Katalog

kaıalarrıak ısterler Bunlaıdan bırı de rakıbının fıyatınm pahalı oldugunu üeıı surmekhr Yurtıçuıde mıllı teknolojı gelıstuerek uretım yapdiı şuketler büe pahalüıkla sııçlanır Normal şartlatda bu dogru degıldır Oncelıkle bır urunun fiydtııım palıalı olup olmddıgı omur devrı malıyct hesaplan uzeımden ydpüacak karşılaştırmalar la bPİırlenrnelıdıı Omur devrı mahyet hesaplannda ABD de kabul edılen sureç, oıalıyetlen şoyledır AıCe ü 0/ l surerı rridlıyetm ol0 unu satın alma fıyatı o30 umı ıdame surecı de %60 ıru kapsar (2) Uakıplerırı ulusal şırketlerı pahalı oldukları şek lınde boylentüerle yıpıatmaya çalısmalannda kullaıulaıı genellıkle satuı alrnd fıyatlarıdır Karşüaştırma satın al ma fıydtlanyla da yapılsa, yuüçmde, yerlı olarak uretü mış bır urunuıı fıyatı ıthal urunden % 15 2b pahdh bıle olsa, bunuıı kullamlan yurtıçı gırddeıuı fazlalıgı ıstıhdama yaptıgı olurrılu katialan devletın ışçı ucretlerın derı ve şuketm faalıyetlerırıderı dldıgı vergıler vb nedcnlerle devlete ddhd ucuza geldıgı dçıktır (3) Yeılı urun bu de mıllı teknolojvyle uıetümısse yuıtıçı gırdıleıın ve ışçılıgm gorecelı fazlalıgırun ve ıddme surecı masraflaıının da daha A? oldcagmııı hesaba katılmasıy ld devlete malıyetuım ddlıa ucuz olarağı kesmdıı Çuııku mıllı teknolojıyle uıetılen bır urunun "Mıllı AnaYuklenıcflerden nidlıyet artı yontemıyle satın alın masıııda AıidYuklenırınm hesdpldtı Savunma Bakanlıklaıına açıktır Satuı dlma fıyatını şırket ve Bdkdiılık bırlıkte sdptaı Bakanhk uretım qudısı olan alt sıstemleıııı kı ıtık devre elemanlarınrn muhendıshk saat ucret lerınırı vb fiydtluıını bılmekiedu Dolayısıyla ıdame sulecmde de şırketlerm Bakanlıga aşırı fıyatld hızmet onermelerı olanaksızdır Oysa yabanrı teknolojıyle uretılen bır urunun ıdamesı esnasmdd teknolo]i sdlubı fumalann alt sıstern kntık devre elemdnldiı vb ıçın ısteyecegı fıyatlan kontıol edebılmok olası degıldır ve tekııolojı sahıbı yabdiıu şukctler bu ururüer ıçın olaganusru fıyatlar ıste yebılır Harta ydbancı bır ulkeye savunma sıstemı satmak ısteyen bazı şırketler kdrlannın çogunu ıdame safhasmda alrrıayı planlayarak, ıhalelerde verdıklerı satış fıydtmı sıfrr kârla da behrleyebılır Unutulmamalıdıı kı yııkdrıdd verdıgımız urunlerın omur devri sureç malıyeüerındekı oranldr ABD ıçın geçerlıdır ABD'de tedank makamlarmın satm alınarak kulldiıılmaya başldiıan bıı sıstemın ıdame mdsıaflannı kontrol altmda tutmak ıçın gereklı yontemlen olabüır Ancak herhangı bıı ulkede mıllı ana yuklenıcı lerden tedank edılmeyen ve yabdncı teknolojıyle uretümış urunlerde bu kontrol olası degıldır O zdrridn sıs temlerın ornur devrı ıçmdekı ıdanıe mdsrafırun %60'dan ornegın "/n?,00'lere çıkması dahı olasıdır Bu konudd son ornek Hındıstan ın yasadıgı uygulamalardır(4) Hındıstan dd yetkılıler gayet net bır şekılde teknolojı transfen yoluyla savunma sanayıını guçlendıremedıklermı, tedank ettıklerı sıstemlerm ıda melerınde, dışa bagımlı olduklarmdan teknolojı veren şırketleruı yedek parça fıyatlarıru anormal olçulerde artıımasuıdan dolayı buyuk zarar gorduklerını açıklıyor Sonuç olaıak herhangı bır ulkede rrullı ana yuklenıcıleıden tedarık edılen, mıllı teknolojüerle uretümıs urunlerın omur devrı malıyetlerı, dıger tedarık yontemlerıyle yapılanlarddn genel olarak daha ucuz olur Bu nedenlerle Avtupa ulkelerınde arıa savunma sıstemlerı mıllı ana yuklenıcuerden ARGe ye dayalı teda rık usullerıyle alınır Mıllı ana yuklenıcıler üe Savunma Bdkanlıklarının üıskılerı kdişdıklı guvene dayalıdır ve urun fiyatlan mdlıyet artı yontemıyle saptanır Bakanlıklarla mıllı ana yuklenıcıler ardsında fıyat pahalüıgı sav lan soz konusu degıldır Kaynakça 1 European Parlıament The EC Armaments lndustnes at a Tıme of Change PolMCdl Senea 4 1993 2 Paul Kamınskı US Undereerretary of Defense fot Acquısıtı on and Tectmology DEFENSE NEWS June3 9 1996s 38 3 TmzTuidi Ektmomıst 13 2 1994 4 Tndıa Refonns Domands Made of Overeeaa Supphers' Defense News July 22 28 2002 Hak savunucusu avukatlar ve yargı İyi, doğru yolda çalışan avukat inandırıcı ve on çdlışma yap güvenilir kişiliğiyle; yargıcm sosyal doğrula madan dava açı yoıldi", "çozumle ra (adalete) ulaşmasını kolaylaştmr. rı uretemedıklen Kralların bıle bu gun avukatd geteksınımı olaoak Ur Kıal 16 Çetin Aşçıoğlu* dvunmdiuıı sağhklı çalışmadıgı guvencesız kaldıgı durumlarda ıtısdiı kışılıguun temel taşlar ı "hdk ve ozguıluklen" ıçın telılıke kapıda bekler Ltiidnoglu taııhsel suıeçte degermm ve zoı lugunun bıluıcuıe vardıgı diıda '^avunmayı ustlerıe cek kışılere başvurma ge leksınımı" duymuştuı Ljte koklerı bınlerce yıl onceye uzanan hak savunuculugu gunumu/de ozel yetkı ve ayııcüıklarla kamusal dldiı da yerıru almıştır ıçm kazanılacak davaları bıle kaybedıyorlar" "akçdlı (parasal) kaygularla uzmanı olmadıkları ddvaldiı da alıyorlar", 'mdhkeme leıde gorevlılerle bıre bu üıskıye gırerek ıgrı yolkra başvunıyorlar" Bu ve benzer deger yargılaıı (1) avukatlık kurumun sagiıklı çalışmadıgıra kanıtı 9 ıçın yeterlı degü mı tsteıseraz bır de bıreylerı dınleyuı yıtırılmektedır" sorunu da dıyemeyız yargı da olum suz etkılenmektedır Bu baglamda "meslege gn\ş ve kabulun egıtıme bügıye dayalı olarak dgıılaştınlmdsı" "avukdtuı vetgı kaçakcısı sanısınddiı kurtdiılması" "urrel sozleşrnuleıuı ba ronun orıayı ıle bıçunsel geçerlık kd zdiıması' 'gereklıyse çoıba pdiası (') gıderlennm baıoldica ve açıklık ıçın de meslegm onuruna yakışıı bıçunde karşılannidsı" "sosydl guvenlıgın Bato laı Bulıgı'nın şemsıyesı altmdd yenı den du7enlenmesı" "dava harçlarunn avukat uzerındekı yukunurı kdldu ürna sı" gıbı onlemleı uzeruıde durulmah S Avukatsız dava olmaz Guııumuzde hak VP yukumluluklerın kapsdinı ıçenğı gıderek genışle rnekte ve karmaşık du rumlara konu olmaktadır "DoQru ve guvenlı yargüdiııı guvenceye alan yargılama kurallan nın" yeıınde ve suresınde kullanılma ması da hakkın kaybolması gucurıu yıtumesı olasüıgını da gundeme getı ru: Bu nedenleıle davalann avukatsız surdurıılmesı buyuk rısk tdşıydbılır Bu nedenletle çagdaş yaıgı du zera dvukatı yargırun olmazsa olmaz bır parçası ve ayagı oldugıınu kabul eder Yargısal sureç ydiqıç savcı (cezada) ve avukat uçlusunun 'guven oı tdmında" ortaklaşa çdüşmasının urunu oldugunda ustuıı degerlere ulaşabılu Avukatlık kurumu ustlendıgı go revlerı yerıııe getırebüıyor mu' Kldsık Arısto mantıgıyla yarııt diayalım 'Yargı saglıklı çalışmıyoı "avukatlar dd ydi gıııın bu ayagıdır" ıkı onerme de dogru oldugurid gore "avukatlık kuru mu dd çahşmıyor" nıtelendırmesı yan lış olmarndü Oysa avukatlar, ydrgının b u aya gı olduklannı soyleseler de çogunlukla ne kendılermı ozeleştırıyle sorgular ne de sonımlulugu kabullenırler ko lay olan yeglenır ve yargıçlaı sorgula nır Nasıl yargıçlar memur kımlıguu ozumsemışlerse avukdtlarunız da çogun "ış takıpcısı" konumunda çalısma yı yeglemektedırler Koky yolu seçen avukatın, gorevını yaptıgı mancında ol rndsı dogaldır ?or ve tehlıkelı alanın ve çalışmanın etkın katılımcı ınsdiuol dugu büıncıne olmadıgı suıece kendını kusursuz yargıçlan kusurlu gore cektu Bır kanıtta guvensızlık olgusu "Avukatlar meslekı etık degerlere sahıp çıkmıyorldi" kamuoyunda deger Şımdı "neden ruçın ve çozum nedır"sorularırid yanıt arayalun Bilgi ve beceri şart Bılgı ve beceri olmadan avukatlık yaprnak oldiıaksızdır yapılırsd ıs tdkıpçısı konumu aşüamdz Fakultelerı mız çagdds dnlamda hukukçu yetıştı lemedıgı barolar geıek meslege gırıste gerekse meslek ıçı egıtune onem vermedıklerı surece olumsuzluklar dogaldır Gencı, yıllanmışı ayırdedılmeden ozenduıcı bıraz da zorlayıcı katı hmlarla egıtım atüımı kaçınılmazdır Ce7d hukuk ıcra ıdarı yargıYdrgı tay Danıştay avukatlıgı gıbı uzmanlık sınırlandırması da bılgı ve becerıyı artürıcı b u onlem olarak duşunulmelı Hukuksal bılgı veren bıreyler ddıııa gerçekleştırılen uretken çalışmanın, hızmetın bu akçalı ederı (be delı) de olacaktır Kentlerımızde avukat burosunun gıderlerı bır mılyardan aşagı degıldır aylık gelırı uç mılyan bulmayan (kı bu gunku koşullardd ko ldy degü) avukat zor durumdadır Yeterlı sosyal guvencelerı de yoktur Her ısteyen hukuk fakultesı çıkıslısının avukat olabüdıgı (kı tum ul kelerde agır koşulldr soz konusu) gunumuzde drz ve talep dengesızhgı ve etık dışı davranıslar haksız rekâbetı koruklemektedır emeklı yargıç ve ka mu gorevlılerın avukathgı da Hıç bır meslek dalında gorulmeyen boyuttakı ucret uyusmazlıklan da kaygı verıcı somut bır gosterge Goruluyor kı avukaüıgın ekonomık alanı da sorunludur, orüarrn kendı Her meslegm etık değerlen agırlıklı olarak o mesleguı çalışanlannı ve çalışrna alanmm ıçını etkıleı avukatlık mesleguıde ıse duiTun tersıne Ydrgı ve yargıçlarla ılgılı dogıusu ve ıgrısının bır bırme kaııstıgı soylentı ve olay larırı aıkasmda azımsdnmıyacdk oranda dvukatlaruı etık degerlerı çıgne melerı ya da goz yununaları yatmaktadır "Bırey yaıgıç ve avukat uçqenı"nde guven yıtunı buyuk boyutlaıda Yasa yetersiz Avukdtlık Yasası'ndd 2001 yılın da kapsamlı bır degışıklıge gıdıldı Ba rolann bagımsızlıgı dısmda ya duygu sal ve bıçımsel ya da nalıncı keseruıı anımsdtan (şuketlere avukat zorunlu lugu ucret uyusmdzlıkldnnın ıkı avukata karşm bueyın temsıl edılmedıgı hakern kurullarmda çozumu) gorunu mu veren duzenlemeler açıklddıgunız sorunlaıa çozum getırmemıştır 'lYırkıye Barolar Bırlıgı, yerel barolar mesleklerın onur unurı bıluıcuıde olan avukatldi Sızler eluuzı taşm altına sokmadıkca sorunların çozulmesı olanaksızdır Kendı sonınlarını kusuı ldiını gormeyenleruı başkalannı eleştırmelerı dogal olarak onemsemıuye cek ve guven yaratmıyacaktu Son soz yme polıtıkacıya Avu katlık kunımunun ozdekı sorunlan çozulmedıkce yargı alanuıda ne yapdr sanız yapın her şey boşa * cehna@maıl kor net (!)Cırhınlıoğlu TurkAvııkatının"mes leh adalet anlayışı" Yenı Adaht Sayı 30 Sh 30 859/14