Katalog

Nikotinin ölümcül cazibesi ek bır sıgaradakı nıkoün beyın hucrelerınızde uzun sure etkılı olacak kımyasal bır degı şıme neden olabılır Bılun adamlannın canlı beyınlerde de benzer degışımler meydana geldıgını kanıtlamalan durumunda soz konusu buluş nıkotın bagımlılıgına yepyenı çozumler getırebüır Nıkotın verüen farelerın beyınlerınde yuksek duzeyde sınır ıletkenı dopamın bulunuyor Doparnın carüılarda keyıf duygusu yaraüyor ve nıkon nın bedene gırmesın den sonra uzun bır sure yuksek duzeyde kalabılıyor Uzmanlar nıkotın bagımlılığının bu ozellıgın bır urunu olabılecegınden kuşkulandılar polıtikbilim Tarihinin altıncı toplantısında B.T.YK Aykut Coker Turhye'de büım ve teknolojıde belırlı bırpohtıka uleme arayışı ve ılkpolıtıka tarmulâsyonlan Plânlı Donem'le bırlıkte başladı Bılımsel faahyetm yonlendırıimesınde rol alacak uk kurum olan TUBÎTAKaynı donemm unınudur TUBÎTAK'm kurulmasını (1963) sağlayan Bırıncı Beş YılhkKalkınma Plânı'ndakı (196367) ılke, uslenecekpolıtıkanın ana hatianm da belırlemektedır "Tabu bılımlerde temel ve uygulamalı araştırmalan teşkılâtlandırmak, bunlar arasında ısbırhğını sağlamak ve araştırma yapmayı teşvık etmek uzere bır Bıhmsel ve Teknık Araştırmalar Kurumu kurulacaktır Kurum, araştırmalann plân hedeflermı gerçekleştırecek alanlara yonelmesmde ve buna gore oncehk almasında yardımcı olacaktır" Ikmcı Beş Yılhk Plân'm (196872) son yıüanna aıt Yıllık Program'larda ve Uçuncu Beş Yıllık Plân'da (197377) teknolojık gelışme ve teknolojı transfen konulan da ele ahndı ve hatta Dorduncu Beş Yılhk Plân'da (197983) ük kez, "teknolojı pohtıkalan"ndan soz edıldı, "teknolojı polıtıkalannm sanayı, ıstıhdam ve yatınm polıtıkalanyla bırlıkte bır butun olarak ele alınması ve bellı sektorlerın kendı teknolojılermı uretecekbıçımde gelıştırılmesı" ongoruldu Ama, 1960'hve 70'h yülarda, bılım ve teknolojı alanında ızlenen ana pohtıka, doğa büımlennde temel ve uygulamalı araştırmalann desteklenmesı oldu. 1980'h yıllann başmda, donemm konuyla ılgılı Devlet Bakanı Prof Dr M Nımet Ozdaş'm eşgudumunde, DPT ve TUBÎTAK'm yakm ışbırlığı ve 300 kadar bılım adamı ve uzmanın katıhmıyla hazırlanan Turk Bılım Polıtıkası 19832003 dokumanıyla, tarıhunızde ılkkez, aynntılı bır bılım ve teknolojı pohtıka tasansı ortaya kondu Bu doku manda, yme ılk kez, teknolojı konusu daanamotı! olarak ele ahndı ve oncelık verılecek teknolojı alanlan belırlendı Bu yenı yaklaşım, bılım ve teknolojı polıtıkalannm, dığer ulkelerde oldugu gıbı, ekonomı, vergı, fmansman, eğıtım ve savunma polıtıkalannm vb belırlenme sınde rol alan bakanlann, ust duzey burokratlar ve hukumet dışı kuruluş temsılcılennm de katıhmıyla kararlaştmlmasma olanak tanıyan, yenı bır kurum yarattı Bılım ve Teknolojı Yuksek Kurulu (BTYK) Turk Bılım Polıtıkası 19832003, sapn Ozdaş'm behrttığı gıbı, hayata geçırılemedı 1983'te kurulan, ancak, ılk toplantısmı 9 Ekım 1989'da yapabılen BTYK'ya, smırh olçude de olsa, ışlerhk kazandml ması, uçyılsonra, 3Şubat 1993'te,yenıden toplanmasıylamumkun oldu. BTYK'nm, tarıhının altıncı toplantısmı onumuzdekı gunlerde yapması beklenıyor BTYK az bılınen bır kurul Yılda en az ıh kez toplanması gerekırken, o sıklıkta toplanmıyor, ama, buyuk sorumluluklar yuklenmış, o olçude de genış yeüalerle donatılmış olan bır Yuksek Kurul Büım ve teknolojı sıstemımızde, en ust duzeydekı pohtıka belırleme organı olarak tasarlanan BTYK, Başbakan'm başkanhğmda, Devlet (TUBÎTAK'la ügılı), Mılh Savunma, Malıye, Mılh Eğıtım, Sağhk, Orman, Tanm ve Koyışlerı, Sanayı ve Tıcaret, Enerjı ve Tabu Kaynaklar bakanlan üe YOK Başkanı, DPT Musteşan, Hazme ve Dış Tıcaret Musteşarlan, TUBtTAK Başkanı üe bır yardımcısı, TAEK Başkanı. TRT Genel Muduru, TOBB Başkanı ve bır unıversıte temsücısmden oluşuyor BTYK'nm, kuruluşunu sağlayan Kanun Hukmunde Kararname üe belırlenen gorevlen ıse şunlar* Uzun vadelı büım ve teknolojı polıtıkalannın saptanmasmda Hukumet'e yardımcı olmak, * AR&GE hedeflermı saptamak; * Oncelıkh AR&GE alanlannı belırlemek, plân ve programlannı hazırlamak, buplân ve programlardoğrultusunda kamu AR&GE kuruluşlannı görevlendırmek, * Ozel sektoru AR&GE'ye teşvık edıcı onlemlerı saptamak, * Bılım ve teknolojı sıstemınm etkmleştırümesı ve gelıştırılmesı ıçm gereklı yasal mevzuatı hazırlamak, * Araşürmacı msangucu yetıştırılmesı ve etkm kullammı ıçm gereklı onlemlerı saptamak ve uygulanmasıru sağlamak, * Ozel kuruluşlann AR&GE merkezlerı kurmalan ıçm gereklı esas ve usullerı belırlemek, bu faalıyetlerı ızlemek, değerlendırmek ve yonlendırmek; * Hangı alanlara ne oranda AR&GE yatinmı yapüması gerektığmı saptamak; programlama ve yurütme aşamalannda sektorler ve kuruluşlar arasında koordmasyonu sağlamak Sekreteryahğını TUBÎTAK'm yaptığı BTYK'nm, bu gorevlen ve almış oldugu kararlan ne olçude hayata geçırebüdığını, başanlı olamamışsa bunun nedenlermı gelecek yazılanmızda ırdelemeye çalışacağız 715/9 T Chıcago Unıversıtesı norobıyolojı uzman ları Daniel McGhee ve Hulbert Mansvelder nıkotmın nasü bır olumcul etkı yarattıgı gozler onune serdıler Fare beyınlennden alınan kesıtlen ınceleyen araştırmacılar nıkotının sınır hucrelerındekı nıkotın alıcılannın bellı bır alt bınmı olan alfa7'ye üıştıgıne ve bunun sonucunda da sınır hucrelennın glutamat urettıklerıne tdnık oldular Buna baglı ola rak glutarnat da başka sırurhucrelerının dopamın urermelerıne yol açıyor ve bu temel sınır detken etkısını nıkonnle karşı karşıya gelınmesınden sonra 45 dabka ya da daha uzun bır sure koruyor McGehee ve Mansvelder e gore beynın aynı bolumu yeruden nıkonnle karşılaştığında etkısı bır once kıne kıyasla daha yogun oluyor Uzun surelı etkı adıyla bılınen bu etkı aynı zamanda beynın hıpokampus adlı bolgesındekı bellek ve ogrenmeyle de ılıntılı McGhee akcıgerlerımızı kanserojenlerle doldurmaya ıten acımasız bır sureçle karşı karşıya oldugumuza tek bır sıgaranın bagımlüık yaratmaya yeterlı olduguna dıkkat çekıyor Nıkotının bagımlılık yaratan etkısı kanser ve kalp hastalıklanna neden oldugunu bıle bıle çok sayıda kışının neden sıgarayı bırakmakta zorlandıgını açıkça ortaya koyuyor Uzmanlar sıgara alışkanlıgının dogrudan sonucu olarak her ıh kışıden bır tanesının erken yaşta yaşama veda edeceğı kestırımınde bulunu yorlar Elde edılen bu son bulgu bagımlüıgın bır kımyasalın sureklı alınmasıyla ethsının çıktıgı yonundekı geleneksel kuramı yerle bır edıyor gelgelelım so nuçlar daha yenı bır kuramla uyuşuyor Bu kurama gore bedenın sureklı nıkotın alması durumunda sıgara ıçen kışının bu maddeye olan duyarhlıgı artıyor ve her sıgara ıçışte daha çok keyıf alıyor Bu yuzden sıgarayı bırakması da o denlı guçleşıyor Ebp şımdı bu sonuçların canlı hayvanlar ıçın de geçerlı olup olmadıgını araştırmaya çalışıyor Hayvanlar uzerınde daha once yapılan araştırmalarda alfa7 alıcılannın yolunu kesmenın nıkotın bagımlıhgını etkıledığını ortaya koyan herhangı bır karut elde edılemedı Alfa7 alıcılannın sıgara bagımlüıgında bır rolu olduğunun kanıtlanması durumunda ınsanlarm sı garayı bırakmalanna yardımcı olabılecek yepyenı üaçlar da urenlebılecek Gunumuzde bu amaçla kullanılan üaçlarm buyuk bır bolumu duşuk tansıyon baş donmesı ve gorme bozukluklanna neden oluyor Uretılecek yenı üaçlann ıse bu gıbı yan et kıler yaratmayacagına dıkkat çeküıyor (ru ns) Kant a gore felsefe fakultelen hangı fakultelenn etkınhk alanına gırdığıne bakmaksızın butun ogretüe Baytaıafı 5. sayfada.. nn hakücat savını eleştrel yaklaşımla sınar Despotık buyruk vermek zorunda olmayan bır başka kım buyurganlık eğıhmını etkısızleştırebümek ıçın felsefe seden daha soylu sanar" Halbukı sadece sahıp oldugu fakultelenrun ıtıraz ve kuşkulan anlayışla karşılanmalıerk sayesınde buyruk verebüen kışı soylu ya da dedır Soz konusu karşı çüaş ve kuşkulan basürmak gerlı olamaz çunku buyurmayı hele salt ozunu kanıtamacıyla ıster dıştan ıster ıçten olsun hukuk ve ahlak lamak amacıyla ve ışın doğası gerekürmedıgı halde dışı yontemlerle ozgurluk alanı daralülmamalıdır bılgıh kamusal varhk olan unıversrtede buyurmayı Kant ın 200 yüdan once dızgeleşnrdıgı bu goruşıçıne sındırebılen erk ve guç üışkısı degıştıgınde oz lenn bazüannın elbette ınsan(lıg)a karşı duyulan yu olarak buyruk almaya bagımlüaşmaya hazırdır kumluluk sayesınde genışletüdıgı kesındır Kesın olan Kant bıreyın butunlugu ve bagımsızlıgı anlamınbır başka şey Turkıye yuksek oğretım sıstemının dada kullandıgı ozerkhk üe akü arasında karşıhklı üışhyı yandıgı tektıpleşüncı buyurgan denetımcı anlayış ve belırtmek amacıyla ozerkhk ılkesme gore ozgurce yar ışleyışı ve ozgurce akü yurutmeyı hakücatı aramayı gıda bulunma yeterlıhğıne ahl denudığınî vurgular Bu ve dolayısıyla da ozgur duşunceh ve ıstençh bıreyler savlamaya gore ozgur akü ozerkhkle ozerkhk ıse ozyetıştırmeyı zorlaşuran yapsının Kant m ahlâk olçutu gur ablla olanaklıdır Bın olmaksızın oburu olamaz olarak behrttiğı yaklaşımdan çok uzaklarda oldugu bırı gehşmeksızın oburu gehşemez Akü ve ozerkhk dur karşüüdı olarak bırbınnı gerektırır ve koşullar azaltır Olağanustu donemın urunu olan YOK ve onun ya da çoğaltır Bu nedenle ozgur büımcüer her turlu olaganustu ve deneümsız yetküerle donatümış bazı soylem ve oğretıdekı hakıkatı aramak ve ortaya yonetcüennın akademık ozgurlugu ve duyarlüıgı hıçe çıkarmakla yukumludur sayan tutumlan korku ve tehdıt aracı olarak kullandıkKant m anlatımlanndan şöyle bir çıkanm dalan çeşıth soruşturmalar gorev yen degışıkhgı hatta ha yapüabüır Unıversıte büıncının ozu büımın gerek akademık surgun ve sıcülen olumsuzlaştırma gıbı hu lerı ve ozgur akü temelınde hakıkat aramaktır Bügıhkuk dışı uygulamalann olabüdığı unıversıte ortamı lıgın yam hem büımcı hem aydın olabümenın bınncı Kant m duşundugu ozgurce akü yurutme ve hakıkat koşulu her koşul altında hakıkatı aramaktır Kultur ve aramanın ortamı olan bügılı kamusal varhk üe ne oltoplum büımlennde hakıkat arayışı yarar ya da getıçude bagdaşabüır9 rıden once gelır Büımlenn gelışmesı akhn ozgurleş Prof Dr mesı ozgur akülı ve ıstençh bıreylenn yetışmesı haMersın Unıversıtesı Fen Edeb Fak Alman Dılı ve kıkan en ust ılke olarak degerlendırebılmekle olanakEdebıyaü Bolumu lıdır emaıl Immanuel Kant