Katalog

Zümrütten Akisler Ay'a yolculuk özelleşti A B D Eyalet Bakanlıgı ıle* Ulusal Okyanus ve Atmosfer Yonetımı Ay yuzeyının araştınlnıa sı ve dunyanm fotograflannın çekılmpsı arruı cıyla Kalıfornıydddkı TransOıbıtal şııketıne dit TrdilBlazer ddlı draştırma gemısının uzaya gon derılmesme ızın veıdı Aracın 2003 yılının Hazıraıı ayırıdd Kazakıstan data Baıkonur ussunden erımde Ay ın ar ıştınlmasınm yam sııa turıstık dmaçldrd da yonelık üetışım VP UÇUŞ sıstemlerı nm gelıştuümefairu urnuyor Ay a yolculuk mah yetlennın gıderek duşecegıne olanakların ısc artacağına dıkkat çekıyor Bırçok başka ozel şırket de Ay a yolculuk hazıılıklaııru surduıuyoı Fdirfdx Vırgınıadakı LunaCorp şııketı Ay'a yolculuk konusunda ilk özel girişim dev yuksek bant geraş lıklı canlı bır vıdeo letin onayını aldı. Bu kararla birlikte Ay yuze uydusu olan Su 2003 yı yinin ticarileştirilmesine olanak tanıyan kapı peıSatm ın yonın lmdd Ay gesıne ycıleştınl aralandı. 2003'de ilk yolculuk yapılıyor. mesını umuyor Şırket baskanı David Gump Aydakı kutup buzlarının araştırü ması dmanyla IceBrPikcr adlı buz laııcı diav ldrıru guneş ışıcjının uldŞdmddıgı kraterlere gondermeyı tasarladıklarını düc getnıyoı Ote yandan NASAyd bağlı ınsan araştırmalanna odaklı Johnson Uzay Metkezınderı Wendell Mendell, Avrupa ve Japonya nın onumuzdekı yıl Ay a bır dızı yolculuk duzenledıkleı ını belırüyor TransOrbıtal VP LunaCorp bu tur gırışım lerı ıçın gereklı maddı destegı uzay arauyla çekılpn vıdeo kaydı ve gorunrulerın Irans uc retleııyle karşüamayı du^unuyorlar A.M. Celal Şengor Basın ve bijgilendirme sorumlulugu Ekım 2002 tarıhlı gazetelerın pek çoğu halka bır "mujde" duyurdular L'Atalante araştırma gemısı Marmara Denızı'nde yapmakta ol duğu araştırmanın ilk seferını bıtırerek lımana donmuş, araştmaların bır kısmını karaya çıkarıp bır sonrakı sefere katılacak ıkına ekıbı almıştı Bu fırsattan yararlanarak TUBİTAK Denız Araştırmaları Koordınatoru Prof Dr Naci Görur bır basın açıklaması yaparak, toplumu surmekte olan araştırmalardan haberdar etmek ıstemıştı Nacı'nın soyledıklerı şundan ıbarettı L'Atalante, daha oncekı araştırmalarda olduğu saptanan genç kırıklara yuksek çozunumlu gozlem yapabılen bır denızaltı gondererek kırıklardan yakın goruntuler elde etmıştı Kınkların taze olduğu ve faal bır fay hattını temsıl ettıklen açıktı Bu kırıklar buyuk bır olasılıkla geçmışte olmuş bır depremın eserıydı Bu deprem tarıhten bılınen deprem lerden bırı olabılırdı, ama olmayabılırdı de, çunku derın denızde asındırma ve çokelmenın çok yavaş olması, kırık yuzeylerının tazelığınden ha reketle depremın yaşı hakkında hıçbır ıpucu elde edılmesıne ızın vermıyordu Nacı, gorunen kınkların 1912 MurefteŞarkoy depremıne aıt olması halınde, onumuzdekı depremde kınlacak fay çızgısının kısalacağını, bunun da beklenen depremın buyukluğunu kuçultebıleceğını soylemıştı, ama kuçultmeyebılırdı de, çunku fay uzunluğu ıle deprem buyukluğu arasındakı ılıskı, 17 Kasım 1999 Duzce depremınden de tekrargorduğumuz gıbı, bıre bır değıldır Nacı'nın ıhtıyatlı bır şektlde dıle Tiırk basını getırdığı bu haberler ertesı gunku gazetelere mujde olarak yansıdı Bazı gazetedeprem konusuna ler, hatta kırılması beklenen fayın zaten magazin gibi kırık çıktığı gıbı son derece yanıltıa baslıklar attılar Arastırmalarla ılışkısı olma yaklaştığı surece yan, hattâ tum yasamları boyu uluslaratoplum için rası atıf endeksınce taranan addı dergılerde hıçbır cıddî varlığı gorulmemıs kısıyaşamsal bir lerden bılım adına gorusler alarak bunu konuyu hafıfe da halka duyurdular Nacı haklı olarak bu durumu duzeltmek gereğını duydu almış olur. ğundan 7 Kasım 2002 tarıhlı ıkına bır basın açıklaması yaparak, mansetlerden verılen haberlenn çarpıtılmış oldugunu duyurdu Bu açıklama şu sozlerle bıtıyor 'Bılım adamlan kadar medyanın da deprem haberlerınde addı, guvenılır ve on yargısız olma sorumluluuğu vardır Nasıl kı bılım adamlarının uluslararası nıtelık ve standartlarda arastırma yapmadan, ozgun bılgıye dayalı olmadan, deprem gıbı onemlı bır konuda konusmamaları gerekıyorsa, medyanın da araştırmalara dayalı bulguları bır spekulasyon malzemesıne donuşturmeden, hıçbır sekılde değıştırmeden ve bır şeyımâ etmeden aynen aktarması gerekır Aksı takdırde bundan hem bılım dunyası hem de medya olumsuz olarak etkılenecek ve belkı sonuçta halkı araştırma surea ıçerısınde aydınlatma yerıne uzun surebılecek olan bu surecın sonunda bılgılendırme mecburıyetı one çıkacaktır" Bılım cıddî bır ıstır Bılımı anlamak hıç olmazsa cıddî bır lıse tahsılı gerektırır Bunun yanında bılımle konuşmanın olmazsa olmaz gereğı duzgun bır ahlâk anlayışıdır Beklenen Istanbul depremı gıbı, Turkıye'nın ve Turk ulusunun geleceğını ılgılendıren son derece hassas bır konuda goz gore gore yanıltıa bılgı vermek, affı pek guç bır suçtur Bu suçun bır yanlış anlama sonucunda değıl, sansasyon ve satış maksadıyla alenen ışlendığı, pek çok gazetede Nacı'nın ağzından verılen haberın, gazetenın kendı manşettyle çelışmesınden gorulmuştur Doğa bılımlen bugun yaşamımızın her aşamasına gırmış, ona egemen olmuştur Insanın rahat ve emnıyetı ıçın hıç kuşkusuz en onemlı araç olan bılım, doğru kullanılmazsa en korkunç sılaha donuşebılır Bılımı yanlış anlamak, yanlış bılmek, ınsanı en fecî tehiıkelerle karşı karşıya bırakabılır Manşetlerın yayımlanmasından sonra benı arayan ulkemızın en seçkın deprem bılımalerınden Prof Dr Mustafa Erdlk, bu konuda duyduğu derın endışeyı dıle getırdı Nacı'nın ıcab ederse, bılgı akımının kesılmesı tedbınnden bahsetmesı, boş bır tehdıt olarak değıl, toplumun korunması ıçın mutlak gerekebılecek bır onlem olarak algılanmalı, Turk basını kendı bındığı dalı kesmek durumuna kendısını duşurmemelıdır Bu, yalnız depremle ılgılı haberlerde değıl, toplumun yaşamını ılgılendıren tum bılımsel haberler ıçın geçerlıdır Basının bılım habenyle magazın haberını bır tutma hafıflığınden kurtulmasının zamanı çoktan gelmıştır, hattâ geçmektedır 8T3/5 uzaya fırldtılması tasarlarayor TransOrbıtal ın başkanı Deıuıis Laurie Ay ın tıcarı gelışmeye hazır olduguna dıkkat çekerek yolculuk suıesı nm sanıldıgından çok daha kısa oldugunu dort gunde aya ulaşüabüdıgını düe getırıyor Da yüı aşkın bır suredır surdurulen ızın alma surecın de TransOrbıtal ın Ay yuzeyını herhangı bır bı yolojık maddeyle kırletmeyecegı ve tanhsel açıdan onem taşıyan ınış bolgelerıne zarar ver meyecegını kanıtlaması gerekmekteydı Laurie bu gırışımın gunumuzdekı dunya uyduldi ına debtek verecegıne ınanıyor ve uzun Florida Universitesi araştırmacılarının geliştirdikleri yeni bir hormonlu maya tozu, sivrisinek belasına çare olacak gibi gorunuyor. Bıyokımydu Dov Borovsky ve arkadaşları Skeetercıde adı verüen oldurucu yemegın sıvı ısınekleı tarafmdan taşınan Bdlı Nıl ve Dengue gıbı dteşlı hastahklara veya sıtmaya karşı etkılı bır sılah olacagını umıt edıyorlar Bılım adamldrı bocek hormonu Trypsın ın uretılmesınden sorumlu olan genı maya hucrelerıne yeıleştırmeyı basardıldr Genlerı degıstı rılmış olan maydnın tddına bakan sivrisinek larvalan Trypsın sındırım sıstemleıını bloke ettıgı ıçm açlıktdn oluyorlar Suda buyuyen larvalan oldurmck lidyvoııldiııı bu yumesıne VP çoâjalmasına engel oldugu ıçm sıvrısınekle mucadelede etkılı bır metot olarak kabul edılı yor Borovsky şımdıye kadar bır çok sivrisinek cınsmde başarı ıle test edJen bu oldurucu hapm etkısın den şuphe etmıyor ve sivrisinek larvalannın mayayı sevdıkleı ını soyluyor Sivrisineklere öldürücü mama Elmas Chip'ler geliyor K arbon yongaların sılıkonun pabucunu dcuıid dtrridsı beklenıyor Yapdy elmds tan sılıkonun elektrıksel ozellıklerıne yakın ozellıkleıe sahıp filmler ureten araştırma cüar elde edılen sonuçlann karbon elektıonıgı nı rafa kaldırdbılecegıne dıkkdt çekıyorlar Uretılen fümlerdekı yarı ıletken malzeme lerde elektıık akımldrıru ıleten elektron ve boş lukldrın ıkı kat daha devıngen oldukları bclırtüı yor Bu malzemeden olusturuldn transıstor gıbı aygıtların süıkonla yanşacak bır hızla çalışabı leceklerıne manılıyor Isveç tekı ABB Grup Hızmetlerı Merke a nden Jan Isberg ve arkadaşlan 80 lı yıllar dan berı bılmen mıkrodalga plazma kımyasal buhar dokuınu adlı (CVD) bır yontem uzerınde oynamalar yaparak karbon yuku metan mole kullerını parçalard ayırıp bunun bır yuzeye yerleşmesme olanak tanıdılar Karbon atomları bırleşerek elmasa donuştu Yenı CVD yontemı kalın yuksek nıtelıklı fılmlerın uretılmesme olanak tanıyor Da ha onrelerı bu yontem mınık krıstal parçdldrm ddn oluşan ve parçacıklar arasındakı sınırların elektnk akımını bozan karısık bır yıgın olustur mdktaydı Katıksız elmas çok kotu bır elektrık ılet kemdır ama oldukça ıyı bır yalıtkandır Ne var kı tıpkı sılıkon gıbı ıçıne boron ya da azot gıbı kımyd&alldr katdardk ydrı ıletken bır maddeye donuşturulebılır Isberg ekıbı metan ve hıdro jen karışımı CVD ye bır boron hıdrojen büeşımı olan dıboran eklemek suretıyle elmas elde edı yor Daha da onemlısı fümlerı mınık endustrı yel elmas krıstallerı uzerınde uretıyor Bu da fümlerdekı karbon atomlannın duzgun bır bıçımde sıralanmaldrırid ydrdımcı oluyor Ancak elmas mıkroelektrorugının süıkonu tumden rafd kaldırma olasılıgırun dusuk ol duguna dıkkat çeküıyor ve elmas aygıtlann sılıkon elektronıgının etkısız kaldıgı durumlarda yardımcı olması beklenıyor