Katalog

Cönülden Bilime Ahmet Inam Ankara Sandıklılı'yım Ruhumu once Istanbul, sonra Ankara sarstı Ikı kentı de henuz gonlumun ımbığınden suzerek yeterınce yazamadtm Ankara, şu anda dunyaya tutunarak, ınsanlara baktığım kent Yazılmayı bekltyor Yuzyıllarca Istanbul kıtap sayfalannın mıhmârı olmuş Ankara sıyası, ekonomık, şehıralıkle ılgılı konularda gundeme gelmış çoğunlukla Ondakı şıırı yazabılen henuz çok az Neredeyse kırk yıldan berı yaşadığım bu kentle aramda yıkamadığım duvarlar oldu hep Resmı bınalar, soğuk apartmanlar, memurlar, unıforma lı ınsanlar, oğretmenler, oğrenaler (Gençlık Parkı Son zamanlarda "enteller" el ayak çektıler buradan Ankara'nın yaşayan, canlı yuzunu gorebılmek mumkun orada Havuzda sandala bınen, masalarda evden getırdıklerı dolmalan yıyen, donuşen Turkıye'nın ılgınç ınsanlan ) "Ankara neredesın7" dıye soruyorum, ıçımın bır yerlerıne Dışımdakı Ankara'da se çım nutukları atılıyor, yollara asfalt doşenıyor, ışını yaptırmak ısteyenler, hastalar, tayın edıldığı ıçın burada yaşamak zorun da olan şaşkın memurlar Içımızdekı Ankara7 Çok az ınsan ıçıne Ankara'yı karıştırıyor Resmı, soğuk bır kent olarak uzak ta Ya da, "Ankara'nın ıç dunyamla ne ılgısı olabılır?" dıye duşunuyorlar "Istanbul, Izmır, Antalya sevılebılır, ask yaşanabılır oralarda, ama Ankara, ekmek kapımız, devletımız, du zenımız " Elbette Ankara, Istanbul'a donuşunu seven Yahya Kemal'ın Ankara'sı değıl* Hızla buyuyor, gızlı, buyulu ko ^ | | i ^ ^ B i ^ şelerı var artık, yeşıllenıyor bozkır Kendıne ozgu bır "karakterı" olusu insanın gonlunu yor Ondakı resmıyet, yavaş yavaş kuçumsemeyen, gonullerı olan ınsanlann, kendılerıne yasanası bir yer ozgu, ozgur, ozerk yaşayışlarıyla, kentı oluşturan renklerden bırı olu olması için, bir yor Ankara'nın yazgısı, Turkıye Cumhurıyetı'nın yazgısına koşut gıdıyor Yuzyıllarca merkezıyetçı bır yonetımle yaşamış ınsanımız, yonetıayı "gokten zembılle ındırılmış", dokunulmaz bır varlık olarak gormuş Devletle bırey arasında, bıreyın korkmadan ozgurce, gonullu olarak, "^^^"•^^^•"" çıkar gozetmeksızın kurabıldığı bır bağ oluşmamış Gonlumdekı Ankara'yı yonetıaler duşunmemışler Bına ustune bına, yol ustune yollar yapmışlar Pekı bunlar kımın ıçındır7 Bu kentın ıçınde yasayacak gonlu olan ınsan ıçın Ankara'ya sınav ıçın, ıhale takıbı, mıl letvekılı ya da bakın goruşmelerı yapmak ıçın değıl de, Anka ra'ya Ankara olduğu ıçın gelen ınsanlar ıçın Ankara o zaman Ankara olur Taşıdığı ağır sıyasal, toplumsal, ekonomık kurumlann golgesı, sıradan, ıç dunyası zengın Ankaralılar'ın yureğını karartmadığı zaman Hanı sa ırın Urfa ıçın soyledığı (dığer kentler ıçın de soylenen) "Urfa'yı Hak saklasın bır yârım var ıçınde" sozunu Ankara ıçın de soyleyebılırsek Ankara, Osmanlı, Batı ve Anadolu mırasının, en azından bu uç kultur oğesının bır bıleşkesı Ankara bır şehır Şehır, Arapçada "şehere" fıılınden, duyurmak, ılan etmek, un yap mak gıbı anlamlar tasıyor Ayrıca "Ey şehr ı Ramazan" deyımınden de anlaşılacağı gıbı, yenı doğmuş ay, hılal anlamla rı var Ankara, dunyaya kulturumuzun duyurulacağı, "meşhur" edılecek, kultur hazınelerı taşıyan bır kent Ustelık bır ye nı doğmuş ay, tazelığın, yenılenmenın kentı Kokuşmaması, kokusturulmaması gereken Ankara bır Polis (Eskı Yunan ca'da, kent devlet anlamında1) Poleö, toprağın surulmesı anlamını da tasıyor, kent, surulen, ekılen toprak, canlandırılmak ıstenen kulturdur Ayrıca, Heidegger'ın sevdığı bır oyunla polos, "dınme eksenı" demek, dunyanın oradan dondurulduğu bır yer kent Bır bılım, kultur, sanat dunyasının dondurulduğu yer Ankara, Anadolu'nun bağrında bır yurt Turkıye'de yaşa yan ınsanın yurt tutacağı, sahıp çıkacağı bır yer Geleceğın Turkıye'sının ınsanın gonlunu kuçumseme yen, yaşanası bır yer olması ıçın, bır şehır, bır polis, bır yurt olarak Ankara'nın yenı ama "çok çok yenı" yorumlan gereksı nımı var Yoksa bu ağır, bu kokusmakta olan yaşam, bızı geleceğe taşıyamayacak Lise öğreniminde devrimci bir uygulama A nyti'tiakl vllarda d < bKlmleririe o" llgl arttı.. Almanya'da bir lise, bilim adamları ve eğitmenlerin çabalarıyla kasvetli eğitim sisteminden kurtarılarak bilimsel araştırma laboratuvanna dönüştürüldü. Peki, öğrencilere bilim merakı aşılamak çok mu zor? Başannın sırrı ne? hm adamı geldı Georg Bednorz burada yuksek ısıü supe rı üetkenler uzerıne bır konferans verdı Bu arada daha bır çok bilimsel konularla ılgılı toplantılar dd duzenlendı ve bu yü ıçınde de Fızık Nobel odullu Jack Steinberger ın notrınolar uzerıne bır konferans vermesı beklenıyor Tabıı bu kadar çok unlu bılım adamının gıdıp gelmesı kente büımsel bır saygınlık kazandırdı Eskıden yalnızcd davet uzeı ıne ge len bılım adamları artık bu kente uğrama gereğını duyma ya başladılar Kente bugune değın aralarında Berlın I iumboldt llnı versıtesı Zunch ETH Enstıtusu Parıs Sorbonne Unıveısıtesı Potsdam Jeolojı Araştrrmd Merkezı ve Bıemerhaven Alfred VVegener Enstıtusu gıbı altmıştan fazla saygın eğıtım ve araştırma kurumu kapılarını açtı Stuttgart Max Planck Ast rofızık Enstıtusu üe yülardan berı ortak çalışmalar surer ken Doğu Frıeslandlılaı aı tık Alman Elektron Senkrot ronu Desy de drdşürabdme olanağına sahıpler esldnd bolgesınde yer alan kuçuk bır kent Bolgenın başlıca geçım kayna ğı tanm ve hayvancılık Ve bu kentte bugun uç eğıtmen ve bılım enstıtulprının ortak çabalan sa yesınde okul ve laboratudr aidsmda mekık dokuyan oğren cıler egıtımleı mı uzayı gozleyerek buz denızlerının derın lıklprını ınceleyerek ve atomldrı araştırarak surduruyorlar Oysa 198G yılında kentp gelen fızıkçı ve rnakıne mu hendısı Josef Antony, bambd^kd bıı manzarayla karşılaş mı^tı Iribdjüaıın bılımlp banşık olduklarını soylemek bıle zordu Bılıme bakı^ açısı fızıkçıleı nı dogal çevreyı ışınlama ldiı kımyacıların topragı suyıı ve havayı zehulemeleıı ve bıyologların genlerle oynamaldi mdan ıbarettı şehir, bir polis, bir yurt olarak Ankara'nın yeni ama "çok çok yeni" yorumları gereksinimi var. Günter Grass da var I'abıı bu gelışmelerden yal nızca oğrencıler değıl oğ retmenler de yararlanıyor Sonuçta 1yı bır eğıtım kuru mu doğal olarak nıtelıklı oğ retmenlerın de ılgısını çek mekte Orneğın dığeı bır kentten Aunch te eğıtım vermeye gelen matematık fızık ve beden eğıtımı oğret menı Regine Scharf okul da normal eğıtım programı surerken dort oğrencısıyle bırlıkte Guney Kutbunda bır araştırma gezısıne kaülma olanağına kavuşru Ayrıca doğa bdımlerıne faz la meraklı olmayan oğrencder ıçın de orneğın Gunter Grass gıbı unlu yazarlar ya da sıyasetçderle soyleşme rmkanı ya ratdmakta Ulrıcıanıum Lısesı nın bır de Ingdızce yayımlanon bır okul gazetesı var Ulrıcıanıum Tımes Gazete bırkaç yıldan bu yana uluslararası yarışmalarda çok sayıda odul aldı Bu tur gelışmeler oğretmenlerın ek çabalarıyld oluş makta ama okul yonetıcderının de bu gelışmelcrı y^kından ızlemelerı gerekıyor dıyor Ulrıcıanum Lısesı nde Avrupa eğıtım projesı Cornenıus u yuruten Hans Jurgen VVesteı mayeı Onemli soru Burada ortaya çıkan en onemli soru şuydu Bılımın hızla gelıştıgı bolgelerde de pekala sdğlıklı bu çevrerun va rolabdecegı duşuncesı bolge halkına nasü aşüanabıhrdı Antony bu soruya yarat ararken Julıch kentındekı bır araştır ma meıkezının çakşmalarını ornek aldı Araştırmacüar og rencılerle büımsel projelerı tartışıyordu Ve ogrencüerın atom gucu ozon delığı ve genetık gı bı uç konuyu seçmelerının ardından 1990 yılında Aurıchte ılk bılım konferansları gerçekleştı Bılım adamları yuksekokul sınıflarmda Bılım ve bı lımde sorumluluk uzennde tartıştılar Bır yıl sonra Au ı ıch tPkı Ulrıcıanum I ısesı nırı de konferanslara katılmasıyla toplantıldr beledıyenm VP dı^er kurumların buyuk konfe rans salonlarına tdşındı Meslek okulları Kentırı dığeı ucunda meslektaşı Gerd Neumann da meslek okullarında yenı eğıtım programlarırıın gelı^tn ılme sı ıçın çalışıyor Ahşap metal elektromk tokstıl ve yapı tek nığı uzerıne eğıtım verılen kurumda beden sağlığı bes lenme ev ve taıım ekonomısı gıbı konular da ışlenmekte Humanıstık lıse Urrıanıurndan farklı bu eğıtırn pıogıamı ız iki Nobel ödüllü Ve 1995 yılındı bnlgeye ılk kez Nobel odullu bır bı 817/2