Katalog

Çaresizlik, zulüm, travma Şehit olmak için duyulan arzu ve şiddet, anlaşılır insan tepkileriyse, bunların en iyi beslenecekleri topraklar, baskının ve aşınlığın yan yana yaşadığı topraklardır. Tüm bunlara dünyanın neresinde rastlarsınız? New Scientist, mart ayında editör Micheal Bond'u, çatışmaların, FHistin ve İsraillilerin hayatlarını nasıl şekillendirdiğini görmek için bölgeye gönderdi. Işte Ortadoğu'da insan ruhunun nasıl şekillendiğinin örnekleri... hi7meüeı pıogramı alan sorumlusu ve aynı zamanda 3 nesıl rnultecı olan Akil Ebu Şamala, Gıtmelerıne ızın verılrruyor b dedı 2000 yılının eylul ayında ıntıfadanın başlama sıyla bırlıkte Israülı yetkılıler mılıtdnlan ıçerde tutmak ve ısyanı sona erdırmek amacıyla ınsanlara baskı yapmak ıçın Füıstın bolgelerıne cüt sınırlan kapattı Gazze ve Batı Şe rıadan üıracat yapmak yasaklanırken ıthalat sıkı denetlenmeye başlandı Bunların sonu rundd Gazze de gunde 2 dolardan daha az paıayla yaşayanların sayısı üa katına yukseldı ve çalışma gucunun yuzde 40 ı ışsız kaldı Takım elbıse gıyen ve kıravat takan Lbu Şamala sogukkanlı bırı ve bana olanlan doğrudan ve duygusallaşmadan anlatıyor Şamala aüesını 5 gundur gormemış çunku Gazze nın ortasına guvenlık barıyerı yerleştırerek kentı üaye bolen Israü askerlerı hıç kımsenın geçmesıne ızm vermıyorlarmış Şamala gıbı bmlerce Füıstınlı evlerınden ayrü mak zonında bırakümıstı Bır çoguysa ışlerınden Bunları anlatırken başını sallayan ve ofkesı artan Şamala Insanlan bu koşullardd tutarsanız barışın sona ermesıru nasü beklersınız'" dedı Gazze de sakın bır gun neredeyse hıç yok Bır gun sonra tsraıl F16 bomba uçaklan kent uzerınde uçtu Bu uçuş bır gun once gerçekleştmlen saldırıyla tam olarak aynı saate denk gelıyordu Bu kez bomba lamadılar ancak geçışlerın psıkolo jrk etküerı behrgındı herkes kendı nı bunlara hazırlamaya çalışıyordu sında olduklarını far kettım Onlaıa baktı gımı goren kırmızı ortulu ddam durdu ve "tşte, böyle yaşıyotuz" dedı Dığer gun adını sıklıkla duydu ğum ve burada çok fazla saygı duyulan bırını gormeye gıttım Gazze Toplumu Aklı Sağlık Programı nın (GCMHP) kurucusu ve başkanı oldn Eyad El Sarrac, 50 yüdır buıadakı sanların psıkolojısını ıncelıyor 50 lı yaşları ortdsmdd bulunan Sarrac sessız ancak el konusan ve şıddetten nefret eden bırı meye başladım ve soylenılenlerın hepsını ye rme getııdım Israülı askerler Sağa gıtme sola dorune dıyorlaıdı vo en doğrusu dd soyledıklermı yapmaktı lsraıllı askerler gıdı şımı yolun dığer ucundakı Füıstınlı polıslerse gelışımı seyrcdıyorladı Beram dısında her kesın bır südhı vardı ve hepsı de bana doğ rultulmuştu 500 metre kadarhk yolu sessızce yurudum Gazze Şeı ıdı nın gınşındekı tampon bolgedeydım Buıası kuyruğa gırmek zorun da olmadığınız tek sırur Sınırdakı askerler ıçen gırmpk ısteyısıme çok şaşırmışlardı ve npdenını dnldmıştım Hava kuvvetlerı bolgeyı az once bombaldmıştı Askerlerden bırı Saldırı var dedı Gerçek olmamasını um dum Gazze kentının 10 kılometre ıçıne bır taksıyle gırdım ve ük gozume çarpanlar ço cuklar oldu Her yerde çocuklaı vardı Gazze bır oyun parkı değüdı Çocuklardan oteye bakılırsd drkadakı karmaşdyı gorebıhrdınız Dukkanlann bır çogu aylardır kapalı gıbıleı dı Bınaldrın çoğu bombdlanmıstı Duvarlann hepsını uzerınde yazuar vardı Guneş tam te pemdeydı çocuklar oynuyorldrdı ancak resmın tamamını gormuyordum Resmm butununu bpyaz Land Rover tı pı cıplerı sokaklardd gezen ve kenttekı merkezlerı bır kasaba kadar olan BırleşniLş Mıl letier Yardım ve Çahşma Vakfi (UNRVVA) ne gıdmce gorebıldım Kuruluşun eğıtım sag lık gıda sosyal hızmetler ve çevre gıbı bır çok bolumu var Vakıf okullardd eğıtım go rulmesını saghyor evsızlere bannak buluyor ve 144 bm aüeye gıda yardımı yapıyor Ger çekte bolgemn resmı yonerımı Yaser Arafat a bağlı Füıstın yonetımınp aıt ancak kenü kımın yonettıgı açıkça bellı oluyor Hepsı Fılıstınlı olan bırçok UNRVVA yet kılısıyle karşüaştım Yetkılılere gore Gazze de ydşayan 1 2 müyon kışının yuzde 8O'ı 1948 de Israıl Devletı kurulduktan sonra Be erşeba ve Yafa dolaylarından goç edenler ve onlarm akrabaldrından oluşuyor Bu ınsdnla rın yaıısı dunyanm en kalabdlık 8 multen kampında kalıyorlar Gazze ran nııfusu yüda 4 6 ordnında buyuyor Nufusurı ydrısı 18 yaşın altında ve çocuklar okullarda donuşumlu okuyabüıyorldr Herkesın neden hâla Gazze de kaldığım merak ettırn UNRVVA nın yardım ve sosyal Herkes isyanda Burada toplanan ınsanldnn bır çoğu ısyan edıyordu Bazüarı ordunun yolu açması ıçın gunlerdır beklıyordu Beklememeye karar ve renler kontrol noktasınm etrafmdan geçmek ıçın bır kayahğı dşarak sa hüe dogru üerlıyorlardı Ben de bu grubakauldım Yurumeye başladım ve kontrol noktasıyla aynı sevıyede deu^lken bırden kontrol noktasm dakı bır tanktan ateş açümaya baş landı Tanktakı asker ağır makınelı rufeklerle aşagıdah ınsanlara ateş edıyordu ve ben de onlarm kayalı ğın ruzgârdan korunan kısmmdd guvende olmalarını umıt edıyor dum Tufek çok gurultuluydu ve ben tarüa goremesem de barutun kokusunu duydbüıyordum O andd kurşunlar çok yakınımdalardı ve onumdekı ınsanlar kuma yattüar Kucağında bır bebek oldn yanımda kı adama bakardk kurşunların denı ze dusuş seslerını dınledım Inanü mayacak bır şekılde kımse koşmu yordu herkes yurumeye devam edıyordu Şımdıye kadar seyrettığım hıçbır korku fılrnı bu anda hıssettık lerımı gerçeğe donusturemedı Kır mızı bır oıtusu bulunan bır dddin bdna bakarak korkup korkmadığımı sordu Hayıı dıyerek yalan soyle dım Nasü korkmazsımz kı 9 Içınde bır kadın ve bır adam bulunan bır eşek arabası yanımdan geçtı Çok korkmus gorunen ve ağlamak uzere olan kadın ve adamm ateş basladı ğında kontrol noktasının tam karşı Açık hapishane El Sarrdc d gore Gazze bır açık hd] hane Burada kendınızı korunmasız ve y; lanmaya musaıt hıssedıyorsunuz Kaçama nız kapdna kısılmış gıbısınız Yüldr geçtü Füıstınlüerde mağdur psikolojisi gelı^t bu da bon 18 ayda daha da guçlendı Ort bır çaresizlik ve zulüm var Travma öfke var El Sarrac konustukça birurlenı ancak bu sınırını başaıiyla gızlıyordu Insanların uçaklara bombalara bunlarla bırlıkte gelen tehdıde alışam( cakldrını belırten El Sarrac bu durumdaı fazla çocuklann etküendıklerını soylu GCMHP nın Gazze nrn guneyındekı Han nus ve Refah multecı kamplannda kısa sure once yaptığı bır çalışmaya gore 121 ne ve 121 çocuğun en dz beşte bırı bir. üyesinin öldürüldüğüne veya yaralanc na tanık olmuş ve çocuklaı ın yarıdan fazlc da travmd sorııası stres bozukluö^ın dkut lırtüen goruluyor lntıfada başından ber durulerı 1400 Füıstınlının pn dz 160 ı 16 şın altında. Çocukldrm bırçoğu evle Ydhudüerın gırdığı kabuslar goruyor Ilg El Sarrac bu çocuklann hıçbınnın hayatlc da bır Ydhudı gormedrklerını boyluyoı Sarrac çocuklann ne hıssetıklerım anlad soyluyor Ben Gazze de Ydhudüerden n ederek buyudum Yahudüerın toprakla ozgurluğumu haklanmı ve dosüarımı rımden aldn kdiı emıcüeı olduklaruid ın rak Füıstınlı çocuklar da benım gıbı b yorlar Ydhudüer hakkında tek büdıklerı kotu olduklan' El Sarrac bırçok Füıstınlının Israıl lumunun tumunu aynı gormesuıın sebcl de bu olduğunu duşunuyor Fılıstınlı bu lemcının kendını Batı Kuduste pduatm dan rahatsız olan Füıstınlı sayısı çok az 792/8