Katalog

Menopoz: HORMON TAKVİYESİ VE KASLARI GÜÇLENDİRMENİN ÖNEMİ john Hopkins Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, hormon takviyesi tedavisi uygulamalarına testosteron eklenmesinin menopoza girmiş olan kadmların kaslarının güçlenmesine yardımcı olabileceği saptandı. irçok kadında yaşlanmayla bırhkte kas kaybı gorulmektedır Kaslan korumak ınsanın gucunu koruması içın şartür Aynca, sağbkli bir kiloda kalabılmek ve kas kutlesıni korumak ıçın diyet kadar egzersızın de onemlı oldugu unutulmamahdır Kadınlar da erkekler gibi, az miktarda da olsa, testosteron hormonu ureürler Ancak yaşlandıkça ba2a kadmlarda testosteron hormonu yapımının giderek daha da azaldığı gorulmektedir. 'Yukanda behrtılen araşörma kapsamında, oncelen yalnızca ostrojen hormonu almakta olan 40 kadın uzerinde yapılan bir deneyde, ostrojen ve testosteron hormonlannın bueşımını ıçeren dort haftahk bir tedavı sonucu kas kutlesınde yuzde 4 ilâ 6 arasında bir artıs saptandı. Baltimore Unıversıtesı'nde çabsmalannı yuruten araştırmacı doktor Adrian Dobs'un belirttigine gore, bu kadmlarda aynı zamanda yuzde 2 ilâ yuzde 4 arasında yag kaybı da kaydedüdı. Kas dokunuzu ve gucunuzu kaybetmek ıstemıyorsanız şu uyanlara kulak venn: Zümrüt'ten akisler A. M. C. Şengör Alarm! Ülkemizin saygın eğitimcilerinden Turan Yüksel aradı: "Hem yeni yılını kutlamak hem de önsöz yazdığın Deprem Bilgisi ve Deprem Anlatılan kitabımın maalesef satmadığını söylemek için telefon ediyorum. Bu, tüm deprem kitapları için aynıymış. Halk depremle ilgili kitap almıyor, okumak istemiyor." Daha iki yıl önce 30.000 kişiyi oldüren, daha fazlasını yaralayan, sakat bırakan, evsiz barksız koyan, katrilyonlarca lira zarar veren, bir yenisi de Istanbul'u vurmak üzere yolda olan deprem halkımızı ilgilendirmiyor! Bir Anadolu universitemizde doçent olan Tübitak ödüllü eski bir öğrendm aradı: "Amerika'da bir üniversiteye iş için başvurdum. Burada ne geçinmek, ne de iş yapmak imkânı kaldı. Eşimle başbaşa verdik, başka yol kalmadığını gördük. Bana bir tavsiye mektubu yazar mısınız?" Içim sızlayarak hak verdim. "Istemeyerek de olsa elbette yazarım" dedim. Yıllarını Türkiye'de jeolojinin islâh olmasına vermiş gene Tübitak ödüllü bir dostum ve meslekdaşım, geçenlerde jeolojiyi bırakarak, uzmanlığı ile ilgisi en çok marjinal olan bir idarecilik mevkiine atanmayı kabul etmek zorunda kaldı. Atandığı mevkiin maaşı, aldığı profesör maaşının üç katı! Profesör maaşı ile geçinemediğinin ve verdiği onurlu uğraşın da ben yıllardır üzüntülü şahidiyim. Ceçenlerde İTÜ Maden Fakültesi jeoloji bölümü 4. sınıf öğrencilerine ders verirken Arşlmed'in yüzme prensibini sordum. Koca sınıfta tek bir bllen çıkmadı! Jeolojinin en temel ilkelerinden izostaziyi soruyorum. Adını duymuşlar, ama ne olduğunu bilen yok! Bazı temel kayaç türleri: Bazılarının adlarını biliyorlar, o kadar. Hem de bunları bazıları, yalnız Türkiye'de değil, dünyada saygın bir petrograf (taşbilimci) olan Yücel Yılmaz'dan öğrenmiş oldukları halde! Blllme ilgl sıfır! Dünyanın en buyük üç yerbilimcisinden ve levha tektoniği kuramının mimarlarından olan japon ödüllü Xavier Le Pichon İTÜ'de daha önce Cumhuriyet Bilim Teknik'te ilân da edilmiş bir konferans vererek Marmara Denizi'nde yapılan ve gelecek Istanbul depremi için hayâti önemi olan bilgiler veriyor. Türk basını verilecek haber olarak bu konuda tek bir ciddi incelemesi olmayan, bilimle tek ilişkileri taşıdıkları ve artık Türkiye'de hiçbir anlamı kalmamış Profesör titrinden ibaret olanların kendisine saldırmalarını bulabiliyor. Ttirkiye'nin korkunç bir geleceğe koştuğunu benim bakış açımdan gösteren bazı işaretler bunlar. Diğerlerini hergun basın organlarında okumak mümkün: Tarımımız müflis, ekonomimiz yavaşlamada, sosyal yaşantımız müthiş bir kutuplanmanın sonucunda parça parça. Bütün bunların tek sebebi akılcı düşünmenin tek yolu olan bilimsel yöntemi öğrenmeyi ve öğretmeyi yarım yuzyıldan fazla bir zaman once tamamen terketmiş olmamız. Türkiye'nin mülteci Alman hocaların Istanbul üniversiteiine doluştuklan kısacık Nazi Almanyası dönemi hariç, hiçbir zaman bir üniversitesi olmadı, bugün de yok. Tek bir tane bile yok. Imparatorluk, Cumhuriyete 18 tane gerçek lise bıraktı. Cumhuriyet bunları 1946'ya kadar çoğalttı, kalitelerini arttırdı. Sonra, hepsi birden çöktü gitti. Şimdi Türkiye'nin gerçek liseleri neredeyse tamamen Istanbul'daki uygarAvrupa ulkelerinin ve ABD'nin liselerine münhasırl "Yeni Yüzyılın marka değerini" sosyal sorumluluk olarak ilân eden Eğitim Gönüllüleri broşürlerinde aydınlık yarınlar için bir adım da sizin atmanız davetini yapıyor "Yarının basbakanlarının, işadamlarmın, yöneticilerinin, sanatçılannın, yurttaşlarmın, uygar bireylerinin ve bilinçli tüketicilerinin yetişmesine katkıda bulunmaya" çağırıyor. Peki bilim adamlarını kim yetlştirsin? Onu unutuvermişlerü! llköğretimin 6. sınıfına giden oğlumun okulda oğrendiklerine bakıyorum: Tüylerim diken diken oluyor. Dağlann oluşumuyla ilgili öğrendikleri 18. asır bilgisi (19. yüzyıl bile değil!). Meridiyen ve saat farkı kavramını guneşin yüksekliği kavramını öğrenmeden ezberleyerek öğreniyor. Bunları öğrenmeğe çalıştığı kitaplar ise çamur! O ne zevksiz, o ne berbat baskı, o ne korkunç, ifadesi zayıf, hattâ yanlış yunluş Turkçe! Işin en acı, en korkunç yanı ise tüm bu olanları görüp, durl diyecek, düzeltecek bir zümrenin olmaması Türkiye'de. Türkiye alarm veriyorl Dünyanın içinde yaşanabilecek en güzel, külturü en zengin olması gereken bu enfes ülke, pek yakında korkunç bir cehenneme dönebileceğinin sinyallerini veriyor. Aklı reddeden şiddet hızla tırmanıyor. Hele televizyonlarımız! Yangına körükle gidiyorlar! Tek neden: Akılcı, eleştirel düşüncenin, blllmln ve eğitimin ülkeyi 1950'den beri yöneten kırsal kültürün elinde tamamen if\âs etmlf olması. B letmek ıçın, ostrojen urenmıne yardıma olan yag hucrelerınızı kullanabılırsınız. Beslenme uzmanlan "orta yaşa" eslik eden yag hucrelenyle savaşmak yerıne onlarla ış bırhgı yapmayı ogrenmenın menopoz donemıne geçısı kolaylasüracağı yonunde bulgular one suruyorlar Yag hucrelennın büınen yag depolama ıslevı gormelerının yanı sıra, ostrojen hormonu ureten bıyolojik bir rol oynadıklannı vurguluyorlar Kısa zamanda çok küo vermeyı ya da aç kalarak zayıflamayı amaçlayan dıyetlerden kaçınarak, 30 milyar yag hucrenizı kendi lehınize "çahşnnn" Outsmartıng the Mıdhfe Fat Cells (Orta Yaş Yağ Hucrelennın Ustesmden Gelmek) adlı kıtabın yazarı Dr Debra VVaterhouse bu konuda uyanyor Neler yapılacak? , • . •. * Duzenlı olarak egzersiz yapın. Menopoz donerrande metabolizma yavaşlamakta oldugu ıçın egzersiz yapmanın onemı daha da artmaktadır Aerobık çahsmalan gibı egzersizlenn yanı sıra, haftada en az ıkı defa 2030 dakıka kas kutlenızi artınp guçlenmek amaayla kas gelıştiricı egzersizler yapın. Bu tur egzersızler yalnızca kas ve kemık kutlesının azalmasını onlemekle kalmaz, aynı zamanda fazla kılolann yağdan kasa donuşmesinı sağlayarak küo vermeye de yardıma olur Nıtekim, kas kutlesının artmasıyla bırlıkte vucudun kalorı yakma potansiyeli neredeyse yuzde 15 artar ortalama bir kadında bu gunde 300 kalon demekhr. * Doktorunuzla konuşun. Ostrojentes tosteron büeşımı tedavısının olumlu ve olumsuz yanlan konusunda doktorunuza danısın Aşagıdakı durumlarda Testosteron sızın ıçın doğru olmayabıhr * Kanınızdakı HDL kolesterol ("iyi kolesterol") duzeyı duşuk olabılır Ostrojentestosteron bıleşımı tedavisi HDL duzeyını daha da duşurebüır * Geçmıste karacıger sorunlan yaşamıs olabılırsinız Budurumdahormonbıleşimıtedavısinın olumsuz etkılen gorulebılır Farklı bir bakış açısı Menopoz donemınde yag hucrelerinizle savaşmak yenne onlan kendı lehınize "çalıstınn"140 yaşından sonra hormon duzeylerınde degısıkhkler başlar Ostrojen hormonu ureten yumurtalıklann çakşması giderek yavaslar Ostrojen hormonunun azalmasıyla bırlıkte, ateş basmalar ve mıgrenler gibı çeşıtlı menopoz belirtileri kendini gosterir. Menopozla bırlikte ortaya cıkan sıkıntılan hafif ve şoyle dıyor: "Yoyo dıyetler yag hucrelennı daha da guçlendırmekten başka işe yaramaz. Bilinçsızce yapılan diyetler yag hucrelennın daha inatçı bir hal almasına ve sonunda daha fazla küo alınmasınd neden oluı" 3555 yaşlan arasında küonuzda hafif bir aruş olabüecegını gerçek, gereklı ve kaçınümaz bir durum olarak kabul edın. Bu durum, osteoporoz ve menopoz semptomlanndan kurtulmanıza yardıma olacaktır. (Ve unutmayın. Duzenli egzersiz yaparak bu fazla küolan yağdan kasa donuşturebilir, boylece enerjinizı ve gucunuzu artirabüırsiraz!) Ayşe Ozyağcüar Kaynak: Preventıon, Ocak 2000 F!T&FlRM,Ocak\999 748/S