Katalog

örtköşe Bıreysel akademık ozgurluk bıreyın büunın doğasından gelen bulgu ve verılerı ozqurre ıfade edebüme ve yayabılme ozgurluğudur Kurumsal akademık ozgurluk unıversıtenın devlete karşı ozerklığuıın korunabılmesıdır Bıreysel akade mık ozgurluk sadece ogretım elemanlan ıçm değıl oğrencıler ıçın de geçerlıdır Bıreysel akademık ozgurluk ıle kurumsal akademık ozgurluge ortak ve somut bır oı nek Edvvaıd Saıd olayında yaşandı ogretım elemanlannın ve ogrencılerın lehıne yorumlama çabası ıçınde olmalıdırlar Akademık ozgurluk bıreylerın keyfı uygulama ve soy lemlerı anlamında ele almamaz Akddemık ozgurluk kamusal sonımluluk ve kamusal vırdanm goz onunde bulundurulması nı gerektırır Nesrıel doğruları bılımsel bulgulara dayanarak ıfade etmek ve yaymak kamusal sorumluluğun ve kamusal vıcdanın bır gereğıdır Unıversıteler aynı zamanda kamuya yonelık hızmetlerde bulunan bırer kuruluş oldugu ıçın devle te karşı ozerk olmalıdır Devletle: doğaları geregı statukoyu korurlar arnd unıversıteler degışme ve gelışmeye açık olmak zorundadırlar Bunedenlede v'ağddşdunyaddunıversıtelerın ozerklıCfi demokratık kulturun yerleşmesmde ve bılımsel dogruların elde edılmesınde onemle korunan bır nıtelıktır Bugun dunyanın butun gelışmış ulkelerınde unıversıto lerın genel gorunumune bakıldıgında unıversıtelerın ozerk ve akademık ozgurlugun guvence altında oldugu gorulmektedır Oysa az gelışmış ulkelere bakıldıgında akademık ozgurlukten bahsetmek mumkun olmadığı gıbı temel ınsan hak ve hıırrıyetlerınde bıle bır çok kıaıtlama oldugu gorulmektedır Dolayısıyla bu ulkenın gelışmışlığı konusunda temel füar vere rek krıterlerden bırı de unıversıtelerın ozerk olup olmaması ve akademık ozgurluk duzeyıdır Akademık ozgurluk cntelektuel ve kamusal duyarlüığı gelışmış bıreyler yetıştırmede bıreyler arası hoşgoru ve uz laşı felsefesının yeıleşmesınde onemlı bır nıtelıktır Bu ratelık bıreyleıın ya da kurumların ın.safına terk edılecek guncel bır pohtıka malzemesı olmamalıdıı Bu nıtelık yasalarla guvence altına alınması gereken bılım ve bılımsel duşunmenın bıreyın kışüığmde yaşatümasını saglayan bır çagdaşlık ılkesıdır Çağdaşlaşnıanın bır ulusun yaşam felsefesı halıne gelmesı eğıtım kurumlannda ozgurlukçu ve bılımı temele almış bır egıtımogretım surecı ıle mumkundur Mehmet Yapıcı AKU Eğıtırn Fakultesı Ogretım Gorevlısı myapıcı@aku edu tr 1 Jlıttp //wwwmetu edu ü/homt'/wwwoes/luna html <!)http //www unesco org/ıau/tfaf statment html 3) D L Sılte Internatıonal Cnclopedıa of The Socıal Scıenrp"; U.SA 1 he Macmıllan Company and The Free Press 19(38 Vol 16 p49 4) C)rteqa Y C?as.spt UnıvHisıtenırı Mısyonu Ktanbul Bıı leşık yayıncüd 1997 ; 73 74 85 SJhltp //www angelfıre com/zıne/dusunenler/Voseyaz/unıversıteler vpozgurluk htm C) Kemal Guruz Batı Unıveısıtelerınırı Tanhsel Uehçımı Ça^daş EğıtımÇagd^ Unıversıte Ankard 1C Başbakanlık 1992 s3S4 3S5 7) Kemal Aytaç Avrupa Egıtım Tdrıhı 3 baskı M U Ilahıyat Fakultesı Yayınlaıı No S8 Istdnbul 1998 s 224 230 8)Mustafa Ergun Uancı Meşrutıyet Donemınde Egıtım Hareketleıı (1908 1914) Ocakyayınlan Ankara 1996 sibi 9)Ilenry Rusovsky Uravpralp Bır Dektin Anldtıyor (Çev Sureyya Er oy) lııbıMk Yiyınları Ankaı ı 1WO 168 169 Piref. H. Ökkeş Sınıfta kaldık yine Gazetelerde bu haber 8 sıruftaJa her doı t oğıerıcıden uçu temel materrıatık bılgı sınde dunya ortaldiridsının altmdaymış IJNICEFın 52 ulkede yaptığı araştınnada, Sıııgapur bırınrı olurken Turkıye ancak 44 suada yeı bulabürnış 8'ıncı sıruf ogrencüerının kaı masık olmayan materridtık bügısmı uygula ma duzeyının olçulduğu bolumde, Turkıye'dekı ükogretım son sınıfta yeı alan ogrencılerın yuzde 73'unun matematık bügısuıın uluslararası ortalamanın altında kaldıgı belıı lenmış Araşturridda sosyal şartları açısm dan dezavantajlı olan ogrencılerın bu du nımlannı egıtımlerıne ne şeküde yansıttıkları da ıncelenmış Raporun matematık bügısıy le ügüı bolumu Turkıye ıçın hıç de ıç açıcı sonuçlar ortaya koymamış Turk ogrencıleı ının matematık bılgısı duzeyının dunya ortalamasının nıye altında 9 Bu ışte bır ganplık yok m u 9 Bu ışte ganplık YOK' Hem de hıç YOK1 Çunku oğrencıler ve ogretmenler elle rınden gelenı yapıyorlar Lakın ulkemız uısana degıl, faıze yatınm yapmakta ısıar edıyoı Edvvard Sait olayı ve... New York takı Columbıa unıversıtesı Ogretım Uyeleı ın den Edvvaıd Saıd İsraıl sınuında Israıl sınırına doğru taş atar ken goruntulendı ve fotoğıafın medyada yayınlanınasınddn sonra Columbıa Uruversıtesı Ogrencı Konseyı Edvvard Saıd ın unıversıteden kovulması ıçın unıversıte yonetımıne kaışı yo ğun bıı kampanya başlatıldı Bunun uzerıne unıversıte yonetı rnı protestolara cevap vererek Edvvard Saıd ın akademık oz gurluk sımrlaı ı ıçmde kaldıgmı bu yuzden de ışınden atümasına gerek gorulmedığını kamuoynna açıklar Columbıa unı versıtesı bu kaıarma gerekçe olarak da unıversıte yonetmelı ğının 70 maddesını gosterır "Akademık ozgurlukten kasıt, butun ogretım elemanlarının sınıflarında konularmı tartışırken ozgur olmalarıdıı bu oz gurluk araştırma ve bu aıaştırmaldrın sorıuçlarını yayımlama ozgurluğunu de ıçerır Ogretım elamanları duşuncelerını ıfa de otmeleı ınden veya ozel ya da kamusal alarıda kurdukları üışkılerden dolayı unıversıte tarafmdan cezalandırılamaz an cak akademık konumlaı ından kaynaklarıan ozel yukumluluk lerı olduğunu da anımsdmalıdırlar' Bu ornek olaydan şu sonuçlar çıkanlabılır ... sonuçları 1. Edvvard Saıd bırını hedef alarak taş atmamıştu dola yısıyla davranışı sembolık bır protestoduı Bu davıarns başka laıı taidfuıddiı lıoş karşılanmasa da, saygı duyulmalıdır 2. Ogrenrıler bır eylem veya duşunceyı onaylamayabılır demokrdtık bıı hak olarak protesto edebılırler Ancak bu protesto Edvvard Saıd'e kışısel zarar veıecek (unıversıteden kovma1) bıı sonuçla bıtırılemez 3. Bu olayda asıl tıajık olan Edvvard Sdid ın ıfade ozgurluğunu ya da eleştııüeıını kısıtlamd çabasıdır Bu çaba demok ratık tepkı sınırlannı aşmaktadır 4. Oğrencıler ve oğretım elemanlan duygu duşuncele rını ıfade etmede yayınlamada eşıttırler 5. Akademık ozgurluk felsefesıne dayalı Akademık du zenın temel yapısını tchdıt etmeyen her goruş ıfade edılebılıı yayınlandbılır 6. Unıversıte yonetımlerı, olgu ve olaylaıı ele dluken, kışısel goruşlerım bır tarafa bırakarak yasa ve yonetmelıklerı Yüce'lik ulaşılmazlık mı? Ayağa duşurulen felsefe belkı de yerlerde suı unen mce 1 ınsan ayağa kdldıracaktır Ne yazık kı meslekten ınsanlar fel sefenın yuksekierde bır yeıde oldugunu vaısaydıklaımdan "zor" olması geıektığı goruşunde olduklarmdan sozkonusu "yuce" kavramın aşagılara çekılmemesı ayağa duşurulmerne sı gerektığı /ehabına kapılmışlardır Bııakın duşsun duştuğu yerde bılınç tomurcukları açılacaktır Yülardır bu koı ka ranlıgın ıçmde kalış ııedcnlerımızden bırı de felseleden uzak bır toplum oluşumuzla doğrudan ılgüıdır Felsefe gunluk yaşama gırdığı zanıan dalid etküı ve maddı bır guç halıne gelecektır Eksik olan Ustelık felsefenın oluşması duşunsel bır etkınlık olarak geiışmesı hatta soylemek çok zor ama kıtleleıce benımsenmesı ıçın bıraz dd Alunet Inam ın belırttığı anlamda ' ayağa duş mesı gerokır 'Duşunsel ve bılımsel uretım oknadan felsefe rıırı oluşması olanaksız Bunun büınmesı gereklı gıderek zoıunlu Felsefe aydın açısından aydınlanma nm ve bılgı uıetme nın ardınddn bılımsel bılgı uretmenın ük koşulu1 Işın olmazsa ol mazı Bu durumu onsel (apnorı) olarak kabullenerek yola çık malı aydın olma savaşımını veıecek olan ınsdiıldr Çunku fel sefı gelışme duzeyı aydınların zıhınsel anlamda olgunlugunun olçusudur1 Boyle duşunulduğunde şu soru da anlam kazandcaktır "lyımser bır kestırım le Tuıkıyede gerçek çağdaş ve uluslararası anlamda ne kaddi aydın sayılabılır'' Az sanıyorum Çunku Tuıkıyede felsefe yoktur1 Felsefe du şunsel gelışım ve bılımsel tutarlılık ıle aydınlann sayısı ve duzeyı arasındd sıkı bır bağ oldugu goruşundeyım Ek sık olan buduı Felselenın gokten ınmesı Ahmet Inam ın soylemıyle 'sığ kafdlı dkddemısyenlere bırakılmayarak kadar cıddı bır ıştıı Bııakın duşsun so kaklard evlere ınsanlann beynıne ellenne kollarına gunluk konuşmalanna kadar yeıleşsın bır 13e yardsın felsefe Kemal Cunduzalp Aydın Bakın Ankara Tıcaret Odası (ATO) tarafrn dan hazırlanan "Müenyum'un 4 yılı" raporu ne dıyoı Turkıye son 3 yılda 100 mılyar do larrnı borç faızıne haıcayarak mılenyurrıa çok kotu bır başlangıç yapmıs Rapoıa gore bu 100 mılyar dolarla 1000 kamyon altın ala büme şansuıa sarııp Turkıye, neredeyse her gun bu kamyon altını borç faızuıe vermek zonında kalmış ATO'nun raporunda, 2003 yüında odenecek 34 mılyar dolarlık faızın fızrkı buyuklu gu de hesaplarırrıış Buna gore 34 mılyar do lar 1 dolarlık banknotldi hdlınde uç uca ek lendıgınde dunyarun etrafını 13 kez dolaşabüıyormuş ATO Başkanı, son yılldnn kotu ıdare edılen Tlırkıyesı nm buyuk fırsatlar ka çırdıguıa dıkkat çekerek "79 yıl boşa çalış rruş olduk" demış Demek ka parayı VG de elbette uTkeyı yonetenler hıç matematık bümıyor bıl memelerı dışında matematığım "m"sınden bıle anlamıyoı Bu koşullarda, matematrkie alındn 44'unculuk hıç de fena sonuç degıl Boyle devam edersek bahse gırenm kı 52 ulkc arasındd 79 sıraya da mecegız dernektır 825/13