Katalog

ıne Tanol Turkoğlu (TanolT@yahoo com) Sebil İnternet Yaklaşık dort sene oncekı son Seattle seyahatımde revaçta olan konu apartmanlara ADSLvarı hızlı internet erışım altyapısının su, elektrık altyapısı gıbı goturulmeye başlaması ıdı Geçen ay yaptığım seyahatımde ıse bu yonde başlayan eğılımın farklı açılımlarla devam ettığını gordum Oncelıklı olarak bellı bır kullanımın ustundekı pek çok kışı evle rıne WıFı internet altyapısını getırmış durumda Bu sayede sadece evden hızlı internet erışımı sağlanmıyor, bunun otesınde kablosuz olarak evın ıçındekı tum bılgısayarlar da ınternete bağlanabılıyor Boylece kucağınızda laptop bır yandan heyecanlı bır futbol maçını ızlerdek dığer yandan da eposta ya da dığer ışlennız ıçın ınternete enşebılıyorsunuz Gorduğum kadarıyla bu altyapıya sahıp bıreyler internet ruhu na uygun olarak ılgınç bır boyut daha katmışlar ışe Kışısel networklerıne (ve dolayısıyla da ınternete) erışımı sadece kendı evlenndekı a hazlarla sınırlı tutmuyorlar, yoldan laptopuyla geçenlerın de bu erışımden ucretsız olarak sebıl kullanmalarını sağlayacak şekılde konfı gure edıyorlar altyapılannı Tarih Vakfı'ndan yeni bir duyarlılık: Temel Eğitimde Arkeoloji Tarihöncesi Eğİtİm Programı Misafire internet erişimi Bu konu o kadar genış bır kıtleye hıtap eder hale gelmış kı bu kez oturup bu altyapıya sahıp kışılerın boyle bır hakkı olup olmadığı tartışmalan baslamış Aslında bunun eve gelen bır mısafırın (tıpkı elektrığı, suyu kullanması gıbı) o evdekı ıntemetten de ıstıfade etmesı gıbı Şımdı ben evıme gelen bır dostumun yanında getırdığı laptopundan ınternete erışımıne ızın vermeyetek mıyım? Su ıstedığınde, "ozur dılenm bu evın suyu sadece evde sureklı oturanlar ıçın" mı dıyorum7 Elektrıklerı açmayacak mıyım? Benzer şekılde kışı eve gelen bır dost değıl de sokaktan geçen "bızım mahallelı" Değışen bır şey yok Netekım bu tartışma da şımdılık sebılcılerın ustunluğunde gıdıyor Her ne kadar onemlı bır getırı ka pısı da olsa henuz bunun ne şekılde regule edılebıleceğı konusunda uretılmış bır polıtıka yok Kafelerde İnternet Bır başka onemlı gelışme de ozellıkle zınar kafelerde hızmete sunulmaya baslamış olan internet erışımı Bız ulkemızde daha henuz internet cafelenn batakhane olmadığını bır yandan yetkılılere dığer yandan da velılere anlatmaya çalışırken, gorduğum kadarıyla Seatt le'da internet cafeler yerını internet erışımı sunan cafelere terk etmış Bunların başında da Seattle merkezlı olduğundan her sokakta bırden çok bulabıleceğınız Starbucks Cafe zıncın gelıyor Yapı basıt Cafe ıçınde kablosuz olarak ınternete erışım ımkânı sağlayacak bır Wı Fı network var Sız laptopunuzla gelıyorsunuz ve internet erışımı satın alıyorsunuz Tıpkı kahve ya da kurabıye satın alır gıbı Cafede ıstersenız akşama kadar oturun sıze karışan yok Onunuzde bılgısayarınız ıster çalışın ıster eğlenın Seattle Alkı'de orta yaşlı bır kışı bız orada oturduğumuz uç saat boyunca onundekı genış ekran bılgısayarının başından ayrılmadı Bız cafeye gırdığımızde zaten oradaydı bız çıkarken de Washıngton Unıversıte'ii'nın yakınındakı bır Starbucks Cafe'de ıse unıversıte oğrencılerı onlerınde laptop ders çalışıyorlardı Derslerı ıle ılgılı konuları anında ıntemetten erışerek araştırabılıyorlardı Türkiye Tarih Vakfı Pek çok nedenle hızlı bır bıçımde yok olma tehdıdıyle karşı kaışıya bulunan kulturel mırasm korundbümesı • Çızımlen Melımet Culeıgun tVVtl ZAMAN ICINDt İNSANIN OYKUSU konusunddkı temel çozum udfından yapüan ve 10 12, yaşlarnıa egıtımden geçıyor llkogretım ııtap eden l'dnhoncesınde lıii.diıda 81 ? ydş grubuııa uygulanmak nulyonlaıca yü once başlayan yanı uzeıe var olan egıtım mufredaü evvel zamanda geçen bıı get çegı ıçınde son derece sınırlı ve ügı adım adım bızı bulacaksrnız çekıcılıkten uzak anldtüdn taı ı Çızımlen Aydan Çelık taıafuıdarı honcesı doııeınleıe üışkın bü yapüaıı Bala Çatalhoyuk te sevımlı gınm daha doyurucu ve üqı keçı Bala 810 yas çocuklaıımıza çekıcı bır bıçımde ogrencüere ogretılmesı Çatalhoyuk u gezdırerek atalanmızın yaşantüdrma aıt uygun olarak "Harıh Oncesı Egıtım Programı adında bdgüer aktarıyor anldtım atolye çalışması ve muze zıyaretını ıçeren bır Çızımlen Cenıal Eker tarafinddn yapıldn hvvel paket programı hazırlandı Istdiıbul ve Çumra bolZaman Içınde Insanm Oykusu yuıe 8 10 ya^. çocuk geleıınde seçüer püot okullarda gorev yapan ogretlanmıza masalımsı arüatımıyla gerçeklıgı bılımsel men ve ogrencüerın ortak ve etkm katılımlan yontemlerle kanıtlanmış bır oykuyu bızuıı oykumuzu sdglanarak gerçekleşurüecek programın anldtım arüatıyor bolumunde tarıhoncesı donemlere aıt bügüerın gorsel malzemelerle dktdrıiması dtolye vd tarıhoncesı donemlere aıt mımarı ve figıırlerın kılden omeklerının çocuklara yaptırılmdM muze zıyaret lermde ve tstanbul Aıkeolojı Muzelerı Konya Muzesı ve Çatalhoyuk yerleşmesınm zıyaıetı yeı aldı Yapüan bu eğıtırnlerın sonucu çocukldt ıçm oyun kartlan posterler ve kıtaplar basüdı Çızımlen Aydarı Çelık tdrafından yapüan ve 10 12 yaşlarına hıtap eden Bala Ile Çdtdlhoyuk Cezısı nde gerçek bır yaşama dogru yapacagınız hayalı bır yolculukla dokuz bır yü once ınsanlann nasü ya^adıklaıını gore ,™™ „ ceksmız Ülkemizde ARGE, yayın ve insani gelişim ilişkileri Baştarafı 13. sayfadan Unıversıteleı devlet mekanızmalan da dahıl toplumun yol go&tencısı olmak zorunda Turkıyede de bürm ve teknolojı dlanındakı gelışmelerde unıversıtelerıtıcıgucuoluştuidcak bu kuşku goturmez An cak bugunku durum hıç ıç açıcı degıl Bılım ve teknolojı alanındakı çalışmalarıyla ul ke ekonomısı ve halkın refahına katkı yapması bekle nen ozellüde muhendıt,lık büımlen ve ügüı alanlarında oğreum uyelennın onemlı bır bolumu çogu kez endustrıden vc devletten kendılenne bır ıstern gel memesı kendüennın surıumu halınde ıse "bız zaten bunları ydpmaktayız gerekçesıyle burokıasmın bu ıstemlen kabul etmemesı ve esasen laboratuar olanaklarmm yetersız olması gıbı nedenlerle çogu kez butçesız ve amaçsız çdlısrıidlaı yapmakta ve bu çalısmalardan urettıklerı yayırüan da akademık yukselt rne/atamalarda kullanmaktalar Doğal olaıak bu kışüer 'ış yapandan" çok 'Yol gosteıen" rolunu ustlenmekte lş ydpanlaıın sayısı yol gostereıüere gore aı tüıümadıkça bu sorunların uste smden gelmek bılım ve teknolojı polıtıkaiannı uretıme ve toplumsal tefaha donuşturmek hayalden ote bıı şey degü Turkıye nm gelışımmde gelır kaynaklannı elle ı mde bulunduran Devlet ve ozel sektorun "sunu ıstem' prensıbıne ı^leılık kazandrrarak ozgun uretrme yonelmesı çok onpmlı projelere dorıu^turmelen ve bunları unıversıte arasürma/ta&aıım kuruluşlan ve endusüıye ıhale edıp gelışmeler ını bellı dısıplın ıçerısınde kontrol edıp ızlemesı zorunlu Bu yol rutuldugu takdırde kuşkusuz gorulecek tır kı, ulkemızdekı a? da olsd var olan 'yeteneklı' kad rolar gerekenı yapdcaklar ve (çogu kez Çın eskı ]a ponya omeklennde olduğu gıbı mevcut bügı ve tek nolojılerı ozgun bıçımde kullanarak) teknolojık unın ve sıstem tasarımlarını başardcdklaıdır ve zamaıüa gelışımımıze bugun gorulmeyen ıvmeyı kazandıracaklardır Gunumuzde ınsan her şeym onunde onuruyla eşıtlıgıylc ve ozguıluguyle var oknafai vaı edılmesı gereken temel vaılık Yasalar anayasalar hepımızde ortak payda olan bu ınsan a bu bırey'e başka ın sanların hdklarmı ve ozguıluklennı tek smır tdnıyarak her tuılu olanagı vermek bdglanidk ve bu an lamlı dengeyı koruınakla yukumlu Açıktır kı çozum ükogretımden uruversıteye ve otesıne her sevıyede sağlarn ve uretken bır egıtım verüebılmesınde yatmakta Aynca uıeüm ıçm ya şamsal oneme sahıp dra teknık elemanlann bugune gore daha buyuk oranda yetıştırüme&ı ıçın gereklı olan meslek okulldi ının onemleı ıne uygun saygınlık kazandırüarak gelıstırümelerı zorurüu Ulkemızde henuz okuma / yazma oranı yuzde seksenın altında (kışı başı ortalama ogrenım suresı 3 5 yü yanı ükokul dortten terk) rken ornegın ABD ev kadırundan gelecegın yonetıcılerme kadar dın adamları da ddhıl "Butun Amerıkalüar ıçın Mdtematık Büım ve Teknolojı Proje2061"benzenet kırüüden başlatmakta ve gelecek nesıllennı şımdıden hazırlamanın çalışmalarını yurutmekte Proje 2061 butun Amenkalüann orta ogrenımlerını bıtırdıklermde sahıp olmalan gereken bügı ve becerüenn ne olması gerektıgmı ortaya koymakta bu amaçla eğıüm programlan onermekte Cücü olan yönetecek Bugun bızım ulkemızde yaşanan sorunların pek çok başka ulkelerde de var Ancak yıne de bız helva yapma konusunda dığer ulkeler gıbı başarılı olamıyoruz Belkı de bunun temelın yuzyıllardır kulturumuzde yer alan yaşayış ve yonetım bıçımı vardır Bızım yonetım anlayışımızda hedef, performans, başarı kavramları yok Mutlakı bır ıdarenın altında, sahıp olduğu memurı gorevden gelen ımtıyazları uzatabıldığı kadar uzun bır sure ıçınde ıfa etme yapışkanlığı var Hâl boyle olunca ne buyuk depremler, ne buyuk krızler ne de buyuk başarısızlıklar gorevlılerın gorevlerınden ayrılmalan ıle ılgılı bırer konu olabılıyor Gorevlıler gorevlennı surdurmeye devam edıyorlar Gorduğumuz ve gormeye devam edeceğımız uzere internet adında asımleşmekte olan açık toplum kavramı bu paradıgmaları, kalıpları ortadan kaldıracak Yuzyıllardır olduğu gıbı dunyayı bundan sonra gucu olan yönetecek Gucu olan ne şekılde yoneteceğım dıyorsa da dunya oyle yonetılecek O halde yapmamız gereken ıkı şey var Gucumuzu (yenıden) toplayana dek oyunu kuralı ıle oynamak, gucumuzu topladıktan sonra da ne şekılde ıstıyorsak o şekılde yonetmek Ama tum bunları yapabılmek ıçın bırbınmıze bakmak yerıne, dışarıya bakmamız lazım Çözüm nerede? Bu amaçla ozellıkle ulusal butçeyı harcayan bakanhklann gereksmırnlenııı (ıstem) saptayıp 5 10 15 yülık bazda (başlangıç / bıtış tanhlen butçele n kımm hangı teknolo]i üe gerçekleyeceğı bellı olan)