Katalog

II re "ben" duygusu rı degışmezlerın tarunmasını zorlaştırabüırdı Fakat yine de gülün açtığııu, belli bir zaman sonra soldugunu, kökleri, sapı, dikenleri ve bir çiçegi olduguna objektif bir gerçeklik olarak algüıyoruz. Bunlann hepsi hayal mi? Bır şeyın bızun onceledığımız bıçımde ışledıgını saptayabümemız, gerçeklığın bır kanıtidır bızun ıçın Bılımde gerçeklik kanıtı deneydır Bununla bırlıkte ıncelenenlerın gerçekte oldugu gıbı açıklanıp açıklanmadıkları belırsız kalır Tum dogabüımsel betımleme sıstemlerı kendı etrafında doner çunku sonuçta oncelenenler aynı bıkm ddlındakı yontemlere gore test edılır belırsızlıkler beklenebüır Yanıt şoyle olacaktır Bu gonınmez evrımın bır eserıdır Belli bir zaman sonra "Evet, simdi nörotik sifreyi çözdük" diyebUecek miyiz? Bu noktada genetık şıfrede oldugu ka dar derıne ınılemeyecek çunku bu problem çok daha karmaşık ... fakat genetikçiler de kalıhmla ilgili yamtın bu kadar basit olduğunu bilmiyorlardı. Pekâlâ O zaman bıraz utopyalar uzerıne duşunmeme ızın verın Bıkncımızın bılgısel ve kavramsal ıçerıgını açıklayabılecek bır 5|Stem yapısı keşfetmemız gerelar Bu son dere ce senkronıze hareketlı vqya dogrusdl bu sısFakat (sozde) subjektıf olarak tanımlateme gırmeyen çok boyutlu bır durum ya da nan beynımız yıne de kuantalar ve galaksıler dınamık durumlann herhangı bır açüdaması dunyasında aslında dogrudan dogruya zıhıngıbı orneklerden bu^ı olabüır Yanı bu dınamık sel deneyımlerle ulaşılması olanaklı olmayandurumlan ve geçışlerını çozebıkr ve bunlan lar konusunda objektıf bır gerçeklik keshreolçerek kesuı olarak Ha evet şımdı beym şu cek yetıye sahıp konumda demek kaşu Buna arük kunanda belli bır duşıınsenın gerçekten cesacenın bulunmdsı gereret ettıgmı duşunmuyo öncelediğimiz biçimde kır dıyebıldığım za rumb Fizik Ç iierin işlediğini saptayabilmemiz, man büınç oluşumlannı molekulerbıyologçoğu kesfettikieri aerçekllğin bir kanıtıdır ların genetü< şıfreyı nin objektif gerçek , . . . . , , ... çozduklerı güoı açıkla n.,. ydbüırım ük dduğundan b/z//D ıçın. Bılımde gerçeklik eminler.Olaylanbu sekilde algılamamızı aağlayan cesareti nereden alıyoruz? ürnegm uzaya gonderdıgımız uydular bızım onceden hesapladıklarımızı yeııne getırmekteler Fakat her fızıkçı bugun uzerinde çozumler uretemedıgımız çok buyuk ya da çok kuçuk problemlerın olduğunu çozduğuınuzde dalıı aıüd^ılmdz. açıkldiıidldid vardcdgunızı soyleyebılır Yoksa sız ıçınde ılk patla mayla olusan (olası) dığer evrenlerın de bulundugu ve sınursız bu" mekânda genışlemeye devam eden bır uzay dusunebılıyor musu? nuz Kantçı duşunceye gore sorusturulması mumkun olmayan mutlak gerçeğe dayalı bu tur kuramlarla kımse bır karutlamaya cesaret edemez Sanırım beynimiz en büyiik giz olarak kalmaya devam edecek. Siz nörotik sifrenin, yani bilinç konumlannın oluşumuyla ilgili ilkenin çözülebileceğine inanıyor musnnaz? Bız henuz algüarın, beyınde norotık açıdan nasıl gerçekleştıgını bıle tam olarak açık layabılmıs degılız Bununla bulıkte sınır sısterrunı uyanm reaksıyonu makınesı' gıbı uşle yen dogrusal ve kararh bır sıstem olarak goruyoruz h bu da olasüıkla tumden hatalı bır goruştur Biyologlar bnndan S yıl öoce geO netik sifreyi çözdüler ve içinde töm canhlan içeren bir yazı elde ettiler. Bilinç •üreçleri için de benzer bir anahtann varhgına inanıyor mnsanuz? Evrenın ve yaşarrun oluşumuyla ılgıh sınırlı bır çerçeve ıçındekı açıklamdlar gıbı bıhncın gelışunını de ogrenecegız Yuıe de genye açıklanamayan sorular kaldcaktır ılk patlamadan sonra madde ve elementlerı krıstalıze eden enerjıyı harekete geçuren ne olmuştur'3 Büınç ıçm elde edecegım yanıtta da aynı Genetü<çüeı ın onunde de henuz çozulmemış bur problem vardır Gerçı DNA sekanslaıuıı tumden çozduleı ama bunlaruı hangı proteınlerce uretüdıgıra ve kesın olarak nasü etküo dıkleıuıı bünuyorlar Bununla bırlücte genler kdrmaşık bır bıçımde karşüıklı tesır ıçme gııı yorldi Gızlı şıfte bumılen yerıne her sozcugun dığerıyle bdğlantüı oldugu dev tumceler var karşüarındd Aynı problemlerle sınırbüuncüer de ugraşmak zorunda kalacaklardıı us tehk çok daha buyuk bır karmdŞdldr duzlemınde Nörotik sifrenin çözülümu ne gibi olanaklar yaratabilir? Hastalüddiı dahd ıyı teşhıs edebılır ve beyın etkınlıklerının aksamasıyla ügüı daha nedensel açüdamalar getu"ebüırıs Epilepsi, Parkinson ve Alzheimer gibi hastalıklar iyUestirüebUecek mi? Suıger Ben çok daha zor problemler uzerinde duşunuyorum Mesela ınsanın neden depresyon veya duşunme bozuklugu yaşadıgı gıbı FJımızde şüre olursa bu hastalüdann kokenleruıı nerede arayabüeceğımız konusundd çok daha kesın hıpotezler uretebüınz Genetik şifrenin çözülümünden sonra, kahtımın degistirilebilirliği üzerine hararetli bir tartışma basladı. Nörotik sifrenin çözülümünden sonra da bilinç süreçlerinin degistirUebilirUgiyle ilgili tartısmalar ortaya çıkabilir mi? Bu tdrtışmd bırbrrıne çok yakın nedenlerden dolayı çoktan başlamış olması gerekırdı Eskıden berı kullanüa gelen uyuşturuculan ve bunlarld degışıkkge ugrayan büuıç konumlannı ya da duşunce Sıstemlerı ve demagojüerın aşüanmdsı su"asuıda müyonlarca ınsanın etküenıp uygunsuz ışler yapmasını du şunun Tum bu davrdnış yonetunıne yonehk (î)Kedl beyni: Evrim sUreci içlnde sadece beyln kabuğu nun hacml biiyUmüştUr. mız da bu şekılde ortaya çıkmış olabılır Banunla aynı zamanda özgürlük olarak duyumsadığııtız da ortaya n de yaşandığı merkez... çıkıyor? Büıncın bu ozel bıçımını, bıreysel bılgüerle süa sıkıya bağlı olan kulrurel bır yapı olarak kabul edıyorum Bu ınsanın aynadokı ydnsımdsını dlgüamasıru sağlıyor Bıreysellık ve ozgurlukle ılgıh deneyımler demek kı beymler arasınddkı dıyalogların oluşmasından sonra oluşmuştuı Yanı Bcrıım ne büdıgımı büdığmı bılıyorum gıbı dıyalogların gelısmesınden sonra bıyolojık evı ım kulturel evrıme donuş.mustur Siz özgür iradenin hoş bir yanılsama olduğunu mu soylemek istiyorsunuz? Tam olaıak degü Bu bızım taıafımızdan gerçek olarak yaşanrrktkta ve bız onun ger çekten varolduğunu varsayarak ona göre davranarak degerlendırme yapıyoruz Ozgur ıra de veya deneyıme salup olmakla gerçeğe ve sonuçlara da ulaşıyoruz Sağlıklı bır ınsan bu deneyımlere sahıp oldukça gor duklen sanrı değıl ydiıılsdmadır Fakat doga bılımlenne gore iradenin ozgur olamdyacagı gıbı kuşısel algıyla bağlanamayan çıkarsamalan da meydana getırrnekte Bu sureç çocuk eğıtımınde çok guzel ızlenebılıyor Çocuklaı ılk başlarda kendı ıç dunyaları ve çevrelerı arasında dyınm yapamazlar Annenın ıradesı onlann kendı ıstegıdır bır yerde Onlar kendılerını henuz bır bırey olarak hele kendı kararlarını kendı veren bıreyler olarak hıssetmezler Fakat bebek yı ne de sosyal bu ortam ıçıne yerleşluıknıştır ve sureklı Bunu oyle yapma yoksa sozlerı ışıtır Çocuk bu sozlerden ısteı ıstemez oz gurlugun ve seçımlerın var olduğunu anlar Bu ogrenme surecı yaşamımızın ılk uç yılında devam eder Bu zaman suresı ıçınde henuz epızodık bu belleğe sahıp olmadığımız ıçm ozgurluk ıçın ne gıbı deneyımlerın gerektıgıru hatırlamayız Beyindeki bir yapı özgür iradeden mi sorumlu? Olasılıkld degü Sınır sıstemı gelışırken sadece bıraz daha karmaşıklaşrrnstu Işlev selhğı degışmemıştır Beyın kabuğundakı sınır hucrelerıyle yassı kuı tldnn smır hucre lerı arasında çok beürgın farklılıklar yokrur Evrımde yenı eklentılerden etkılenen belırlı evreler yaşanmamıştır Ve bir zantan sonra blrden bire bilinç ve özgür irade ortaya çıkıyor öyle mi? Karmaşık butunluklerın artmasıyla kar maşık sıstemlerde hıç de olaganustu sayılmayan bır durum meydana gelmıştır Nıce lıksel arüşlar yenı nıtelıkler kazandırmıştır Soyledıgınız gıbı eğer beynımız boylesıne turlu "tasanlar" yaratıyor ıse, aklımız dışındakı gerçekler hakkmda nasıl errun oldbüırız? Doğru olan algılama SLStemlerımızın onemlı olçude yorumlayıcı (ızah edıcı) oluşlarıdır Urettıklerı goruntuler mutlaka özıksel gerçeklerle orruşmez Ornegın beynımız kırmızı gulun rengını gunun her saatınde aynı tonda algılar oysa sabah ogle ve ak şam saaüerındekı farklı ışık yansımaları nedenıyle daha farklı algüamamız gerekırdı Burada beynın objektıflıgı neden feda ettığı şu şekılde açıklanabüır Gulun farklı renkle çlpt Uzerinde noronlar: "Bllglsayar lyl bir U testti: "Ağtabaka görUntUyü uyan motifle Urmekte" Jt Ö J . ^ .. .*» t ." 748/13