Katalog

ıso ııı ı'den ISO IHIVİIIt KALITE YONET1M STANDARDINA GEÇİŞ Ülkemizde 150 9000:2000 'e geçişi ve bu uygulamalarm katma değerini artırabilmek için ISO 9000:2000 'e geçiş ulusal eylem planı oluşturmalıdır. , : Mehmet Cemal Yıldırım f ) . T Dunyada ekonomik olarak agırhgı olan ülkeler bir taraftan yeni standardın hazırlık çahşmalanna aknf bir şekilde kaülarak bu standardın oluşumunu kendi ihtiyaç ve beklentileri dogrultusunda yönlendirirken, diger taraftan ülkelerini yeni standardın şartlannı yerine getirmek uzere hızh bir şekilde hazırlryorlar. Hazırlık kapsamına ulusal standardizasyon kuruluşlan, belge veren kuruluşlar, akreditasyonu yürüten kuruluşlar ve kalite alanında çalışan uzmanlaTabkt 1. ISO 9000:7994 Ue ISO 9000:2000 ommaakl ttmtl forUor n da dahil ederek topyekün bir anlayısa ve birlige dogru hızla yol alıyorlar. ISO 9001:1994 ISO 9001:2000 Kalite Güvence Standardı Kalite Yönetaı Standardı Bu konuda ülkemize bakuğımızda ne yaKapsam tedankçı tarafindan belırlenır Kapsam müsteri tarafindan belirlenır zık ki 90'lann başında oldukça hızh ve etkin bir biProseduı odakbdu Sureç odaklıdır çimde gündeme oturan ve katma değer yaratmaSıparış yonlendırmelıdır Pazar yonlendirmelidir ya yönehk uygulama alanı bulan ISO 9000'nin yeMadde temellidir Süreç temellidir Egitim gerektirir Beceri gerektirir ni versiyonuna, gereken ilginin henüz gösterihneRaporlama ister Iletisim ıster digini görüyoruz. Bundan da öte gerek kuruluşlaÜrunun planlanması Isın planlanması nrruz, gerek yoneticilerimiz ve gerekse de topluISO 9000 ailesindeki değişiklikler Duzeltıcı faaliyet Sürekli lyılestrrme Jenerık (her sektöre uygulanabüme kolaybgı) mumuz ISO 9000 standartlannın uygulanmasının ISO 9000 ailesınde yapılan temel degişikhkleri saur Imalat sektörü unsurlan başlan ile şu şekilde ozetleyebiliriz: dogrudan kalite alanında çahşan uzmanlar ile bu uygulamaalınmasıdır. * ISO 9000:2000, ISO 9000:1994 ve ISO 8402:1994'ün lan denetleyerek kuruluşlan belgelendiren tetkikçilerin işi Ote yandan standarttaki diger bir önemü degişiklik tam olarak yeniden duzenlenmiş halidır. oldugunu düşunüyorlar. Bu yaklaşım, standardın ülkemize ise adının ISO 9001:2000 Kalite Yonetım Sistemleri Şartlar getirecegi kathyı son derece kısır ve kısıth bir hale getiriy* ISO 9002:1994, ISO 9003:1994 ve ISO 8402;1994'de haline getirilmiş ohnasıdır. Her iki standarttaki temel farklar or. Gerçek ise bize üpkı Japonyada, ABD'de ve Avrupa ulyer alan unsurlann bir kısmı ISO 9000:2000 ile ISO Tlablo 1 'de özetlenmiştir. kelerinde oldugu gibi herhangi bir ulkedeki kalite hareke9000:2000'de yer almaktadır. "M)lo 2 de verildigi gibi 1994 versiyonunda bazı behrtinin başansının tek tek her bireyin bu alana koydugu kat* Kalite sistem şartlan ISO 9001:2000'le ve yine bu siz kelimeler 2000 revizyonunda daha açık hale gebniştir. kının boyutuna baglı oldugunu soyluyor. standardın uygulanması ISO 9004:2000 standardı ile ortaya konulmuştur. ISO 9000:2000 standardı, yeni yapısı ile kuruluşlann; Tablo 2. Afikhğa kavuftunılan kavramlar özel anlamda kahteye yönelik, genel anlamda iş yapma 20 maddeden oluşan ISO 9000:1994, 8 maddeye in1994 2000 biçimine yönelik faahyetlerının, belirli bir sistematik çerdirgenmiştir. Burada vurgulanması gereken konu standarttaTedankçı Kurulus çevesinde ele ahnması, uygulamalarla kuruluşa rekabet ki madde sayısındaki azalmaya ragmen standardın uygulaProsedurler Sureçler Yönetim Üst Duzey Yönetim gücü ve katma degerinin arünknası için bir araç olarak orma alanının ve içeriginin genişledigidir. Özel Şartlar Musten "ftlep ve Beklentilen taya çıkmaktadır. Bu nedenle zaman geçirümeden konu ile Bu 8 madde: ügili taraf olan ulusal standart kurumurnuz Türk Standart* Kapsam 1994 versiyonunda yer alan parametrelerde önemli lan Enstitüsü, diger belgelendirme kuruluşlan, Kalite * Hukum Ifade Eden Referanslar değişiklikler olmustur. Bunlar aşağıdaki tabloda ozetlenDernegi, Tttrkiye Akreditasyon Kurumu egitim veren * Terimler ve T^nımlar Tablo 3. 1994 ve 2000 venlyonundakl parametrt dejlflkllklert kuruluşlar ve danışmarılık firmalan bir araya gelmeli ul* Kalite Yönetim Sistemi kemizde ISO 9000:2000'e geçiş sürecini ve bu uy2000 ParaıtMtr* 1994 * Yönetimin Sorumlulugu ^ •• \ v " > '• ' Maddeler 20 gulamalarm katma değerini arttırabilmek için ISO ,, * Kaynak Yönetimi ' " ?,';. Paragraflar 59 51 9000:2000'e Geçi; Vlusal Eylem Planı'nı oluşturmalıdır* Ürünün/Hizmetin Gerçekleştirilmesi ;.".'"• " ' ' Zonınlu tutulan unsurlar 138 133 lar. • •:•• • * Ölçme, Analiz ve lyileştirmedir Prosedurler 18 6 Kayıtlaı 20 11 (*) Metalurji Yuksek Muhendisi ERDEMIR Teknolojık Yönetim Sistemleri Baş Muh. ISO 9000:1994 ve ISO 9000:2000 ailesi mektedir fftblo 3). (Not Bu yazı Mehmet Cemal Yıldınm"uı 'ERDEMIR Bıhm/Tekarasındaki farklar ^ > ' , y 2000 yüı versiyonunda zorunlu tutulan unsur sayısında noloji Serisı1 adı Altında Arahk 2000'de yayınlanan, "Soru ve YanıtISO 9000:1994; "tedarikçinin uygun urun tasanmı ve dzalma olmasına ragmen bu zorunlu olarak yapılması gerelanyla ISO 9000 2000" ısımlı htabından ozetlenerek aktarılmıstıı) temini konusunda yeterlüiginin gosterilmesi gereken du732/14 emmuz ayında Kyoto Japonya'da düzenlenen ISO'nun 176 numarah Teknik Komite Tbplantısı'nda ISO 9000, ISO 9001 ve ISO 9004'ün Taılak Uluslararaaı Standardı (DIS) onaylandı ve nihai onay için üye ulkelere gönderildi. ISO Standartlan ile ilgüi nihai onay süreci 15 Arahk 2000 tarihınde tamamlanarak standartlar ISO 9000:2000 başhgı altında yayınlandı. ISO 9000 Kalite Güvence Standartlan ailesi tüm dıuv yada kalite alanında çalışan uzmanlann, bu alandaki yüzlerce kurum, kuruluş ve orgutun yıllar boyu suren yogun çahşmalan sonucu revize edilerek ISO 9000:2000 Kalite Yönetim Standartlan aüesi haline getirilmiştir. Bu çahşma beş yıl sürmüş, ISO TC/176'nın çausı alunda ulusal ve uluslararası seviyedeki komiteler son kullanıcının ihtiyaç ve beklentilerini karşüayacak bir standart hazırlamak amacıyla ISO 9000:1994'un kelimeleri, süreçleri ve paragraflan kullarucılardan aldıklan geri bilgi beslemeye dayalı olarak yeniden duzenlemişlerdir. ISO 9000 standaıilan ailesi dunyada yaşanan hızh degişim sürecıne ayak uydurmak için kuruluşlara önemli bir araç sunmaktadır. Bu nedenle halen dunyada 350.000, ulkemizde ise 2500 dvannda bu aracı kullanan ve yapılan çalışmalan belgelendiren kunıluş bulunmaktadır. Aynca, alh çizilmesi gereken bir dıger husus ise ISO 9000 çahşmalannın bu gun dunyada 4 milyar dolarhk bir pazar haline gelmiş bulunmasıdır. rumlarda kullanılan kalite sistem şartlannı belirlemektedir. Behrnlen şartlar, tasanmdan servise kadar bütün aşamalarda oncelikle uygunsuzluklarm önlenerek mftfif T menınnniyctinin saglanması amacına yönelik^ tir." ISO 9001:2000 ise kuruluşun; ' fl * "müşterinin bekledigi ürünleri sürekli olarak karşılama yeterliligi ile uygulanabilir yasal şartlan karşüama yeterliliginı gostermek, * sistemin sürekli iyüeşurilmesi için süreç yaklaşımı ve müşteri talep ve beklentüerine uyum guvencesi dahil olmak uzere sistemin etküi bir şekilde uygulanması sonucu müşteri tatminini saglamak" amacıyla kalite yönetim sistemi şartlannı tanımlar. Ayrıca ISO 9001:2000 standardının temel felsefesi, müşteri tatmininin surekliligi ve kurulusun etkin ve verimli çahşmasıru saglayarak tum paydaşlar için fayda saglamak olarak ozetlenebilir. ISO 9000 standartlanndaki diger bir degişiklik ise, butünsel kalite yönetimi yaklaşımı sonucu kuruluştakı faahyetlerin tumunün sistem kapsamı dahilinde ele Tabh4. 1994 ve 2000 rmlyemmıhU gtnkdnlm dejtşlUlkkri Yenı Şartlar lçerücte degişiklik yapılmayan gereksinimler Degışmeyen gereksinimler Daha kolay uyarlanabilecek gereksinimler Tbplam 92 104 19 12 227 kenlerin azaldıgı anlamına gelmemektedir. Standartta yer alan her bir cümlede "ve" ifadesi veya"," bir diğer gereksinimi ifade edebilir. Tab\o 4'de de vurgulandıgı gibi 1994 veısiyonunda 320 adet olan gereksinim 2000 versiyonunda 227 adede inmistir. Sonuç