Katalog

Ii gelişmeler ser Oncelıklp bırbırıyle ılgısı olmayan organ lan tutan kanserlenn aynı genetık kusurdan kaynaklanabılececjine dıkkat çekıyor Boyle ce ılacın puzan kendüıgmden genışler So7gelımı Glıvec ydlıuzca CML (cronıc myelocytıc leukaemıa) hastalıgına değıl az gonılen bır mıde kanseri turune de ıyı gel mektedır Bu hastalıkta aynı enzım kusuriudur Ayrıca tek bır hedefe kenetlenmış bır üaç geruş spektnımlu bır zehırden daha etkı hdır Dolayıaıyla ılaç şırketlen ddha yuksek bu fıyat talep edebüır Ve daha da onemlısı aynntılı molekuleı bılcp buıkırru ılaç uıetmı nın hızldiırna&ına ve ucuzlamasma da zerruıı hazırlar Erken teşhisin önemi Fdkd! bu yenı nesıl kdiı&eı ılaçlan ne kadar etkılı olursa olsun kanser erken teşhıs edıldığı zaman dalıa buyuk yarar sdğlar Bu aşamadd da molekulor ba7dakı bügı bırıkımı hastalıkla mucadelede dahd buyuk üerleme kaydedtn Geçen yıl Amenkdiı Kanseı Enstıtu b\ı nden molekuleı patolog Lance Llotta ve IDAdan Emanuel Petricoinııı lıdeıkguı d e h bu t'kıbm yuruttugu çauşma kanser araştırmalarmda çok onemlı bu gehşmerun kapıldruu açtı Ekıp kan orneğmden yumurta lık kanserınm erken teşhısuan mumkun ola büeceğuu duyurdu Kanser turleruım ıçınde en suısısı olan yumurtakk kansermın erken teşhısı çok zordur 50 kanserlı hastd ve aynı sayıdd Sdglıklı denekten alman kan orneklerı bır yapay7ekâ programı ar acüığı üe test edıldı Progıam 50 kanseı lı hattayı dogru olarak teşhıs ettı Bu nefes kesen başandan sonra Lıotta ve ekıbı gogus akcığer ve prostat kanserınm kan yoluyla teştusı konusunda araştumalan na devanı ctme kararı aldılar Bu çalışmaldnn sonuçlarmın yakındd aunması beklerayor Bu tur testler gelıştırıldıkçe ekonomik kaygılar su yu/une çıkmaya başladı Doktor laım bu testlcrı nasıl ve ne zaman kullanacaklan konusunda dahd akıllı davıanmalan bek lenıyor Appelbaum ABD nufusunun veya durıyarıın tumunun bu test yaıdımı üe taran rıidsının ekonomik açıdan mumkun olamaya cağına dıkkat çekıyor Bu nedenle oncelıkle tısk altında olan nufusun da tespıt edümesı qerekıyor Meme kanseri erken evrede ölüm rlskl azalıyor. Yumurtalık kanserlnde bellrtl vermedlğlnden hızla yayılıyor ve ölüm oranı daha yüksek bdştdn başlanidk Sıçaıüaıda veya test tup ıçınde her genı tek tek değıstııeıek hangısının kansere donuşu rnu tetıkledıgını bulmak gerekıyoı San Frarı cısco'dakı Kalı formya Unıversı tcsı nden kanser bıyolo<5u Gerard Evan bu surecı buyuk bu sabırla tamamla dıktan sonra yal nızca ıkı mutas yonun kdiıseıe yol açtığını orta ya koymuş Bu kanser hucıelen çok kaımaşıkmış qı unuyor dıye konuşdn Lvaıı Buıılaı ço ı kan damaı laı ı oluştuı uyor ve sonuçtd ıyor Ancak butun buıılaı a çok basıt yonlaı yol açıyor olabıhr Insanlarda da olduğunusoylemekıçm çok erken aıı <la ijU soru gelıyoı Bunlarm dışındakı yonlar gereklı rrıı yoksa lıepsı bııet maca mp' pıotem uzmanlan ılaç kımyagerlen bıyo kımyacılar ve hucre bıyologlannın ortak ça lısması gerekıyor Nıhaı olarak klınısyenlerm buluııan da cı hdstalann uzennde denemesı de bu bağlamda onemh Butun bu ınsanlann başanlı bu çauşma çıkartması ıçın tek bır çatı altındd çdlışması da şart elınde artık son derece gelısmıs testler ve yontenüer bulunuyor Kolestrol, kalp hastalıklan nskı taşıyanlar ıçın ne denlı onemlı bır "Bıyolojık maıkoı"ıse, kanserin de bu şekılde bıyolojık bır markoru olabıleceğı dusun cesmden hareketle, molekuler bıyologlar bu aracı markorlerın peşıne duştuler Yaşam şeklıyle ügılı sorulardan alırıan yanıtlan kan tahlıllerınden aluıan sorıuçlaıld bırlıkte değedendıı mek bu amaca yonelık bır yontem Bu aşamadd da genom büımı epıdenuyologlara yol gostenyor Büım adam lan bu sayede metabolık yol uzeımdekı tutn genlerı kısa suıede uıceleyebüıyorlar Amerıkan Kanser Lnstıtusu bu yüuı bdşldiuıda Cohort Consortıum adı altında başlattığı proje çerçevesınde uzun vadede doğanın ve yasam şekluun kanser rıskını na sıl artırdığını araştınyor Malıyetı 20 mılyon dolar olan proje Ku zey Amerıka ve Avrupada çok geruş bu nu fusu tarayacak Kanorneklennde45genmu tasyonu aranacak Bu 45 qen goğus ve pıos tat kanserleı mde goııılen steroıd hormonla n ve msuiın benzerı buyume fdktoıunden (lg0 sorumlu Araştırmacılar daha sonra bu genetık mutasyonlar ıle beslenme şeklı kılo spoı yapma aüşkdiılıklan sıgara tıryakılıgı gıbı yasam şekıllerıyle ılgılı konular ardsuıdd bır üışkı olup olmadıgmı araştıracak Yuksek kanser nskı taşıyan kışılere doğal olaıak daha yogun bır tarama prog ramı uygulanması gerelayor Boylece kdiı serm erken teşhısmde çok onemlı bır kapı aralanmış olacak ' Genomumuzu daha ıyı an layuıca herburımızın rısk profılını de çıkar tabılecegız" dıye konuşan Atldiıtdddkı Amerıkan Kanseı Dernegı nden John Stevens Tğer bıze bu zaman soma neleı olabıleceğuıı tahmm edebılırsek onlem al manın yollarırıı da buluruz" dıyor Gerçekten de bugun gogus kanseri nskı taşıyanlar ıçın onlem olarak Tdrrıuxıfeıı ve kolon kanseı ı nskı taşıyanlar ıçm de nonsteroıdal antıenfldrndtudi ılaçlaı pıyalasalaı da mevcut DNA nın yapısını oıtaya çıkaıtan ıkılı den Jame»Watson ın ıkı yıl ıçınde kanserin tedavısınm buluridCd^uu soylemesuıuı uzerınden 5 yıl geçtı Daha kanseruı tedavısı bulunamddı Ancak kanser karşıtı pıogıam larm yaygınlaşması teşhıs yontemlerının gelışmesı ve etkılı oııleınlere eıısunın kolay laşması gelecegın artık eskısınden daha parlak gorunmesme yol açıyoı Reyhan Oksay New Scıentıst, 5 Tbrnmuz 2003 Tedavinin ekonomik boyutları Kanser araştırmalanna katılan herkes bu konuda endı^e duyuyoı O da şu Kanser tuılen çok kuçuk alt dılımlere bolunurse ılaç ldi ıçm yeteılı buyuklukte bır pa?ar oluşmayabılır So7gelımı AML (acute myelocyuc le ukaemid) ABDde yılda 10 000 kısıde gonı luı Pek çok nedenı oldn hastalıgın bu turu ydlnızca yuzde 10'unda ortaya çıkar 'Bu du ıumda bın kışı gıbı bu hastalık gıubunddiı bahsedıyoıuz" dıyo konuşan Seattledakı Fıed Hutchınson Kanser Araştumalan Mer ku/.ı ııuı bâşkanı Frederick Applebaum 'Bır ılaç şırketı bu t addi A7 ınsaru ctkıluyen bu hdbtalık ıçuı yatınm yıpmayı goze alır mı? Bunun yanıtı buyuk bu oldbüıkld hdyudu dı ye konuşuyoı Ancak BrıstolMyets Squıbb şırkeün deıı Nic Dracopoli bu konuda daha lyım Kanserin epidemiyolojisi Kımleruı kanseı ribkı dltmda oldugu konusu ve bunlann tespıtı kanser epıdernıyologlannın gorev alanına gınyoı Bunlann de : geni Hupsiiıdun ote bu mutasyorılardan bın nseı üaçları ıçın ıdeal bır dday qıbı du Bu ırıutdsyon myc adı vcrılcn bır genı aruma geçırıyor Bu gemıı goıevı hucre nasıru kontrol etmek Genetık yapısına tıalü edılnıı^ bu sıçandci myc genı su üdugu 7aman tumorım yok olduğu go ij Bu da .şunu goütcııyoı karuthyor dır oui7 myr qenını sustuidiı bıı ılaç beu ı ütkı ydiatabılıı Bu tur keşıflerı laboratuvdidan kluıığe ık ıse buşka sorunları gundeme getın </1yc ırı yapısını oı laya çıkdi imak ıçm Çevre dokuları Kanser yalnızca tumor demek değildir. Son birkaç yıldır gelişmekte olan tumorun kanserleşmesi için çevre dokulardan destek aldığı ortaya çıktı. San Francisco'daki Kaliforniya Universitesi'nden Thea Tlsty "Tumor hucresi olacak hucreler ve bunları çevreleyen dokular işbirliği yaparak tumoru oluşturur" diyor. Dort yıl once Tlsty, bu keşfi ile bilim dunyasını şaşırttı. Prostat tumorunun çevresinden gorunuşte normal, kanser olmayan fibroblast hucrelerini ele alan Tlsty, bunlann sağlıklı prostat hucrelerinde ikisi birden kulturde geliştirildiği zamankanseroncesi değişikliklere yol açtığını gosterdi. Açıkça bu kanser bağlantılı fibroblastlarda bir şeylerin değiştiği anlaşılıyordu Bu değişiklik nedeniyle fibroblastlar prostat hucrelerine karsinojenik sinyaller gonderiyordu. Bu deneyden sonra Tlsty tum zamanını bu sinyalin ozelliklerini ortaya çıkart maya ayırdı. Bu bağlamda, yayılma ozelliği taşıyan birkaç molekul bulundu. Şimdi sıra bu molekullerin incelenmesine geldi. Bu arada çevre dokularla tümör hucreleri arasındaki haberleşme, meme ve cilt kanserinde de goruldu. Bu konuda yapılan diğer çalışmalar, kanseroncesi hucrelerin kanserleşmek için komşularından "izin" aldığını gosteriyor. Sozgelimi "myc" hucrelerinin uygunsuz faaliyeti pek çok kanseri tetikleyen çok onemli bir gelişmedir. Çunku myc, hucrelere ureme sinyali gonderir. Bu arada San Francisco'daki Kaliforniya Universitesi'nden Gerard Evan, myc'in aynı zamanda "apoptosis" denilen hucre sel intihar programını da tetikledlğini buldu. Evan bu konuda şunları söyluyor:"Yaşamak veya olmek bu durumda sosyal bir karar olarak karşımıza çıkıyor. Hucreler, uremek ve çoğalmak için tumuyle yerel çevrelerine bağlıdır" 868/9