Katalog

Ne Almancayı ne de Adlar, birimler, simgeler Türkçeyi yeterli bilmiyoriar KeUmdere ne okıyor? (4) 1 la yü oluyor bu sayfdlaıdd aynı başlıklı uç ya7im (Kelımelere ne oluyor"1 1 2 3) çıktı Bunlaıdd sıidsıyla "kuvvetgüç, öngörütahmin ve ısısıcakhk" çatış Artık saniye (s); gram (g) ve kilogram (kg) ile gösteriliyor malaruu çeşıtlı yonleııyle ırdelemış üm[CBT703 704 706] Neyazıkkı uyardıgım hususlar CBT'nın tırajı kddaı bılo etkılı olamıyor Hâlâ "sı raklık yenne "ısı1 "tahmm" yerıne 1 ungoru" ve de kuvvet" yerme "guç" kulldiıılıp duı uluyoı Hattâ çok değerlı bır matpmdtık profesoıu ıle gene çok degeılı bır fızık profpsoru lıer ıkısını de çok sever ve sdyaıım ogrencıleı ın çoğunlukta oldukları bııer toplulukta "ıkı nsurı aıasınddKi guç"dıyekonuşuılaıkcn budergıyu yazı çevıren bır genç ıse bana bır yazıddkı kelımcler ıçın danıştı ğında "force' karşüıgı ne kullandıgı nı sordum ve tam bekledığım gıbı "guç" kullandıgını soyledı1 E.sküerı hdtıılattıktan sonra bu kez de hsaca bır ıkı fızık kdvıam ve bırımınp verılen ddlann "sahıplerıne" yapüan bır 'haksızlıktan" soz edeceğım Ayncd da bır ıkı sımge nırı yazılışı uzerındp duracagım 'Kırchhorf nasıl okunur? Ondokuzuncu yuzyılda fızıgın 20 yuzyıldakı atılımlarına da yol açan gelışmoleı ınc katkıda bulunan oneınlı fızıkçıleı arasında Alıııaıı Güstav Kirchhoff ıle Brıtanyah James Prescott Joule dp vardıı An rak her ıkısınırı de adlaıını en yay yuı kullaıııldıklaı ı yerlerde yarüış okuyarak anılaıuıa saygısızlık edı yoruz Bıı ıncısının en çarpıcı çdlış maları ısı ışımasına ıhşkm oldugu hdde adı en çok elektrık devreleı ı kııramınm 07imu oluşturan "Kirchhoff yasalan"yl ı anılır Ancak emınım kı bunu hemen heıkes bel kı şu sııada okuyanlar bıle "kırşof dıye okuyor Oysa ddam Alman ve ddının dogı u okunuşu ıse ' kırkhof Çok esküere gıdüdığmde fızık oğ retmenleımın çogu ya bunu Fransızca olarak oğrerıdıler ya da oğret menleı ı boylu ogrenmışlerdı Fransızlarm ıse yabancı ddları Fransızca laştırma gıbı bır huylan vardrr Mozart (motzart)'ı "mozar", Homeros'u bmpr' Arkhımedes ı "arşımet" vb yaparlaı Bunun gıbı Kırchhoff u da 'kırşof yapmışlar ve de ogretmışler Onlaıdan oğrenen o^etmerüeı unız de m, n, s y haıfleıme "em en ea ıgrek" demelen gıbı bu deyışı de benımsernıijleı Lii>edekı fızık og letmenım (Ecvet Gürses) Calata saray mezunu olup Almanyada da okudugu ıçm hem Frdnsızcaya henı de Almancdya hâkımdı Ilgüı yasa run adı ük geçtığınde bızı bu konuda uyar niitftı nuı ıçınde yatsın Hazır Fransızcanın azızlıklerınden soz ederken bır tuhaflığa ddha değıneyım yukanda atladıgım bır tıaıf vardı h Runa Fraribizlaı " a ş " lngıhzleı "eyç" Almanlarve de benım gıbı kımı Tuı kler ıse' ha' der Ama son yırnıı yıldır pek çok ogrencı ve de tabıı kı onların ogretmenlerı ve de tabıı h pek çok bugunun ogretmenı haş' evet boyle1 dıyor Şırndı Ransız lar kelıme başuıdakı hlan h(aş) mute/sessız ha dıyerek seslendıı mez dolayısıyla haıfın adını aş olarak soyleılor Bunu tabıı kı Fıan sızca bılen eskı ogretnıenlerle onlaruı Fıansızca büen ya da bııaz dıl kultunı olan ogrencüen çok ıyı kul lanıyorlaıdı (aslına bakarsanız ne den Turkçe sesleıı varken harflpr ıçın bu Fransızca adlan kıılldmılaıdı hıç bır zaman anlamadıgım gıbı kulldrırnadım da Sanmayın kı "Turk AynştaynıC'1 • ) gıbı yabdncı karşıtı •' yım (o, ABD de New Jersey den New York'a telefon edeıken bır muri7P yaratdiak 90': tuşlamadan Istanbul'u bulurdu ya da şovenım kesınlıkle hayu Sadece kuru ozentı ve dık katsız kullanımın neıelere varacagını gosteımek ıstıyorum) Aradan onca zaman geçıp lıselerde oğret mpnlerm ve de oğrencılerın dü kulturu azaldıkça Turkleruı "ha"sı Fran 7 sızların "aş"ıyla kaynaşıpC ) "haş'a 1 donuşmuş zâhır Oelelım Joul'a Admı enerjıruıı SI (uluslararası bırımleı sıstemı) bırımıne veıen J P Joule de bıldım bılelı 'jul' olarak spslendırılmekte hem de Sl'ye aylaıı olarak (dogrusu J) yazılmakta (TUBİTAK populer kıtap yayınlan aıasında ıkı uç ay once çıkan çok guzel VP ydrarlı bır la tapta bıle {S VVeınbeıg'ın FJemanter Paıçdcıklar'ı} çevırenı çok degeılı bır meslektaşmı oldugu halde "J" değü "jul" kullanılmakta) Oysa bu l'ransızra olaıak bıle yanlış çunku "ou" Fransızcada "u' okunur "u" ol ması ıçın yalın "u" oknası gerekırdı DogTU soylenışnse 'coul' gıbıolma lıdır Işın ılguıç yanı buna da aynı fızık oğıetmenım ışaret etmıştı Bır de hemen tum Turkçe kıtaplaıda "sn" olarak yazüan saniye ıle 'gr olarak yazüan gram var ABD'de bıle aıtık ders kıtaplarında yıllaıdır 'ser'degıl Sl'mıı ongoıdu ğu (tdbıı kı tahmın değıl derpış ettı gı) gıbı "s" yazıyorldr Ote yandan gram "q" ıle gosterümelıdır ("gr" ıle degıl) kilogram ıse "kg" ("kgr ıle degıl) Prof R. Omur Akyuz, Yedıtepp Unıv Fızık Bolumu Almanya'daki Türk gençlerinin eğitim sorunu üzerine S ayın Bursalı Turbye'den beyın goçu hakkın dd yazdıgınız yazıyı ılgıyle okudum Yazmızda Alman unıversıtelerınde 20 bınden fazla Turk ogıencı oldugunu belırtmışsmız Yazıdan ha tııladıgım kadanyla sayının yuksek olmdsının Tuı kıye açısuıdan uzucu oldut^unu belırtıyorsunuz Asknda bcnre bu rakam çok az Bu ogrencıler Turkı yeden gıden ogrencıler degıl Bunların çok buyuk bu bolumu Almanydddkı ışçılerın çocukları Al marıyada yaşayan ışçılerımızın buyuk bır bolumu Alman vatandaşı olmadıkları ıçın çocukları da degıl 1 S müyon Turkun hâlâ sadece Turk vatandaşı oldugunu varsayarsak 20 30 bm unıversıte oğrennsı çok a/ bır idkamdır Berı 198O'lı yıllarda yurt dışındd okuduğum ve ogıetım uyelıgı yaptığım ıçın 1989 yılında asker lıgımı Buıduı da 58 Topçu F.r Lğıtını Tugayı nda bedellı olaıak yaptım Bızım tugayda 5000 rıvaruıda Avrupa dan gelen Turk ışçı çocugu vardı Bunla ıııı sddcce 200 300 u bır yuksek lısans kurumundan rnpr7undu Bu 200 300 kışının de orıemlı bır bo lumu meslek yuksek okulu mezunuydu Gerçek unıversıte mezunu 10 larla ıfade edüebılecek duzeydeydı Bu dururnun neden boyle kotu oldugunu kendı çapımda aıaştırdım Bızım Turk ışçılcrı ço cuklarını anaokullannd gondeımıyorlar Anaokuluna gıtmeyen çocuk da Almanca yı oğrenemıyoı II kokrula başlayınca da düı ıyı bılmedıgı ıçın dıgeı çocuklara gore hep gerı kalıyor Alman egıtım sır, temınde dp çocuklaıı erken yaşlarda sınıllandın yorlaı Boyle olunca da Turk çocuklaıı daha çok çı raklık egıtımı veren meslekı okullara yonlendırılı yorlaı Unıversıtelere ogrencı yetıştııen 'Cımnafii um denen lıselere gıdebılerı Turk ogrenrı sayısı çok az oluyoı Ne Almanca ne Turkçe Bu askeıİPi aıasuıda kelıme dagarcıö^ 200 300 u geçmeyen çok ışçı çocugu vaıdı Bunldi ne dogru durust Turkçe ne de dogıu durust Almanca bılıyorlardı Bu arkadaşım çocuklarm anaokuluna gondeıılmemp sebepleruıden bııuıın 'okulda domu/1 yedııtuleı' duşuncesı oldugunu soylemıştı Halbukı okul ıdarpsıne soyleselcı muhtemelen o çocukldra başka yemckler de verebılırleı Tuık ebeveynleruı kendı koyleı ınde diıaokulu kavramından haberddi olmanidlaıı da onpmlı bu etmendıı sanıyoı um Bu durumun duzeltılmesı ıçın gprek buun el çılıkleı ımıze gerekse Almanyadakı sıvıl toplum ku ruluşlaıına buyuk gorev duşmpktedır Bu çocukla rın duzgun Alman unıveısıteletmdfc' egıtım goıme lerı hem kendüen hem Almanya hem de Tuı kıye açısmdan onemhdır Tuık ışçıleıınm buyuk bu bo lumu Alman şehııleıınde Tuık koyleundekı gıbı yaşdmaktadırlar Çocuklarmı anaokuluna gonde rırlerse koylulukten çıkıp medenı (yanı şehıılı) ol mdk ıçuı ük adımı atacaklardu Bu yazdıklarım berum Alman ışçı çocuklaıı üe geçırdıgım 2 aylık askerlık ızlenımlerıme daya lıdıı Yanüıyor olabüırun ancak yazmızda behrttıgı nız rakam çok duşuk bır rakamdıı Bu durumun se beplerı detaylı bır şekılde aidstuümalı ve duzeltümesı ıçuı çaba sarfedılmelıdır Enis Çetin cetın@ee bükent edu tı Bir karga öyküsü Bır martı bır karga ve bu kedı Bu kedı yaklaştı yanıma çay ve sunıt masada ıken Sesı kaı t ve garıp derırüetden bagırdı gırnouwv' Komıktı guldum sınııt verdım yemedı Buı nu tu mık ıçınde bellı kavgacı bır erkek kedı Tuyleı ı sarı beyaz sevımlı mı sevımlı Maı tı denıze yakm benden beş metre uzakta Sakın sebsız denızı seyredıyor merakla Kaıga denız ılp barid aynı uzaklıkta Uemıı pdimaklık uzerrnde etrafa bakmakta Kedının yemedıgı kuçuk sunıt parçası Hala ycule durmakia Kalktım yeıden sımıt parçasını aldun Martıya dogru tırlattım Maı tı alana dek karga fırladı Sımıtı gagalaımın aıasına aldı Buden sahüdekı kaıgaların martıldiın sayısı arttı Sımıtı kaçıran martı şaşkındı Sonıadan gelenleıden bırı dennden bagııdı Bır kuçuk parça sıınıt ıçm sdhü nasıl da kalabahklaştı Gerçekten kaıuüau mı açtı rekabet mı kamçüa 9 mıştı Ddha gensı gelıı sanmışlardı Ancak fırsdt tektı Zavallı şaskın martı Burnunun ueıuıdakı fıısatı teptı A.Şukran Demiralp benekdum@ydhoo com Not Aynca FenerbahçeCaddebostan sdhılmde yurursenız kdrgalaım nvdyelen (cevızı kırnıaktd kullandıklan yontemle) yuksekten taş 7emnw bırakdiak bıvlıklannı VP ıçmı yedıklüiuu gozlem leyebılırsınız Tum lanhlann yaşama hakkuıa sayyı duyulduğıı bır dunyd düeklcı ıınle 817/12