Katalog

4 Bedensel ve zihinsel egzersiz nasıl olmalıdır? A) Bedensel egzersiz: Zamana karşı yanşan yaşlı atletler 50 yaşın üzerindeki insanlarm kendilerini çok zorlamdan egzersiz yapmaları tavsiye ediliyor rını yıtırerek guç kaybına ug rarlar 40 yaşından sonra erkekler ve menopozdakı ka dııüar kemık yogunluklannı yıtırırler Egzersız yapılmadı Cft zaman bir zamanldr lastık band esnekügınde olan bağ dokulan kopmaya hazır hamura donerler Butun bu olumsuzluklardan kurtulmanın yolu daha zersız yaprnayan yaslı hastalanm romatızma agnlarmı 24 saat çekıyor" dıyor Ne vaı kı yaşlı olmak rekabet arzusunu ortadan kaldırmıyor Pek çok olgun atlet hâlâ sınıılannı zorluyor 71 yaşındakı Jim Day adındakı Lngılız atlet. haftada 10 saat çalışarak lngılız Master Atletler Federasyonu'nun duzenledıgı etkınlıge hazırlanıyor Geçen yülarda sınkla yuksek atlama dalında altın madalya ıle odullendırılen Jım Day bu yıl da alün madalyanın peşınde Ancak asünda zamanla yanştıgının farkında gumlerın kalp hastası olan hastalarda uç mıslı daha yaygın oldugunu goıdu Daha sonra uzun surelı araştırmaların sonuçlan teker teker gundeme gelmeye başladı 1996yıluıdalsveç'te GoteborgUnı versıtesı nden psıkıyatrıst Dr.Ingznar Skoog "Lancet"te yayımlanan bır araştırmasmda, 70'lı yaşlardakı yuksek tansiyon ıle 15 yü sonra Alzheuneı hastdlıgının gelışmesı arasında çok yakın bır ılışkı oldugunu gosterdı Bu yazıda ortaya şu soru çıkıyordu "Hıpertansıyon, yülar sonra Alzheımeı'ın ortaya 7 çıkmasma yol açan koşullan mı hazırlıyor ' Dıger araştırmalar bu sorunun yanıtı nın "evet" oldugunu gösteriyor HonoluluAsya Yaşlanma Çalışması'nda behrtüdıgme gore oı ta yaşlı JaponAmerıkalı erkeklerde dıyastolık tansıyonu 90 ve daha yuksek olanlarda ılen yaşlarda ^025 yıl sonra Alzheimer rıskı, dıyastolık tansıyonu 80 89 arasında olanlara gore 5 mıslı daha yuksektı Bu arada eger bu denekler yuksek tansiyon tedavısı gorurse Alzheimer rıskı de azalıyordu Honolulu çalışması tıp çevreleıınde çok buyuk bu ılgıyle kaışılandı, çunku de fazla dcğü, daha akıllıca spor yapmaktır Sozgelımı haftada 6 kez terııs kortlaruıda ter dokmenız gerekmez Kalbınızı sağlam tutacak orta şıddette sportıf faalıyetler haftada uç kez en az 20 dakıkalık seanslar metabohzmayı çakşürarak, aşın küolalannızdan kurrulmayı ve sağlıkh kal manızı sağlar Ağırlık kaldırmak konusunda dıkkatlı olmak zorundasınız Agırlık kaldırmak kas kutlenızı gelıştırse de yaralanma berelenme rıskını de beraberınde geürır Daha az agırlık fakat daha uzun seanslar esneklığıruzı ve gucunuzu ka zanmak ıçın daha uygundır Yuzme, yoga ve masaj da yararlıdır Romatızma ve çevırıcı kas ırıcınmelerı gıbı hastalıklarda fazla hareket etmpme nız gerektıgını soyleyenlere ınanmaym Bugunlerde doktorlar hemen hemen herkese spor yapmalarını tavsiye edıyor Benım daha yaşlı hastalarım egzersiz yaptıktan sonra romatızmalı dızlerının bukaç saat boyunca agrıdıgından şıkâyet edıyor' dıye konuşan VVısconsm Unıversıtesı Tıp Fakultesı nden ortopedıst DrWillim Raasch, "fakat eg B) Zihinsel egzersiz: Alzheimer riskini azaltmak Son yapılan araştırmalar kalp sağlığınızı korumak için aldığmız önlemlerin unutkanlığı da engellediğini gösteriyor. Nesüler boyu Alzheimer şans oyun lannda oldugu gıbı bılmmezlıkleıle dolu bır hastalık olarak algılandı Ancak artık bu tab lo gıderek degışıyor Bılım ddamlan uzun neklerın beyınlerı oldukten sonra ıncelendı Araştırmayı yurutenlerden Leonare Launeı "Orta yaşlarda tansiyon ne kadar yuksekse, otopsıdekı plaka ve dugum mıktan da o ka dar yuksektı" dıyoı Son uç yüda kalp hastalıklaıma yol açan başka rısk faktorlerının de Alzheimer hastalıgında onemlı bır rol oynadıgı ortaya çıktı Bunlar sıgaıa atheroskleroz, yuksek kolestrol ve kandakı yuksek mıktardakı ho mosıteın ıdı Sozgelunı bır araştırmada orta derecelı sıgara kullanımının Alzheuneı ııs kmı ıkı ya da uç nusluıe çıkarttıgı ortaya çıktı Bır dıger araştırmada da şeker hastalığı nın unutkanhgı tetıkledıgı anlaşüdı Alzheımer rıskrnı azaltmak ıstıyenleıe büım adamlan şu tavsıyelerde bulunuyor • Kalbi korayan bu beslenme tarzı nı tercıh eduı Bu bağlamda haftada en az bır kez balık yıyın, E vıtamuu ıçeren yıye ceklen (bıtkısel yağlar, tam tahıllar, ayçekırdegı) tercıh eduı Doymuş yağlardan uzak durun Bu aşamada bu sonuçlardan hıçbırı kesm degü Bu kanıtlar çogunlukla epıdemıyolojık çalışmalardan elde edılen bulgulaıa dayamyor Bu çalışmalar baglantılaıı kurabılıyor, ancak nedensonuç üışkılen hakkında kesın bilgı ıçermıyor Vaskuler Varsayun, Alzheuner'uı ortaya çıkışı ıle kalp damar hastalıklan rısk faktorlerı ara&mda sağlam bır bağlantı kurmadan dogru olarak kabul edılemez Ve her gun bu yonde yenı kanıtlar elde ediliyor Dıger taraftan araştumalaım bu bağlantılar hakkuıda kesuı bügı ıçermesı duru munda dahı uısanlann Alzheımer'a yakalanmaması konusunda kımse garantı veremez 40'h ve 501ı yıllarda oıtaya çıkan eıken Alzheımer'uı genetık bu altyapısı oldugu bıluuyor Ilen yaşlarda ortaya çıkan Alzheımer hastalığuıda da genleruı onemlı bır rol oy nadıgı soylemyor Butun bunlara karşuı kalbınızı koruyan bu yaşam tarzmı benun semekle bır şey kaybetmezsınız Newsweek 26 Ocak 2004 Reyhan Oksay 50 yaşının uzerındekı olguıı düetler, spor duııyasuıda sessız bır devrım gerçekleştırıyor Kendı buyuk anne ve babalan saIıncdklı sandalyelennde omurlerınm gerı kalan kısmını saUanarak tuketırken, bu yasu atletler /amanldrını yuzme havuzlarında, jımnastık salonlarmda ve tenıs kortlarında goçırıyoı Bunlann amacı eskı başanlı gunlerıru anmak degü, 20'h yaşlarmdakı kuvvetlerını ve çevıklıklennı hâlâ koruduklarını goster mek gıbı bır myetlerı de yok Bunların bırçogu egzersızın mscinlaıı genç tuttugu yoluııdakı ıddıanın canlı kanıtlan olarak yaşamlarmı surduruyor 5O'lı yaşların uzermdekıler egzersızuı sagladıgı şu yararlardan faydalanıyor • Daha guçlu bir kalp • Daha sağlam bir fiziksel duruş • Daha parlak bir bellek • Depresyon sıklığında azalma • Şeker hastalığı riskinde düşüş • Yüksek tansiyon riskinde düşüş • Daha az sayıda kanser vakası Saglıklı bır yaşlüıoja gıden en kestır me yol bır omuı boyu surecek egzersiz şeklmı bulmdktan geçıyor Antıka bır ara bayı yepyenı bır yanş arabası gıbı kullana mazsınız" drye konuşan Amerıkan Ortopedı Demegı'nden DrNicholas DiNubile "Insanlaıın 50 yaşından sonrakı vucudu 30 lu yaşlanndakınden çok farklıdır Ilen yaşlardd vucudunuza daha nazık davranmalısınız Bu nedenle daha yaşlı atletleı bısık lete bınnıek yuzmek ve yunımek gıbı vucudu fazla zorlamayan spor dallarını seç melıleı ' dıyor zamandır uygun bır beslenme, egzersiz ve kilo kontrolünün kalp kıızı ınme ve damar sertügı rıskını azalttıgmın farkmda Artık aynı saglıklı yaşam tarzının Alzheimer rıskını da azalttıgı ortaya çıktı Kısaca kalp ıçm yararlı olan şeylerm beym ıçın de yararlı oldugu goruluyor Şıkago Alzheimer Bırlıgı'nden Bill Thies "Son uç yıldu araştırmdlardd elde edılen en onemlı bulgu, kalp hastalıgına yol açan rısk faktorlerının Alzheımer'ınkıler ıle kesışmesı" dıyoı "VaskülerVarsayım" olaıak bılınen bu goruş ük kez 198O'lı yıllarda Kentuckydekı Lexıngtonda bulunan sağ lık kurumunda oıtaya aüldı O tarıhlerde saglık kurumunda noropatolog olarak çalışan Larry Sparks. çeşıtlı kazalaıda yaşamıru yıtırmış kışılerın beyınlerını ıncelıyoı du Kurbanların beyınlermın hıçbınnde belırgın bır unutkanlık ızıne rastlamadı Ancak bu beyınlerm pek çogunda Alzheimer hastalannda bulundugu soylenılen amıloıd plakalaı ve norofıbrıl dugumlerı oldugunu saptadı Bu vakalann sayısı arttıkça, plakavedu Güç kaybı Fızıksel çokuntu yaşlanmanın dogal sonucudur 30 lu yaşlardan sonra hormonal degışıklıkler nedenıyle uısanlar kas kutlele 881/7