Katalog

BilîmPortre ğıştırecek A buyuk mdkdle yayımladı Hunlardan en unlusu, 'Harekellı usımlerın elektrodınaınığı' adlı, tîorelılık kuramını açıkladığı makaleydı sa da, ınsanlar kazaklı ve sandaletlı bu adama bayılıyordu Gardner, bır anısında şoyle dıyor, "Manhat tan'a gtldığınde, 5 Cadde ıle 9 Sokak arasmı uze rı açık bır arabayla gezerdı Geçtığınde lıerkes bır bırıne "Hey bu Eınsteın, Bu Eınslem" dıye bagırırdı Resmı hep gazetelerde veya filmlerdeydı Yuzunu herkes tanırdı Eınsteın, aynı Avrupa'dayken yaptığı gıbı ABO'de de sıyaset konuşmaktan kaçınmadı 1939'de donemın başkanı Franklın D. Roosevelt'e bır mektup yazarak, Almanlardan oıue Amerıka'nın bır atom bombası yapması gerektıgını soyluyordu Daha sonraldrı, nukleer sılahsızlanmanm ateşlı bır savunucusu olacaktı Bır barışçı ve Sıyonıst olaraksa, 1427 sayfalık bır FBI dosyası hazırladı ve 1952'de Israıl'ın ıkıncı başkanı olnıası îçın Israıl topraklarına davet edıldı. Ancak o bunu red dettı PolitikBilim Aykut Goker 4 BÜYÜK MAKALE Zaman mesafe, kulle ve enerjının bırbırlen arasmdakı ılışkılerı ve her bırınm dogas>ını sarstı ve 200 yıldır lıakını olan Ncvvton'ın evren kuramını yerle bır eüı Brıan a gore makale, "ılgınç, bır şekılde hıçbır dıpnot veya referans ıçermıyordu ve Tanrı'dan olmasa da dunya dışından bır kaynaktan esınlenerek hazırlanmıştı" Bazı bıyografı yazarları, daha tepeden ınme bır esınlenme olduğunu one surmuş, Mıleva'nm metne yardım ettığım, ancak Emsleın'ın es,mın katkısını reddettığını ortaya atmış,lardı. Her durumda da, sarsıcı makaleler fizıkçıler arasında dolaşıyor ve Eınsteın'ın yukumluluklerı artıyorken evlılık de çatırdıyordu Mıleva 1909'da bır arkadaşına yazdığı mektupta, "Aşka acıktım" dıyordu Bosanma yakındı ve Eınsteın, Mıleva'ya, eğer onla evlı kalmak ıstıyorsa yapması gerekenlerı ıçeren bır lıste hazırladı Orneğın, "3 oğun yemegımı odama getırmeyı unutma. Benden yakınlık beklememelı ve bana yaklaşmamalısın" dıye yazıyordu bu notlarda OGeleceğin Hazırlamak 4 Omek olarak saydıgım yetkınlıkler Jurkıye nın sınaî uretımde rekabet ustunluğu kazanabılmesı ıçındı Hatırlayacaksınız bunun dışında ulaşılması ongorulen uç sosyoekonomık hedeldaha vardı Insanımızın yaşam kalıtesının yukseltılmesı (gıda guvenlığı ve guvenılırlığı sağlanmış çağdaş kentlerde saglıklı bır yaşam suren, hızlı ama guvenlı ulaşım ımkânına kavuşmuş bır toplum), surdurulebılırlığı sağlanarak kalkınnu (gelecek kuşakların kendı ıhtıyaçlarını karşılayabılme ımkânlarını yok etmeksızın bugunun ıhtıyaçlannı karşılayabılme), ve bılgıyı uretebılen bır toplum olmak Konuyu daha tazla uzatmayacağım ve bu uç sosyoekonomık hedefe erışılebılmesı ıçın teknoloIi ıle ılgılı başka hangı faalıyet konularında yetkınleşılmesı gerektıgını burada, ayrıca saymayacağım http //vızyon2023 tubıtak gov trl adresınden Vızyon 2023 Strateji Belgesı'ne göz atarsanız bu faalıyet konularını gorebılırsınız Sıze sadece bır bolumunu aktarmış olduğum bu onlarca faalıyet konusunda yetkınleşmek, aslında ekonomık ve/veya toplumsal yarar sağlamak amacıyla yenı ya da daha gelışkın urunler hızmetler sıstemler ve uretım yontemlerı gelıştırebılmekte becerı kazanmak anlamına gelıyor Ama, bu becerıyı kazanmak, soz konusu laalıyetlerın altında yatan teknoloıılerı gelıştırebılme yetkınlığıne de sahıp olmaya bağlı Açıkça goruluyor kı butun bu faalıyetlerın dayandıgı ve başarı kazan mada kılıt rol oynayan, olmazsa olmaz nıtelığınde, bazı teknolojıler var Hıç kımse kalkıp da bunları hazırlop bıze verecek degıl Parasını odemek ıstesek bıle vermezlerya da ustesınden gelınemeyecek şartlar ılerı surerler 0 zaman yapılacak tek şey o teknoloıılerı gelıştırebılme becensını kazanmak Vızyon 2023 Jeknoloji Ongoru Çalışması strate/ık oneme sahıp bu teknoloıılere ılışkın bır lısteyı de bıze sunuyor Lıste şu Bılgı ve lletışım Teknoloıılerı Tumdevre Tasarım ve Uretım Teknolo jilerı GoruntuBırım(ekranvb)veAlgılayıcılannaılışkın Teknolo/ıler veGenışbant Teknoloıılerı Bıyoteknolojı ve Gen Teknoloııieri Yapısal Genombılım, Işlevsel Genombılım ve Transkrıpteomıks Proteomıks ve Metabolomıkt gıbı Yuksek Olçeklı Platform Teknoloıılerı Rekombınant DNA Teknoloıılerı Hucre Tedavısı ve Kok Hucre Teknoloıılerı Terapotık Proteın Uretım Teknoloıılerı ve Kontmllu IISç Salım Sıstemlen ve Bıyoentormatık Enerji ve Çevre Teknolojıleri Hıdroıen Teknoloıılerı ve Yakıt Pıllerı Yenılenebılır Enerjı Teknoloıılerı Ener/ı Depolama Teknoloıılerı Çevreye Duyarlı ve Yuksek Verımlı Yakıt ve Yakma Teknolo/ılerı Guç Elektronığı, Arıtım ve Atık Değerlendırme Teknoloıılerı Malzeme Teknolojilerr Kompozıt Malzemeler Polımerler Akıllı Mal zemeler Manyetık Elektronık ve Optoelektronık Malzemeler ıle Halıf ve Yuksek Mukavemetlı Malzemelere ılışkın Teknoloııler ve Bor Teknoloıılerı Mekatronik Mıkro/Nano Elektromekanık Sıstemler (MEMS/NEMS) ve Sensorlere ılışkın teknoloııler, Robotık ve Otomasyon Teknoloıılerı, Temel Kontrol Teknoloıılerı vb Nanoteknolojı Nanofotonık, Nanoelektronık ve Nanomanyetızma, Nanomalzeme Nanokarakterızasyon, Nanotabnkasyon Nano Ölçekte Kuantum Bılgı Işleme, ve Nanobıyoteknoloji Tasarım Teknoloııieri: Sanal Gerçeklık Yazılımlan Sanal Pmtotıple me Grıd Olıışturma ve Grıd Teknoloııleıı Uretım Sureç Tasarımı ve Teknolojilen Esnek ve Çevık Ûretım Teknoloıılerı Hızlı Prototıpleme Teknoloıılerı Yuzey I Ardyuzey Ince Fılm ve Vakum Teknoloıılerı Sozun kısası, ulke olarak varlığımızı surdurebılmemız ve yannlarımızı kendı arztı ettığımız gıbı ınşd edebılmemız bu teknoloıılerde ve bu tek noloıılenn kaynağı olan bılımlerde yetkınleşebılmemıze baglı Bunların ıçınde, Bıyoteknoloıı Gen Teknoloıılerı ve Nânoteknoloji gıbı /enerık karakterlerı nedenıyle gelecegımız ıçın çok daha yaşamsal olanları var ve onlarda yetkınleşmek çok daha onemlı Bılım ve teknolojidekı gelışmelen yakalayabılme konusunda Tuıkıye şu anda tam bır yol dyrımında Dılerım Vızyon 2023 un ozetlemeye çalıştıgım bu çarpıcı sonuçları sız bu yazıyı okudugumi7da toplanmış olacak BTYKya TUBITAK taratından sunulmuş orada goruşulmuş ve uygulamaya konulması yonunde sıyasîbır karara baglanmış olur http.//mw. ınovasyon. org DİNİ İNANCI PANTEİZM Grıffın, 1954'te arkadaşları ara.sında yapılan bır toplantıda Eınsteın a, Senator Joseph McCarthy'nın, Amerıkalı komunıstlerı ezmesı hakkında ne duşunduğu sorulduğunu anımsıyor "O donemler Amerıka ıçııı karanlıktı Eınsteın ıse bunun uzerıne dedı kı, 'Amerıka'nın esprı yeteneğı vardır Guıı gelecek herkes bu adama gulecek " Eınsteın'ın dını goruşıı, 17 yuzyıl fılozofla rından Baruch Spinoza'ya yakın bır panteızmdı Dığer bır deyışle "kendını, ınsanoğlunun kaderı ve hareketlerınde degıl, varolan her şeyın bır harmonısı şeklınde gosteren Tanrı'ya" ınanıyordu Bılım adamının ıkıncı karısı Elsa 1936'da ol du Mıleva ıse 1948 de Kalıtornıya Unıversıte sı'nde jeolojık tortular konu.sunda saygın bır ıız man olan buyuk ogltı Haııs Albert 197'Vte oldu Bırçok kımsenın çok parlak ve dıl mu/ık konularındd çok yeleneklı ülduguna ınandıgı kuçuk oğlu Eduard ıse, 20 yanında şı^otrenıye yakalandı ve 19b5'tekı olumune dek sureklı hastaneye yatırıldı Haslalıgı babasında hıç bıtmeyen acılar yarattı Aslında bu, Eınsteın'ın kı^ılıgıyle bagdaşmıyordu Aslındd bır erkegın ya^amındakı ılışkılerııı hıçhırıne gırmıyordu "Hıçbır zaman kendımı ne bır ulkeye, ne bır devlete, ne bır arkadas, grubuna hattd ne de kendı aıleme gonulden baglı hısset tım' dıye yazıyordu olumune yaklajjtığı gunlerde NOBEL PARASI KARISINA 1910'da ıkıncı ogulları Eduard'ın doğması da kınlan parçaları yerıne koymaya yetmedı ve Eınsteın'ın Berlın Unıversıtesı'nde kuramsdl fuık protesoru olmasıyla çift boşandı llnlu luıkçı, 1421 de kazandıgı Nobel'ın 32 bın dolarlık udulu nuyse Mıleva'ya verdı Aşırı ç,alısma, oğullarından ayrılmanın pış manlıgı ve kotuye gıden sağlığı Eınsteın'ı yorgun duşurdıı 1917 nın sonbaharında, ulserden kaynaklanan sjddetlı ağrıyla yataga duştu ve 2 ayda 25 kılo kaybeltı Kuzenı Elsa Lövventhal, lyıleşme sme yardımcı oldu ve ardından da 1919'da bılım addiiııyla yaş,amını bırleştırdı Bu bıraz mantık evlılığıydı Shara, 'Elsa ona yanında tek ama yalnuca tek bır kadın olmasını ıstedı" dıyor Eınsteın'ın onundekı 3b yıl boyunca farklı kadınlara yazdıgı aşk mektupları, bu sozlerı ne kadar kabul ettığını gosterıyordu 1919'de Eınsteın, ılk ve belkı de tek "super bılım adamı" olmuştu Ingılız fotografçıların bır guneş tutulmasını goruntulediklerı resımler, guneşın çekımınııı yıldı/larm ışıgını kırdığını go.stermıs, tı Bu sonuçlar, yerçekımınm bır kuvvet degıl, u/.ay zamanda bır hukulme oldugunu oııeıen Eıns teın'ı haklı çıkardı 'Lınsleın ııı Kuramı Kazandı' 10 Kasım'da New York Tımes ı^te bu başlığı attı O FARKLI GÖRÜYORDU 50 yıl boyunca bılım adamını mceleyen fuık ve tarıh profesoru Gerald Holton ıse, Eınsteın'ın her zaman, "geçmışte ayrı olanları bırleştırmeye (,alı^lıgıın" soyluyor Ayrılık olarak gorunenler aslında, utak tefek kımlıklerı, daha tam bır butune yeg tutmaktı, yalııızca fızıkte degıl ınsan varlığında da 'Yaşamıııın hangı koşesıne bakarsanu ba kın, kendını engellerı kaldırmayd adamı^tı Eınste ııı ın yctenegı olaylarda, sıradan ınsanların farklı olarak algıladıgı butunluğu gorebılmesıydı" dıye anlatıyor Holton Eınsteın ııı 18 Nısan 1955'te olumunun ardından dunyaııın kendını kotu hıssetmesmın bır nedenı de belkı, bılım ddamımn tunı yeteneklerıne kar^ın kendını ınsanlıktan koparınanıakta dırenmesıydı Prınceton da yajjaydiı eskı bır Alman multecı Alice Kahler onun i(,ın, 'Dunya en ıyı adamını kaybettı, bız de en ıyı doslumuzu" dıyor Bazıları i(,ın bu yara hala kapannıadı Tanı dıgım en ıyı ınsanlaıdan bırıydı' dıyor Gardner sessı/ce, "O gunlerde bırçok ınsan benı onemsenıezdı O ıse 11 yaşında bır çocuğun dıyebıleceklerını dıkkdtle dınlemiijtı ' Çevıri: Bılge Eser 913/11 18 Eylül 2004 GÖRELİLİĞİN KISA TANIMI 1921'de ABD'deyken bır gazetecı unlu fuık çıdeıı, gorelılıgın kısa bır laımnını yapmasmı ıste dı Eınstem durdu ve s.unu soyledı "Otuelerı u?dy ve zdmanın, mdddeden ayrı ülduguna ınanılırdı Benım kuranıımsa, zaıııan ve U7aym bırhırınden ayrılamaz oldugunu soyluyor" 1920'lerde dunyayı dersler vererek gezen Eınsleııı. bır tarattan sekası nedenıyle ovgulere boguluyoı dıger (araflaıı da Yahudı oldugu ıçm nefret edılıyordu Oııuıı ınsanı en çok elkıleyen yanı cesaretıydı Nazılerın 1 numardlı duşmaıııydı ve başjna odııl koıınıu^ken bıle onlar aleyhınt ko nuşmaktan va.igeçınedı" dıyor Shara Adolf Hitler ın 19.'Wte basa gelmesıyle Beı lın ı ttrk eden Eınsteın, ABL) de sureklı kalma hakkı kazandı ve Prıııcelon Unıversıtesı Ilerı Bılımler EnstıLusu nde profesor oldu Orada, fızığın temel kuvvetlerını bırleştırmede çok bas,arılı olma