Katalog

Biyoloji KALPDAMAR SAGLIGIMIZDA MERKEZI OGE: Karıniçi yağlılık 3 kalça oranı ile yine aynı sırayla >88 cm ve >102 cm'lik bel çevresi kullanılmaktadır. Ancak, karıniçi yağ kitlesinde, ö'rneğin zenci kadınlarda, ırklar arasında farklılıklar bulunduğu bilinmektedir ve karıniçi yağlılığa yatkınlığın etnik bünyeye ö'zgü olabileceği, Dünya Sağlık Örgütü'nce bildirilmiştir. Halkımızda karıniçi yağlılık: Erkeklerimiz şişman olmadan yüksek karıniçi yağlılığa sahip olabilir Karıniçi yağlılığı halkımızda yansıtan en iyi bedensel göstergenin hangisi olduğunu ve koroner risk ile ilişkisini araştırmak gerekçesiyle, TEKHARF çalışmasının İstanbul'da oturan katılımcılanndan 157 erkek ve kadında konu 2003 yılında incelendi (1). Orta yaşlı bu bireylerde, 4'üncü ve 5'inci lomber omurga arasından tek kesit tomografi çekildi. Karın içindeki toplam, karıniçi ve derialtı yağ doku Karıniçi yağlılık bel çevresinin her birim artışında kadınlara göre erkeklerimizde 2 kattan fazla artmaktadır. Göbekli Türk erkekleri ne kadar az şişman görünüyorsa, karıniçi yağ dokusu onca fazladır, yani kalpdamar sağlığı bakımından o kadar sakıncalıdır.. Y ağ dokusu veya şişmanlık deyip geçmek, önemsememek sağlığımız için fevkalade hatalı tutum, çünkü kalpdamar sağlığımızın bozulmasında göbeklilik birincil etken. Yağ hücrelerinin hep aynı tipte oltnayıp yerel farklılıklar gösterdiği bilinir. Özellikle karın içinde mide ve bağırsakların etrafındaki zarlarda depolanan yağ dokusu kalça ve uylukta biriken yağ dokularından (yağları çözen enzimlerden, leptin, serbest yağ asitleri ve iltihapilişkili peptidler salgılamasına kadar uzanan) çeşitli yönlerle ayrılır. Oysa, kalpdamar hastalığı riskini belirleyen ve "kötü kolesterol" olarak da anılan LDLkolesterol dışındaki önemli bozukluklar manzumesinin, bu farklardan ileri geldiğine ilişkin kanıtlar vardır. Anılan karıniçi yağın, kanda "iyi kolesterol"ün azalmasına, trigliserid yağının artmasına, tansiyonun yükselmesine ve de şeker hastalığına siirükleyen başlıca etken olduğu düşünülmektedir. Toplumda karıniçi yağlılıktaki değişkenliğin çoğu kalıtsal etkenlere bağlı olmakla birlikte, yaş, erkeklik hormonu, alınan ve tüketilen enerji dengesi, fiziksel etkenlik ve insülin direncine yol açan sigara içimi gibi çevresel etkenler de bunu etkiler. Karıniçi yağ kitlesi bilgisayarlı tomografi ya da manyetik rezonans ile saptanır. Erkek ve kadınlarda 13ü cm2'yi aşan karıniçi yağ dokusunun yağprotein metabolizmasında ve insülinglukoz dengesinde bozukluk yarattığı ileri sürülmüştür. Bu bozuklukların kalpdamar hastalığı riskiyle yakın ilişkisi bilinmektedir. den ilişki çizgisini, BKİ ters etkilemektedir. Yani, ayni bel çevresi ölçüsü, daha az şişman görünen, daha düşük BKİ'ye sahip bir erkekte, daha yüksek karıniçi yağ alanı varlığını işaret etmektedir. test edildi. Anılan ölçütlerin, KKH olasılığıyla ilişkisinin yaşayarlı ihtimaliyat oranı anlamlı bir şekilde 8.6 kadar yüksek bulundu. SAKINCALI OLABİLİR Kalp hastalığından korunma açısından bu çok önemli saptama, hem birey, hem de hekimlerimiz için üzerinde durulacak bir husustur. Mutlaka çok şişman olmadan, örneğin BKİ 27 kg/m2 gibi ılımlı bir düzeydeyken de, göbekliysek, çok sakıncalı bir durumla karşı karşıya olabileceğimizi hatırdan çıkarmamalıyız. Paradoks gibi görünen bu durumun açıklaması için, genel şişmanlıktaki yağ dokularında adiponektin gibi koruyucu bir maddenin daha bol bulunması gerçeği öne sürülebilir. Kanda trigliserid, insülin ve CRP düzeylerini de içeren bir diğer regresyon SONUÇLAR Karıniçi yağhlığın toplumumuzda en iyi yansıtıcısının bel çevresi olduğu, bunu BKİ'nin izlediği, ama belkalça oranının bu konuda net bir şekilde geri kaldığı sonucu çıkarıldı. Karıniçi yağlılık" için yüksek risk sınırlarının yağ dokusu alanının Türk erkeğinde 140 cm2, kadınında 120 cm2 alınmasının uygun olduğu önerildi. Karıniçi yağlılık bel çevresinin her birim artışında kadınlara göre erkek" lerimizde 2 kattan fazla artmaktadır. Ve nihayet, göbekli Türk erkekleri ne kadar az şişman görünüyorsa, karıniçi yağ dokusu onca fazladır, yani kalpdamar sağlığı bakımından o kadar sakıncalıdır.. 1. Onat A, Avcı GŞ, Barlan MM, ve ark: Measures of abdominal obesity assessed for visceral adiposity and relation to coronary risk. Int J Obes 2004; 28:101825 Prof. Dr. Altan Onat TEKHARF Çalışması Yürütücüsü İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi GÖBEKLİLİK: BEL KALÇA Karıniçi yağlılıkla insülin direnci, metabolik sendrom, şeker hastalığı ve koroner hastalıktan ölüm arasında güçlü bağ saptanmıştır. Karıniçi yağlılığı klinik olarak yansıtan göbekliliktir ki, bunun en iyi iki göstergesi belkalça oranı ile bel çevresidir. Batılı toplumlar için ölçüt olarak kadında >0.85, erkekte >ü.95'Iik bel su alanları belirlendi. Ortalama karıniçi yağ alanı erkekte 144, kadında 120 cm2 bulundu. Yaşın kontrol edildiği karıniçi yağ alanını belkalça oranı iyi yansıtmıyordu. Beden kitle indeksi (BKİ) iyi korelasyonlar sergilerken, bel çevresi en iyi bağlantıyı (r erkekte 0.82, kadında 0.67) gösterdi. Çoklu regresyon analizinde karıniçi yağ alanı bel çevresinin her 1 cm artışında (ve bel/kalça oranından bağımsız olarak) anlamlı biçimde erkeklerde ortalama 6.8 cm2, kadınlarda 3 cm2 artıyordu. Bu ilişkide kadında yaş, erkekte ise (ters olarak) BKİ diğer bağımsız değişkenlerdi Grafik'te bel çevresi ile karıniçi yağ alanı arasındaki ilişki izlenirken, kadında daha yatay olan doğrusal ilişkiyi temelde yaşın etkilediği görülnıektedir. Oysa, erkekte çok daha dik seyre modelinde erkekte apo B ve (tersine) HDIAolesteroI, kadında HDL kolesterol karıniçi yağ alanıyla bağımsız ilişki sergiledi. Karıniçi yağ dokusu değerleriyle KKH riski ilişkisi için en uygun sınır olarak erkekte 140 cm2, kadında 120 cm2'lik karıniçi yağ alanı damar sertliği oluşumu bakımından kritik görüldü ve bu 530 Tenuntız 2005