Katalog

met ve sermaye haıeketleıının aıtışmı hız ldiıduarı kar gudusu mu oldu Ru gııdu üe haıekut eden merke/ ul lsclcım ÇUŞ laıı leknolojmın veıdıgı olanak Uıdarı yaraılamıak ticaıet vt ydtırım etkınlıkleıuu guııışletü Burııırı gerçekleçtırılmesı ıçın mai hızmet ve i.eımayt hdieketlerıne ulus devletleı Idrdfından konan engelleıının kaldırılması znıunlu oldu Bu anidç ıçm çevıu ulkeleımde kdlkınman ve fosyal polıtıka larının ulusal ekononıı polıtıkalatiiıırı engellenıesı ya da çagdışı oldugu üan edılmesı gundeme sokuldu Kmebelle^((ıı)ıi]p teıımınm aıka<mda kı anlamı ve ıçerıgının bu oldugunu aıtık soyleyebüırız Türkiye ve B+T Kureselleş(tu)me suıecınde Tuıkı / p nın B+T açısmdan gorunumu nedır'1 • 1. Tuıkıyede AR GE etkmlıkleı me ay üan kayııak çok yetersız oldugu gıbı ku uınlaidrdsı eşgudumde de onerrılı soıunldi rardır Bırım nufusa duşen ardştırıcı sayısı da notke? ulkelerın çok gonsrndedn 2. Tuıkıyenın uyguldridgelen snsyn •konomık polıtıkalaı sonucu teknolojık ola ak dışa bagımlüıgı aıttı vaıolan teknolojınm luzeyı meıkez ulkelermre belıı lenıyoı 3. Tuıkıye ye teknolojı aktarımı ^UŞ ldr lısans ve patent gıbı aıaçlarla ol aaktadıı Ancak aktarıldn teknolojılerın en /ı ucuz ve uygım oldugunu soylemek olası legıl ve bu duıunı dışd bagımlılıgı beslıyor 4. Turkıye nın teknolojı gelışürme kaasıtesı kamu ıs, 'tnıelerımn ozel 5 ştııılmesı kapa lrridbi ve kamu raştırma kuıurn ıımııı gıderek ış •vsi7 kılınması 2denıyle de gı erek geıüemek dıı 5. OZPI bu tımsız ve kaı anidc.li oldugu gozlenmektedır Bt'l alanında gozlomlenen olumsuz lukların kuresellcştu menın ekonornıksosyal buyuturıurı bır sonucu olarak ortaya çıktıgı açıktır B+T m toplumsdl hayatı etküedığı dogruduı Arıcdk B11' yı kureselleştııme ıdeolojıletmm soyledıgı gıbı seıbeM pıyasa ekonornısını ızlemeye zorlayan aslı ya da son guç olarak goımek anlanüı gozukmuyor Bu nedenle ulusal B+T polıtıkalaı ı ıçm ulusal ekonomı polıtıkaldi ırıırı ureülmesı zo lunluluc^u vardır Bu ulusal model butun sımf VP kdtmanlaım bıılıkte oluştuıacagı ulusal denıokidlık pıogıarnldila gerçekleşebılıı Bu programm ekonomık teınclı planlı kdirrid ckonomıden geçrnektedır 'lYırkryede gelışme ve saııayılıleşmpyı ızlenen kuıeselleştıırrıe polıtıkalarıyla sagla mak olası degıl Boyle bıı slıatejı geçeılı ya da başaıılı olsdydı Fuıhyp duzluge çıkaıdı dımyanın en boıçlu ulkeleımden bıtı duıuıuurıa gelmezdık Üıger yandan kayıtsız ko SUİSU7 bu polıtıkalaıı uygulayan C Ameııla ulkeleııkdlkuuıdı Türkiye ve Pakistan'da bilime bakış okıstandd 2 yılda bıı yapılan ulu^larara0! 'Dogal Uımıleı Kırn yası kongresının 9 suna bu yıl bıı kez dalıa kdüldırn Bu toplantıldrd dunyanm her ta lafmdan d.ıvct edıleıı sdyguı bılım adamları katılırlar ve ust duzey bu bılımsel ortdm yaidülır Pakıstanlı ogrencı leı genç asıstanlaı ve tabıı pek çok bılım adamı da bu kongrede yer alır P Küresel ideoloji yanlış dayatıyor Buiddd bu .sdptama yapmalıyız Kuıe selleştırme ıdeologlaımm dayattıgı gıbı ozelleştırme polıtıkdlaıı devletın kuçultul nıesı sosyal devlet konumundan uzdklaştırıl ması ve smıısız seıbest tıcaret gıbı uygula rrıalar çevre ulkeleımde emegıyle geçuıen çalışanlaıın koylulerın ve ulusal nıtelıklı scı rridyenın lehme mıdıı n Yoksa anılan ku ıcselleş(tıı )nıe polıtıkdlar ı Dunya sıstemmde egemen konunıda olaıı gelışmış ulke sermaye ırııfmın ve oıüaım çı tdilaımı temsıl eden devletlerın bu sımf ve devletleım denetımde h kuıuluşlaım ve dz ^elısnıış ulkelerde dev l<t u^eıme nutus sahıbı olan onu yonleııdı ren ve çıkaılaıı ÇUŞ laıla bıılıi oları stnıflarm mı çıkdiınddır' Sonuçoldidk kmefaelleş(tır)menın tek nolojıdekı gelışmelerm bır sonucu oLrnddığı nı soyleyebılıı u Kuıe&elleş(tır)me zengm yadd rnetropol sermayesınm ıstıktaılı kaı oranlan elde edernernesı sonucunda baş vuımak zorunda kaldıgı ıısklı bu yatuırn yontemıdıı Bu nedenle kureselleştııme toplumla rın kendı kadeıleıuu belıı lemesmı engelle mekte toplumldrın kadoımı pıyasa guçleıı ne daha dogıusu spekulatoılerın ınsafina teık etmektedır Bu anlamda kuıesel leş(tır)me totalıteıdıı üeılenıeyı degıl gerı cüıgı ve gerılığı temsıl etmektedır Burada sııası gelnu^ken tarım konu sunda bır ornekle sozu baglıyalım Bugun yurdumuzda ozelle^turne ve devletm kuçul tulnıesı polıtıkdlan ıle tarım bılımcılerın ardş tırma yaptıkları kanıu tdiun ısletmelerı ve aıastırmd erıstıtulerı satışa çıkaıılıyoı ve ka patılıyor Bu nedenle IMF Dunya Bdnkası ve Dunya Tıcdret Orgutu gıbı kuruluşlarm da yattıgı ozelleştırme ve devletm kuçultulmesı polıtıkalarma karşı çıkmaddiı Ulusal B+T polıtıkalaı ını savunnidk ddha ılerısı yurtse veı olmdk oldsı degıldıı Bılmıcıleı bunu goı mek zorundadır Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı L U Zııaat lakultesı Buyıl 1013 Ocak ta rıhlermde yapılan kongrede 42 ulkeden gelen organık kımyacılar dogal unuı kunydcıldrı ve farmakologlar yer aldı Kongıeyı dostum demekten gurur duydugurn Prof Dr AttaurRahman açtı Oğ rencılerı dışında heıkesm Atta dıye hıtap et tıgı bu degerlı bılım adamı bırkaç yüdan be rı Pakı^taıı ın Bılım ve Teknolo)i Bdkdnıdır Ba kdiı olmdk Unesro Madalyası Rusya Bılun Madalyası (bu son toplantıda aldı) dahıl ulu sdl ve uluslardrası pek çok odul sahıbı Atta yı hıç degıştırmedı aym tevd<ju ıle ama ınanıl ınaz bır guçle Pakıstan ı bılım dunyasmda bır yere getırmek ıçm çalışmalaı ma devam eftı ve turn luzı ıle devam etmekte Unlu Pakistanlı bilimci Prof. Dr. AttaurRahman, ulkenin Bilim ve Teknoloji Bakanlığını, eğitim butçesinin buyuk olçude arttınlması koşulu ıle kabul etti. Butçe altı bin katına çıkarıldı. Şehirlerin %70'i ve universitelerin hemen hemen tumu ıntemete bağlandı. Atta'nın planı, ulkesini 10 yılda bir Japonya yapmak... Prof Atta ur Rahtıidiı m uluslaratası saygın deıgıleıde 500 un epey ustımde aıaş tırma makalesı 30 cıvamıda ulusldididsı ya yınlannııs kıtdbı ve pek çok kıtap bolumu Vdr Atta kunımunda tek msan olarak kalma rnış yerme geçebılecek elemanların en ıyı lerını yetıştırmıştır halen bılımle bakaniık aıasuıda koşturmaktadır boyle tnutlıış bır hamle baş latmamış rnıydık' YuJeıce genç ınsanımızı yuı t dışında pgıtım aknaya gorıdeı medık mi'1 Bu gençlerı genç Unı veısıtenuze doçentlık kadro laıı vererek atamadık mı ? Ama onemlı bu ılıına lımız oldu çalışanla hıç çalış mayanı aym kcfeye koyduk hatta çalışanın tembelleıce tuı lu şekılde ezılmesme goz yuınduk Komunızm tehlı kesını oylesme buyuttuk tı aydınıınıza hep şuphp ıle baktık Çalışan verımlı olmak ıçuı çıı pııidiı bılım adamlanmızd TUBİTAK m kuruknası bır soluk oldu Bu kuruluş bılımsel pıojelere verdıgı parasal destek uluslar drd sı yaymlaıa veıdıgı az dd olsa odul gıbı pa raldi bılım dlanında once bır kıpırdaıuna ve zamanla cıddı gelışmelere neden oldu TUBtTAK pek çok evreleı geçırdı baş kanlar geldı gerüedı bdşkdiıldr geldı üeı le dı her gelen hukumet TUBİTAK a el atıp başkanını degıştudı Saym Erdal lnonu'nun des teğı kurumun ozerklık kazannid&mı sagladı ve TUBİTAK kısa bu suıe oncesıne kadar Bı lırn Kurulu tarafından seçüen baskanldr ıle ıdare edıldı Kurunıa bır ıstıkrar geldı Turkı ye emm adımlarla bılımsel yayın sayısı bakı mından üerlemeye bdşlddı 19801ı yıllaıda 45 ıncı sırada olan ulkemız bugun yanı 2003 un çonunda 21 ıncı sııaya yukseldı Hükümet ve bilim Bunda UnıveiMte araştırma fonlaımm ve TUBA nın genç büımcıleıe destegı ancak hcpsmdeıı fazla 1'UBlTAKın katkısı vaıdıı TUBİTAK kuçuk endm.ü ıye de buyuk katkılar yapmaktadu bır grup bılım adamı Oıduınu zun bazı ıhtıyaçlaıını dd kdişılamak ıçın ça lışmdktddıı Kurumun başmda çok degerlı bır büım adanu olan Teorık Fızıkçı Prof Dr Saym Narnık Kemal Pak vardı Prof Pak ı hem TUBA konseyınde hızmet ederkerı 3 4 yıl bo yunca hem de TUBİTAK dakı çalışmaları ıle tanıdım bır ara kurumun Istanbul aya^mda çevnlmek ıstenen bır oyunu se/ıp kendısıne aman Namık Bey boyle bır durum sezıyo rum lutien haberınız olsun dedıgımde hem haberdar oldugunu hem de "ben bu ulkenm kuruşunu kımseye kaptırmam onu yapabıl melerı ıçm cesedınıı çıgnerleı" dıyeıek en dışelerımı gıdermıştı Prof Pak bella heıkes taıafından sevıl mezdı ama ışını buyuk bır cıddıyetle yapan gerçek bır bılım adamı ve vatanseverdır Kendılen bılım yapmayan 3 5 yayınla ken dını bılım adamı sananlar bu kurumu ve Turkıye nm bılımsel duzeyını çok gerıletırleı Kısa bır surede bız 45 cılığe gen donerken Pakıstdn bızı boyle ınanmış bakan lan ıle kat kat geçebılıı Yurtseverhk şuphesı? kımsenın tekelınde degıldır ama kuru lafta da degıldır 59 uncu Hukumetm bılım kuruluşları karşısuıdakı tutumunu bır kere daha degerlendırmesmı düerım Ayhan Ulubelen Istanbul Unıversıtesı Emeklı Ogıetını Uyesı ve TUBA onur uyesı 882/13 ık soımaye bııkaç ornek dışında buyuk çude tuketım ve aıa nıalluıı urettıgı ıçm AK E Çdlı^mdlaımd yetennce kaynak ayumak lemıyor Son yıllardd uygulanan polıtıkalar mucu ozel sanayı kuruluşlan yenı urun ve zmet uretme yeııne kendüeıı ıçın larıtçı ol arıın dalıa lyı oldugunu soyluyoı laı 6. Ulkemızdekı AR CE kayridgı yeter dıgıne kars.ın Turkıye başlıca ıkı yolla da erkez ulkelerıne oıtulu AR GE desteğı ver ektcdıı Bnıncısı Dışdlımm gıderek artma nedenıyle sağlanan Aı CE destegıdır Ikın A Devlet ıhale yasdsmda ulusal ve yabaıı şırket ayıımı olmarnası nedenıyle de, JŞ laı a ve ınerkez ulkelerıne yıne AR GE 'stegı saglanmaktadıı 7 Tuıkıye de kırnı çevrelerce ulusal B ı T polıtıkasmı yapmak olası gozukmuı hatta gereklı de degıldır Bu anlamda n bır teslımıyet vaıdıı Dışanya bdğımlılığı sleyen ve destekleyen bu yaklaşım ozel le kımı bılım çevresmde ve buıokidsı de /gıııdıı Bakaniık şartı Başkan Muşorıef ın kendısuıe yaptı^ı bakanlık teklıfuu dncak egıtım butçesının bu yuk olçııde arttınlması koşulu ıle kabul ettı Butçe Ü Zdindiid kadar olan egıtım butçesmın dltı bın (6000) katrna çıkarıldı Atta Pakıstdn m bılımsel kalkınması ıçın ataga geçtı oncelıkte tuın Pakıstdn ı ınteı nete bagldnıak ıçm çalışmalara başladı ve şırndıden şehırlerın %70 ı ve unıveısıteleım hemen hemen tumu ıntemete bagiandı Bılımsel araştırmalaı ıçm buyuk fonlar ayııldı eleman yetıştıren drdştırma yapan ve ydptıran profesorlere araştırma olanakları (alet ve sarf malzemesı olarak) saglandıgı gı bı çalışan ve çalışmayan faıkı deıhal ışleme konuldu ve noınıal madşldrdd çalışan yayın yapan hocalar lehıne buyuk farklaı oluştuı ul du Atta nm planı ulkesını 10 yılda bır Japon ya ydprndktır Fkonomık kalkmmdnın egıtım den geçtıgmnı büınande olan bu bakan he yecdnını kabıne arkadaşlarma da bulaştıımış gorulmektedıı Kongrenın kapanışı sırasmda bıı saat suren coşkulu konuşrna ıle yaptıklarını ve yapmak ıstedıklerını ulkesmı çok seven bır büını ınsanınm o çocuksu mutlulugu ve heye cdtu ıle verdı etkılenmemek munıkun degıl dı Bıı Anıerıkdlı Profesorun dedıgı gıbı Atta klonldnmah ve gelışmekte olan ulkelere bırer tane vcı ılnıelı ıdı Bu coşkulu ortamda Turkıyemızı du şundmıı Bız ddlıa Cumhuı ıyetımızm başında rateji eksikliği üzetle Tuıkryede adnıddrı bahsedılse e ulusal B+T polıtıkalarının en azından ye sız oldugu bu polıtıkaldi m kamu çıkarlan uygun olarak belırlenmedıgmı soyleyebı Belırlenen stıatojılerın de ÇUŞ larla ışbır yaparı fıırnalar agıılıklı ve/ya da ÇUŞ'la ıstedığı dogıultuda nıeıkezsız ve dene