Katalog

Cönülden Bilime Ahmet Inam İçimizdeki şiddet Insan, bir gün şiddetin olmadığı bir dünyada yaşayabilecek midir? Huzur içinde, çatışmalardan annmış, sevgi ve güven dolu bir yaşama erişebilecek midir? Şiddeti ortadan kaldırabilirsek, haksızlıklar, zulüm, açgözlülük, savaş ortadan kalkabilecektir. Ne yapmalı da şiddeti yok etmeli? Saldırganlığı, kabalığı, can yakmayı. Şiddet bitmeli. Cüzel bir dünya başlamalı. Peki nasıl biter şiddet? Sorunun yanıtını bulmak için şiddetin ne olduğunu açkiamak gerek. Şiddeti tanımalı önce. Nedir ve neden var? Bu sonılara aradığımız yanıtlarla, şiddetin nasıl biteceği sorusunu yanıtlayabiliriz. "Şiddet" evrendeki kozmik enerjinin bir yorumu. Evren, Einstein'm dediğigibi, sürekli hareketin, devingenliğin yaşandığı olanaklar alanı. Dur durak bilmeyen oluşumlarla dolu. Bu oluşumları birbirine dönüştüren geçmişi, şimdiyi, geleceği oluşturan enerjidir şiddetin tohumu. Yıldızlar gökte niçin varsa, dünya güneşin çevresinde neden dönüyorsa, "şiddet" de onda dolayı var. Evrenle ortaklığımızdan. Biz insanlar, kendini evrenden ayrı sanma yanlışlığına sık sık düşeriz. Elbette, insan olmak âlemin saygın varlığı (eskilerin deyimiyle "zübdei âlem") olmak demek. Aklımızla yarattığımız kültür, bilim, sanat, dil, inanç sistemleri... bunu göstermiyor mu? "Şiddet" salt bize özgü, tümüyle denetleyip, yok edebileceğimiz bir güç değil. Şiddeti var eden enerjinin yok olması, bizi biz kılan varlığımızın yok olması anlamına geiir. "Şiddet", bu enerjinin yaşamımıza etkilerinin yorumuyla ortaya çıkıyor. Yanardağın patŞıddet ortadan tow çevresini o / t üst etmesl/ ora. kaldmlamaz. Doda insana ilişkili bir şeyler yoksa, bir "şiddet" olarak algılanmıyor, bir do a duğumuz Uzayda soyunmak saatler suruyor NASA Uluslararası Uzay Istasyonu'nda tasarruf amaçlı bir soyunma testi gerçekleştırdi. Eğer ileride istasyonda uç yenne iki murettebat kalacak olursa, astronotlar kendi kendilerine soyunmak zorundalar. NASA sozcusunun açıklamasına gore deneme başanyla sonuçlanmış. Ancak bir astronotun giysilennden kurtulması iki saat suruyoı. Columbıa felaketmden soma uzay yolculuklan geçıci olarak ıptal edıldıgı ıçın NASA ISS murettebaünı azaltmanın yolldnnı anyor. Ancak kuçuk bir ekıbın istasyonda bılımsel araştırmalara zaman bulup bulamayacaklan tartısmalı. Daha oncekı deneyimler ıkı astronotun kontrol gorevleri yuzunden araştırmalara zaman bulamadıklannı gostermisti. Evdeki cihazları birbirine bağlıyor Intel fîrması tarafmdan evlerdeki dijital ses sistemi için gelistirirmis, WLAN karth Pentıum 4 PC'den oluşan referans platformu "Statesboro", dıjıtal fotograflan ve muzık verılerini televizyon ve stereo tertibatma aktanyor. Tcweısville" olarak isımlendırilen ikmcı bir platform ise PC'nın video çalıası olarak kullanılmasrnda kolaybklar getirecek. Hatta Intel bu fonksiyonlann 2004 yılından itibaren PC'lerin standart donatrmlan arasında yer alacağını da bildirdı. Işte bu tur aletlerin ve PC platformlannın hızla geliştirilebilmesi için firma UpnP (Universal Plug and Play) iletişim ağı duzenine uygun Device Relay Netvvork Lıght, AV Medıa Controller, AV Wizard, AV Media Server ve AV Renderer gibı yazılım araçlan sundu. UpnP(Unıveısal Plug and Play), evde, büroda ve yolculukta kullanılan aletlerdeki verileri birbirine aktarmak için TCP/IP ve diger Intemet tekruklerinden yararlanan bir iletişim agı duzeni. Bilgi için: www.intel.com/labs/connectivity/upnp ve http://developer.intel.com/technology/digitalhome Seks hormonu hayvanlarda ters etki gösteriyor Kuluçka bakımıru ve annelık gudusunu guçlendiren cınsellık hormonu progesteron, hayvanlarda ters etki yapıyor Northwestem Universitesi aıaşüımacılan hormon reseptoru bulunmayan farelerin yavrularla ügılendıgıru fakat progesteron reseptoıune sahip eı kek farelerin yavnılanru oldurdugunu saptadüar. Araşümıaya gore progesteron reseptorune sahip erkek farelerin %70'ınden fazlası yavrularrnı olduruyor. Oysa bilim adamldn daha once hayvanlan saldırgan kılarak yavrulan oldurmeye ıteran testosteron hormonu olduğunu sanıyorlardı Fakat bu tahmin fare de^ neyleriyle dogrulanamadı. Çunku yavruldrıyla ılgüenen erkek farelerde testosteron hormonuyla uyanlan saldır ganlık gudusu rakıp erkek fareler ıçın ışlemekte. Yavru olumlerindeki ilginç fenomenle ilgili tartsmalar suruyor. layisiyla savaşlar da Terbiye edilebilir bir olçude. $ arasındaki ince sı v ' , Denetlenebllir elden geldiğince. Kaballkla İncelik ması, sel, deprem ınsanı vurduğur)aa "şiddef'le karşı karşıya olduğumuzu ileri sürüyoruz. Yüzyıllardır insanlar birbirini öldü °w / o karsı karw° oi~ , J : Toprak k f o/ sö lenıyor öldürüyor "zafer kazanıyoruz", onlar bizi öldürünce mazlum, haksızlığa uğramış insanlar olduğumuzu söylüyoruz. Ikili insan ilişkilerinde de öyle değil mi? Karşımızdakini terbiye etmek, ona dersini vermek için söylediğimiz sözler, davranışlanmız "şiddet" sayılmıyor nedense? İçimizdeki enerjinin denetlenememesi, saldırganlığımız, öfkemiz örneğin, kendimize ve çevremize "zarar" verdiğince şiddet sayılıyor. İçimizdeki enerji, spora, dansa, sevgi ve coşku dolu sevişmeye dönüştükçe, sanat aşkı olarak yaratıa ürünler vermeye yöneldikçe "şiddet" olumlu bir yaşam enerjisi sayılıyor. Öteki insanı inciten, üzen her sözümüz, her davranış ve her eylemimiz şiddet uygulamaktır ona. Bizim niyetimiz hiç de öyle olması da. Şiddet ortadan kaldmlamaz. Dolayısıyla savaşlar da. Terbiye edilebilir bir ölçüde. Denetlenebilir elden geldiğince. Kabalıkla incelik arasındaki ince sınır buradadır: Şiddetin yönetiminde! Elbette ben insan bireyi olarak şiddet kaynağıyım. Duruşum bile, bir diğer insanı rahatsız edebilir, ona şiddet olarak gelebilir. Herkes herkese şiddet kaynağı olabilir. Şiddet yalnızca, dayakla, işkenceyle, öldürmeyle, psikolojik görünür baskıyla ortaya çıkmaz. Örtük şiddet diyebileceğimiz şiddet belki şiddetlerin en yamanıdır. Öyle bir örtük şiddet alanı yaratırsınız ki gülümsemeniz, güzel sözleriniz, güven vermeye çalıştığınız tavırlannız bile karşı tarafca bir dehşet olarak algılanabilir. (Aşktaki tutkulann ardında duran dehşette görürüz bunu örneğin: Sevgili bir yanardağdır, yakar kül eder sizi. Sanatta da öyle değil midir? Kimi sanat yapıtlan öyle etkiler ki sizi, şiddetinden kolay kolay kendinize gelemezsiniz!). Edebli şiddete, içimizdeki şiddet kaynağının üzerinde çalışmakla, emekle, bilgiyle ulaşabiliriz. Şiddetsiz yaşayamayacağımızı kabul edelim. Diyelim ki sevgilimize "sende şiddet, bende şiddet, biz bu şiddetle sevginin hasını yaşayalım". Uluslar birbirine söyleyebilse bu sozleri, şedid (şiddetli) bir güzelliğin yaşanabileceği dünyanın eşiğine varabilir miyiz dersiniz? 839/4 J J rj nır buradadır: Şıddet'm yönetiminde! ™y°r Biz ^man' ojuyoruz öld ürsek kanraman, duşman bızı oldururse Milyonlarca insanı ^ şehit Görüntü kalitesi yükseltiliyor Amerikan Pixim firması taraöndan uretilen D2000 video goruntu sistemi hâlihâ2ardaki CCD sensorlu sistemlerden daha mukemmel bir goruntu kalitesi vaat ediyor. Pixim'in dijital piksel sistemi (DPS) daha yuksek çözünürluk yerine çok yuksek dinamik performansıyla dikkat çekmekte. Bildik görüntıileme teknüderinde görüntüler dijitalleştirilmeden önce islenmekte kd bu da görüntüleri kararmasrna yol açmakta, Pixim'in DPS teknolojisi ısıgı eş zamanh olarak dijitalleştirdiginden, çok aydrnhk ve çok karanbk detaylar arasındaki fark mukemmel bir bicimde ayarlayarak daha gerçekçi goruntu uretiyor. D2000 video görüntüleme sistemi biri göruntü kaydı diğeriyse goruntu ışleminden sorumlu iki çipten oluşmakta ve bunlar video kamerasına yerleştirilmekte, Bilgi için: www.pixim.com/products/platform.phtml Su üstünde taşınabilir konutlar Hollanda'nın kara açısından fakır bir ulke olması, kent planla macüarının yaıatıcıhklannı korukluyor. Son olarak ozel dubalar uzenne kunılan ve romoıkoıleıle çeküen yapüar uretildı. Yuzen kent uzenne uzmanlaşmıs firmalann tahmınleııne goıe gelecektekı yenı yapılann 20'de bırı evbot şeklınde ınşa edılebüecek. Hatta baglantı yollan ve seralar büe yuzen yapılar olarak planlandı. Ozel dubalar çelıkle beslenmıs betonla kaplı kopuk bloklardan uretilmekte. Taşınmak isteyenler evını satmak ya da kıraya vermek yerine bir romorkor firmasıyla anlasarak evinı istedigi yere taşıyabilecek Araştırmalara gore Hollandada yerleşım yerı sıkıntısı onumuzdeki yıllarda ikiye katlanacak Aynca yuzen yapüara ılgı buyuk. Ozel firmalara şımdıden bınlerce Hollandalı başvurmuş. Hazırlayanlar: Nilgün Özbaşaran DedeRita Urgan