Katalog

Oğretim,bilim ve ArCe toplumsallaşmadıkça... işin kolayına kaçmak olur.. Kiireselleş(tir)me sürecinde Türkive'de bilim Sorunu butunluk içinde ele almayarak tartışmayı yalnızca YÖK ya da TUBİTAK ve teknoloji vb alanlarda olup bitenlerle sınırlandırmak; bu kurum ve kuruluşlardaki çalışanların çoğunluğunun sergileyegeldikleri aymazlıklan gormezlikten gelmek, politikaları nekııe yoluna başvurulmuştur Ogıeurnın uııcelıkk. ulktmızm VP yurttaşlarımızın qereksınmesınırı kdi^ılcuuıidouıa katkıda bulumbıle cek dogrultuda olmabi geıeken ıçen ğının artık çogunlukla 'kureselleşme olardk mtelendnıluı empeıyalıznım yııkseltmeye çdlı^tıgı degerleıuı yay gmlaşürılmasına hızmet edecek hı çımde donu^turulmesı karşısında kahnmıştır nndeysp ıtümış ve kakılmışları oy my ın bıreylere donuşmuştur T urkryede yapılabüdığı kddd ııyla IJIIUTTCI araştırma/ge lıştırme amaçlı akınlıkleım ağuhkla unıveısıtelerdp ve kısmen de çeşıtlı bdkaıüıklaıın gıderek ışlevsız lpştırılen araştırma kunıluşlarında yu rutuldugu büınıyor Toplumun derdi mi? KısdcdM luıkıyede ogretım bılım ve AR GE toplumsallaştınlama dı dulayibiyld dd bu alaıılaıdakı çalı şanlann saygınlıklaı ı koı unamadı Oyle kı Turkıye nm ulusal bılım ve teknolojı polıükalaıuun uıeülmesıne yonelık Vızyon 20^3 kapsammdakı çdlışmalaı bıle toplumun hemen he men hıçbır kesunuun taıtı^ma guıı demınp gıremedı Dolayı&ıyla ogıetım ve AR GE kurum ve kurulu^laıuıın ve buıalaıda emek vpren ogretıcüerın VP araştı ııcüarrn başlarma . geleıüeı de toplu mun hemen hıç derdı olmadı Soz gelımı IU&İAD TimK İŞ DISK HAK1Ş TESK TOBB 1 ZüB I"l B TBB vb kıtle orgut leı ı en son TUBİTAK ta her kesm gozu onunde yapüan yıkım kaı şısında kaygılarrnı düe getııen kuçucuk bır açık lama büe yap rnadılar Çunku I ur kıye de egemen sınıfl n tercılılerını yapmıştıı • Yaşamın her alanında ve bu k ıpodmdd da bılım ve tfknolojıde dı^>d tam bagırnlılıgı kdbul etmış • tam bağımlılığın gerek Uıtitgı toplumsdl yapılanmalara yonelmiij • bu yapüaıı etkılı bıçımde ış letebılecek uibdiılann yetıştırılecegı ogretım kurumları ıle kendısı ıçın ycrtklı AR GE kuıumlanm kurmuş • her duzlemde ogıetım bılım VP AR GF çalışmalarını kamusal bır etkınlık alcau olmaktan çıkanruştır Bu nedenle faorunu bu butun luk ıçınde ele almayarak tartışmayı yalnızca YOK ya da TUBİTAK vb alan larda olup bıtenleıle smırlandınnak bu kurum ve kuı uluşlardala çalışan ların çoğunluğunun seıgüeyegeldık lerı aymazlıklan gormezlikten gel ıııtk yırıt ı^m kolayına kaçmak ol maktadıı NP yazık kı bu kolaycılık bıle magduıldiı oynayaıak gozlerden kaçnılmdya çdlı^ılrnaktddıı Yucel Çağlar oduııcugıl@ydlıoo ı.onı Bu etkınlıklerm nıtehkleımııı vc ışlevseuklerının hemen hemen hıçbır zaman ve hıçbıı luzlemde gerektı gınce sorgularımadığı da bılınen bu başka gerçek Aidştmna/gelıştume ctlonlıklo ıının yontemlerının ve/veya bulgula rınm kongre ve/veya «sempozyumlar da ılgılı yayııı oıganlaımda bılt, hc men hemen hıç tartışılmaması bu or tamlaıda hemen hemen yalnızca ya yın yapırıa zoıunlulugu ıçındekı aıaş nrma gorevlılerı ve yardımn doçent vb duzeydekı ogıeüm uyelerın toıldı rı sunmasııse bu gerçeklıgm anlam h gcrtergelerıdır Ote yanddiı diaştırma/gehştır mp amaçh etkmükler yapmak ama cıyla kurulmuş dernek ve vakıflann sayılan da ulkenuzde deyış yeım deyse ıkı elm parmaklannı aşmaya cak sayıdadıı Ek olarak ulkemızde bılım ve leknolojı doğa tarıhı kultuı vb aldnlaıdakı gehşmelenn ^ergılp nebılece<5ı ulkesel bolgesel ve yerel duzlemlerde orgutlenmış kamu ve/veya ozel muze sergı vb ortamla rm nıtelık ve nıcelıqındekı yeters>ulık ler henuz tartısma gundemıne büe qelmemıştu Uruversıteleı ın çoqunlugu ıse oıta lerecclı ıkullardakı ogretım et kınlıkleı ımıı gelı^kınlık duzeyını aşa mamış aktarmacılık çoğunlugu dı^ destekh projerılık hemen her duz leınde aıtık yddııgaıımaz olmu^tur Bilim insanı, Ara^tırma Geh}tirme (AR GE) etkın likleriyle yontem, buluş, yenılik ve hizmet gıbi araçlan uretir ve bunlarla oncelikle ulusal sorur lan çozmeye çalı^ır Bu nedenle, her ulkenın Bi lim ve Teknolojı (B+T) polıtıkalarmın olabıldığır ce 0 ulkenin iç dinamiklerince uretılmeu zorunlı luğu var Yaptıklarıyapmadıkları Ogretımuı horunldiı çığ gıbı buyur ogıennleı vuıgun yemıi dal gıçlara donuijtuıuluı ekonomık ve demok rdtık hakld rı tum ka rnu çdlışan ları gıbı bı rer bırer o r t d d a rı kaldırılır ozellıkle kamu oğre tım kurum ldi uıda kı taplık labo latuvar ça lışma oıta mıaraç ge reç ve mal zeme do nanımları gıderek yetersızleştrrılır kımlerın IIP lerı nasıl oğrettıgı bıhıuıifcyen ve gpıektıgınrp dpnptlpnmeyen oCfretun kuı umldi ı lu ı duzlemde yaygmlaştı rıiırken VP daha bır yığuı olunısuzluk gozleıının onundp olup bıterken o<3 letun ve araşürma kuıumlanndakı ogTetıcılerın ve araijuncıldim çu gunlugu orgutlenmemış yapüabılen orgutlu savaşımlara kdlılnidmış t n azından destek olmamışlardır Pekı ne yapmışlardır unıversı telerdekı oqretun uyelerının çogunlu gu bolum başkanı dekan rektor &e çurıleııyle oyalanmıs ırtık her turlu ydşarna olanaklaııyla doridulıııuj ve bu o denlı de çevrelenndpkı toplum bdl ve ekonomık y ı^amdan oyutlan mış kdmpuslerde deyı^. yeıuıdeyse bu tuı tath hayıt yaşamayı kar say rnıştıı IllogrPtım ve lıselerde de og letmenleım yınc çogunlugu en ku çuk yerle^meleıde bılt açüarı deıs hannleım urıptlı kolplerı o<qretnıe ntvleımdekı loküİLim ouıeklı konuk ları olmayı yeqlemıs unicUbU kayyı sız ya da ku^kun VP kııgın ieyı^ ye Bununla bırlikte, ozellikle son 20 yıldan beri Tu kiye'de B+Tpolitikalannın buyuk olçude dış etmenlerce sekillendirildiği soylenebilir Bu açıdan sağhkh bir durum saptaması ıçin konunun kure selles(tir)me bağlammda kısaca ele almmasınd yarar var unumuzde merkez vılkelerının denetımındpkı ulus idiaM seımaye yaşadıgı krızden çuaş ıçırı çevıc uli lennın ulusal ekonomılermı daha yuksek duzpyde c netlemeye gerekiirıme duymaktadıı Bu amaçla kuroc!PİİPş(tır)me dpnılpn mal hızmet ve p f haıeketleı ınııı sınıibiz bu ^.ekılde dolaşunuıuı jagloıunası 1 AR GE yatınmlannın çok kısa bır sureçte urune donuştuıuln sı zorurüulugu ortaya çıktı Burıurı sonucunda AR GE etkınlık rının çokuluslu şırketlere (ÇU*j) kaydıııldıgı gozlemlenıyor Dıger yanddiı mtıkez ulkeleıuı hukumetleıı de AR < konusunda gereksmımlermı karşılamak uzere unıversıtelerd zıyade ÇUŞlaılaışbulığıyapmaktaldi Unıversıteler de duru larrru buna gore duzenledıleı 1 tkınlıklerını kaybptmemek ı<; tekelcı pazar ekonomısuıın qoıt.ki>ınımleıııu kdi^üamayd ^ neldı ve ÇUŞ larla tlışkıleıını en yuksek boyutlata çıkardı Bugun ya^adıgınıız suıeçte merkez ulkelerınde AR ( etkrnlıklerının agrrlıklı olarak ÇUŞ lar taıafuıdan yapıldıdjı yonlendırüdıgı soylentbılıı Bununla bırlikte kuzey ulkelerınde kamunun luruu ılt 1 GE etkmlıiJeımden çekümesı de soz koııusu olmadı Bu ull lerde kamunun (l)Ozel sektorun yapmadıgı yada yapamac aıaştırmalarla (2) Ozel sektorun araştırma yapma yetene<" gelıştıren araştırmalara yoneldıgı gorulmektedır Bu baglamda Tuıkıye gıbı çevıe ulkelcıı morkez ulkf nnde uretılen teknolo|üetın bu doQa yat>ası gıbı kuıe leş(tu)meyı suıuklodıgı savıyla kaışı karşıya bııakıldılar Bu kureselleş(tır)meye katşı dunılarnaydc aQı kaııiouid daydi G Teslimiyetçilik Unıversıteler üe AR GL yap mak dmauyL.1 kuıulmuş olaıı kurum ve kuruluşldrda suregelen ve ne ya zık kı gıderek yaygınlaşan ve kurum salldşdn bu olumouzluklaım yam sııa deyi1: yenndeyse meyddnlar dd yıkı cilara bıuıkümı^tır Unıversıte ve araş tırma kuıulu^ldimdd çdlı^anldim çok buyuk bır çogunlugu kurumlarına sa hıp çıkm unı v ve/veya çıkamımış ku turnlannı yıkıulard hemen hemen hıç dırenmeden teslım etmışlerdır En son TUBİTAK ta başkan yar dımrılannın bu gorevlemıden kendı lıklerınden ıstıfa etmelerı bu turden teslımıyetçı tutumlaıın en huzun ven n orneklennden bıriM olmu^tuı Soz jchmı urretleı yetpnızleştırılınceçıft ogıı tım gtcc ogiLtınıı yeın deısleı dprshanelere ve projeleıe yu 882/12 OİLUftU Teknoloji ve kureselleşme leknolojık gelı^meleı ıle kuıet>elleş(ti!)merun ılışkısı du'Teknolojık gelı^nıe ve buluşlann ulkeleraıası mal hızr ve sermaye hareketleıını hızlandudıgı ve kırnı duıumld ucuzlattıgı sanayı urunlerının degışık aşamalannm başka ul lerde gprçpkleştırümehuu ola&ı kaldıgı ve bılgıye daha kc ulasılabüecegı sarusun ortaya çıkarttıgı soylenebüıı Arıcak teknolojık gelışmeleruı rricd lu/rnet ve beım hareketlerınm ÇUŞ lar denetrmınde olması ulkelpr arasıt yatırımların eşıtlıkçı bır ^ekılde geıçekleştıımesuu .aglayaı dı sıcak para haıeketlerınrn hızlanmasıyla çevre ulkeler merkez ulkelerce abluka altma sokulmabi kolaylaştı Sonuçta kuzey ve guney ulkelen ırasında sermayp bügı farkı azdlmamı^, tdrn akime aıttı Oyle ıse kurec!Pİleş(tır)mpyı surukleyen nedır' Kure leş(tır)meyı faurukleyen !?ey tekrıolojık gelışme mıdu''Yoksa pıtalızm çagında yaklaşık beş yuz yıldır ulkelerarası mal