Katalog

Cönülden Bilime Ahmet Inam Taksi şoförü ve üniversite Ak saçları kısa kesılmış, zayıf, ufak tefek Ikı elıyle sıkı sıkı tutuyor dıreksıyonu Yılların deneyımlı surucusu olduğu bellı, yıne de "ıhtıyatı" elden bırakmıyor Duzgun, tıraşlı yuzunde elmaak kemıklerı belırgın, zekı, cevval bırı olduğu ızlenımını venyor Acele yetısmem gereken bır yere goturecek benı, Ankara tren ıstasyonundan aldı 'Ne kadar ustaca suruyorsunuz" dıyorum, "bır suredır hayranlıkla ızlıyorum sızt " "Işımız, herkes ışını tyı yap7 malı Pekı sız ne ış yapıyorsunuz " "Hocayım" dıyorum "Nere? 7 de " "ODTU'de Bılır mısınız ODTU'yu " Culumsuyor "Hem de 1 7 nasıl Çok yolcu taşıdım oraya Ne okutuyorsun " "Felsefe " "Pe7 kı, yenı yasa ıçın ne duşunuyorsun, hoca Duzelecek mı unıversıtenın durumu7" "Umutsuzum" dıyorum, başımı eğıp "Neden7 Okudun mu yasayı7" "Şoyle bır baktım" dıyorum "Olmadı, hoca, olmadı," dıyor, sesını yukseltıp "Hem umutsuzum dıyorsun, hem okumuyorusn Yakışır mı hıç, bır hocaya7" "Pekı, sen okudun mu7" soruyorum "Dıkkatle ınceledım lyı olacak, goreceksın Nedır o, unıversıtelerın başındakı ınsanlann afrası, tafrası Devlet ıçmde devlet mubarek Yahu sen, baskan olduysan, Allah ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ mısın kardeşım7 Kımseye hesap vermeyecek mısın7 Bu mıllet unıversıtelerını bu padışah tavırlı insana ve etrafındakı vezır, vuzeraya mı teslım edecek7 Sen bu halkın unıversıtesı değıl mısın7 Sana da esef edıyorum hoca, ustelık felsefe okutuyormuşsun Insan hıç kendısıyle, Turkıye'yle ılgılı bu denlı onemlı bır yasayı dıkkatle ınceleyıp eleştırmez mı7 Hazırlayanlara yol gostermez mı7 Hem ıncele mıyor hem de umutsuzum dıyorsun, doğru mu bu7 Umutsuz olmaya hakkın var mı7" Konuştukça, yuzune al basıyor, Harfsız okuma programıyla legasteni tedavisi egastenılerde ortaya çıkan okuma yazma bozuklugu ıçın çeşıtlı açıkla malarla bırlıkte çok sayıda terapı yontemlerı de sunulmasma ragmen bugu ne degın hıçbırı başarılı olamadı Hatta çocuklar tarafından sevüdıgı kadar uzmanlar ca tarüşıları bılgısayar desteklı çok sayıda eğıtım programı da pek ışe yaramadı So nuçta CD Rom programlannın ıyıleştırıcı etkısını kanıtlayan bır araştırma sonucu da bulunmuyor Çocuğun zeki olmasına rağmen bazı kelimeleri kanştırması ya da anlamlarını kavrayamamasına bağlı olarak ortaya çıkan okuma yazma zorluğu (Legasteni) yeni bir tedavi programıyla iyileştirilebiliyor. L "Hoca, hem yasayı okumadır, hem umutsuzum diyorsun. Oldu mu? Bu ülkeye, bu insana sahip çık hoca!" Ancak son yülarda yapılan legasteni aıaşüımalanyla okurrid yazma zorlugunun gorme ya da ışıtme bozuklugundan çok ıkı duyu kanalı aıasındakı baglantının ıyı ışle Legastenller lozcüklerl ve anlamlanm kanstınvorlar memesıyle ügılı olduğu anlaşıldı Çunku ram uzerınde çahsırken bazı ulkeler Audılex ıle okurna surecırıde sembol ve seslerın ılışküendrrü yem araştuma projeleııne basladılar bıle mesı gerekıyor gıderek sesı yukselıyor "Bu yoksul mıllet ,en değerlı kultur yuva larını sıze emanet etmış Sız ne yapıyonunuz7 Umutsuz oluyorsunuz7 Nıye7 Bılmedığınız bır yasa ıçın Kusura bakma hoca, çok ayıp, çok Bak, ben ortaokul bıle okumamış bır adamım Uç çocuğum var unıversıtede Sabahlara kadar çalışıp, okutuyorum onlan Senın gıbı hocalara teslım ettığımı duşundukçe çocuklarımı, çok ozluyorum, çok Sızler, yonetıme, yasalara karşı bılgısız ılgısız msanlarsınız Iş eleştırmeye gelınce mangalda kul bırak mazsınız " 7 "Inebılır mıyım " dıyorum, yavaşça "Ne o, yoksa gucen 7 dırdım mı hoca Kusura bakma, bır kabalık ettıysem " "Hayır, geleceğım yere geldım, borcumu odeyeyım de gıdeyım " "Once mıllete hocam, bu ulkeye ode borcunu Kusura bakma, ben dobra dobra konuşmayı severım, kırmadım, ınşallah1" "Yo, kırılmadım Alışığım bu tıp eleştırılere Işım bu aslında Farklı dusuncelerı, goruşlerı dınlemek anlamak " Hemen, sozu geldığıne yerleştırıyor, "ve umutsuz olmak " "Şoyle çek kenara da, sana nıye umutsuz olduğumu anlatayım, varsa vaktın, bırkaç sozcukle " "Dınlerım, bıraz" dıyor, yuzunu hafıf buruşturarak Ona ağdalı bır entel nutuğu atarak, ders vereceğımı duşunuyor, herhalde "Unıversıte kendısı kendıne sahıp çıkmalıdır Bırçok maddesının, yasayı sunanlarınm sıyası goruşunden kaynaklandığmı duşunduğu, tepeden ınme yasalarla unıversıtelerden verım alınamaz Bılım aşkı taşımayan, ış bıtırıcı, kurnaz, memur kılıklı bır unıversıte anlayışına sahıp olunduğu surece, fılan kısı gıtmış, falan gelmış, falan kurul kalkmış onun yerıne fılan kurul gorevı almıs ne fark eder7 Unıversıte, unıversıte değılse, bır bılım, bır kultur anlayışı, davası yoksa, bu ulke ıçın, bu ulkenın kulturu ıçın keşfedılmesı, ortaya konması gereklı değerlerın ardında değılse, onların hepsını yonetmeye kalkan kurumların yasal olarak ıslahı ne anlam taşır7 Keşke bu ulkede ınsanlar senın gıbı, aydın, sorumlu, ıçten, sozunu esırgemeyecek denlı cesur olsa, unıversıtelerıne sahıp çıksa, yonetımlerı, hedeflerı, çalışmaları ıçın eleştırılerını esırgemese, unıversıtelerden hesap sorabılecek bılgı ve ılgı ufkuna sahıp olabılse " Benı sabırla dınleyen arkadaşım, gulumsuyor "Yıne de, bu sozlerınle umutsuzluğunun hesabını veremedın Bıraz felsefe yapmaya kalktın Bu insana, bu ulkeye sahıp çık hoca1" 859/2 lşte bu tezden yola çıkan Helsınkı Unıveısıtesı bılım adamları sonunda okuma yeüsrnı onemlı olçu de guçlendıren bır yazılrm pıogıanu gelışürmeyı başaıdılar Dıl ve alfabeden tdmamen bagımsız bır şekılde gelıştırüen bu program sayesınde ayııca le gdstenının koklerme de ulaşüdı Kaı Karma nrn ızlenen ve duyulan şıfrelerı bır leştıren program sayesınde Fınlandıya dakı bırmcı sınıf oğrencılerı basıt bıçımleıın faıklı seslere goıe duzerüenmesme dayanan yedı haftalık bır alıştırma dan sonra çok daha az hata yapmaya başlamışlaı Ustelık bu başaıı beyın etkınüklerrndekı artışla da kanıtlanmakta 14 seans gıbı kısa bır alıştırma suresıylefelde edılen başan alıştırmaların erken yaşta başlaması ve programın basıthgıne dayanıyor Beynınuz kuçuk yaşlarda degışmeye ve ve yerulıklere uyum sağla maya daha musaıt olduğu ıçın de psıkologlar çalış malanna yedı yaşrndakı çocuklarla başlaımşlar Ilerı derecede okuma yazma zorluğu çeken 24 çocuğa 3 15 farklı ses tonu dınletümış Heı sesın karşüıgında ekranda rnuzığe gore aşagı dogru r>ar reket eden nota ve dıkdortgenler gostenlmış len sesleı kademe kademe yukselen dıkdor ler degışmeyenler uzun dıkdortgen Vfe k4uı Â ıse genış dıkdortgenlerle sembolıze edılrşıç' * ' | # J Ogrencıler farklı zorluk derecelirtt^ <$dtb dıkdortgenleıı ve seslerı bırbırıne uygufl olaıak sı Daha az hata var nıflandırmaya çalışmışlar Ve eglencelı alışfenfia Ekrandakı şekülerm ayrüması ve sınıflandınl gerçekten de başarüı olmuş Bılgısayar başında ılk masıyla baglantılı olarak sunulan ses motıflerı Lşıt başta umutsuz gıbı gorunen bır ılkokul çocugu bır mcden sorumlu beyın bolgelermı uyaııyoı Beyın aylık akştu madan soma okuma ve yazmada sınıf bıbu şelalde akustık bılgılerı ve uyanlan daha ıyı ışle rıncı oldu dıye anlatıyor Kujala * yebüdıgınden dıyor Helsınkı Unıversıtesı Kavram Çocuklar ekran başında seslerı ayırt etrneye sal Beyın Araştırmaları bolum başkanı Teija Kujaçalışırken beyın kabugu bu uyanya sesın algüan la, çocuklar daha az hata yapıyorlaı ve bu şekılde ması srrasında etkuılıgını artırarak reaksıyon gosterseslerı daha ıyı ayırt edebılıyorlar mekte Avrupada okuma yazma Oyunla guçlenen algılama zorlugu çeken ogrencılerm yetusı beyın araşürmacısı Risto oranı %5 15 arasında değıs Naatanenm EEG olçumlerıyle mekte Kujala ya gore Fınce ya de kanıtlayabıldı Beyın kabugun zıldıgı gıbı okunmasına ve le dakı ışıtme sureçlermden sorum gastenılerce Ingılızce ve Fran lu beyın bolgesındekı olunılu de sızcaya kıyasla daha kolay gışmıler ekrarıa hızlanan salınımkavranmasına ragmen Fınlan larla yansımakta dıyalı çocuklarm %51 okuma Kujala şımdı yenı çalışma yazma zorlugu çekmekie larla sonradan kazanılan bu yetı Kaıma taıafından gelıştı rıın kalıcı olup olmadıgını araştıra rüen ve Audılex olarak ısım cak Audılex yazılım programı lendırılen progıamda sozcuk www compaıd fı/enghf>ch/con ya da hecelere yer verılmedı tact htm adresınde 50 euroya sa gınden rum ulkeleıde kullanıla tümaktd Pıogram sadece Wm bılecek Amerıka Japonya dows PC uyumlu Norveç ve İsveçlı bılım adam Nılgun Ozbaşaran Dede lan ve ogretmenler yenı prog Legasteni arastırmacm Kujala Kaynak Spıegel 28/2003 Dil ve alfabeden bağımsız Oyun ve algılama