Katalog

Zümrüt'ten akisler A. M. C. Şengör 30 Ağustos 1999 Sayın Başbakan Bülent Ecevlt 21 Ağustos 7 999 günü ulusa yapU ' ğı açıklamalar arasında 30 Ağustos Zafer Bayramı'nın 17 Ağustos'ta milletimizin uğradığı korkunç deprem felâketinin sebep olduğu acı nedeniyle ilk defa bu yıl kutlanmayacağını ilan etti. Ölen, sakat kalan, malını, sevdiklerini yitirenlere saygı.... Kutlamaların iptalini isteyenler onlar mı? Eminim ailesinden, dost çevresinden, meslektaşlarından bir veya birkaçını kaybedenler, evsiz, dukkânsız, parasız kalanlardan kimse böyle bir iptali istememiştir. Şartlar ne olursa olsun, her Turk, 30 Ağustos'u, kaderinin esaretten efendiliğe, sefaletten zenginliğe, cehaletten bilginliğe döndüğü o kutsal günü kutlamak, coşkuyla kutlamak ister. Dunyadaki tum ordulardan farklı olarak, her Türk kendi çocuklanndan oluşan ordusunun geleneksel olarak, yeniliğin, bilimin, aklın bekçisi, ülkedeki öncüsü oldugunu, gericiliğin en kararlt düşmanı oldugunu bilir, onun resmigeçitlerini göğsü kabararak seyreder. Onun kutlamalannın iptalini nasıl isteyebilir? lAmerikahlar, Değlrmendere'de su altırda kalan bölge Uzerinde özelllkle duruyorlar. Bına envantenne bır goz attıgımızda geçen yor Buralarda deprem olasıhgı Calıfornıa'ya yuzyüdan kalmd bınaların oldugunu goruyogore duşuk bıle olsa, buyuk bır depremde rum Turkıye'dekı kadar buyuk bır depremCalıfornıa'da olabdecek hasarın aynısı bu de bu bınalarda çok buyuk hasar oluşabılır bolgelerde de olabılır Bu arada Turkıye'de çok ıyı ınşa edılmış yapılar gorduk Bu da E.F: Bu bmalar ıle ügıb neler yapılabıumut verıcı bır gelışme lır? Maıyann Phipps: Bu bınaların takvıE.Y: Yanmakta olan rafmerıden çıkarye edümesı gerekıyor Ornegın Calıfornıa'da tılacak ders nedır? 2008 yılına kadar tehlıke arzeden hastanelePeter Yanev: Bu rafmerının yol açtıgı rm guvenlı bır hale getırümesı gerekıyor Ay zarar 1 müyar dolar cıvarında Tum depremm nı onlemlen tehlıke arzeden dıger bınalar ekonomıye bındırdığı yuk yaklaşık 25 müyar ıçın de almalıyız dolar Ustelık bu rakam çok buyuk bır olasılıkla artacak Bu rafmerının dunyanın dıger taraflarındakı rafınerüerınden bır farkı Önlemler yok Ornegın Japonya'da Tokyo Korfezı'nde E T : MrYanev, sızın çıkarttıgınız derssık aralıklarla pek çok rafınerı bulunuyor ve ler nedır? bunlar fay kıngı uzerınde Ustelık bazı Peter Yanev: Alınacak çok ders var rafmerüerın kalıtesı Turkıye'deküerın çok alAncak bırkaç tanesını sayabılırım Cahfor tında O bolgede dogadan ve ınsan hatasınnıa'da bır şeyı çok ıyı yaptık Dr Wesson ve dan kaynaklanabılecek çok buyuk felaketler ekıbmdekı jeologlar, Calıforrua'dakı aktıf fayyaşanabıhr Pek çok şırket Turkıye'dekı ları tespıt ederek çok onemlı bır şeyı başardıfelaketten ders almalıdır Endustrıyel bınalarlar Fayların uzerıne ınşaat yapılmamasına üışda bır baska sorun daha var kı o dd yurumekkm yururlukte bır yasamız var Turkıye'dekı te olan ışm kesümesı, yanı ış kaybı Bu bınalar depremden çıkartılacak en onemlı ders, fay olmadan tabrıkalar çalışamaz Ornegın, kıngı uzerıne ınşa edılmış 5 6 katlı bınaların Süıcon Vadısı onemlı bır deprem bolgesmde çokmesı Tabıı kı Calıfornıa'da yasalar daha Sılıkon çıpler olmadan bılgısayar endustkatı ABD'nın dıger bolgelerınde benzer yarısırun ne hale geleceğını duşunmek bıle ıssaların devreye gırmesı gerekıyor Ornegın, temıyorum Turkıye'dekı gıbı bır deprem St Louıs, Salt Lake Cıty, Seattle gıbı bolgelerJaponya, Calıfornıa, Tayvan ve yuksek tekde daha saglam ınşaatlar yapmamız gerekınolojı ureten bolgelerde meydana gelse ış hayatına sekte vurabüır Buyuk endustrıyel kuruluşlar 8 ay gıbı uzun bır sure ışı tatıl et mek zorunda kalır Rafınerıde de boyle ola cak Ustelık bu rafinerının Turkıye'nın petrol ıhtıyacının uçte bırını karşıladıgı duşunulurse olayın boyutu daha net bır şehlde ortaya çıkar Iş kaybı, ınsan kaybı ve bına kaybı kadar onemlıdır Peki 30 Ağustos kutlamaları niçin iptal ediliyor? Bunu kim istedi? Hiç kuşkum yok ki Başkumandanlık Meydan Muharebesinde sehit olanlar ve ondan sonra Izmir'e sel gibi akan ordunun sehitleri bir yolunu bulup Sayın Başbakan'a mesaj gönderdiler. "Biz" dediler, "aydınlık Türkiye için canımızı bile bile verdik. Biz Turkiye'den esareti, sefaleti ve onların tek sebebi olan cehaleti silmek için toprağa düştük. Başkomutanımız Kocatepe'de bizi ölüme gonderdiğini biliyordu. Biz de ölüme koştuğumuzu biliyorduk. Ama o koşunun sonu cennetti. YobaBaşkumandanlık zın, cahilin cenneti değil, arkada bıraktığımız çoluğumuz, çoMeydan Muharebesinde cuğumuz, torunumuz, milletimiz için cennetti. Bilgi cennetiyşehit olanlar ve ondan di, akıl cennetiydi, zenginlik sonra Izmir'e sel gibi cennetiydi. Bilgi beceriyi, beceri yaratıcılığı doğuracaktı; o da akan ordunun sehitleri başkomutanımızın hayâl ettiği bir yolunu bulup Sayın ekonomik zaferlerle ülkemizi cennet yapacaktı. Bizlerin anıBaşbakan'a bir mesaj ları o cennette yaşayacaktı. gönderdiler. Şehadetimızden neredeyse seksen sene sonra, bir deprem bir meydan muharebesi kadar insanı yok etti ülkemizde. Bizler olume koşarken, en tiksindiğimiz ses, guya ilâhi çağırılarla bizleri vatana ihanete teşvik eden pespayelerin sesiydi. Bizim şehadetimizden seksen sene sonra doğa olaylarmı ülkemizde hâlâ ilâhi işaret diye halkımıza yutturmağa çalışan gafiller, hainler var. Bu sesler ruhlarımızı rencide ediyor. Seksen yıldır ne yaptınız? Nerede Mustafa Kemâl'in üniversitesi? Nerede O'nun başlattığı bilimsel projeler? O'nun MTA'sı altmış kusur yıldır ne yaptı? Şu olan depremi adam gibi tanıyacak kaç bilgininiz var? Nerede HasanÂli'nin Köy Enstitüleri? Nerede klâsik liseler? Nerede dünya ile bütünleşmiş Türk basını? Türk entellektuelleri? Biz boşuna mı öldük? Mustafa Kemal boşuna mı didindi? Niçin hâlâ cehalet içindesiniz? Niçin hatta Millet Meclisinden hâlâ bizi şasırtan, rencide eden sesler yükseliyor? Niçin Türkiye hâlâ kandille aydınlatılıyor? Elektriğiniz mi sizin? Barajlannızın modelleri yeni bir keşif mi? Yol teknolojinizi mi siz geliştirdiniz? Telekomünikasyon bilgilerinizi mi siz ürettiniz? Nerede demir ağlarımız? Yıllardır hasbel kader yetişmiş biriki bilgininizi bile tanıyıp da dinleyemediğinizi gorüyoruz. 30 Ağustos'u kutlamayın. Cehaletin, görgüsuzluğün, karanlığın katlettiği onbinlerin cesetleri uzerine bizlerin hatırasını bari bu senelik ağzınıza almayın. Bızlere ihanet ettiniz. Mustafa Kemal'e ihanet ettiniz. Insan onuruna, saygınlığına ihnet ettiniz. Bu korkunç deprem aslında sizlere gerçekten cezadır. Aklın, bilimin, bilginin, uygarlığın yolundan sapmanızm cezasıdır. Aklınızı başmıza alın, Mustafa Kemâl'in gosterdiği akıl ve uygarlık yoluna donun. Doğa ile doğayı tanıyarak, bilerek kucaklaşın. Hem yaşamdan zevk alın, hem de emniyetlı yaşaytn. Bunu yapmak bizlerin anısına yapılabilecek en büyuk kutlama, bizlere okunabilecek en hayırlı duadır. Biz bu hayâl uğruna öldük. Şehadetimizi boşa çıkarmayın!" Amerikalılar KAF ile San Callfornia' dan geçen Andreas fay kırıâı arasındaki benzerilkleri araştınyor E.F: Kınlan fayın ıçıne, burada oldugu gıbı sensorlar yerleştırılıyor Bunların erken uyan konusundakı rolu rıedır' Robert Wesson: Ne yazık kı çok azdır Kısa sure ıçınde gelmekte olan deprernı hıssedemıyoruz Uzun vadedekı olası deprem ler ıçın tahmınde bulunabıhyoruz Kısa vad ede deprem tahmınınde bulunamıyoruz Sensorlar bıze yalnızca yer hareketlerının karakterı hakkmdd bılgı verıyor Çeviren: Reyhan Oksay 650/5