Katalog

uımaca Hazırlayan: Hüsnü Kale Şarabın bozulması Sonı Şarap şışesı açılmca nıçın bozuluı? Şarabı koruduğu ıddıa edılen aygıtlar bır ışe yanyor mu? Yanıt Şarap şışesının mantarı açılınca şışenm ıçındekı ^arap havayla temas edererk oksıde olur Eğer şışenın ağzını uzun sure açık tutarsdnız şarap terh çorap veya nemlı bez gıbı kokmaya başlar Uzumun ıçınde dogal olarak bulunan bakterı uzum suyundakı şekerı ve şaıaptakı alkolu asetık asıte donuş turur Ne var kı bu bakterıleı gehşmek ıçın oksıjene gereksınım duyaı Şara bm fermentasyon (mayalanma) ışlemı gpnellıkle oksıjenden bağımsızdır çunku maya şekerı alkole donuştururken bol mıktarda karbon dıoksıt uretır Şışenın mantarı çıkartılınca oksıjen bdkterılen besleı ve şaıabın tadı hızla dedfişmeye başlar Bu değışım pek hoşa gıtmeyebılır Pahalı kırmızı şarap surahı ve bardakta çok kısa bır sure kalıtesını koıuı Bazı beyaz şaraplar şı şenın ıçınde yıllarca oksıde olabılır ve bu suıe ıçuıde ekşımedıgı gıbı zengın SOLDANSAğA 1. Buldiıık mcelemelen yapmak uzere dıkkatle bash dltnıdd kurutulmuş etıketlenmış ve adlandmlmış "«<? alt koşede rastgele bır orneğı gonılen bıth ve ya bıth parçaları koleksıyonu Dınleme bdfonu 2. Odak noktalanna uzaklıklan sabıt olan etfrmın, bır eksenı etrafında dondunılmesıylp elde edılen cısıruıı bıçımmt. vuılon ad ttalyalLatma ılmdp bır ıdan bolumun adı (Kıs) Amenkyum 3. Boyıın egen l'ksık noksan Bu pcygambeı Japon yalHonşu da şehır 4. (Denı/t) Motoılu genu anfo mmda hsaltma ABDde eyalet (Kıs) Ulkeımz standartlannı behrleyen kuruluş lbranılerde kutsal buyu 5. Ahlâk ılmı Uru oğıı demır çengel, kan ca (Tıp) Bu yjranm kmk bır kemığın parçalarının bıı aıaya gelmesı 6. Unleın Çehıe Bır oğretım kurumu Bırrerık 7. Dalu (Kib)Astatm Bıı oyıı ğa yuvaya yerleştınlunış tesısat Kıyacı 8. Sayfa kalıplan bakırdan renkh lotoğraf baskılanna elvenşh bır bash tpknıcjı Alkol diışkunluğu nedenıyle sık sık hastanrye* kaldmlan ya da lımarhaneyp kapatılan butun çağdaş sanat rmızclonnde pserlerı bu lunan, Mauııcc on adlı Fransız ressam (1883 1955) 9. (Kıs) Indyuın (Mat) Cebusel bu ıfadede ypı alan ve dpğprı ısteğe gore behrlenebılen sayı 10. Antalya/Kaş üçesmde, yat tunzmı ıle gıderek unlc npn bıı ada Kuranda bır sure 11. AlmanyalBremen ın kuzeymden kuzey denızıne dokulen bır ır ınak (Kıs) Aısemk Akcığcr 12. Ahl Otomobıl leı ıçm vculcn geçıa gumruk belgesı ABD nm un lu basketbol hgı 13. (Kım) Metıl alkol Evrenın dıi7Pne gırmeden oncekı, bıçımmden yoksun uyumsuz ve kanşık durumu 14. (Patol) Idrann kesılnıebi lnancıhk fidoızm İS. Kahşma, tenafur YVKAMDAN AŞAĞIYA 1 Bır kultuıun sembolık unsurlan olarak ele alman ışaretlen yorumlama teorısı Eskı Turk manışında çoruklan koruduğuna ınanılan taruıça 2. E^ııek (jpol) llçuncıı çagın, memelılerm oluştu(ju donemı 3. Roma nm pskı adı Saplantı Labarotuvarlarda turlu ışlerde kuttanılan bır ucu kapalı cam borıı 4. Tdiımmış bır Ingılız pctıol fıımasınmı hsaltılmış adı Akan dam anlanmıdd yuresel sozcuk Iskan dmav mıtoloı&mde hem tanrı, hem rahıp nıtclığmı taşıyan cın S. Ernıeıu t&oı orgutıı (Kıs) Aıgnn Surulduklerı yuzeyde koruyucu katrndiı yapan katı cısımlerlp veya kuruyan yd(jlarla bunlan aıtınc ozellığmdekı sıvılardan hazırlanan gereç 6. Bır tuı pembe elmas Hındıstan da kutsal kalıntılann sak landığı Buddha veya Cayna amtı (Yun Mıt) Argn lıs'm ıımak tannsı tnakhob un kızı 7. Koıpdp ımpa ratorluk hanedanı (13921910) Kayak Esfcı Mı sırınancmda yaratıcı guç Duvar ldinbası 8. Kana dada bır gol Pokerde bır oyuncunun onundeh paranın tumu (Kıs) Molıhden 9. Uzun katıalh doı t koşc kısa kuyruklu psmerımsı kuçıık kuş (Yu valdrı doğu mutlağmda pek beğpnılen yemeklerp malzeme olur) Bır dıleğı yerme getırme 10. Pa nama nın tıalık plaka uru Almanya nuı bır sure on cpyp kadar hıllandığı para bır uru (Kıs) Nobcl yum 11. Mustahkpm ypr Akdenız anemısı Oçal mayı amaçlayan gızh duşmanlık 12. Kuçuk govdeh hrmızı boceğı Fazla bon avanak 13. Hareket eden nesntıun kuçuk bıı zaman ıçındp hızmda nhı şan değibrnenuı bu tdinana oıanı (Charhs ) ls vıçre asıllı t ransız matemaükçın (1803 1855) Bu şpym tabanı ıle en yuksek noktası arasuıdah uzak lık 14. (Ing) Çay Işaret ıçm yapılmış çentık veya ız hvıçrede şehır İS. Dıonyso'j Şolenlerı anlamm dd Latınce sozcuk (Kıs) Erbıyum 16. (Kn) Rıbonuklvık asıt (Kıs) Iterbıyum 17. Talh bıt kılenn çuğu sularda yetışen, ılkel yapıdah ornek lennp verüen gerıel ad (Kıs) Kluı 18. Uıctımde gereklı malı eldp Ptmek ıçm kullanılan yaıı ışleımuş mal 19. Yatay tomar bıçımmde resım anlamında Japonca sozcuk 20. Belırlı olçu ve kurallara gore yapıldr yapma sanatı bıı tat oluşturuı Yıne de oksıjen pek çok şarap turunun duşmanıdır Bunu pngellemek ıçm pıyasada çeşıtlı araçlaı satılmaktadır Bunlaıdan bırı vakum pompasıdır Bu pompa şışenın ıçındekı oksıjenı dışarı pompalar Nıtrojen muhurleyıcı de bır başka koruyucu yontenıdıı Şışenın ıçıne salınan rutrojen oksıjenın yerını alır Saçlar niçin beyazlaşır? Soru Saçlar nıçın beyazlaşır7 61ı çarpma IKl X UÇ = ALTI •IK3" 2 ıle. "UÇ ' 3 ıle ve ' ALTI 6 ıle tam olarak bolunebılır İKH UÇ = ASAL BIR SAY1 Soru ALTI nın sımgeledı<Jı sayı kaçtır 9 Duzenleyen Necah Buyukdura 1 19/95 veya 16/64 2 26/65 3 49/98 4 166/664 5 484/847 6 654/545 Yanıt Anababalar ıçın soz dınlemeyen çocuklar saçlann beyazlamasının tpk nedenıdır Oysa bılım adamları ıçın saçların beyazlamasmın altında daha faıklı nedonler yatmaktadır Ingütere Bradford Uruversıtesı'nden dermopatolojı bolumunden D.J.Tobin saçlarm rengını yıtırmesını genetk nedenlere ve yaşlanmaya baglıyor Saç folekullerının ıçındekı ozel hucrelerın urettıgı melanm saçlara rengını veren kımyasal bır ıridddedıı Farklı tıptekı melanınler farklı renklerde saç oluşturuı Ornegın omalının kahverengı vc sıyah femalmın sarı ve kızü saçlardan sorumludur Bır kışının sahıp olduğu me lanın pıgment hucrelerı tarafından kontrol edılır Pıgment hucrelerını ıse genler belırler Yaşlandıkça saç folıkullerının dıbmdekı pıgment hucrelerınde melanm uretımı durur Melanın olmayınca saçlar beyazlaşır Vucutta melanın ıçın salgı bezlerı gıbı meıkezı bıı kaynakyoktur Yanı melanm her saçın dıbmde bağımsız olarak uretılır Bu nedenle saçlar tek tek beyazlaşır Saçlarımızın nıçın melanın uretmedığı konusunda çeşıtlı açıklamalar mevcuttur Tobm beyaz saç folıkullerının melanının yapı taşlarmdan melanosıt ve rnelanosom ıçerdığmı, ancak bunlarm uykuda oldugunu ve melanın uret mpdıgını ortaya çıkartmış Bır goruşe gore zaman ıçınde serbest radıkaller bu pıgment ureten hucrelere zaıar verıyor Vucudumuzdakı çeşıtlı metabohk su reçler sonucu uretılen serbest radıkaller DNA hasarldima neden oldbılıı To bın bu goruşu kabul etmıyor, melanın ureten hucreler kendılerını serbest ra dıkallerın saldırüarından koruyacak gelışmış yontemlere sahıptır Tobm e yo le beyuzldşmd surecmı yavaşlatmak pek olası değıldır Saçm bır gecede beyazlaşmasma yol açan Telogen eflluvıum" adı verüen seyrek gorulen bıı has talığın Sır Thomas More ve Mane Antoınette bu hastalığa yakalanmışlardıdışında saçm beyazlaşması yülar suren bır surecm sonunda gerçekleşu Bu hdstalıkta renklı saçlar dokulur, gerıde yalnızca beyaz saçlar kalır Saçlarm beyazlaşma surecı kısıden kısıye değışmekle bırlıkte, oıtalanıa olarak erkeklerde 30 kadmlarda 35 yaşında başlar Son yapılan çalışmalara gore gelecekte beyazlaşma surecı tersme çevrüebılır Tobın'ın grubu saç folıkullerı ıçındekı uykuda bulunan melanosıt ve melanosom yenıden melanın uretır hale getırılebüır Ancak bunun gerçekleşmesının zaman alacağı soy lenıyor Bu arada ınsanlar beyaz saçın kendılerını olgun gosterdığı ınancıyld avunabılırler 817/15 BVJL Bilmeceyi doğru çözen okuyuculannuz: Pelın lpek Boyacı Gobze Kocaelı Şeref Erkek Mugla Mete Neptuntzmıı llkeı Çelen Istanbul Nerah Bu yukduraAnkara Üuygu&Onur Guıı Istanbul Yucel GıınDenızlı Gungor Bınqollstanbul Saadet Guneı Samsun Yavuz AkınAdana Ahmet&Sevü Avşaıog lu Ankaıa Ender AktulgaIstanbul OrhanZekı DemırayAnkara , ^ , 815.sayıdaki "Yanlış Yöntem, Doğnı Yanıt" isimli bilmecenin yanıtı: