Katalog

Bîtkibilim GüncelTıp '/• Muslafa Çetıner ce otıemlı bir degışım yaşayınca <,ok sayıda yenı kopek balıgı cınsı turedıgı gıbı dığer yırtıcı balıklar da kısa sure ıçinde yenı saldırı aracları ve av teknıklerı edmmışlerdı Bu gelışme aynı zamanda omurgasız hayvanlar uzermde de etkılı olmuştıır Denız lale lerı orneğııı kendılerını dıkenler ve da ha kalın zırhlarla korumaya başlamışlardır Bıyologlar uzun bir suredır ıkı gelışme arasında çok eskılere uzanan bir ılışkmm bıılunup bulunmadıgını ve ılk denulerdekı evrım.sel gelışmeyı te tıkleyenın ne oldugunu bulmaya çalışiyorlardı Mu amaçta fosılleşmış ınıdyeler uzerınde lyıleşme/yenıleme ızlerı arama baş ladılar Sonuçta bu ızler saldırıya ugrayan omurğasu lıayvanın koruyucu kabııgıınu yenıledıgını ve dıren<,lı genlerını yenı kuşaklara aktardıgını gosterebılırdı E ^L^ j ^ H ABD eskı başkanlanndan Richard Nıxon'un 1972 I f t h a S H yılmda gerçekleştırdığı Çın gezısınde ona eşlık eden New York Tımes yazarlarından bırının acılen rahatsızlanarak amelıyata alınması, batı medyası ıle akapunktur anestezısının tanışmasını sağladı Bu olayı ızleyen yıllarda akapunktura olan ılgı gıderek arttı Gerçekte yetmışlı yıllar, batı kullurune "alternatif" yaşam arayışlarının Kolları yırtıcı balıklar tarafından ısırılan deniz lalesi (Crinoid) bundan hızlandığı yıllardı Çıçek çocukları doğu mıstısızmını tanımış, yoga ve medıyaklaşık olarak 400 milyon yıl önce çok etkili bir savunma mekanizması tasyon batı tarzıyaşamın ıçıne sızmayı başarmıştı Bıtkısel ılaç kullanımı, hıpnoz, gıbı klasık tıp pratığınde yen olmayan uygulamalar, hızla çoğalıp yaygıngeliştirmiş. laşmaya başlamıştı 0 yıllarda sadece toplumsal degerler değıl, klasık tıp uygulamaları da sorgulanmaktaydı Bu savunma sayesinde de tür çeşitliliğini zenginleştiren bir silahlanma "Alternatif tıp" tenmının ılk kullanılmaya başladığı bu yıllardakı amaç, yarışı doğmuş. Mezozoik dönemde keseli hayvanlar gu'çlü saldırganlarına tıbbın dışında, daha ucuz, dogal kaynaklı tedavılerın hakım oldugu farkklasık lı bir sıstem gelıştırmektı Ancak bu arayışlar, doğası gereğı, yerleşık sıstemın karşı tamamen farklı bir strateji geliştirerek kaçmasını öğrenmişlerdi. ve onun kontrolunun dışında kaldı Daha da önemlısı, bu gelışmelerın tıcarı potansıyelını fark eden çevreler, sadece kâr etmek amacıyla alternatif tıp uygulamalarını teşvık edıp yaygınlaştırmaya başladılar vrım bundan 380 milyon yıl on Harvard Tıp Fakultesınden Dr David Eisenberg ve arkadaşlarının 1993 yılında yayımladıklan bırçalışma, Amerıkan toplumunun % 34'unun son bir yıl ıçınde alternatif bir tıp uygulamasını denedıklerını ortaya koymaktaydı (Eisenberg D ve ark Unconventıonal medıcıne ın the USA Prevalence, costs andpatterns of use New England Journal of Medıcıne, 328,2462521993) Daha da önemlısı "alternatif" uygulamaların 25 49 yaş grubunda genellıkle lyı ış sahıbı, gelır ve eğıtım duzeyı yuksek kışıler arasında rağbet göruyor olmasıydı Doksanlı yıllarda yerleşık sıstemın artık alternatif tıp uygula malarını gormezden gelmesı olanaksız bir hale geldı Nıtekım, ABD Ulusal Sağlık Enstıtusu (Natıonal Instıtute of Health), ıkı milyon dolarlık bir butçeyle çalışmaya başlayan "Alternatif Tıp Ofisi'nı kurdu Dr Eisenberg ve ekıbının 1998 yılında yayımladıklan dığer bir çalışma, ılk çalışmadan sonra geçen sure ıçınde alternatif tıp uygulamalarının yaygııılaşmaya devam ettıgını ve çeşıtlılığınde belırgın bir artış oldugunu gostermekteydı (Trends ın alternatıve medıcıne use ın Unıtes States, 1990199/ Results of a Followup Natıonal Survey JAMA 1998 280 156915/5) Soz konusu çalışma sonuçları, alternatif tıp uygulama oranının geçen surc ıçınde %34 den %42'ye tırmandığını gozler onune sermekteydı The Amerıcan Journal of Medıcıne dergısının Nısan 2004 sayısında, Stephen Bent ve Richard Ko ımzası ıle yayımlanan makale ıse halen ıçınde bıılundugumuz durumu gostermektedır Soz konusu yazı, bıtkısel ılaçlar ya pan bir çok uretıcı fırmanın, standardızasyonu sağlamaya uğraşmasına karşın, urunlerın etkınlığı ve guvenılırlığının halen belırsız oldugunu vıırgulamaktadır Bu yazıda, son zamanlarda dırekt toksık etkı alerjık reaksıyonlar, kon tamınantlara bağlı etkıler, ılaç ve dığer bıtkılerle olan etkıleşımler dahıl bırçok tehlıkelı ve olumcul yan etkının rapor edıldıgı belırtılmektedır ABDde en sık kullanılan 10 bıtkıden yalnızca 4 tanesının "muhtemelen" etkılı olduğu kanısına varılmıştır Daha da önemlısı, sayıları 20 000'e ulaşan dığer bıtkısel urunlerın denetımı ve takıbının yapılmasının neredeyse ımkansız oluşudur ABD'nın en lyı bılınen Tıp Fakultelerınden bırı olan Chıcago dakı Nort vvestern Unıversıtesı Tıp Fakultesının hazırladıgı "Optımızıng Medıcatıon use at Northwestern Memonal Hospıtal" ısımlı kıtapçık bu çaresızlıöın ıtırafı gıbıdır Bu kıtapçıkta alternatif tedavı amaçlı kullanılan maddelerın duzenleme ve standardızasyonunda buyuk sıkıntıların yaşandığı, hemen hıçbır alternatif uygulamanın Food and Drug Admınıstratıon (FDA) tarafından oıuylanan guvenlıketkınlık çalışmasına sahıp olmadığı, yan etkı gerı bıldırımının ıse hemen hıç yapılmadığı belırtılmektedır Soz konusu kıtapçıkta kımı zaman olumcul olabılecek toksık etkılere sahıp ve oldukça sık kullanılan 20'nın uzerınde maddenın ısımlen yer almaktadır Gelınen bu noktada, sagduyunun baskın olması, çoğu para kazanmak amaçlı yapılan alternatif tıp uygulamaları konusunda dıkkatlı ve seçıcı davranılması gerekmektedır cetiner.m@superonlme.com Bitkilerin, zırh gibi savunmalarını nasıl geliştirdiği saptand [1 Alternatif Tıp, Nereden Nereye? ALTERNATİF TIP OFİSİ Fosilleşmiş midyeler üzerinde yenilenme izi aranıyor, Saldırıya uğrayan omurgasız hayvanın kabuğunu yenılediğı ve dirençli genlerini yenı kuşaklara aktardıgını ızlenıyor tınca, denız lalelerının %10'dan fazlası yaralanmış ve yeııılenmıştı Oyle anlaşılıyor kı denızlerdekı evrımı mumkun kılan çok gelışkın yırtıcı balıklardı Balıklar evrıme bağlı olarak av leknıklerını gelıştırınce omurgasız hayvanlar yeıııleme surecıyle yetınmeyerek dıken ve kalın zırhlarla kaplanmışlar Saldırgan hayvanlar ıse bu gelışmeye dalıa keskın dışlerle tepkı goslerın ce 'sılahlanma yarışıyla" onemlı bir gelışme yaşan nııştı Cıalın ve Baumiller şımdı araşürmalarım genışleterek evrınıın dığer donemlerını ınceleyecek ler Ikı araştırmacı ozellık le de "mezozoik devrımle" ılgılenıyorlar 0 donemde keselı hayvanlar guçlu saldırganlarına karşı tamamen farklı bir strateji geliştirerek kaçmasını oğrenmışlerdı DİKEN VE ZIHLAR GELİYOR Fakat VVashıngton Ulusal Doga Tarıhı MuzeM'nden Forest Gahn ve Mıchıgan Unıversıtesı'nden Tomasz Baumiller şımdı farklı bir yol denedıleı Paleontologlarm Scıence dergısınde de bıldırdıklerı gıbı boğuşma sırasında kaybeüığı kavrayıcı kollarını yenıleyebıleiı dayanıklı bir denız canlısı olan denız lalesının duyargaları nı mcelemışler Bu yenıleme sureu evrıınsel gelışmeden 100 yıl once.sırıe kadar çok enderdı Ancak Gahn ve Baumıller şımdı soz konusu denız lalesi fosıllerının %5'ınde yeııılenmış duyargalar saptadılar Ancak bundan yaklaşık 380 milyon yıl oncekı "hayvan devrımı" sırasında saldırgan hayvanların sayıları ve tehlıkelerı ar GÜVENLİVEETKİLİDEĞİL 913/15 18 Eylul 2004