Katalog

"Vıkınglerın Rusya tarıhı ıçındekı onemı oncelen gormezlıkten gelınmışn, oysa durum bugun çok daha farklı bır bıçımde değerlendınlmekte' dıyor arkeolog Michael MttllerWUle. Wılle Ncwgoroddakı Gorodısce yerleşmesındekı çalısjnalan nedenıyle Rusya'mn en yuksek araştır ma oduluyle de onurlandınlmıs Araştırmacılar bu yerleşmede buyuk bır yankı uyandıran bır kalınüya rastladılar Efsanevı Rorlk hukumdanrun kalesı Bu Vıkıng hukumdan 860 yıllanııda Ukrayna'nın ıçlerıne kadar ılerlemıs ve burada Rus devleünın temelı sayüan Klev Krallığını kurmuştu Bugun Amenkdda yasanan Leıf coşkusu ve Rusya dakı Rorık devrı, aslında ıkı super gucu şeref avlusunda bulusturmus oldu Ancak bırden bıre paylasılamaz hale gelen bu Ortaçağ mırası hıç de parlak bır une sahıp degıl Vıkınglenn tum topluluklaıdan daha saldırgan oldukları, Kanlı Balta Enk, Norveç kralı Kemıksız Ivar Izlandalı granduk Cehennem Postlu Geırmundr gıbı unvanlardan da anlaşılmakta Normanlar 8 yy'da adeta eskı çag hohganlan olarak tanhın karanlıgından sıynlmış ve ejderha başlı gemüenyle "aç kurtlar" gıbı batı dunyasına atümışlardı 8 Hazıran 793 yılmda Norveç korsanlannca başlatlan saldınlar boylece uzun sure devam edecekü. Vıkıngler buldukları her kaynagın peşıne duşuyor, gıthklen her yerde korku salıyorlardı Vikmgler sadece Ingütere'de baskına ugrayan Anglosaksonlardan büe 24 000 kılo altın ve gumuş haraç kesmıslerdı Araştırmacı E. A. Fıeem&n'a gore Vıkıngler ne kahramanhk ne de onur peşındeydıler Onlann ısteddden tek şey altmdı Pela Vıkınglenn başka "manfetlen" yok muydu ? Son zamanlarda bazı tanhçüer kendüerme Vıkıng onurunu duzeltmeyı gorev edındıler Onlara gore bu kaba ınsan toplulugu aslmda yalnızca sarısın ustun ırkı temsıl etmıyor aynı zamanda usta tuccarlardı Tıpkı uluslararası bır kuruluşun yoneücısı gıbı eskı çag ücareünı rayına oturtmuslar, denız aşın ulkelere yun bahkyagı ve sabuntaşı (steaüt) ıhraç etmıslerdı 800 yıllannda Avrupa yavaş yavaş bunahmlı donemlerden kurtulup, yazı kulturu fikzlenmeye ve devlet olgusu bıçımlenmeye başladıgında kuzeylıler genelde yıkıcı bır fektor olarak sahnede yer almaya devam etmışlerdı Aynntıda nelenn yaşandıgı tam olarak bılınmıyor tabu Yıne de 100 000 kışılık Vıkıng toplulugunun ozellıkle de yarımkurenın kuzeyınde "teror esurdıklerı" tahrrun edılmekle her ne kadar ılkel ve çagdısı olsalar da Ne testerelen vardı ne de ıyı süah uretebılıyorlardı Oseberg'dekı (kuzey Nor veç) bır kazıda bulunan gostenşlı bır kagnı arabasmın hareketlı bır dıngıh bıle yok Araba yalnızca one dogru hareket edebüıyor Isnlacılar buna ragmen en parlak devırlennde suda ve karada 10 000 km'lık yol katetmıslerdı Fınlıler, Kelt ler ve Slavlan kole olarak kullanmışlardı Dunyarun en uzak bolgelennden bıle ganımetler elde edılmıştı Bunlann en ügmcı Isveç'te bulunan Buda heykelıdır bulunan IHItNMU CUmüf kaph] lı dtmlr] tokası gümüften blhzHt Dtmlr vv altmdan yaptlmif kılıç Vlklng buluntulan Ne masa ne de sandalye büen bu ılkel topluluk nasıl oluyor da dort kıtaya bırden yayılabüryordu? Uzmanlar bırçok soruya yanıt bulmakla zorlanıyorlar Avrupa'nın karanlık yuzyülan uzennde kalın bır sıs perdesı ortulu O devrın pohnk hantasını çızecek arkeolojık bulunrular tumuyle eksık Ve Hınsüyan resmı tanhçüenn belgelen ancak 1314 yy'da başlar Ne ılgınçtr kı bu yazarlar Vıkmg saldmldrıru bızzat yaşamış gıbı anlaurlar ("Strandhogg") Omegın ProsaEdda'nın yarancısı Snoıri Stnrlnson esennı ancak 1220'de kaleme almıştı Oysa bu "sanşın kahramanlar" o tanhlerde mısyonerler taraondan çoktan ehlıleşürılmışler ve üahıler okuyorlardı. ,, , . isveç'te bulunan altın Norveç'te bu lunan batığa ah ahşap fye bulunan kılıç Halthabu'da rençk kümıştı Fakat Normanlar zengınlıklennı en başta kolecılıkle elde etuler Boyer'e gore "onlann en onemlı mallan" ınsanlardı Insan avcüan Rusya dan Bntanya'ya kadar yayılmışlar ve Fhzlı çıftçı çocuklan, Anglosaksonlar ve Irlandalı Keltlen baskınlar sonucu kole durumuna dusurmuşlerdı Eskı belgelerdeh bılgılere gore guclu bır erkek 306 gram kadınlar ıse 206 gram gumuşe satın alınabılıyordu Buna bılgılere gore Vıkıng "ımparatorlugunun" haraclar ve kolecılıkle kuruldugu soylenebılır Ancak zaman ıçınde bu gınsımlerden kıtalararası bır ticaret agı da gelısmış^ı Vıkınglenn anavatanı Iskandınavya ıdı Bolge 8 yy'da Avrupa'nın kuzey ucunda üpkı bır pagan kalesı gıbı yukselmekteydı Romalılar fiyortlara hıçbır zaman ulaşarnamışlardı O tanhlerde Danımarka, Isveç ve Norveç'ın sayılı yaylalannda 2 mılyondan az ınsan yaşıyordu Eskı kuzey dıllennı konuşan Vıkıng toplulukları, yuzlerce kuçuk krallıklara bolunmuşlerdı Merkezı ıdare sısterra henuz bıhnmıyordu Ozgur çıftçının ahşap kulubesınde 151 aüe uyelen, 15'ı de koleler olmak uzere 30 kısı bırden bannıyordu Balına yagıyla yakılan kandıllerle aydınlatlan evlerde baca yoktu Her çocuktan uçu 10 yaşına gelmeden hayannı kaybedı yor, buyukbaş hayvanlar bıle kısı guçlukle atlatabılıyordu Ancak Vıkınglenn boş mıdelenne ragmen yıne de bır savaş kultu gelısebılmışb Ozanlann beümlemelenne gore Normanlar gururlu, boyun egmez ve son derece de vahşıydüer Onurlu erkekler kurt adama donusur ve kurbanlann kafalannıkopanrdı Tbpluluk uç sınıflı bır hıyerarşı ıçınde yaşıyordu Yoneum bolgesındekı şef, zengın çıftçı "Jarl" ıdı Bır alt sınıfta ozgur çıftçıler yer alırdı ( Karl") Koleler ve ozgur olmayanlar ıse "Thrall" olarak adlandınlan en alt sınıfi oluşturmaktaydı Adalet sıstemı de oldukça ılkeldı Katıller her ne kadar kurbanın yakınlanna "Mork" ve "Pennıngr' odemek zorunda Vlklng gemllerl dlğer Avrupa geml türlerlnden farklı olarak diftan Ife doğru Insa edlllrdl. Ceml ustası önce ağac gövdeslnln ortanndan haflf kavlsll blr kalas secer ve on ve arka bodos lamalarla blMtffjfrek omurga yi olufturumttfmBbdpn sonra Ve son araştırma sonuçları Pekı bu anlaumın ne kadan mıtos, ne kadan gerçek 7 Bu soru belkı de yenı buluntularla aydınlanabılecek Jeofizıkçüer, arkeologlar, ıküm uzmanlan ve polen analızcıle n yontemlenyle yenı aynnnlar yakalamaya başladüar Kısa sure once RoıkUde de (Danımarka) yedı tane Vıkmg gemı sı bulundu Bıhm adamlan Haıthabu'da radar yardımıyla buyuk hmanlann varhgmı tespü etuler 1999'de Gronland'a gıden "Poseıdon" araşnrma gemısı de bır felakenn ızlennı buldu Brattahlid yakınlannda suya gomulmuş duvar kalınüla n ve yerleşme ızlenne rastlandı Ancak bolgenın neden suya gomuldugu bılmmıyor Tum bu arkeolojık kalınular ara sında en azından uç tanesı onemlı ıp uçlan vermekte * Vıkıngler ancak gerrulennı yelkenlerle donattıktan sonra korsanlığa başlayabılmLşlerdı Ük yelkenler 8 yy'da serenlere çekıldıkten sonra batı Avrupa hedef halme gelmısu * Avrupa htasının bu bolumu o donemde tumuyle korumasız bır cennet durumundaydı Ne Karolenjler ulkesınrn ne de Irlanda ve Ingıltere krallıklarının ordulan vardı * Arasnrmacılar aynca psıkolojık bır faktor uzennde duruyorlar Yurtlanndakı zorlu yaşam şartlan onlan daha dıMalzeme zav gemisi Geml açagrrr Vflunglerde gemı yapım teknlâi Vlkingterin yelkenll savas gemllerinde, 85 cm aralıklarla kiirekçl yerierl vardı. Kıçtakt kaplama tahtalanna, halatlann bağlandığı kancalar tuttunılur du. iavafçılar kalkanlan geml nln kenanno asarlardı. Yük gemllerinde genif depolar bulu v nurdu. Seren yelkenlerl lcln 200 koyunun yUnü gerekllydl. Velkenler at yağıyla su geçlrmez hale getlnllyordu. Ceml sağ ,1 kifta bulunan blr kürekle yönlendlrillyordu. İfçlllk \ klng gemllerl cllnker bullt" teknlğl ne (kaplama parçalonnı blrblıine blndlrme teknlğl) gört infa edlllrdl. Klrt mlt glbl Ust üste blndlrilen tahtalar de\/n/r çMlerler blrblrlne bağlanırdı. ZHte batınlmış yün slclmler veya thlamur ağacı llfl bağlantıyı suya dayanıkh kılıyordu Cövdenln esnek olması Içln kaburgalar ve tahta kaplamalar blrblrlne bağlanırdı. Bunlar baıen de ardıç ağa andan yapılan büytik çlvllerierle blrleştlrillrdl. Son olarak da gövdenln üzerIne zift tUrulenk sağlamlaftınlırdı. Kullanılan ahıabın türil son derece önemllydl. Omurga, bodoslama, kaplama tahtalan ve kaburgalar Ifln oıel ağaf türterl tenlh edlllyordu Norveç te çam ağacı, Danlmar ka da Ise mese kullanıhyordu Vtklngler he nüz testere türü kesldler bllmedlklerinden, omurga, kaplama tahtalan ve kaburgalan ağaç gövdeslnden baltayla pasta dlllmleri keser glbl fikanrlardı. Her kütükten 12 dl llm elde edlllrdl Bu yontemle ağaçtakl ot gun IHIer aynlır ve kesllen tahtalar hem daha esnek hem da dalgalara daha dayanıkh hale gelirdi Bu ytlzden de Vlkingler, gemlle rlnl daha süratll ve haüf kılan 2 } cm Ince llğlnde kaplama tahtalan da kullanablllyoriardı. \ Unmlak: i7,Sm Otnlfllk: 2,Sm Yelkto boyv; yaklapk POm 732/18 kaplama tabtalannı, bodoslamalann aralanna yerlestlrlr ve boylece gemlnln gövdesl ortaya çıkardı Son olarak da bunlan kaburgalarla sağ lamlaftırırdı Bodoslamalar kaplama tahtalanna uygun blçlmde yontulduklan Içln fomurgalarla blrtlkte gemlnln iblçlml de kendlllğlnden ortaJ ya çıkardı. DUnya çapında JT Vlklng gemlsl uzmanı olan J Ole Crumlln Pedersen bu yapı <r? teknlğlnln tek blr ağaç kütO/»ğtinden elde edllen yelkenll modellnden gellftlğlnl tah