan elde edilen kanıtlara dayanıyordu" demektedir. Bu yorumlarda çelişkili bir durumun olduğu açıktır. Yazar makalesinin iki yerinde Danvin humların büyüklüğü, kabuk sertliği arasında sıkı bağlantı vardır. Bu nedenle adadaki bitki örtüsü ve bunu belirleyen değişken iklim koşullarını uzun süreli izlemeden ve daha fazla adaya ait örnek toplamadan ispinozlardaki evrimsel değişmeyi çözümlemek olanaksızdı. Bundan dolayı bu sorunun aydınlatılması, birçok biyoloğun katkısı ile, ancak yirminci yüzyılda gerçekleşebildi. Ayrıca Galapagos'taki ispinozların, Güney Amerika kıtasından adalara göç eden bir ata kuştan evrimleştiği Princeton Üniversitesi'nden Grant'lerin moleküler düzeydeki araştırmaları ile ancak kısa bir süre önce ortaya konulabildi. dogmasıyla ilgili, sert tartışmaların yaşandığı bilinmektedir. (6) Hatta bu uyuşmazlık kaptanın ölümüne kadar sürmüştür. Örneğin Galapagos Adaları'nda yapılan biyolojik çalışmaların sonuçları ile ilgili olarak Danvin ve Fitzroy'un değerlendirmeleri arasındaki uçurumu, kaptanın seyahat notlarında görmek olasıdır. (9) Yazımın sonunda şunu açıkça belirtmem gerekir ki, DanvinVVallace evrim kuramı belki de Evreka! anının hiç bulunmadığı büyük bilimsel keşiflerin başında gelmektedir. Kuramın ana iskeletini oluşturan kanıt» lar, iki araştırmacı tarafından birbirinden bağımsız olarak keşfedilerek, sistemli bir bilgi bütünü olarak ortaya konulmuştur (örneğin Alfred VVallace doğal seçilime dayalı evrim hipotezini kuşbilimci Dr. Gould ile karşılaşmadanyani Evreka! anı olmadanortaya koyabilmiştir!). Kuram tüm büyük bilimsel kuramlarda olduğu gibi çok boyutlu, uzun süreli ve karmaşık bir çabanın ürünüdür. DanvinVVallace evrim kuramının en üstün yanı çok farklı bilim dallarından gelen sayısız gözlem ve bulguya dayandırılmış olmasıdır. Kuram onlarca uzmanın katkısıyla harmanlanmış gerçek bir imce ürü«* nüdür. Herhalde Charles Darvvin'in öyküsünde vurgulanması gereken esas nokta, bu dürüst ve çalışkan bilimcinin, elindeki tüm örnek ve bulguları bilim dünyasıyla paylaşma cesaret ve açık yürekliliğini göstermiş olmasıdır... Prof. Dr. Haluk Ertan İ.Ü. Fen Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü ^ Yararlanılan bazı kaynaklar 1 Sullovvay FJ. (1982). Danvin and His Finches: The Evolution of a legend. Journal of the History of Biology, Vol. 15, No. 1, 1982, pp. 153.). 2 Sullovvay FJ. (1984) Danvin and the Galapagos. Biological Journal of the Linnean Society, Vol. 21. 3 Sullovvay FJ. (1983b). The Legend of Darvvin's Finches. Nature, 303: p.372. 4 Danvin C, (1913). Journal of Researches ınto the Natural History and Geology of the countries visited during the voyage round the vvorld of H.M.S. Beagle, Chapter XVII: Calapagos Archipelago l l t h edn, London, John Murray, 1913. 5 Stefoff R. (2004) Charles DarvvinEvrim Devrimi. TÜBİTAK Popüler Bilim Kitaplan. 6 Moorehead A. (1996) Danvin ve Beagle Serüveni. TÜBİTAK Popüler Bilim YaymlarıYapı Kredi Yayınları. 7 FitzRoy R. (1839). Narrative of the Surveying Voyages of His Majesty's Ships Adventure and Beagle betvveen the years 1826 and 1836. Volume II: Proceedings of the Second Expedition, 18311836. 8 Darvvin C.(1978). Türlerin Kökeni. Onur Yayınları. Ankara. 9 Darvvin C. (1835) Letters to Professor Hens» lovv, read by him at the meeting of the Cambridge Philosophical Society, held Nov 16, 1835. [Cambridge, Prıvately printed). ÖRNEK TOPLAMA HATALARI? Danvin Galapagos Adaları'ndan yüzlerce farklı türde canlıya ait örnek toplamıştır. Bu ömekler daha sonra onlarca uzman tarafından aylar boyu incelenip, sonuçlar yayın haline getirilmiştir. Şayet örneklerin toplanmasında tiddi bir hata olsaydı bu işin sonuçlanması olanaksızdı. Örneğin Danvin, fosil memeliler için Profesör Ovven'la; yaşayan memeliler için VVaterhouse'la, kuş ömekleri için Gould'la; balıklar için Jenyns'le, sürüngenler için Bell ile, flora analizleri için Hooker, Henslow ve Berkeley ile, böcekler için Waterhouse, Walker, Newman ve VVhite ile çalışmıştır. (4 ) Aynı şekilde adalardan toplanan sürüngen, memeli, böcek, balık, bitki, kabuklular vb. yüzlerce örnekte çalışmaları engelleyecek boyutta bir karışma olmamıştır (Darwin'in tüm gezi boyunca topladığı canlı örnek sayısı 1529, kurutulmuş objeler, kemik vb örnek sayısı ise 3907'dir. Bunların önemli bir bölümü bizzat kendisi tarafından etiketlenmiştir. Ayrıca 2000 sayfalık gözlem raporlarını içeren defterler ve 770 sayfalık bir günlük yazmıştır). Peki o halde Sayın Berry'nin sözünü ettiği karışıklık nedir? Darvvin'den öğrendiğimize göre, sadece Chatham ve Charles yani iki adadan gelen bazı ispinoz ömekleri karıştırılmıştır. Danvin'in Galapagos Takımadaları'nda karşılaştığı ispinoz kuşları bildiklerinden o kadar farklıydı ki uzun siire onların ispinoz olduğundan dahi emin olamadı. Bu nedenle gerçekte adaya özgü ispinoz türlerinden olan bu kuşların bazısını karatavuk bazısını çalıkuşu olarak tanımladı ve gemide tuttuğu günlüğünün ilk baskısında ispinozlardan pek bahsetmedi. (5, 6) Aslında gerçeği söylemek gerekirse, Danvin için iyi bir jeolog demek ne kadar mümkünse onun bir kuşbilimci olmadığını söylemek de o derece doğrudur. Zaten seyahat esnasında Güney Amerika'dan hocası Prof. Henslovv'a yazdığı bir mektupta, kuşbilim konusunda uzman gözlere sahip olmadığını, kendisi de açıksözlülükle ifade etmiştir (9) DARVVİN'İN İNANCI Sayın Berry makalesinin başlarında, Danvin'in Galapagos Adaları'ndan ayrıldığı zaman, İngiltere'den ayrıldığında olduğu gi için "...adalardaki evrimsel süreci işaret eden belirgin göstergeler dikkatini çekmedi." ve "ispinozların boyut ve gaga şekillerindeki çeşitliliğin evrimsel önemini göz ardı etti" şeklinde yargıya varmışür. Burada kanımca Sayın Berry bilimsel araştırmanın ve bu seyahatin doğasıyla çelişen bir yanlış yapmaktadır. Öncelikle yukarıda vurgulamaya çalıştığım gibi Danvin adalarda zamanla yarışıyordu ve tüm bu ayrıntıları yakalama olanağı (ve deneyimi) yoktu. Ayrıca Danvin ispinoz örneklerini karıştırmayıp, kurala uygun bir şekilde etiketleseydi dahi acaba değişen çok bir şey olacak mıydı? Pek sanmıyorum. Çünkü ömekler sadece üç adadan toplanmıştı ve örneklerin karıştığı Chatham ve Charles adalarında bulunan on ispinoz türünün (bugünkü bilgimize göre) sekizi her iki adada da bulunuyordu. Bence sorunun kilit noktasını, ispinozların toplandığı adaya göre gösterdiği gaga şekillerindeki farklılık ile beslenme biçimi arasındaki yakın ilişki oluşturuyordu. Diğer bir ifadeyle doğal seleksiyon baskısı yaratan etmen, beslenme koşuluydu. Örneğin, yerde beslenen türlerin gaga biçimi ile yedikleri to bi, hâlâ yaradılış felsefesine inandığını söylemektedir. Bu gerçekten böyle midir? Danvin geziye çıkmadan önce İncil'e inanan bir yaradılışçıydı fakat seyahat sonunda, Hıristiyanlık inancı açısından olmasa da, yaradılış dogmasına bağlılık konusunda kendisinin, gezi öncesindeki Danvin'in aynısı olduğunu söylemek oldukça güçtür. Şöyle ki, Beagle'ın kaptanı Fitzroy oldukça dindar bir adamdır ve ona göre bu yolculuk aynı zamanda İncil'e, özellikle de Yaradılış Kitabı'na, kanıtlar bulmak için de iyi bir olanaktı. Fakat Darvvin dürüst bir bilimci olduğundan, zaman içinde, inançlarıyla gözlemleri arasında bir uyumsuzluk oluşmaya başladığında, seçimini bilimden yana kullanır. Bu nedenle Danvin, Türlerin Kökeni kitabında, Galapagos Adalan'ndaki bulgularını irdelerken, yaradılış dogması ile buldukları arasındaki çelişkileri açık bir şekilde vurgulamıştır. (8)Doğal olarak evrim kuramına geçmeden önce kafasındaki yaratılışla ilgili sorunları çözmesi gerekiyordu. Bundan dolayı gezinin son yıllarında gemide, Danvin ile çok saygı duyduğu kaptan Fitzroy arasında yaradılış EVREKA (!) ANI VE BİR ÇELİŞKİ: Sayın Berry yazısında Danvin'in Türlerin Kökeni kitabında Galapagos ispinozlanndan söz etmediğini yazmaktadır. Bu doğru bir bilgidir. Fakat bu konuyla ilgili bir diğer 958/21 30 Temmuz 2005