Katalog

Geminidler göktaşı yağmuru var Aralık ayında gökyüzü olaylan ve gök atlası üzerine özet bilgiler... gezegen yü boyunca Oğlak (Caprıcornus) takım yüdızında kahyor Uranus ve Nepfun üe bırlıkte dıuneş 30 Kasım üe 17 Aralık 2000 tanhlen arasınger gezegerüenn doguşbatış saatlen çızelda 18 gun boyunca Yılancı (Ophıuchus) takım yılgede verümıştır dızında kalan Güneş, gokyuzunde gunluk yaklaArahk ayında çıplak gozle kolay goşık 1 derecebk büınen hareketıyle üerleyerek 18 Aralık nüebüecek parlak gezegerüenn ko2000 üe 19 Ocak 2001 tarıhlerı arasında 33 gun boyunca numlan aşagıda verümıştır Yay (Sagıttarıus) takım yıldızında bulunacak Guneş, 2000 Merkfir, büındıgı gıbı sadece yilı ıçınde Yer'e 147 mıtyon km üe en yakın konumuna 3 Şuufka yakın olarak ya Guneş dogmabat'ta ve 152 mılyon km üe de en uzak konumuna 4 Temdan once Dogu'da ya da Guneş batmuz'da ulaştı Yer, Guneş etrafindakı dolanımında Sonbaüktan sonra Baü'da gonüebürr Getıar ekınoksunu 22 Eylul'de geçmıştı, Kız gündönümüne zegen, Aralık ayının ük beş gunu ufıae 21 Aralık saat 16'da ulaşacak. ka çok yakın ve yenı ay evresıne yakın olmasından sabahlan goruleZaman: Arahk ayı boyunca gun uzunluklanna üışkın mıyor Sonrakı gunlerden ıtıbaren bılgüer çızelgede verümışür ay sonuna kadar Guneş dogmadan Ay: Aralık ayı boyunca Ay'ın evrelerl resimde goshemen once Dogu tarafinda ufuktan terümışrır Ayrıca, Ay'ın "yeruay" ve 'doiunay evrelerıne yaklaşık 4 derece yuksekhkte ve Teratam ulaşma saatlen de behrtümıştır Resımden Ay'ın yaklazı (Lıbra) taZaman kım yüdızında (1 Arahk) Gttnef 'in do$ufbahf sa«Ueri 07 10 16 36 07 29 16 46 (31 Aralık) kısa brr surehgıGttneş sabahlan geç doğnyor 19daloka (131 Aralık) ne bulunacaktır Gttnef akf amlan geç batıyor lOdakıka (1 31 Aralık) Parlakhgı 0 7 kddır Gttn uıunlu$u 9 sadt 26 dakıka (1 Aralık) 9sddt 17ddkıka (31 Arahk) cıvanndadır Gece uznnlngu 14saat3<ldakıka (1 Arahk) 14saat43dakıka (31 Aralık) Hasan H. Esenoğlu(*) G Geceleı gündttzlerden uıun Gttndüalerin kısalmau Gecelerin uzamaıı 5 saat 8 daiaka 9dalaka 9dakıka (1 Aralık) S saat 26 dakıka (1 31 Arahk) (131 Arahk) şık 913 Arahk tanhlen arasında 5 gun sureyle doiunay ve dolunaya yakın evrelerde kaldıgı gorulmektedır Doiunay bu tarıhlerde yaklaşık 12 7 kadır parlakhgı üe tum gece boyunca Ay ışığı üe Yer'ı aydınlatmaktadır Ay'ın bellı başh evrelere ulaşma tarıhlerı Dsguşbatış saatlen ve gorulme surelerı üe Ay'ın Yer'e en yakın ve en uzak konumu Ulaşma tanhlen ve uzakhklan da şoyledır 2 Arahk saat 02'de Ay Yer'e 405 273 km üe en uzak noktasında, 4 Aralücta ilk dördün evresınde (13 00'da doguyor ve 00 18'de batıyor, gece yansına kadar gorulur), 11 Arahk'ta doiunay evresınde (16 54'te doguyor ve 08 14'te batıyor, tum gece gorulur) 12 saat saat 24'te Ay Yer'e 360 602 km üe en yakın noktasında, 18 Arahk'ta son dördün evresınde (23 43'te dogar ve 12 43'te batar, gece yansından ıtibaren goruluyor), 25 Arahk'ta yeniay evresınde olacak ve gorulemeyecek, 28 Aralık saat 17'deAy Yer'e 406 193kmüeenuzaknoktasında Aşagıdakı "lutulmalar" çızelgesınde gonüdugu gıbı, tutuhna Turkıye'den ızlenemeyecektır Gezegenler nerede? Durbun veya teleskopu olan okuyucular Aralık ayı boyunca Uranüs u (parlakhgı +5 9 kadır) ve Neptün'u (parlaklıgı +8 kadır) Guney tarafta ve ufuktan ortalama 25 derece kadar yuksekte akşamlan yaklaşık 3 5 saat kadar ve gorulme suresı azalarak gozleyebüeceklerdır Her üa B«k Pw«Mib* 1 C M M Venüs, akşamları Guneş battıktan sonra 3 5 saat kadar bır sure ıçın (gorulme suresı gıderek artarak) Guney tarafinda ufuktan yaklaşık 25 derece yuksekhkte (fakat gıderek artarak) gozlenecektır Gezegen ük yedı gun Yay, sonrakı gunler Oğlak takım yüdızında kalacaktır Venus'un parlakhgı degışmeden 4 2 kadır parlakhgında kahnaya devam edecek Durbunu veya teleskopu olan okuyucular gezegenı hüal evresınde gorebüecekler Mars, ay boyunca gece yansından sonra sabah Guneş doguncaya kadar gokyuzunde ufuktan yetennce yukselerek (yaklaşık 35 derece kadar) gorulecekür Dolunaya yakın evrede bulunan Mars yaklaşık 5 saat boyunca Guneydogu tarafinda Başak (Vırgo) takım yüdızında +1 5 kadır değısmeyen parlakhgı üe gonüecektır Jttpitar, ay boyunca Boga (Taurus) takım yüdızında akşamlan Guneş battıktan hemen sonra ohnak uzere tum gece boyunca gorulur ve Guneş dogmadan once de batar Gezegen yaklaşık 2 8 kadır degışmeyen parlakhgı üe Guneydogu tarafindan ınbaren ufuktan gıderek artacak şeküde ortalama 65 derece yuksekte gorulecek Sattirn, Jupıter'e yakın konumundan dolayı benzer şeküde ay boyunca Boga takım yüdızında akşamlan erken saatten ıtıbaren tum gece boyunca ve sabah erken saatlere kadar yaklaşık 0 2 kadır parlakhgı üe Guney tarafindan ıtıbaren ufuktan yaklaşık 63 derece yuksekte gorulecek Bu üa gezegenden, bıraz daha yuksekte (gece yansına kadar) ve sonuk olanı Safurn'dur Saturn 9 Arahk saat 19 da dolunaya yakın evredekı Ay'ın 1 8 derece Kuzey'ınde bulunacak (31 Arahk) Arahk ayında akşam, gece ve sabaha dogru gorulebüecek gezegenler çızelgede aşagıda ozetlenmıştır Aynca kasım ayının başında ve sonunda Guneş ve gezegenlenn doguşbatış saatlen çızelgede verümıştır ]Do$u» Merkür Venöı Mar» Jüpiler Satttrn Unnttt Ntptün Baüf 06 02 (15 55) (10 25) 1931) 02 41 (14 09) (16 18) 06 53 (15 55) 06 03 (1138) 2145 (10 55) 2041 1 Arahk 31 Arahk Dofln. Babf (07 53) (16 52) 2033 (1068).02 14(12 55) (14 08)04 38 (13 50)03 56 (09 43)1953 (09 00)18 47 Göktaşı Yağmurlan, Ûazler (Gemını) takım yüdızından 717 Arahk arasında yagan Geminidler ısımh goktaşı yagmuru 13 Arahk'ta en yuksek sayıya ulaşır Saatte yaklaşüc 120 goktaşı gorulebüır Oysa yagmurlar dışında gece boyunca ancak 67 kadar goktaşı gorulebümektedır Gemınıdler'ın hızlan sanıyede 35 küometreye kadar ulaşır. Geminidler goktaşı yagmurunu ızlemek ısteyen okuyucular ozeüüde 13 Arahk'ta akşam saat yaklaşık 20'den ıtıbaren gece boyunca ve sabah saatlenne kadar Dogu yonune ufuktan yaklaşüc 20 derece yuksekhktekı Ikızler takım yüdızı bolgesıne bakabüırler Bu takım yüdız, Aralık ayının gok atlasından da gorulebüır Geminidler goktaşı yagmurunun çok etküeyıcı gorunumde meydana geldıgıru merakh okuyucular ıçın hatırlatahm O 715/20 OaİMiay 1103 O t* o o o o Arahk ayının gok atlasını ıçeren ve 15 Arahk akşamı saat 21 00 ıtıbanyle gorulebüecek gezegenler (resimde Hangi gezegen ne zaman görülüyor? kesıkh daıre üe gosterümış olan Guneş hattının Tntnlnuüur hemen yakınına bakınız) Tarih Zaman Özallik Izlanabilecefi yerİM Tipi ve takım yüdızlar şeküde Parçalı Guneş 25 Arahk 17 26 30 Tlıtuhıid bdşldngıcı Meksıka Hmdıstaıı ın Batısı Kuzey Baö hanç tum tutulması 21 43 12 Tutulnid bıtışı Kuzey Amerıka Atlanük Okyanusu nun Batısı ve venlmıştır Groıüand ın Guneyı Açüc bır gokyuzu düegıyle Ak|«m l)üranttı(l 31 Arabk) 2)Nepttta(l 31 Arahk) 3)V«nttt(l 31 Arahk) 4) Jttpiter (131 Aralık) 5) Sarürn (131 Aralık) Gece 1) J ü p i t e r ( 1 3 1 Aralık) 2)Sarttnı(l 31 Arahk) 3 ) M a n ( l 31 Aralık) Sabah l)Merkür(l r. Airilık) 2)Mmr»(l 31 Arahk) 3) Jüpiter (1 31 Aıalık) 4) Sattirn (1 31 Aralık) (*) Astronom Dr, Istanbul Unıversıtesı Fen Fakultesı Astronomı ve Uzay Büımlen Bolumu (esenoglu@ıstanbul edu tr) Geçıcı adres Padova Unıversıtesı Asıago Astrouzık Gozlemen Italya (esenoglu@pd astro ıt)