Katalog

Uzaydaki hızlı genleşme Dunyamız hangi kuvvetlerle bir arada tutuluyor sorusuna, Cambridge Universitesi'nden john Barrow'dan şaşırtıcı bir yanıt geldi. Teorısını New Scıentıst dergısme açıklayan bılım adamı evrendekı maddelerın uzaydaki tıızk genleşme sayesın de dagümadıklarını soyluyor Barrow üa yıl once Ne usudvvales Unıversıtesı nden John Webb üe bırlıkte uzaktakı Ouaser lerın ışığım olçmuştu Bu ışık dunyaya yansımadan once qdlaksüer arası toz bulutlanndan qeç mış Ve buluüarın ıçındekı atomlardan ışıktakı belü başü soguıma hatları suzulmuş Farklı kımyasal elementienn sogurma hatlarındakı me safeler ınce yapüı sabıteye bdğk Sanüdığı gıbı bu tıp kı ışık hızı gıbı her yerde aynı değere sahıp olan bir doğa sabıtesıydı Olçtuklen sogurma hatlarıra laboratuvar olçumlerıyle karşüaştıran araştırmacüar aralıklann her zaman eşıt olmadıklannı saptamışlar Araştırmacüar bu fenomenı ınce yapılı sabıtenın bundan 11 rrulyar yıl once yanı ışığın en uzaktakı to7 bulutldrından geçtıgı donemde bınde 0 7 oranında daha kuçuk olduguna bağlıyorlar Ince yapüı sabıte elektron ve protonlar arasındakı gucu behrlemekte Bu guçler sayesınde dtomldr bir arada tutulmakta Fakat bu sadece buyuk degerlerdekı ınce yapılı sabıteler ıçın geçerh Ince yapılı sabıteler buyudugu taktırde gelecekte herhangı bir 7amandd evrendekı tum maddeler daujüdbüır Bdrrow şımdı Imperıal Collegeden Joao Magueijo ve Havard Sandvik ıle yera bir teorı urettı Araştırmacüar Einstein ın genel goretüık teonsını ınce yapüı sabıtelerın oluşum tarıhını de banndıracak şeküde gelıstırdüer Teorı ınce yapüı sabıtelerın ük patlamadan 300 000 yıl yanı bundan 13 müyar yü oncesıne kadar neredeyse hıç degışmedıklertnı gosterıyor Ince yapıü sabıte beş müyar yü oncesme kadar (evrendekı genleş me hızı başladıgmda) buyumeyp devam etmış ve o zamandan bu yana da gerçekten sabıtügını korumakta Uç bılım adamının teoı ısı bugunku Gabon un Oklo bol gesınde keşfedüen doğal çekırdek reaktoruyle de or tuşmekte Aımuda benzer domates Tek bir gen devre dışı bırakılarak domateslerin biçimi armuda benzedi. Uzmanlara gore, kabak, patlıcan ve armudun biçimi de, bir olasılıkla aynı etkiden kaynaklanıyor. Cornell Unıversıtesı bıtkıbılımcüerınden Steven Tanksley ve arkaddşlaı ı meyvenın ovate adlı genden yoksun bıraküması durumunda ust kesımının alt kesımm den daha fazla gelıştıcjine vo uzun boyunlu soganımsı bir goruntu kazandıgına tanık oldular Tdnksley soz konusu genın bir olasüüda başka gen lerı denetleyen bir proteın ureteıek meyvenın gekşımını engelledıgme dükkat çekıyoı Arabıdopsıs adlı ornek bıtkının bu genm kendıne ozgu bir turunu taşıdıgı ancak ışlevı konusundd kımsemn bıı bügısı olmadıc/ı belırtüıyor Yırmıncı yuzyüın başlarında bıtkı yetıştıı ıcılerı ar mut bıçımınde bir dızı domateb urettüer Anrdk bu o/ellık ellı yü ıçınde tarıhe karıştı Tanksley ekıbı nıevcut bir rur den bu ozellığı yenıden ortaya çıkdrttı Yabanıl meyvelerm buyuk bir bolumu kuçuk ve yu varlaktır Oyle ka bu meyvelerı îhumaya kalkışan hayvanların agız dolusu tohum elde etmelerı ışten değüdır Uzun tohumsuz bir boyun bıtkı açısından bir kaynak yıtırrudır Gelgelelım ınsanoglu armut bıçımındekı meyvclerden hoşlanıyor olsa qerek Çogunlukla meyvelerın uzatümış turlerını yıyoruz VVısconsın Unıvereıtesı bıtkı dırımbüım uz manı John Doebley bu ozellıgın ebtetüc nedenlerle uıetıl mış olabüecegını one suruyor ve Insanlar yenüü^en hoşla nıyor bahçecüıkle uojdşanlar bu ozellıgın elvenşlüıgınden çok albenısıne kapümış olmdlüdi dıyor Evdl hayvanlar alerjiden koruyor Kedıseverlerle kopekseverler hangısının daha ustun oldugu konusunda çekışmeyı bırakıp her ıkısı nın de sahıp oldugu ortak bir ozellıgın tadmı çıkart sırüar Araştırmacıldr çocugun yaşdmının ük yüındd kedı ya da kopek olsun ıkı ya da daha fazla evcü hay vanla bırlıkte yaşamasının daha sonrdkı yülarda onu alerjık tepküeıe karşı daha dırençlı küdıgıru gosterdı A B D nufusunun ° o20 sınden çoğunda solunum bozuklukldrı kaşınma ve goz sulanması gıbı behıtı lprle kendını bellı eden dkrjı turlerıne rd^tknıyor Alerjık tepkıleıe hemen hemen her şey ynl açabüdıgı gıbı çogunlukla toz polen ve evcü hdyvanların ruyle rınden kayndklanıyoı Uzmdrüar dlerjı tanısını kışıye alerjrye neden olan bu maddelerden rrunık dozlarda dktarıp buna bir tepkı gostenp gostermedıgını aıaştı rarak ya da kandakı alerjıye ozgu dntıkorlaıı ıncelp yeıek koyarkr Georgıa Tıp fa kultesı alerjı uz mdrüarından Dennis Ovmby ve arkddaşları 474 çocugu do gumdan dltı yaş laıına dek araştı rdrak evcü hay vaıüaıla bırhkte yaşamanın alprjı nskını artırıp artır madıgını belıılempye çalıştüar Çorukların evlerınde bannan kedı ve kopek sayısmın yanı sıra evdekı sı gara dumanı oranı çorucjun yatak odasındakı toz nuktan gıbı çeşıtlı etmenlerı her yü kayda geçırıp anababaların alerjık olup olınadüdannı araştudüar Çocuklar altı yaşma geldüdprınde kan orneklerı alındı ve kedı kopek \o? ve polen gıbı alerjıye yol açan yaygın etmenler ıçın deııye çızü^ aiüarak yapılan de neyler uyguldndı Otckı degışkenlerın denetlendıgı deneyler so nucunda ydşdirüarının ük yüında bırden çok evcü hdyvanla yaşayan çocukldrın yalnızca %18 ınde alerjık tepküere rabüarurken hıç bir evcü hayvanın barınma dıqı evlerde yetışenlerın ° o39 unun alerjLk oldugu go ruldu Ddhdsı çok sayıda evcü hayvanla bırhkte bu yumek yalnızca bu Cdnlüardan kayndklanan alerjüere olan dırencı artu makla kalmayıp bıreyı otekı yaygın dlerjı unsıularına karşı dd daha guçlu küıyoıdu Elde edüen bulgular çok kuçuk yaşlarda alerjıye yol açan mdddelerle yuz yuze gelmenm alerjı :ıskını arürdığı yonundekı yaygın goruşu yerle bir edıyor Ameliyat boyunca uyuyor musunuz? ;| Hastaların solunum sistemini ve kan basıncını etkilemeden uyuşturulmasına olanak tanıyacak yeni ilaçlar gundemde. Anestezı en cıddı amehyatlarda büe hastaların uyumalanna olanak ta nır Yera bir araştırma çok yaygm kullanüan bu anes tetıgın beynı nasü uykular alemıne taşıdıgını ortaya koydu Nature Neuroscı ence dergısınde yayımla nan araştırma bulgulan yan etküerı daha duşuk yenı üaçla rın uretümesıne katkıdd bulunacak En çok kullanüan kımı anestetıkler beyınde oncehkle devreden çıkarmaya ya rayan GABA adlı sınır aktarıcüanndakı alıcüar uzermde et küı oluyor GABAergıc anestetıkler adıyla büınen bu tur uyuşturucular REMuykusu dışında kardrüık uçurumlara benzer bir durum yaratır Bu tur uykunun beynın kısdca TMN olarak büınen (tuberodmmüer çekırdek) sınır hucrelerı yıgırunı devreden çıkartmak amdcıyla GABA uretmesı so nucunda meydana geldığıne ınanılıyor uykuya yol açan TMN nın GABAergıc anestetıklerın ük hedeü oldugu duşu nuluyordu Bu goruşun dogru olup olmddıgını anlamak ıçın Londra Imperıal College sınırbüun uzmarüarından Nick Fıanks ve arkadaşları farelerı çeşıtlı yontemlerle uyuştur du Orüara GABAergıc bir anestetık uyguldmadan once TMN ye ıgneyle gabazın adlı bir üaç dktardüar Gabazıne GABA ve alıcüardakı benzer molekullenn yolunu tıkayaıak sınır hucrelerının yenıden etkın duruma gelmelerıru engel hyordu Ekıp beklendıgı gıbı GABAergıc anestetıklerın ga bazın venlen farelerı uyusturmadıgına tanık oldu Gelgele lım fareler GABAergıc olmayan ketamın adlı bir anestetıkle uyuşturuldugunda gabazın ıgnesı yapüsa da yapılmasa dd derın bir uykuya daldıklan goruldu Cornell Umversıte sı nden Neil Harrison sonuçlann anestezı üe norofizyolojı arasmda bir kopru kurduğuna bu nedenle etküeyıcı oldu guna düdcat çekıyor Genel anestezı yontemlerımn tumunun hastalar açısından beUı bir rısk taşıdıgına parmdk basan Harrison bu araştırma sayesınde hastaların solunum sıstemını ve kan basıncını etküemeden uyuşturulmasına olanak tanıyacak yenı üaçlann gelıştırüebüecegıne ınanıyor Sirke sinekleri iklimle uyumlu Yetışkın sırkesıneklerının uzerlerım kaplayan bir bal mumu tabakası eş seçımınde onemlı bir rol oynadıgı kadar sıneğın kurumasını da onlernekte Pransız draştırmacılar şımdı sırke sıneğırun bu tabaka saye sınde ıklım koşullanna da uyum sagladıklarını buldu lar Jean Francoıs Ferveur ve ekıbının raporu ]our nal of Experımental Bıology dergısınde yayımlandı Hıdrokarbur zın rırlerınden oluşan I dlmumu tabakası oinsıyet ve turlere gore degışmekte Ilıman ıklım bolge lennde yaşayan sırkesıneklerı sı caklık artışında daha uzun molekul zıncırlen ureterek bedenlerının kurumasını orüeyebıhrken sıcak üdım kuşagında yaşayan turler soguk hava şartlarma uyum sağlayamıyorlar Araştırmacüar aynca balmumu tabakasının sınegın doğumundan sonrakı on ıkı saat ıçınde gelıştıgını de fark etmışler Dışı ve erkeğe ozgu cmsel oluşumlar ıse farklı zaman diımlerınde geUşmekte 813/4