Katalog

20001i yıllarda toplum sağlıksızlığımız Sağlık, Işgücü, verimlilik gibi kavramları her geçen gün kaybeden toplumun ana sorunlarını 9 ana başlık altında toplayabiliriz. 000 h yülara gırerken kurumlar arası üeüsım kopukluğu Afrıka ulkelerınde dahı gorulmeyen sorunların ortaya çıkmasına neden oldu Işın acı yonu Toplum Sağhgı konusundan duyarsızhgımız ortaya kıtle katlıamı olarak vasıflandınlacak sorunlan ortaya çıkardı Sonuçta toplumumuz saghk ışgucu verimlilik gıbı kavramlan her geçen gun kaybetmektedir Bu sorunlara bakılacak olursa 9 ana başlık dltında ıncelenebılır 2 1 AKRABA EVLtLtKLERİ: Ulkemızde arazının bolunmemesı gerekçelen üe yapüan akraba evMıkler ulkemızde 9 5 mılyon doguştan ozur lu (bedensel zıhısel) çocuklarm dogmasmda onemlı rol oynamaktadır Yapılan çalışmalar Turkıyede %22 oranında ak raba evhhgı oldugunu gostermektedır (Turkıye Dunya uçuncusudur) Her akraba evlüıgınde ozurlulugun ortaya çıkmaması sorunu buyutmektedır Neler yapüabüır? a) Topluma mesaj kendı koyunden evlenme b)Televızyon programlan ve okullarda hastanelerde levhalar asıl ması (Bu olay ATATURKINONU donemınde bulaşıcı hastalıklara karşı yapümıs ve Verem Sıtma Prengı vs ortadan kal dınlmasında son derece başanlı olmuştur) c) Orta okul ve lıselenn duvarlarına asüacak afişler d) Askerhk şubelerının cıvarlanna yaptınlacak akraba evhlıgı zarartan üe ılgılı ışıkh panolar e) Hastahane pohklınıklerınde ve saghk merkezleımde duvarlara konulacak levhalar f) Fabrıkalarda ve ma den ocaklannda sendıka Çahşma Bakanhgı üe ılgüı çahşmalar se egıtımını Ataturk ve Inonu donemlennde 1950 h yülann ortasına kadar başan üe uygulamıstır Butun bu gehşmelere karşın en buyuk olumsuzluk og rencı ve toplum sağhgında okullanrruz aracüıgı üe gerüeme yasanmıştır Bu gerılemeler şunlardır a) El yüı yıkama ve diş fırçalama alif kanlığı El yıkama ıçın gerekh lavabolar yalnız helalarda mevcuttur Ogrencüer su ıçmek ıstedüderı vakıt hela musluklanna agızlannı dayamakta tıfodan sanlığa kadar sıralanabüecek pek çok bulaşıcı hastalığa yakalanabümektedır Osmanlı donerra Galatasaray ve Daruşşafaka Lısesı nde el yuz yıkama yerlen hela dışındakı alanlarda da vardı 1923 yüında açüan Ankara Ulucanlar semunde bulunan Cumhunyet Ilkokulu bahçesme şadırvan konmuştu b) Okul kantin, kooperatif ve kafeteryalan: Okul kantın vs ısmı altında bulunan kuruluşlar hastalık ve olum saçmaya başlamışlardır Bu zaralüar şunlardır I Gaıotlaı: Asıtlüık derecesı pH 22 5 cıvannda olan bu sıvüar chş çuruklerı mıde lüserı ve kanamalanna mıde kanaması sonucu olumlere ıçınde mevcut olan kafeın nedenı üe alışkanlüdara neden olmakta asıt fazlalıgı ıştah açtıgı ıçın aşın şısmarüık ve onun üen yaşlardakı tansıyon bobrek yetmezlıgı şekerhas talıgı kdlp hastalıgına ortam hazırlamaktadır 2Tuılu Gıdalar: Cıps yağda kızarmış gıda sosıs ve hamburgerler pa ketlenmı^ gıdalar kalp bobrek ve karacıger hastalıklanna davetıye çücarmaktadır 3Çikolata, Şeker, Bisküvi re Tatlılar: Dışlen çurutmekte kafeın ve çeşıtlı kımyasal maddelere çocuklan alışürmaktadırlar Yukanda sayüan hastahk lara neden olmaktadır 4Çayr, Kahn ve Kakao Mıde sınır sıtemı damar sıstemıne zarar vermekte alıskanhk yapmakta dır 30 Ocak 1999 tarıhlı Cumhurıyet gazetesınde Sayın Doç Dr Rüksan Çehreli paketlenmış gıdalar ve alerjı sorununa degınmıstır Butun dunyada kabul edüen konu refah artukça saglı gın ve ortalama omrun artışıdır Ulkemız okullannda 1987 89 yülan arasındakı taramalarda en saglıksız çocuklarm ge lışmış yorelerde lstanbul Ankara Izmır en saglıkh çocuklarm ıse kantınlenn zayıf oldugu Hakkarı Kars Agn Muş yo resmde oldugu gorulmuştur Bugun Fınlandıya okullannda ogrencüere sut portakal suyu Almanya ve Fransa da sut lsvıçre de ekmek satümak tadır Ankara da bulunan Ingüız Fransız Alman Buyukelçüık okullan bu konuda gorulebüır Oektnklı ev araçlan gazlı mutfak eşyalan ve kaygan zemırüer (Gınşmutfakbanyo) olumlere kadar varan kazala ra sebebıyet vermektedır Gaz elektnk kazalan egramle ıslak zemınlerde olacak kazalar halı doşenmesjyle onlenebüır Yüda 15 000 den fazla ev kazası hastahanelere veya mezarhklara ulaşmaktadır 7İŞStZLtKSORUNLARI: 2000 lı yülarda açüc ve gızlı ıssızhk ulkemızde çok yaygındır Bunun yarattıgı bedensel ve ruhsal sorunlar onemlı dır Tbplumumuz zengınleştıkçe dış tukeüme kayması 1998 knzınde oldugu gıbı ulkemızdekı fabnkalan kapatüma noktasma geurmışür 2000 Turkıyesınde her 3 sıgara ıçıcısınden 1 tanesı ıthal sıgaraya her 2 araba tuketıcısmden 1 tanesı ıthal arabaya yonelmektedır Turkıye nm yülık tutun sıgara ıthalat 900 mılyon dolara bazı yülar ulaşırken araba ıthalatı 6 müyar dolara yaklaşmaktadır Turkıye Gumruk Bırlıgı ne gırdıgınden ınbaren 2000 yüı sonuna kadar yalnız Avrupa Bırlıgı ulkelermden 80 nülyar dolarlık daha ıthalat yapmış olacaktır Boylece Turk Halkının sanayıcüenmızm 11 000 kadar doner sermaye saymanlıgırun yaptıgı odemeler her sene 200 000 Avrupalıya daha ış venrken 2 müyondan fazla Turk ınsanını ıssız bırakmaktadır 8 SAĞLIK MALZEMELERİ Turkıye 1995 yüında sağhk malzemelerme 1 müyar dolara yakm bır odemede bulunmuştur Saglık Bakanhgı SSK Bele dıyeler vs 1100 noktadan üıale açmakta ve ahsvenş yapmaktadırlar Bu durum yalnız rontgen cmazlannda 29 kadar marka 230 modelm ortaya çıkmasını sağlamıştır Bu durum butun malzemeler ıçm mevcuttur Bakarüıgm ABDdekı kunımlan ve Ordumuzun yapngı güoı tek noktadan ahm yapmaması hastanelenmızı adeta bır hurda deposu halme genrmışür 2 YANLIŞ BESLENME VE İLAÇ KULLANMA : Bu konu a) Her evde olan televızyon ve radyolarda ha mıle ve annelerın egıtımı b) Hastane personelı ve saghk personelı egıtımı c) Anne adayı ve annelenn yuz yuze egın mı üe olabüecektır 9 ÇEVRE SAĞLIĞIMIZ : Endustnleşen ulkemızde çevre sorunlan toprak su besınler ve havayı tarlemıektedır Bırara Ankara Beledıyesı hava kırlüıgı müctannı ve olum adedının açıklanmasını yasaklamıstı Orta Anadolu yaylası ruzgârsız bır yayladır Bu yayla dağlarla çevnh oldugu ve dığer cografik etmenler nedenı üe ruzgârsız olarak vasıflandınlabüır Beledıyelerm hava akımlannı kesen bınalara musaade etmesı yeşü alanlann yapümaması tepelenn uzerıne ve vadüere 80100m'ye ulaşan bmalann yapımına musaade edümesı hava kırlüıgı yaratacak olaylara goz yumulması şehırlenmızı bır taraftan Zehırlı gaz odası halme geünrken deprem bolgelen olan ulkemızde kıtle katlıamlanna sebebıyet vermıstır Butun bu sorunlann çozulebümesı ıçın Saghk Bakanhgının başkanlıgında Çalışma Bakanhgı Müh Egıtım BakanhgıMüh Savunma BakanhgıTanm BakanlıgıSanayı BakanhgıBaşbakanhga bagh kunüuslarRTUK eşgudumlu olarak çahşıp Turk toplumunu saglüdı hale genrebüüer 20 yuzyüda Turk toplumunun yaptıgı en buyuk mucıze verem ve sıtma' savaşıdır Butun ıçtenhkle düegımız 21 yuzyüı toplum sağhgı alanmda dunyaya ornek olmamızdır 3 SİGARA, İÇKİTÜKETİMİ : Refah sıgara ıçkı ruketımı ve yanhş beslenmeyı aynı anda gundeme getırmektedır Isı olumlen artırmaktadır Isveç Norveç Fınlandıya da olen 1 kışıye karşüık Suudı Ara bıstan Yemen ve Korfez ulkelerınde 7 kısı olmektedır Toplumumuza aynı şeküde karbonhıdratlı ve eth tukeümı azalt mayı sebzelukeümını arürmayı ogretmehyız Toplumumuzda gıda muhafazası da yetennce bümmıyor En buyuk su permarketlerde dahı sut ve yumurtalar mercımek gıbı korunuyor Donmuş gıdalann dort saatlık elektrık kesınüsınden sonra ıadesı gereklıdır Supermarketler altı saatlık elektrık kesıntısınde dahı donmuş gıdaları satmaya çalışmakta gıda zehırlenmelerıne ve olumlere neden olmaktadır 5 TRAFtK KAZALARI: Refah toplumu motonze ederken trafık kazalanda artmaktadır Ulkemızde yüda 450 000 trafık kazası 1500016000 olum ve 50 000 yaralı ve sakat ortaya çıkmaktadır Bu rakam lar 40 yüda ulke genelmde 600 000 olu 2 müyon cıvannda degışık sakatlüdann ortaya çücmasma sebebıyet verecektır Turkıye de trafü< kazalannda olum rakamlan kaza anmdakılen kapsamaktadır Hastahaneye gıderken yolda olenler dahı bu rakama dahü edümemektedır Ulusal raylı sıstem projesının olmaması olum ve sakathklan verdıgımız rakamlann çok ustune çıkarabüecegı artan nufus ve araba sayısıyla oranlayarak algüayabüınz 4 OKULLAR TOPLUM SAĞLIĞI: Ulkemızde son 40 yü ıçınde ılk ve orta ogretım sıstem lerımızde son derece yararlı gehşmeler oldu Bunlar sırasıyla 1. Ders htaplannın çağdaş teknolojıye uygun hale getırümesı 2Ogretmenlenn bügı sevıyesının artırüması ve unıversıte mezunlanrun ılk ogretım kurumlarında ogretmen olarak yer alması 3 Ilk ogreumın 8 yüa çıkarümasının zorunlu hale genrılmesıdır Eksîkhklenmıze gelınce 1) Dershk yetersızhgı nedenıyle laboratuvarların dershaneye çevnlmesı orta okul ve hse bınalannda yetennce laboratuvar odası olmaması 2 Orta okul ve lıse ogretmenlerının Master (Yuksek Lısans) a yetennce yonlendırümemesı 3 Lıse ogretımının 3 seneden 4 seneye henuz çıkanlmamasıdır Turkıye 4 yülık lı Prof. Dr Gurhan Çağlayan Hacettepe Unıversıtesı Dıshekımhgı Fakultesı Khnık Büımler Bolum Başkanı 6EV KAZALARI: 715/16