Katalog

Mide ülseri bakterisi yargı önünde Son yıllarda tıp dünyasmda mide ülserine"Helicobacter Pylori" isimli bakterinin neden olduğu kanısı egemen. Ancak bakterinin gerçekten suçlu olup olmadığı konusunda kuşkular henüz giderilmediği gibi, yararlı olma olasılığı da söz konusu. urıdan 17 yıl ouce ddı henuz du yulrmmıs bır doktor dunydiıın ucra bır koşesınde kuçuk bır hdstanode ıçmde mıkropldrın yuzduğu nu bıldığı hdlde bıı baıdak suyu bır so lukta ıçtı Bır hafta boyunca sağlığında kayda değer bır değışıklık olmadı An cak 7 gunden sonra baş ağrısı vu nude sancılan şeklındc bdblayan rahatsızlık laı mide kramplarına donuştu Bunlara kjfaa bır sure sonra bulantı ve kusma ek lendı Doktoıun adı Barry Maıshall ıdı vc o donemde Avuhtidlya nm Pcıth kentındekı bıı hastınode çalışıyordu Bakteıı ıçprpn suyu ı^tıkien sorııa mide ıç çepeı ını ıncclcycn Marshall kendısı ne gastrıt tanısı koydu Ncy&e kı bu spmptomldr uzun surmedı VP Marshdll kısa suıc sonra tam bifaya kavuştu Bu arada deneyı kendı vurudu uzermde gerçekleştırme cesa letı Mdrshall a dunya çapmdd uıı kazan dırdırmış oldu Butun bu çalışmaların bonunda ulsenn STTPS veya bdharatlı yı ypceklerden değıl "Helicobacter pylori" adı verılen mıkroplaıı kayıidk landı^ı tezı oıtayd atüdı Işın ılgınç tarafı doktorlar bu tezı fazla dırenç qosturme den kabullendıleı Bu tarıhten sonra ulser hastaları nın yaşam boyu ılaç kullanma zorunlulu ğu ortadan kalktı çurıku bıı seferlık antibiyotik kuru ıle hastalıgın tedavı edılebıleceğı goruşu agırlık kazdnnıaya başUdı Bu aıadd dunyanın dort bır ya nındakı araştırma ldboidtuvarlarında H pylori yı tuınuyle oıtadan kaldıracak bu dşının gelı^tıı ıiınesı çdlışnidlaıına hız veııldı Yaygın kanı bu mıkrobun alt cdılmpsıyle yalnızca ulseıın degü en sık gorulen kanser turlerınden bırı oldiı mide kanserinin de kokunun kazına cağı yonundcydı Oyku beklentıler dogrultusurıda mutlu son üe sonuçldnmak uzereyken H, Pylori mide ağrılarından sorumlu değlldlr. Mide bağırsak H pylori nın suçluzluğu konusunda or ğnlannın nedenlerl çefltlldlr. taya cıkan taze kuşkular duıgun sula rı bulandırdı H pylori nın alt edılmesı krparmak bagırsagının ıçıru kaplayan duvarı ka/1 gereken bır mıkrop oldugu yonundekı kampanydyd kaışı ması sonucu ortaya çıkıyor 19 /ü lı yılidrd kddar ul çıkan bazı bılım adamlan bu mıkrobun ulsere neden olma serın standart tedavı şeklı ydtdk ıstırahatı ve bol dıgını hatta dığer nnkıopldi gıbı ınsanlarla ıçlı dışlı bır ya mıktardd sut ıçmek şeklındeydı Bu donenıde asıtie şam suıduıeıek daha saglıkh bix yaşama zcmm hazırla rı bloke eden lagamet ve Zantag ısımlı ılaçları her dığıru ılerı suruyor Son gunlerde H pylori nın ıshale kaı şı ulserhnın ecza dolabında bulmak olasıydı Ne var kı vucudu koruduğu hatta nadır gorulen bır kanser rurune bu ılaçlar spmptornldiı azaltmakla bırhktp hdstalı karşı kalkan oluştuıduğu yonunde guçlu kanıtların ortaya <5ın tekrdildmasmı engelleyemıyordu Bu ılaç şırketlerı ıçın çıkmabi bu goruşu desteklıyor ıstenen bır durum ıken faturaları odemek zorurıda kalan Mıkıoplardan o kadar çok korkuyoruz ka mıkroplar hastalar vc saglık sıgortaları ıçın dynı şeylerı soylemek dan aıınmış bır yaşam ıçırı elımızden ne gehyorsa yapıyo mumkun deö^ıldı ruz Orneğın ul&eı mıkrobu bence zararddrıçokyaıar sağ Maıshall ulsere tazla dsıdın degü H pylori nın neden lıyor dıye konuşan New York Umversıtesı Tıp rakulte olduğunu ılerı burdugu zaman dığer bılım addmlaıının ılk sı nden mıkıobıyolog Martin Blaser Heı şeyın sıyah ve tepkısı karşı çıkmak oldu O donemde mıkrobun kısd surelı ya beyaz oldugu gununıuzde H pylori nın rengı grı dıyoı enfeksıyon nobetleııne neden olduö^u Sdmlıyordu Dolayı Peki butun bunlar msan safiılıgı dçıtmdan nc anlama sıyla kronık ulserın nedenı bu rnılaoba baglı olamazdı Ay gclıyor 1 llpylorı tıp dünyasmda sahneye çıkrnadan once rıca bu mıkıobun mıdede uzun sure yaşaydmayacak kadar doktoılcü aşırı asidin ul^erp nedtn olduguna ınanıyordu nazık ve zayıf olduö^ı duhunuluyoıdu çunku mıdedekı asıt A^ın asıt ıse stres vpya bdharatlı yıypcpkjerın mide veyd om metalı bıle paolandıracak kadar guçluydu 763/18 B Deıken Marshdll mıkıobu kendı uzerınde denedı Işte o tdnhten sonıa ulserı dntıbıyotıklerle tedavı etme yontemı yaygınlaştı Mıdesınde uLeı olan kışılenn yuzde 70 ınde omkıparmak bağırsagı ulserı olan kiijilerın ıse yuz de 90 unda bu bakterının bulunması Marshall ın tezını guçknıdınyoıdu Boylece Aspırın Aspırın bpnzerı ılaç lar stres ve baharatlı yıyeoekler ulser davasırıdan beraat ettı Suçlu aranıyor Kınseı so^ konusu oldugundd Hpyloıı ıle bınlerce ınsanın ohımune neden olan mide kanserı didsındakı ılışkı o denlı guçluydu kı Dunya Sd^lık Orgııtu (WHO) H pyloıı yı "Kategori 1 karsinojen" sınıfına sokaıak karıse TP yol açan en tehlıkelı uıı^uı olaıak ta nımlddı Bakterinin ozellıkle Asya ve gelışmekte ulkeleıde sıkça gorulen mide kanserı vakdldrının yuzde 60 ının sorumlusu oldugu sanılıyordu Bu kanı o denlı yaygındı kı bu mıkıobu dntıbı yotık hıjyen hatta mumkunse aşı ıle oı tadan kaldırma çalışmdldruıa hız ve rüdı H pylori ye kdrşı dçıldn acımasız sdvdş bureduısun son gunlerde bdkte rının sanıldığı kddar tehlıkelı olmadığı doğrultusunda cıddı kuşkular dıle getı rılmeye başladı Bunlarm ıçınde en çarpıcı olanı dunya uzprındekı ınsan larm yuzde 50 sının H pylori taşıyıcısı olrıidkla bırhkte ulsere yakalandnldrm çok kuçuk bır oran oluştuı masıydı Ul serh hastalan tedavı eden doktoıldim gozlemlerı de oı taya farklı bır tablo çı kaıtıyordu Florıda Maıtldiıddd geı çekleştırılen bır aıaştırmaya gore ulber hastalarının ydlnucd yuzde 30 u Hpylori bakterisi taşıyor Aynı çdlış mada mide kanseıı olan 36 hastanın yalnızca 2 tanesmde bakterı bulundu Benzer bulguldr Japonya ve ABD nın dığer eyaletlerınde ydpılan araştırmalar da da goruldu Bazı doktorlaı gozlemlerı ne daydnarak antıbıyotık tedavısı qoıen bazı ulserlı hastaldrda ulserın yenıden bdş gosterdığını kaydedıyor Butun bunları goz onunde bulunduıan Maıtland çalış masuun lıderı Douglas Sprung H pylo rı nın gerçek suçlu olmadığına dıkkat çe kıyor T Delil yetersizliği Hpyloıı nın susçsuzluğunu gosteren bıı dığer gos terge de ulser mıkrop ılıskısının Koch önermelerine gore forrnule edılememesı 1800 lu yülarda Alırkin bdkteııyolog Robert Koch tarafından ortaya atılan dort onerme spesıfık bır orgdtuzmanın spesıfık bır hastalığa neden olup olmadı ğvnı ortaya çıkditmdkta kullanılıyoı Bu dordunun ıçınde ye rıne geürılmesı en zoru uçuncu onerme Bu oneımede şoy le denılıyor Kuşkulanılan mıkrop laboratuvdrddkı deney hayvdruna enjekte edıldığı zaman mutlaka hastalığa neden olmalıdır Bır goruse goıe Marshall ın drdtridtık deneyı bu