Katalog

Biyomoleküller için analitik yöntemler 2002 Nobel Kimya Ödülü, biyolojik makromoleküllerin tanımı ve yapısal analizleri konusunda yeni yöntemler geliştirilen bilim adamlarına verildi. u yılla Nobel Kımya Odulu proteınler gıbı bıyolojık makromolekullerı ıncelemek ıçm qelıştırüen guçlu analıtık yontemlprle ügılı çalışmalara verüdı Proteınlerı en m ce dyıınülanna kadar analız etme olanağının dogması yaşam surecırun daha ıyı anlaşılmasını bdğldyacak Bılım adamları artık hızlı ve basıt bır şekılde bır ornpğın hangı proteınlen ıçerdıgını tespıt ede bılecekler Aynca enyık ıçmdekı proteın molekullennın uç boyutiu şekıllerını çıkartabüeceklerı gıbı huc re ıçındekı ışlevlerıru de anlayabüecekler Bu yöntemler sayesmde yenı üaçların uretımı mumkun olabılecek Aynı zamanda farklı alanlarda umut vaat eden uygulamalar da soz konusu olabılır Ornegm gıda maddelerının kontrolu goğus ve prostat kanserlennın erken teşhısı gıbı B John B.Fenn (D. 1917) 1940 yılında doktorasını tamamladı 1987 de Yale Unıversıtesı nden Ordmaryus Profesor olarak enıeklı oldu 1994 ten bu yana Vırgınıa Commonvvealth Unıversıtesı nde araştırma profesorudur Koichi Tanaka (D. 1959) Japonyada Tohoku Unıversıtesı nden mezun Kyotodah Shımadzu Şırketı'nm Araştırma&Gelıştırme Bolumunde çalışı yor Kurt Wüthrich (D. 1938) Doktoıasını Isvıçre Basel Unıversıtesı nden 1964 te aldı LTH Zurıh te Bıyo fızık Profesoru olarak gorev yapmakta dır Ayrıra ABD Kalıfornıya da La Jolld Scrıpps Ardştırma Enstıtusu nde ogretım gorevlısı olarak çalışıyor Kıtle spektronıetrısı hemen hemen tum kımya labo ratuvarlarında kullanılan analitik bır yontemdır Bundan once bu yontemle yalnızca kuçuk molekulleı tanımlanabıhyordu oncak John B Fenn ve Koıchı Tlanaka bıyolojık makromolekul ıerın de analız edüebılmesını sağlayan yöntemler gehştırerek bu alanda bır devrım yarattüar 1988 yılında John B Fenn ın tdnımladığı Elektrospray ıyoruzasyonu (FSI) yontemındp yııkiu proteın enyığı damla cıkları su buhaıldştıkça kuçuluı En bonunda gerıde SPI bpst duzende yuzen pıotPin ıyonları kalır Bu arada bır la^et pul su yuzen proteın ornegıne çaıpaıak kuçuk parçılara bolei ve sonuçta buyuk p ı r ç ı molekullerıne aynşır Kımya odulunun dıger yarısı kınıyacılaıın bır dıgeı fa vorı yontomı Nukbeı Manyptık Rezonans (NMK) yontemı nı gelıştıren bılım adamlarına verüdı NMR molekullerın dına mıgıne ve uç boyutiu yapısına ılışkın bılgı verır 1980 lı yıllar dakı çdlışmalarına dayanarak Kurt VVuthnch NMR yontemının pıoteınler uzerınde kullanılmasını sagladı Gelıştırdujı genel yontemde proteın molekullennııı ıçınde bazı sabıt nokiaları ve bunların arasındakı mesafelerı belırledı Bu mesafelerı kullanarak proteının uç boyutiu ya pısını hesap lanidyı ba ş a r d ı NMR ın a v a n t a ] ı Bu protelnde amlnoasltlerln uzun zlnpıoteınlerın clri gontlmektedlr Üç boyutiu olan bu prıyık ıçındp göriintüde proteinln çapı Icm'nln ıncelenme mllyonda blrl kadardır. sıne olanak tanımasıdır Canlı bır hurre ıçındekı ortdm eııyık ıçınde yuzen proteıne enıyı oınektıı Son lOyılda Nobel Kimya ödülleri 2002 John Fenn (ABD) Koıchı Tanaka (Japonya) ve Kurt Wuthı ıch (Isvıçre) 2001: VVıllıam Knowles K Barry Sharpless (ABD) ve Ryojı Noyorı Qaponya) 2000: Alan Heeger Alan MacDıarmıd (ABD) ve Hıdekı Shııakavva Qaponya) 1999: Ahmed Zewaü (Mısır ABD) 1998: VValteı Kohn (ABD) John Pople (lngüteıe) 1997: Faul Boyer (ABD) Jolın E VVdlker (lngüteıe) Jerib Skou (Danımarka) 1996: Robert Curl Rıchard Skdlley (ABD) Sıı Haıold VVKıoto (Ingıltere) 1995: Paul Crutzen (Hollanda) Marıo Molına (Meksıkd) ve FShervvood Rovvland (ABD) 1994: George Ulah (ABD) 1993: Kary Mullıs (ABD) Mıchael Smıth (Kanada) deneysel ekonomi 2002 Nobel Ekonomi Ödülü, ekonomi biliminde deneysel araştırmanın rolu konusundaki çalışmalarından dolayı Daniel Kahneman ve Vernon L.Smith isimli iki Amerikalı ekonomi profesörüne verildi. j y G 813/10 enel olarak ekonomık araştırmaların temelı msanoglunun çıkarlan doğrultusunda rasyonel kararlar alabıldığı varsayımına dayanır Bu ılke Homo ekonomıcus olarak bılınır Ekonomi bılımının deneysel olmadığı yonunde yaygın bır kanı soz konusudur Dolayısıyla bu alanda kontrollu laboıa tuvar deneylerı yerıne gerçek dunya ekonomüerının gozlenmesı sonucu elde edılen bügılerden yararlanüır Oyba 5on gunleıde araştırmaların buyuk bır bolumu temel ekonomık varsayımların sınanmasına veya de <5ıştırümesme yonelık olarak surdurulmektedır Bu durumda ekonomık araştırmalar geıçek yaşam yerıne laboratuvdrlaıda elde edılen verılerle desteklenıyor Bu tur araştırmalarda bırbırıne dogru yaklaşan üa onpmlı unsur goze çarpıyor Bu unsurlardan bırı bılış sel psıkolojı yoluyla ınsanlarda karar alma ve mulidkeme yetenıgımn analızı dıgerı ıse deneysel ekonomıst Ierın desteğı üe ekonomık kuramların gerçek yaşam dakı yansımalarıdır Işte bu yü Ekonomı Odulu bu üa alandakı çalışmalarından dolayı deneysel ekonomıyı Daniel Kahneman (D.1934) 1961de Berkeleydekı Kahfornıya Unıversıtesı nden doktorası m aldı 1993 yıhndan bu yana Prınceton Unıversıtesı de psücolojı ve kamu ıdaresı derslerı vermektedır Vernon L.Smith (D.1927) 1955 de 1 laı vard Llnıver sıtesı nden doktorasını aldı 2001'denbu yana ABD George Ma&on Unıveı sıtesı nde ekonomi ve hukuk derslerı vermektedır