Katalog

Zümrüt'ten akisler ERCİYES ÜNİVERSrTESİ NDEN ŞARBON'A İKİ YENİ ANTİBİYOTİK Ercıyes Unıversıtesı nden mıkrobıyolog doktor Duygu Ezer ve arkadaşları bıyoteronzm nedenıyle Amerıka da uzenn de yoğun çalışılan Şarbon konusundd dıkkatı çeken bır araştıı ma yaptüar Şarbon üe mucadele bugune değın uç dntıbıyotık tu ruyle yapılıyordu Penıcılın Doxycyclm ve Cıprofloxacın Duygu Ezer VP ekıbı şarbona karşı kullanılabılecek beş yenı maddeyı ınceledıkten sonrd yukanda sayılanlar dışında pıyasaya yenı çı kan ıkı etküı antıbıyotık turunu denedıler Gatifloxacın ve Levotlo xacın Ve antıbıyotüerın şarbona karşı yan etkı yaratmadığmı ve başanlı tedavı ettığıru gtfrduler Duyqu Lıeı ın dçıkldmasına qo re bu ıkı dntıbıyotık turu ozellıkle de solunum yollarıyla bulaşdn şarbon enfeksıyonlarııu onlemekte Solunum yolldrıyld bulaşan şarbon hastalığın en tehlıkelı ve oldurucu turu Duygu Lzer ardştırma sonuçlarını 27 30 tarıhlerı arasında Eylulde ABD nırı Sdn Dıego kentınde yapılan kongrede açıkladılaı Bu sonuç şdrbond karşı yoğun araşddtırma yapılan ABDde ılgı çektı ve habeı ajdnildrıncd dunyaya duyuruldu Bılım adamları olası şarbon saldıııldrmd karşı daha ıyı teddvı yonternlerı araştırıyorlar Hedeflerden bırı de hdlıhazırdakı ılaçlara dırençlı olmayan bakterılere sahıp olmak A. M. C. Şengor Aydınlanmaya çekilen dıkkat Istanbul Unıversıtesı Senatosu ve Rektoru alkışlanacak ve ımrenılecek bır ış yaptılar llhan Selçuk'a onur doktorası verdıler Alkışlamayı anladık ta ımrenme nereden çıkıyor dıye duşunebılırsınız Verılen doktora yalnız onemlı bır fıkır ve yazın ınsanımızı ve onunla bırlıkte ulkemızın en buyuk unıversıtesını onurlandırmakla kalmadı, kendısıne doktora verılen kışının şahsmda vucut bulan bır aydınlanma tutkusuna da toplumun dıkkatını çektı Işte buna ımrenıyorum Imrenmemın nedenı de bugunlerde aydınlanmaya dıkkat çekmenın neredeyse gerı kafalılıkla bır tutulur hale gelmış olması Sakın bu yalnız Turkıye'de boyle sanmayın Aydınlanmayı ıcat etmıs olan, dunyaya yaymış olan uygar toplumlarda da bu ne yazık kı artık boyle Benım bılım, akılalık tutkunu olduğumu ıfade etmem uzerıne, Avrupa'nın en saygın unıversıtelennm bırınde profesor olan hatırı sayılır bır bılım ınsanı "sen ondokuzuncu yuzyıldan kalma bır fosılsın" dıye karşılık vermıstı Ben bu fosıllığımle hep ovundum ABD'den ulkeme gerı donduğum zaman llhan Selçuk 'a da dınozor denmeğe başladığını duydum Aynı kulube gırmıştık demek Ortak yön: Eleştirel akıl Benı yakından tanıyan bazı dostlarım llhan Selçuk Bey'le aynı kulupte olduğumu soylememı yadırgıyorlar, hattâ onun yonetımınde bır gazetede nasıl yazı yazdığımı anlayamadıklannı soyluyorlar "Ama o solcudur, Marksısttır Sen ıse bu kavramlara karşı bır kışısın Nasıl bağdasıyorsunuz7" Bu sorular benı hayrete dusuruyor, zıra llhan Bey'le ne zaman bır araya gelsek, bana en sâdık okurlarımdan oldugunu soyleyıp duruyor Ben de onun pek sadık bır okuruyum Her sabah Cumhurıyet'ı elıme alıralmaz, manşete bıle bakmadan llhan Bey'ı okurum Okurum ve dehşetlı keyıf alınm llhan Bey eleştirel aklın hayranı ve ulkemızdekı en onemlı koruyucusudur Insanı ınsan yapan tek ve buyuk ayrıcalığın eleştirel akıl oldugunu yazıp soylemekten asla bıkmamıştır llhan Bey, ınsanın oğrenme yeteneğıne sahıp oldugunu, bu yeteneğın eleştirel aklın bır urunu oldugunu, oğrenen ınsanın en onemlı ozellığının geçmışte yaptığı hatâlarından ders alması, yanı yapılan hatalan tekrar etmemesı olduğunu sureklı vurgular Bu fıkırlerıne tarıhten gosterdığı en sık ornek Ataturk'ten başkası değıldır llhan Bey Ataturk'te eleştirel aklın udeta vu cut bulmuş bır temsılasını, onun devnmlerınde ulusunun geçmışte yaptığı hatâlardan annmasının sevındırıcı sureanı, onların korunup gelıştırılmesınde de ıçınde yaşadığı toplumun bekasını ve umıdını goren bır duşunurdur Platonik ili$ki, kuşların yaşam sigortası Natıonal Geogıaphıc dergısının Almanya sayısındakı bır yazıda platonik ılışkı yaşayan kuyrukkakan kuşlarının zorlu kış mevsımını daha kolay atlattıkldrını dolayısıyla da hayatta kalma şansla rının daha yuksek oldugundan soz edılmekte Ayrıca bu ılışkı erkek kuş açısından da daha avcintdjh Eıkek kuşldrın tuylerı daha renklı oldugu ıçın yırtıcı kuşlara daha kolay yakalanırlar Oysd dışıyle bırlıkte oldugu zaman duşmanları daha ıyı gorebüıyor Kuş lardakı platonik ılışkı bu yuzden bır tur yaşam garantısı olarak kabul edümekte Kuyrukkakan kuşları ükbaharda ureyebılmek ıçın yenı eş arayışına gırışırler Yenİ birfilkeşfedildi Araştn macılaı gpçtıgımız yıl bır fıl tu runu rumden gozden kdçırdıkldrının Afrı kaya ozgu oıman ve savanlıktd yaşdyan fıllerın gerçekte tek degıl ıkı farklı tur oluşturduk laıının dyııdına vardılar Şımdı bır başka araştırma grubu yenı bır sınıflandırmanın gereklı oldugunu ve Batı Af rıka ya ozgu heı ıkı fıl turunun genetık açıdan farklı uçuncu bır tur oluşturdugunu one suruyor Smıthsoruan Enstıtusu genbılım uzmarılarLndan Lori Eggert kolonı donemlerınde 18 farklı ture ayrılan Afrıka fülerı arasındakı faıklılıklanrı bılım ınsanldrı tarafinddn uzun suredır tartışıldıgınd yakın bır geçmıştp bunlann Loxodonta afrıcana adıyla tek bır tuı altında lupldndıkldrınd ancak elde edılen genetık bulgular ışığında ormanda yaşayan çekıngen fülerın Loxodonta cyclotıs adlı farklı bır tur oluşturduguna dıkkat çekıyor Eggert batıdakı orman fıllerıyle orta Afrıka da yaşayaıı orrndn fülerı arasında genetık açıdan belırgın farklüıklar oldugunu gordu Baü Afrıka ya ozgu savanlık ve orman füleı ı fızıkse farklılıkldiınd kdrşın gorunurde tek bır tur oluşturuyordu Ortak endişemiz Ancak llhan Bey de benım gıbı dertlıdır Onun da derdı benımkı glbı Turkıye sınırlarıyla sınırlandırılmış değıldır Her ıkımız de dunyada, hele hur ve uygar dunyada, akıl, uygarlık ve bılım kavramlarına yapılan hucumlardan, sozum ona demokrası ve ınsan hakları kalkanları ardında akıl duşmanlığının, ınsanı bınlerce yıldır kulkole etmış fıkır ve onlara dayanan ıdare sıstemlennın hortlamasından veya hortlatılmaya çalışılmasından buyuk endışe duymaktayız. Bu endişemiz Turkıye ıçın geçerlı olduğu kadar, A B. D. veya Avrupa ıçın de geçerlıdır Akıl, taşınması son derece guç bır varlıktır Bu guçluğun ınsanları yıldırması yenı bır olay değıldır Yunan aydınlanması Sokrates ve oğrenalerı tara fından gırtlaklandığı zaman, kımse açılan korkunç yolun, Avrupa'nın Orta Çağda duştuğu zavallılık duzeyıne veya Islâm dunyasının AlAşarı ve AlGazzalı'nın duşuncelerı sonucu ıçıne yuvarlandığı urkutucu acze varacağını tahmın edememıştı Avrupa, Ronesans ıleSokrates'ın oznel ınanca dayalı mırasını reddederek doğa bılımı ışığında modern dunyayı kurdu Doğa bılımının aydınlattığı modern dunya, ınsanoğlu na daha once hıç tatmadığı bır ozgurluk, rahatlık ve emnıyet getırdı Ama bununla beraber ona bır de yaptıklarından sorumlu oldugunu hatırlattı Şımdı, gıderek, bu sorumluluğun yarattığı yorgunluk, bezgınlık ve korkudaha once çektıklerını unuttuğundan olacakınsanı tekrar akıl duşmanlığınm, ınanç kucağındakı aldatıcı rahatlığın denenmış cehennemıne surukluyor Bırpartının ılerı gelenı, oznel bır konu olan dını kastederek, nesnel eğıtımın amacının oğrencıye 'ınancını hatırlatmak' oldugunu soyleyecek derecede gaflet gosterıyor Işte llhan Bey bu suruklenışe ısyan edıyor Denenmışm temcıt pılavı gıbı ortaya surulmesının aptallık oldugunu haykırıyor Sanırım Istanbul Unıversıtesı Senatosundakı saygıde ğer meslekdaşlanm ve Unıversıtenın muhterem Rektoru, bu haykınşın duyulduğunun ve değerlendırıldığının topluma bıldırılmesı gerektığını duşunduler ve bunun ıçın pek hoş bır yol seçtıler Sevgılı buyuğum ve azız dostum llhan Selçuk Bey'ı kutlarken, Istanbul Unıversıtesı'ne bu yolla buyuk bır onur kazandırmış olan, toplumumuza yol gosteren Senatoyu ve Rektoru de aynı şekılde kutlamak ısterım n iklimi etkiliyor mdktd Meydana gelen karbondıoksıt parçacıkları tıp kt asfaltın aşırı sıcakta erımesıne benzer bır bıçımde guneş ışığını sogurarak havayı ısınrlar Çın dışında ozellıkle de evlerde yakılan odun tezek mazot ve komur yuzunden Hındıstan ın da ıklıme zarar verdıgı du şunulmekte Kurum parçdcıkldrının ıklım uzerındekı etkısını mcelemek ısteyen bılım adamlan bu amaçta evrensel bır ıklım modelı gelıştırerek kuı um parçdcık ldrının mevsımlere gore ne kadar guneş ışıgı sogurdu gunu hesapladılar Bıhm adamldrının açıklamalanna gore hesaplara aerosol ve dığer gazlann etkısıyle bırlıkte denızlerdekı sıcaklık oynamdldn dd ddhıl Sonuçta bılım adamla nnın gelıştırdıklerı dort farklı ıklım modelı kurumun bolgesel ıklım uzerınde onemlı etkısı oldugunu goste rıyor Isınan havayla bırlıkte dtmosferdekı hava akımldn ve sularddkı sırkulasyon da degışmekte Boylece Çın ın guneyınde sıcak hava yukselerek bulutların oluşmasına dolayısıyk da yagışlann artmasına neden olurken kuzeyde alçalaıak bulut oluşumunu enqelle mekte Bılım adamları Uzakdogudanyayılan kurumun dunyanın dıger bolgelerını de etküedıgmı açıkladılar Meteoıologlaı kaıbondıoksıt dışında ıklımı etkıleyen dığeı bu rnddde ddha buldular I osıl yakıt tuke tımıyle açıga çıkan kuıum parçacıkldrının da kuresel ıklımı degıştırebılecegı bıldırıldı Degışen ıkhm koşul ları sadece Avıupadd hıssedılmıyoı Son Zdmanldrdd Çmde oldganustu hava durumlan yaşanmakta Ulke nın guneyı selle boğuşuıken kuzeyınde kuraklık hukum suıuyor Amerıkalı ve Çınlı bılun adamları şımdı Uzakdogudakı ıkhmsel değışımlerden kurumu solumlu buldular Scıence dergısındekı yazıda Çınde havaya daha az kururn sdlınması durumunda muson ydğmurldrı ve kuraklık donemlerının daha kolay atlatı labüecegmden boz edılmekte Kurum komurun ıyı yakılmaması ve bıyolojık maddelerın yakılmasıyla oluş 814/5