Katalog

Cönülden Bilime Ahmet Inam Eylatlık edinme sistemleri "incognito adoption"/ Anonim evlatlık sistemi Bu uygulama en gızlı ve en çok tartışılan bıçım Bıyolojık anne ve bakıcı aıleler bırbırıra tarumaz fakat evlatlık edmenleı armemn ısmını oğıeımleı Çocuk 16 yaşına geldıgmde gerçek aımeoiıuü kınüığıııı evlatlık burosun daıı ocjrpnebılır Yarı açık evlatlık edinme sistemi Bıyolojık arme ve bakıcı aıle dogumdan sonıa buluşurlaı Annc bcbegını verduljı aılenın sadece on ısımlennı ogrenır adıes gızlı kalır Her ıkı taraf da evlatlık buıosuna fotograf bırakabılır Açık evlatlık sistemi Bıyolojık anne ve balacı aıle ısım ve adıeslenm bılır ve bırbırlerını zıyaret ederler Bıyolojık anne çocuğunu ıs tedıgı zaman gorme şansına sahıp Akademisyen Tann mıdır? Bazıları kendılermı oyle sanıyor Içınde bulunduklan topluluklarda suregıden yaşam, onda şişirilmiş bır benlik olusumuna yol açıyor Ru balon benlik, ya ondakı akademık yeteneklerm gelışmışlığmden ya da ortalamayı aşmayan yeteneğmı gızleme kaygısından kaynaklanıyor olabılır Akade mık topluluklarda yaşayan bıreylerın sosyopsıkobjik ıncelemesı, şablon araştırma anlayışlannın otesınde yapılabıldığm de dıkkat çekıa verılerle karşılaşabılecegımızı sanıyorum. Dunyanın bırçok yerınde akademısyene "saygı" hölâ surduğu ıçın, akademisyen yaşadığı toplumda hâlâ seçkınler arasında duşunebılır kendını Sahıp olduğu bılgı ve becerılerın çok zor elde edılıyor oluşu, bu bılgı ve becerılere toplumun qereksınım duyuşu, onu aranan, az bulunur, "temınınde guçluk çekılen" bır ınsan halıne getırıyor Içınde bulundugu akademık topluluklar kendı ıçlerıne donuk bırkaç "otorıte" taratından yonlendırılen, sıkı yukselme kurallarınm katı bıçımde uygulandığı kapalı topluluklar ıse, bu şışırılmıs benlik, dışarıya oyle goruntu vermese de, gızlı bıçımde, topluluk bıreylerının bır ozellıgı olmaya baslıyor "Hocam bılır", "Hocamın dedığıne uymalıyım"gorunuşu, bır "bır buyuyeyım hocama gostenrım"e donusuyor Emeklı olmuş hocalarmdan nefret eden, BMim^^HBHM "nefret" ne kelıme, onlardan tıksınen AkademİSyenİn okademısyenlerm sayısı hıç de ., .. az değıldır Bılgıyle yoğun ılışkı, bı en Onemil OZeiakademısyenın olgun, rey ojaraı( dığer msanlann hakkına saygılı, kendısıyle karsılaşıp, yuzleşebılen bır ınsan olmasma her zaman değil, öğrenen katkıda bulunmuyor Bılıyor olmak, bılgıyı araştırıyor olmak, hebir insan me bu ışte başanlı olduğunu duolmasıdır. şunuyorsa, onda "ben farklıyım" ^^™"1™^^^™™ duygusunu uyandırıyor "Ben farklıyım", "ben ustunum"egoturuyoronu "Benden oncekı lerın, bıılıkte olduğum msanlann yanlışlannı gorebılıyorum Demek kı akıllıyım Demek kı dığerlermden ustunum" Kendınden "daha az" bılen, "daha az" yeteneklı ınsanlara ders verıyor oluşu, kendının ne denlı guçlu olduğu vehmme goturuyor onu Sayıldığını, ıtıbar gorduğunu gordukçe, gıderek kendının "bulunmaz Hmt kumaşı" olduğunu sanıyor Bır yandan da kendmden duyduğu kuşku, bu kuşkuyu dışanya bellı etmeme çabau, onda derın ıç gerıltmlerın çıkmasına yol açıyor Sınırlı, gergın, dedığım dedık, yetkınlık tıtızlığı goruntusu altında, kıncı, saldırgan bır ınsan dolasmaya haşlıyor korıdorlarda ("Buyuk akademisyen o, o kadar tafrası da ol1 sun ne var bunda?" dıyebılırsınız ) Bır de, "ortalama akademisyen kasıntısı" dıye bır akademık sağlıksızlık durumu da var (Akademık sağlıksızlıklara nosos akademou dıyorum, Eskı Yunanca'dan esınlenere ) Topluluk ıçınde, oğrenaler karşısında yetersızlığmı kav ramış bu "vasatî" ınsan, olduğu ıle olmayı umduğu arasındakı boşluktan dolayı acı çeker Bu acı, onu, kendıne dığer akademısyenlere, oğrenalere zulmetmeye goturur Sureklı olay çıkarır, kuser, kavga eder Karşı tarafı dmlemeyı reddeder Oysa, hakıkat araştırması, yuzlerce yıllık tarıhı ıçınde bır "edep" ışı olarak yaşanmıştır "Kendını bıl" sozunun akademık topluluklarda yaşayan msanlann onemlı bır ahlak ılkes/ olduğu bana hep açık gelır Yunus "Sen kendını bılmezsın/ Ya nıce okumaktır" derken, bılgıyle uğraşan msanlann kendı zayıflıklarını bılen, oğrenırken, oğretırken kendı ruh dunyalarındakı dehlızlerı de farkedebılen, bu bılgılerıyle "guzel" ınsan olmaya çalışan msanlar olması geıektıgını yuzyıllar oncesınden soylemıyor muydu bıze7 Akademısyenın en onemlı ozellıgı onun yalnızca ogreten değıl, oğrenen bır ınsan olmasıdır Oğrenemeyenın akademık topluluklarda yerı olmamalı Yalnızca kendı uzmanlık alatvyla degıl, ınsan gıbı ınsan olrnanın çelın yolculuğuyla da ılgılı bılgılerm araştırıcısıdır o Yırmı bırıncı yuzyılın dunyasında, Turkıye'de yaşamanm sorunluluğu ıle Akademısyenın kendı ahlak karakten hakkında bılgısı, akademık bılgıye da hıldır Hğİ Onun yolOÖreten " Kayıp 'X kuşağı' sanki hiç • II lamış gibi... Almanya'da bebeklerin anonim olarak dünyaya getirilmesi artık yasal olarak mumkün. Boylece istenmeyen bebeklerin yaşamlan kurtarılıyor. Ancak bilim adamlan, hukukçular ve evlat edilenler dernekleri, uygulamanm anne ve çocukta ruhsal sorunlar doğurabileceğinden endişeli. T uvalelte dunyayd geüıılıp oldurulen çopluklerde bulunan çeşıtlı kurumlaıın kapılanna teık edılen bebekleı ışte tum bu acı gorımtulere sorı vermek ıçın anonim dogum yasal halye getıı ıldı Bcbcklcrını ısto nıeyerı anrıeletm dçıklanmdması durumunda yerıı dogan bebeklerin kuıtanlabılecek Boylece ıstenmeyen bebek leı yasal olaıak evlatlık verılebüecek Yasamn amacı Nufus kayıt kanununda kuçuk bır degışıldık yapaıak annenın gızlı kdlrridsını ve bebekleı uı dogıudan dogruya çocuk kurumlanna getınlmesını saglamak Yılda 1000 sahipsiz bebek hdkkı tuın hdklaıddiı once gelır ancak bır bebeğı dunyaya getııdıkten sonra gerısını duşunme mek de ınsanları pekala soıumsuzluga surukleyebılu Ve bu koşullardd yerıı uyguldiıid bııçok ınsanın ya7gısını olum&uz olarak bıçımlendırecektu Anonim dogumlara ızın verüen tek Avrupa ulkesı olan Pransadakı gelışmeleıe baküıısa Alınanyddd her yıl 1000 salupsız bebet^ın dunyaya gelmesı beklenebılır An cak soylannı bılmeycnlenn omur boyu taşıdıkları mlısal yaralanmdlar da so? konusu Bır çok kuruluş çocukların bıyolojık anneleıını bulınak ıçııı çalışıyoı FVansadd bır çok ku?ı bu acı deneyırru yaşamış 1941 yılında yunırluge gıren yasa ışgalcıler taıaundan tecavuze ugıayan Ransız kadınlarını gayrı meşru çocuk utancından kurtarmak amacıyla duzenlenmıştı Ancak yasarıın çıkrıidiindan bu yana rıufus kayıtlaı ında ana baba hanp.smde X ışaretı bulunan 400 000 ınsan dunyaya geldı ve bunlara heı yıl yak laşık olarak 600 yenı bebek ekJerııyor Geçen yıllarda gerçekleştııılen bır çok protesto yuruyuşu sonucu gerek X kuşagı gerekse hayalı anneler dçısından olumlu bır şekılde tamamlandı Rundan boyle annenın kımlıgı gızlı bn belgede saklanacak aksı taktırde asla ço?umlenemeyecek c oı unlaıla kaışı kaı ^>ıya kaluidbıleceğuu soyluyor Mesela bebek onemlı bu hastalıkla dunyaya gcldı gınde buyuk bıı olasılıkla kurı&e tdrafınddiı evldt edılme yecek Ya da bebegını terk eden anne bu muddet buıııa pı^manlık duyup çocuğunu anonim dogurrridM ıçın aıle yakınlan tarafindan zorlandıgmı soylerse ne olacak' Bu duıumda yaüayd qoıu asld gerıye donu'j yok Ay rıca yasa ensest ya da tpcavu7 bebekleı mı gızlemek ıçın de kotuye kuUanılabılıı Yururlukte olan evlatlık yasası da faten gızlılıcji korııyan ço7umler uzerıne kunılu Incogruto adoption yanı gızh evlatlık edınrne sıste muıe gore arme kırnlığmı sadece hastane ve evlatlık buro suna bıldırmek zorunda Oysa anorum doğum ızm ve be bek pencerelerı ıle sankı evlatlık edinme hıç getçekleş memış gıbı gorunmekte Diğer sorunlar Ote yanddiı anorıım dogumların yaşam kuıtaııp kuımayacagı da aslında kuşkulu Yasamn 60 yüdaıı bu ya ııa yunarlukte olrnasmd ragmen Parıste her yıl altı terk edılmış ya da oldunılmus bebek bulunuyor Ve Praıibd ge nelırıde bu sayı ıkı mıslı daha fazla Anonim doğumlarla bu ttajedıleım onlenebılecegı ne ışaret eden hıçbu bılımsel dayanak bulunmuyor dıyor Bonn Unıversıte Klınıgı Jrnekolojık Rehabüıtai.yon Merke zı nden Anke Rohde. Bundan uç yıl once Hambuıgda SteımpaıkVakfı ku ı uldu Pedagog Jurgen Moysich, Oskar Schindler ın Tek bır ınsanın yaşamını kuıtaımak büe dunyayı kuıtaı mak demek ozdeyı^uıden yold çıkaıak vakfd bebek çeknıecesı ve anorum dogumlaı la ?4 ısım'îiz bebek kazan dudı Ancak bebek perıceıcloı ı ve diıonım dogum propaganddlarına racjmen yme de sokaklarda dort bebek bu lunmuş ve bebek penceıesıııuı badece bııkaç kılomptre ılersınde de yenı dogarı bır bebek bır çanta ıçmde teık edümıştı Ve basına yan^ıyan idkdmlaıa goıe sadece geç tı^unı/ yıl yasadışı anonım donjum nıarıı hü nvaımda ' Spıegel 23 12002, Çevırı Nılgun Ozbasaıan Dede Eleştiriler var Tum çonıHaıın VP ana babahnn en temol hak ve sorumlulukldimı oıtadan kaldııaıı yasdyı ele^tueııleı co cukldim kayıtfaiz olarak aılesi7 bııakılmamdsı gerektıgını