Katalog

Politik Bilim Aykut Cöker Öngörülerimizi niçin hayata geçiremedik? (V) Dunya pratiğinden de gorüleceği üzere, ilgili tarafiann bir araya getirilerek bilim ve teknoloji politikalannın oluştunılması ve bu çok aktörlü oyunda eşgüdümün sağlanması için Bilim ve Teknoloji Yuksek Kurulu'na (BTYK) benzer kurullar kurulmakta; ama, kararlaştırılan politikalann yürürlüğe konması ve uygulamanın yakından izlenerek, ortaya çıkan sorunlann çözümu için gerekli mudahâlenin zamanında yapılması görevinipek çok ülkede, güçlü bir yü'rütme organı, ad olarak soylemek gerekirse, bir bakanlık (bazı durumlarda iki, hâttâ üç bakanlık) üstlenmektedir. Türkiye'de böylesi bir bakanlığın olmaması ve bir bakanlıktan beklenebilecek işleviehn BTYK'dan beklenmesinin 1993 sonrasmdaki başarısızlığın önemli nedenlerinden biri olduğu ileri surülebilir; ama, bu ne olçude doğrudur? Soruyu Turkiye pratiğine bakarak yanıtlayabilmek oldukça zordur. 'Sanayi Bakanlığı' 197183 yıllan arasında 'Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı' adını taşımıştır. Ama, bunun, o donemde, pratiğe yansıyan, hissedilebilir, herhangi bir sonucu olmamıştır. Bilim ve teknoloji meseleleri ile ilgili bir bakanlık kurulması, 1993 ve sonrasının politika tartışmalarında da gündeme gelmiştir. Ancak, açık kâlplilikle soylemek gerekirse, bunun gereğine inanan pek çok uzman, siyasî erke ve bakanlıkların işleyiş biçimlerine güven duymadığı için, bakanlık fikrini savunmakta guçluk çekmiştir. Aynı uzmanlar, boşluğun, BTYK ve BTYK'nın kuruluşuna ilişkin Kanun Hukmündeki Kararname (KHK) gereği sekreterya gorevini yurüten TUBİTAK etkinleştirilerek doldurulabileceğini düşünmuşler; TÜBlTAK'ın, kurulus yasası gereği, ozerk bir kurum olmasını da bir ustünlük saymışlardır. Ancak, bu görüşün de pratikte, pek çok ozel şartın bir araya geldığı kısa bir donem hariç, geçerli olmadığı gorulmüştür. Zira, BTYK, ulusal bilim ve teknoloji (ve inovasyon) politikasının belirlenmesi ve eşgudumun sağlanması bakımından en ust karar organı olarak kabul gorse bile, kuruluşu ile ilgili KHK'da yer alan "BTYK'ca alınan kararlann uygulanmasında ilgili tum kuruluşlar gorevlıdır" maddesinin, Turkiye pratiği ya da burokrasi geleneğimiz dikkate alındığında, kolay ışlemeyeceği çok açıktır. BTYK değil de bir bakanlık, aldığı kararlar ıtıbariyle aynı yetkiyle donatılmıs olsaydı bile, durum bugunkunden pek farklı olmazdı. Burada temel mesele, OECD'nin konu ile ilgili dokumanlarında belirtildiği gibi, şudur Yeni ürünler Koşu ayakkabılarında doğru seçim ASICS: GelKayano Temel mesele "[Bilim,] teknoloji [ve inovasyon] politikaları makroekonomi açısından istıkrarlı bir ortamı, ve diğer alanlarda tamamlayıa reformlan gerektirir. Inovasyona dayalı rekabeti artıran, ama, aynı zamanda ortak araştırmayı kolaylaştıran rekabet politikaları; gerekli insan kaynağını gelistirmeye yonelik oğretım ve eğitim politikaları; idarî yukleri [burokrasiyı] ve kurumsal katılıkları azaltan duzenleyici politikalar; kuçük firmalara sermaye akışını kolaylaştıran finansman politikaları ve malî politikalar; enformasyonun yayınmasındaki dengesizlikleri ortadan kaldıran iletisim politikaları;[ülke içinde yaratılan net katma değeri ve bunun ıçindeki ARGE'nin payını giderek yukseltecek biçimde düzenlenecek] sanayi, yabana yatırım ve ticaret politikaları [bilim,] teknolo/ı [ve inovasyon] politikaları ile birlikte ele alınması gereken politikalardır" ve günümüz bilim ve teknoloji politikalarının ana motifini oluşturan inovasyon surecinde "spektrum yalnızca girişimci kuruluşlan ve pazarı değil; oyunun, toplumun çeşitli organları eliyle belirlenmış kurallarını da içerır. Bu nedenle girişimcilik, yönetim, iş organizasyonu, finansman, pazar koşulları, işçi ve isveren organizasyonları, isgucu pazarı, eğitim otorıteleri, bolgesel otoriteler ve benzeri unsurlar; bunlann hepsi" işin içindedirler. Bu açıdan, bu çok aktorlu oyunda asıl sorun, orkestrasyonun sağlanması noktasında düğümlenmektedir. Bu ise, bunu sağlayacak kurumun niteliğinden çok, siyasî erkin kararlılığını, toplumun farkındalığmı ve bu meseleye sahip çıkmasını gerektirmektedir. Peki ama, bu nasıl başarılacaktır? Sanıyorum, bu konuda bir yol haritası çizebilmenin ilk şartı, gerek TUBA gerekse TUBİTAK tarafından yürütülen öngoru çalısmalarına katılanlann, kendi ongorulerine sahip çıkmaları; bıkmadan usanmadan öngörülerinin takipçisi olmalarıdır. Daha iyi bir yarın kurmak baskalarına devredilemeyecek kadar ciddi bir iştir. http://www. inovasyon. org Nıke'ın spor ayakkabı piyasasında başlattığı pazarlama savaşları, koşu ayakkabısı seçiminde tam bir karmaşa yaşanmasına yol açıyor Reklam kampanyalannda kullanılan anlaşılması zor teknolojik terimler tuketıanın akltnı lytce karıştırıp seçım yapmasmı zorlastınyor Hatalı bir seçım, tabanda su toplamasından stres kınklarına dek bir dizi soruna neden olabıliyor Haftada 5 kılometre yol yuruyen de, 50 kılometre yuruyen kadar bu tur sorunlarla karsı karştya. Onumuzdekı bahar aylannda pıyasaya surülen koşu ayakkabılarının içinden kendinıze uygun bırini seçerken şu uç kategoriden bınni dikkate almanız gerekir. Kategori: Darbe emici özellik Kimler için uygun: A/dk taban kemeıı oldukça çu kur ortalama kıloda, IÇP doğnı hasmayan koşucular ıçm uyıjunduı Teknolojik ustunluğü: Kdlrn bir tdban (30 rnmden fazld), ıçı bu tuı julü veya hava dolu En fazla destekle nen tasım tabanın ortasıdır Bu kategorinin öncü markası: NıkeuıShoxTL adını verdıgı yenı modeh arkadan one doğru tam 11 adet kolon (daue ıçıne alınmış) ıçeııyoı Nıke geçen yıita versıyonunun sert plasük kolonlannm yerıne daha yumuşak polıuretan kolonlaı kullanıyor. Fıyatı 150 dolar Bu kategoridekl dikkat çeken diğer markalar: Asıcs GelKumo (90 dolar), Brooks Dyad (90 dolar) ve Mızuno Wave Rıdeı (90 dolar) gelemek ıçırı tabanın oıtası desteklı Bu kategorinin öncu markası:A£ics'ın Kdyanu modeh 10 yüdır pıyasalarda Bu yükı versıyonu GPIKdydno Twıst Gel adını veıdıĞfi (ddiıe ıçıne akruııuj) malzeme ile ayak baş pdrmağını destekleyerek heı adımda daha sağlam bu dcnge sağlıyoı Fıyatı 130 dolar Bu kategoride dikkat çeken diğer markalar: Adıdas adıStar Control (110 dolar), New Balance 855 (95 dolar), Reebok Pıemıer Control (100 dolaı) ve Sd ucony Gnd Stabıl MC (90 dolar) Kategori: Denge Kimler için uygun: Hareket kontrolü sorunu olma yan koşuculara onerüıyor Teknolojik ustunluğu: Kemer kısmı kalın çıft yo gunluklu oıta taban Ve ılave destek ıçın ayak kopıusu Bu kategoinln öncu markası: Merrell Flash yalruzca dengeyı degıl, hareket konüolunu da saglıyoı Yuruyuş sırasında MChıps (daıre ıçıne alınrruş) adı verılen üa lastık çıpı sokup çıkaıtaıak, darbe emıcı ozelhğını ayarlayabüırsınız Fıyatı 90 dolar Bu kategoride dikkat çeken diğer markalar: New Balance 716 (78 dolar), Mızuno Wave Mercury (90 dolar), Reebok Premıer Stabüıty (90 dolar) Hazırlayan: Reyhan Oksay Kategori: Hareket kontrolü Kimler İçin uygun: Uzun mesafeleı koşan duztaban koşuculara tavsıye edıkr Aynca ağırlık kaldıranlara da uygundur Teknolo|ik ustunluğu: Içen doğru basanlan den 839/6