Katalog

Aylak Bilgi Tahir M. Ceylan Doğa zengini seçti Danvın'm Doğal Seçım Yasası, zaman geçtıkçe kendını sağlamlastırmıs ender yasalardan bırıdır suphesız Zaten alalanarak parlatılmış uç gunluk teorıler değıl, yuzyıllık mermer bır merdıven ba samağı gıbı, kullanılmaktan zaman ıçınde parlayıp gıtmış ve yasa balıne gelmış sessız duşunceler ışe yarar daha çok Aslında, yemek yerken, sevışırken ve savasırken bu yasaya hızmet edıyoruz bız Nasıl kus, surungenden aynlırken bu yasayla aynldıysa, ınsan da maymundan, adı geçen yasaya gore ayrıldı ve gen kalanlar ılerı gıdenlerın nereye ne kadar gıttığının hıç farkında olmadı Bır maymunun bılgtsayardan, kertenkelenm de, dunyanm kusbakısı gorunusunden haberdar olmasını bekleyemeyız elbette Yasamın haberlerı, her canlının ıçne, ancak ona lazım olduğu kadarıyla gırer Maymundan ınsan olacaklar aynlırken, durum bugun gorulduğu gıbı gorulmuyordu herhalde Zengın besıne sahıp bıyotoptan bır grup maymun, otekı grupça kovulurken, bu olayla soylarının kuruyup gıdeceğını, kavgayı kazananlann da evrımleşıp bır ust ture geçeceğı nı duşunmemışlıler suphesız Bunun, bu devasa sonucu yaratacağını bılselerdı, kovulan maymunlar, kovanlarta olumu goze alarak savasıp kazanırlardı mutlak dıyorum ben 0 zaman da belkı, ınsan, o gun kazanan değıl, kaybetmıs maymunlardan tureme olurdu Böcekte yatay gen transferi Tokyo Unıversıtesı bılım adamldrınddn Natsuko Kondo hayvanlar dunyasında ılk yatay gen transfprını kanıüayan bır bulguya ulaştı Araştırmau Callosdbı uchus chınensıs bocegırun kalıtımında VVolbachıa bakterı parazıtı nın gen sekansldnm saptadı Bocegın etkın genlerınden bınnın hemen bıtışı gınde yer alan bu gprurı dküf olduğunu sanıyor Kondo %hmınlere gore gen tıansfen son bırkav mılyon yıl once gerçekleşmış ve evrımsel açıdan bakıldı fynda henuz yenı sayümakta Londra Kralıyet Kolejı nden John Cook ıse genlcrın gerçekten de etkın olup olmddığınrn kesın bır bıçımde anlaşüması ge rektKjını soyluyor Çunku bu tur gen transfeı ının doğada yaşayan ve genetık degışıme ugramış orgamzmalarda da goruldugu büınmekte Bu yuzden de bdikın genler bu şekılde yabanıl dogada ya^ayan turlere de geçebılır dıyor DÜNYAMIZ SANILDIĞINDAN ERKEN DÜNYA OLDU Dunya Mars ve muhtemelen Ay ın oluşum surecı sanıldıgından çok daha erken başladı Ender radyoaktıf elemanlar uzerınde yapılan son ıncelemeler gezegenımızm doguşunu 20 mılyon yıl gerıye ıtıyor Tucson Uruversıtesı nden Al Cameron tarafmdan elde edüen ve Guneş Sıstemı nm ılk evrelerıyle ılgıh bügısayar or neklerıne tıpatıp uyan bu bul gular evrenın gezegenımızı ıçeren koşesının nasü oluştugu na ve Guneş Sıstemı mızın neden oteküerden farklı olduguna ışık tutabuır Yaklasık 4 6 mılyar yıl once meydana gelen dev bır superrıova patlaması Guneş ımızı dogururken buyuk bır şok dalgası da gerıye kalan gazm bır bolumunu sıkıştırarak bunun zamanla asteroıtlere kuyrukluyıldızlara ay ve gezegenlere donuşmesıne ne den oldu Bunun ne zaman ve ne kadar surede meydana geldıgının hesaplanmafaindd oldum olası guçluklerle karşılaşüdı Bügısayar or neklerı dunyanın madenı çekırdegının bu patlamadan 20 30 mılyon yıl sonra olusmaya başladıgını gostermekle bırhkte daha once elde edılen yerbılımsel bulgular oluşumun patlamadan 50 mılyon yü sonra meydana geldıgme ışaret edıyor Bu kanıya Munster Uruversıtesı gezegenbılım uzrnanı Thorsten Kleine ve arkadaşlan Mars tan alı nan meteor parçalan ve kaya oıneklerını ınceleyerek vardılar ve dunypvı gezegerüerın oluşumunun Guneş Sıstemı nın ük 30 mılyon yülık evresınde tamamlandığı sonucuna vardılar Erkek yaslanma krizini zor atlatıyor Kadın lar be denler dekıük onemlı değı şımlen menopoz donemınde yaşadıklarınddn yaşklığa daha kolay alışıyorlar dı yor bılım adamları Oysa Munster Unıversıtesı doktorlarından Prof Gereon Heuft a gore erkekte yaslanma buıecı altmışlı yıllarda anıden başladıgından erkekleı bu tur yaşlılık şoku yaşıyor ve bunu atlatmakta bocalıyorldr Erkek bu donemde aı tık hasta ve yaşhyım gıbı yakıştırmaldrld bunalıma gırıyoı ve bu bunalımla bırhkte or taya çıkan psıkolojık ağrılarsa cın sel yaşarnlarını olumsıi7 yonde et kılıyor Ancak son yıllaıda psıkoso matık tedavı goren 50 yaşın uzenndekı erkeklerın yaşlılık kıızını daha kolay atlatıyormuş Kazanan ve kaybeden Demek bugun baskalarının değıl de bızım ınsan olmamız, o gun sadece bırkaç bıleğın, dığer bıleklerden daha kalın olmasına bağ lıdır Ortalama olaylar buyuk yengılerm, çok buyuk olaylarsa kımsele rın fark etmedığı kuçuk yenılgılerın sonunda alur Bu kuçuk yenılgının sonunda olan da ıste sudur kı, yenılen, kazananın hayvanat bahçe sınde, onun vereceğı tek bır muzu beklıyor, ustelık bu dılendığının çok eskıden kendı elınden aiınmış olduğunu bılmeden! Dunyayı buyuk bır bıyotop kabul edersek eğer, bu bıyotoptan yaklasık yuzbın zengın, altı mılyar yoksulu kovmanın yolunu arıyor, tarla, fabrıka, mera ve barınaklardan yoksullar çıkanlıyor ve onlar ge lecekte kımın kafesınde hangı muz parçasını bekleyeceğınden haber sız, canhtraş bır mucadele yapmadan bıyotopu terk edıyor Zaman zaman ıkı cılız çığlık duyulsa da, kımsenın genel bozgunu onlemeye nıyetı yok Evet, bugunun orta hallılerı yarının yoksulu bızlerın soyunun tuketıleceğını duşunuyorum, çocuklarımızı yuzbın kışının ıçıne sokamadığımız ıçın, ınsanın bundan sonrakı seruvenınde herhalde bız yer almayacağız Demek doğa da zengın severmış kı onlara, sahıp olduklanmızı elımızden almaya hak değılse bıle guç kazandırdı Halbukı yaşamın ıstedığı kadar çalısmıstık Bu bıyotopta yazdığımız uzun bır roman var, dıktığımız ıhtışamlı yapılar, kurduğumuz guçlu ulkeler var(dı) Yapılması gereken her şeyı yaptık gıbı gorunuyor, ama demek daha fazlasını yapmalıydık. Çağın niteliği Bu çağ bıraz değışık oldu, ahlak bıttı, sevme bıttı, kendını başkasına feda edışler bıttı, bır değer uğruna yapılan savaslar bıttı, evet onlar bıle bıttı, çunku ınsan bıttı Bu çağ ruzgârın bır koyda yarılması gıbı, ınsanın yarılıp gıttığı çağdır Buradan otede Bıll Cates ıle Hındıstan'da çamurlu Krışna kıyısında doğmuş çocuk aynı ture aıt değılmış gıbı duruyor Bundan son ra bıze, bugune kadar bızım maymuna yaptığımız muamele yapılabılır Ve yarılma henuz yenı başlamıştır Başlangıçta tabı kı, yarık ılerlemedığı ıçın ancak en tepedekıler, en dıptekılere maymun muamelesı yapacaktır Yarılma ılerledıkçe, yuzbın kışı her şeyıyle bellı olacak ve altı mılyarın tamamına aynı muamele yapılacaktır ve bunun ıçın bır kaç asır daha geçmesı herhalde gerekmeyecektır llk ınsan hayvan dan aynlmak ıçın boyanmaya başlamıştı, sımdıkı marka tutkusu, yarın kı gen değıştırme beklentılerı kendını otekınden ayırma psıkoloji sının gızıl lutkusudur Oyle ya da boyle, yuzbın kışının ıçıne sıkısma mucadelesı verılıyor halâ bugun, ama aslında mucadele bıttı gıbı kımın nerede yer alacağı uç aşağı beş yukarı bellı oldu Bundan sonra anlamlı tek mucadele, yuzbın ınsan otesıne ayrışacak kışının, kalanlan bıyotoptan kovamaması ıçın yapılacak mucadeledır ve tunçı değıl, turlerarası olarak farzedılebılır Bu çerçevede globalleşme, dunyanm, bır masanın başında çı zılen resme uygun bıçımde traslanmasından başka bır şey değıldır ve yuzbın kışının ılk hamlesıdır, sonrakı hamlelerse bu kadar masum go runmeye gerek duymayacaktır Ve son savaştan sonra yeryuzunde parseller buyuyecek peyzaj once çırkınleşecek, ama sonra tabıat, ılk ınsanlann karşılaştığı temız bır yeşıle burunecek ve Cregoryen bır ez gı gerıde kalanların vıcdanlarını avutmaya çok yetecektır tmceylan@superonline com 814/4 Sineklerin cinsiyeti değiştirildi Erkek meyve sineklerindeki belli sinir hucrelerinin işlevi ters yone çevrilip, sineklerin hemcinslerine ilgi duymaları sağlandı. Kalıfornıya dakı Beckman Araştır ma LrıstıtUoU nden Toshihiro Kıtamoto sıcaklıĞp artırarak eıkek meyve sınek lerındekı bellı rınır hucrelerinin ışlevını ters yone çevırıp sineklerin hemnnsle nne ılgı duymalannı sagladı Meyve sınekleıının çıftleşmeye yonelık davıaruşlan ve cınsel yd^dmlaıı yokldşık 19 derecede tutuldukldi ı suıe ce tumden nonridl ulacak bıçımde ge netık degışımden geçırdı Sınekleıırı ya şadıkları ortdinın sıcaklığı 30 derereye çıkartıldığında beyınlerındpkı ıkuıcd bn gen dızısı dyridinın adı vcı üen protp ının değışınıme ugramış bır turunu ure tıyor Soz konusu proteın hucrelerın ote kl hucrelerle ıletı^ım kurmdldrıru engel lıyor Sıcaklık yukseldıkçe erkek smekJer gıdeıek hemcinslerine ılgı duymaya başlıyorlaı On bacaUa nyla erkekleı ın karınlarına vuıup cınsel organlarııu emıyoı ve cınsel ılışkı kuıma gınsımınde bulunuyoılar Kendüerıne kur yapılan erkekleı sık sık aynı davıanış bıçımını başka sınekleıe uygıılarken genellıkle bu tur davranışlard sırt çevırıyorldi Sonuçta aşık sıneklerden halkalar oluşuyor sıkı bu genetık denetım altındadır Kı sır doyum5U7 ya da kolay tavlanan gıbı ddlarla bılınen genleı uzcıınde yapılan oynamdlaı beynı etkı leyeıek sineklerin PŞ seçımınde farklılıga neden olu yor Soz konusu dec/ışımleı stnpklerın gehşımını etkıle yıp korluk folç VP unutkanlık gıbı sorunlara neden ol dugundan diaştırmacılar bugune dek sınpklerde bu tur davranışlan ıncelemekte epey zorlandılar Durum boyle olunca Kıtamoto ekıbı sıneklerı