Katalog

Bireyler Türk yargısına neden güvenmiyor? bıçımselagulıklıdıı Not kaygısıyla gorevını savsatan deger bıçme (takdır) yetkısını dogru yolda fhakkanıyetlej degü de kendı ozrıel beklentısı ıçmde kullanabılen mufettış korkusu 9 bellegınde olan yargıç onunde yargılanmayı ıster mısınız Yonetsel ışlemlenyle ılgılı belge ve gerekçelerın çogu ve yargı yolu yargıçlara kapalıdır Şımdı sız yanıt ver ın Ken Tanrıya dua edin; sizi yargıç kimliğini dı hakkını bıle arayamayan, alamayan yargıçlara nasıl bır dekazanmamış ya da kaybetmiş, memurlaşmış yargısıyla bakarsınız7 ger Kurulu duzen yargıçlara memur gozuyle baktıgından bir yargıç önüne çıkartmasın... tum ozgurluklerını sınırlamıştır Bakanlıktan olur almadan ne ıznını kullanabılu ne de bu orunun (rndkamın) onayını almaÇetın Aşçıoğlu* dan ne bır sağlık kuruluşuna gıdebüır ne de bır etkınlığe katılabılır aırıuoyu araştırmalan bıreylenn "yargıya guven" Çagdaş yargı duzenı kurmuş ulkelerde yargıçların duygularınm heı geçen guıı azakiıgını gostermeku başına buyruk davıanışları onlara "ozgurluk sorumlulugu" tedır genel guvensızlık o70 olmasına karşın bu ()/ yukleyerek onlenmıştır bızdekı gıbı yargıç kımlıgıyle bağ oran Genç Iş Adamları uyelerınde ° o9O, avukatlarda o41 dudaşmayan yozlaştıran uygulamalaı ın hıç bırı gurıderrıde zeyınde gozukmektedır (1) Yargı ıçındekı boyutlan daha da degıldır urkutucudur Yargıç avukata avukat yargıca yuksek mahkeSonuç ortada Almanya da bireyler yargıya guvemrken meler yaıgıçlara, Hâkımler Kurulu yargıçlara yargıçlaı da (**) bız de tam bır guvensızlık Bılım ve usun egemen oldu Kurula guvenmemektedır Yargıç ve avukatlaıdakı ozguven gu çagdaş kafa yargıç ozguılugunu korku nedenıyle kısıtlayoksunlugu ve polıtıkacı ınançları da goz ardı edılmemelı mak yerıne bılgı ve ozekın (kultur) ıle guçlendırerek dogru Hak aramanın son kapısında bıreyın ılk beklenlısı ve guvenlı yargılama yapan yargıç tıpını yeglemışür "dogru ve guvenlı yargılanma (2)"dır, gerçekleşmıyorsa gu Herşeym sonuııdd adıl bır mahkemenın hıılunabdecegı ınancı toplumda en buyuk guven duygusunu sağlar Montesquıeu bu çok tehlıkelı ? cak avukat çıkabılır mı yanıtını paylaşmaya "Güç bende" K Duruşmaları ızleyenler bılır Yargıçlar, yazıcıya tutanagı yazdınrken "yemını yaptınldı" 'okundu ımzası alındı" 'geregı duşunuldu" gıbı kalıplaş mış sozrukJprı kullanıı Ancak çogun ne yasaya uygun yemın yapürılır ne de okunur geregı duşunulemn ozu ve ıçerıgı ıse ya çeuşhlıdır ya eksıktıı ya da yontemıne aykırıdır kerametı kendınden menkul ozdegış tam yenne oturur Yargıç son buyrugunu açıklarken "guç bende dercesı1 ne ayaga kalkmaz Yargılamayı ulus adına yaptıgının ve yargı buyrugunun yaıgüamaya katılanlar ÜP kendısının ortak urunu oldugunun büıncı yerleşmemıstır egemenlıgı yargılananlarla paylaşma büıncı de Yargılamayı sonuçlandıran yargıç ışı bıtırmenın rahatlıgına kavuşsa da yargüananın hele avukatı da yoksa (çogun avukaüar büe) venlen kararın sonuçlan hakları konusunda bügıden yoksun boynu egık ayrüması olağandır Yargüamarun geleneksel ozet goruntulerınden yaptıgımız bu açıklamalar yargıç kımlıgını oluşturacak guçlendırecek ve koruyacak bügı ve ozekın yoksunlugunun dogal sonuçlarıdır Yargüama bır sanattır kafası yuregı büme yatmış yaşamı büen tam bağımsız ve ozgur yargıçlar yeüştıren duzen kurulmadan ıyınıyeth de olsa heı gınşım boşa kurek çekmedır Akla gelen soru ve yanıtları * Şımdı usunuza gelecegını sandıgım sorulan yanıtla maya çalışacagım Kuşkusuz kendını yetıştırmış erdemlı yargıçlanmız da vardır Ancak soylannın tukenmek uzere oldugu büıne Politıkacüarı ve tum guvencelerı olan ve de susan yuksek yargıçları sorgulamaktan gucunuz kalıısa yargıçları da suçlayabüırsınız bozuk duzenın urunu olduklannı da goz ardı etmeden * Yargıçlara büırn ve ozekınle guçlendırümış ozgurluk verılmesıne karşın sorumluluk büıncı oluşmamış ve guven yıtıren yargıçların acımadan go revlenne son verecek ydrgıya ozgu bır sorgulama ve denetım duzenın gereklılıgını de unutmuş degüız Yargıç ve avukatların şu ya da bu nedenle duzenı yozlaştıran yargıçlaıa (avukatlaıa da ayıısoıgulana) hoşgorulu olmamalarının gerektıgını de * Iş yogunlugu ve ekonomık olanaksızlık bır olgudur gıderılmesı geıekıı Ancak temeldekı olmazsa olmaz koşullar guncelleştırümeden yargıya ve yargıçlaıa karşı guven duygulannı guçlendırmek olanaksızdıı Iş yoguıı lugu az ya da etküı olmayan yer ve gorevlerde çalışan yargıçların dığerlerınden bıı ayıunı olmadıgı da bılıne, yetersız olsa da zaman zaman ekonomık olanaklann yuksel mesı çalışma alanına yansımamıştır * Duzen oylesıne yozlaşmıştır kı, ornegm Alman ya da Fransız modelını ıstense büe kısa surede ve ulkenın koşullan karşısında uygulamak olanaksızdır Ancak AB dayatma dan (bu kozunu da sırası gehnce oynacaktır) yargıda büımın ve usun aydınlattıgı yenıden yapılanmaya başlanmalıdır Çagdaş bır yargı duzenı ıçın polıtıkacı büınçlenmeden, kafa yapısı degışmeden ıstenüen sonuçlara ulaşma olanaksızlıgı nı da goz ardı etmıyorum Ne dersınız, yargıda kadrolaşma tutkusundan ve halk dalkavuklucjundan vazgeçerler m ı 9 Son onerım Tanrıya dua edın sızı yargıç kımlıgını kazanmamış ya da kaybetmiş memurlaşmış bır yargıç onune çıkartmasın * Yargıtay Onursal Uyesı cetına@maü koc net ** Alman Yargısıyla ügüı yazının devamı, CBT ekı 7 Aralık 2002 sh 6 (1) Prof H Okçesız HTSA 5 sh 124 (2) A«;ıoÇ|lu Bu Insanlık Hakkı Adıl Yaıgılannıa CBT / Nısan 2001 shlO vensızlık kaçırulmazdır Bu msarüık hakkmın guvencesı oncelıkle yargıçlardır yasalar ve avukatlan (ayn ıncelemenın ko nusu) da dışlamadan Turdeşıru yargılayan yargıç tanrısaJ bır gorev ustlen mış olsa da o da bır ınsandır gorevını saglıklı olarak yenne getırebürrıesı yargıç kımlıcjinı oluşturan prdemlı nıtelıklerı kazanmasına bağlıdır Yargıç kımlıgınden yoksunluk "dogru ve guvenlı yargılanma hakkı ıçın gızıl (potansıyel) bır tehlı ke oluştururlar Şımdı şu soruya yanıt aıayabüırız Yargıç kımlıgı nasıl kazanılır VP korunur' Yargılama düzeni korkutucu Ulkemızde çogun yargıcın asık ynzu gereksız sertlı("jı hemen goze çarpar Kursunun cubbenın ve yaıgılama du Bağımlı yargıç kimliği Yargıç kımlıgımn kazanılnıası ve korunmasının ılk koşulu, yargıçlara "ozgurluk sorumlulugu" yukleyecek kurum ve kurallarla donatümış bu alanda çalışmalannı sağlamaktır (3) Oysa ulkerruzde başına buyruk kendınce (keyfı) davra nışlarından korkuldufju ıçın yargıç ozgurlugu yetennce yurıdeme getırıimemış VP dp kısıtlanarak memur kımlıgı ypglpnmıştır Yargı bagımsızhgı Anayasa buyrugudur ancak yargıç ların yer ve gorev guvenceleıı bulunmamaktadır oysa bunlaı yargı baĞfimsızlıc(inın evrensel nıtelıkte olmazsa olmaz koşuludur Yargıcın yazgısı ıster tam bagınısız (1981 oncesı) ısterse şımdıkı gıbı polıtık katkılı olsun "Hâkımler Kurulu uyelerının ıkı dudagı arasında' olmuştur Başına buyrukluk, polıtık, dınsel ınançlar bolgecılık bıreysel dostluklar ve bek letıler yozlaşmış alanda hep yaşam bulmuştuı Yaıgıçları Adalet Bakanı nın atadıgı mufettışler denet ler Mufettış yaznagında yargıcın "yansızlıgına" "davaveusul ılkelerını bılme ve uyma dogru karar verme yetenegme "polıtık ve ıdeolojık goruşlerıne(1)" ılışkuı çogu oaıel deger yargılar yer alır Mufettış krnidır7 Gokten zembılle mı ınmışüı 9 Bııeym mulkıyetı kaşüık hakları ve ozgurluklen uzerıne son sozu soyleyen yargırın memur gıbı denetlenmesı ışın dogasına aykırı degıl mıdır' Olanagınız varsa çagdaş yargı duzenı olan bır ulkenın hukukçusuna sorun, alacagınız yanıtı ben şımdıden soyluyeyırn "Ne1 Nasıl olur1 Sızde yargıçlar memur mudur 9 ' Yükselme memurlara özgü Yaıgıçlarm yukselmelerı mufettış yaznaklanna (rapor) çıkarılan ış sayısma yuksek mahkemelerden aldıkları notlara gore Hâkımler Kurulu'nca yapüsa da memurlara ozgu ve zenının korkuyla karışık saygı uyandıran gorunumu ıçınde yaryıldma yapılması gelenekleşmıştır Bır avukat adayı "yar gıçlar kursude kral gıbı" dıye yargısıru açıklarken, bır olguyu düe getırıyordu Yargı yerlerının duruşma salonlarırun ınsanın ıçıne karartan çırkınlıgı soğuklugu ayrı bır olumsuzluk Yargıldnanlaı avukatlar ve tanıklar ayakta yargıcın ış bıtırıcı baskısı ve uyarısı altında savlarını savunmalanru ve tamklıklaııru yaparldt savcının yargıçla bırlıkte kursude ayrıcalıklı konumu VP de mubaşırın saygıya davet buyrukları da cabası Kadılık ınançlaıından kalan kulluk ahlâJa gorunumu yaratılarak yapay bır ustunluk ve saygı yaratümaya çalışılır Yargılama çogun bıçımsel agırlıklı olaıak olarak yorıetılır Yargıçlanmızın çogunda, yargılamanın estetık bır duzen ve ozgurluk ıçınde yapılması büıncı yerleşmemıstır Yargıç yanlann ve tanıklann savunma ve açıklamalannı, çogun, düedıgı gıbı kısıtlayarak tutanağa yazdırır Oysa yanlann ıstem ve duygulannı anlama, tanık ve büırkışüerın açıklamalannı değerlendırme ve sonuçta yaşam olayının tam anlamıyla ortaya çıkması yargılamaya katılanlann tam ozgurluguyle sağlarur Konuşmalan, açıklamaları yargıçların tutanaga geçırdıgını ogrenen Alman yargıcının 825/7