Katalog

nu one suruyor Araştırmacılann Proceedıngs of Natıonal Academy of Scıences dergısının 22 Hazıran sayısında açıkladıklan gıbı koku almadan da sorumlu bu bolge erkek sıçanlarda dışüere oranla % 65 daha buyuk Bu bolge androjen ve testestoron alıcüan bakamından ol dukça zengmdır ve ayru zamanda beynın koku moüvas yon ve duygusal merkezlerınden gelen ve gıden uyanlar ıçın bır kavşak noktası oldugundan, feremonlen (bır organızma tarafından uretılen ve kendı turunden baska organızmalarca algılanan kunyasal kokular) algılaınak gıbı ureme davranıslarındd gorev ahr Bu deneylerın gosterdıgı, asıl onemlı nokta farkh cınsıyetier arasında gorulen beyuısel yapı farklılıklarını açıklarken hormonal farklılıkların goz ardı edılemeyecegıdır Otizmde erken tanıya doğru Çocuklarda otızm hastalıgı genellıkle 3 yaşmdan once ender olarak saptanabılıyor Ancak, 17'sırun otıst oldugu 32 çocugun davranışlannı ınceleyen Florıda Unıve r s ı t e sı"nden psık o 1o g Dr Philip Teitelbaum, otıstlerın uçuncu aydan ıtıba ren anormal davranışlar sergılemeye başladıkla nnı belırledı A n c ak DrTeıtelba um'a gore bu bulgula rın daha genış olçeklı araştırmalarla dogrulanması gere kıyor Otız me, beyın Surekh sıgara kullananlarda bu alışkanhklannı bıraktıklannda bırkaç saat gıbı kısa bırsure ıçensınde ruhı durumlannda ve zıhınsel yeteneklennde bır azalma gorulur Bu bıhşsel yeteneğın laboratuvarda Ölçulebıleceğının bır gostergesı olmakla bırhkte bunun gunluk yaşamda da bu denh olçulebıhr mı oldugu sorusu araşünldı Eğer anıden sıgarayı bırakmanın uzun uçuşlarda meydana gelen tartısmalara ya da sıgara ıçıhneyen bırış ortammdah duşuk verıme neden oldugu gostenlebılseydı, o zaman ışverenler ve havayollan çahşanlanna ya da sıgara bağımhsı yolculanna nıkoün bantlan vermeyı duşunebılırlerdı Burada sorun, anıden sıgarayı bırakmanın soze değeryaygın sosyal ethlerı olduğunun kanıtlannı bulmaktır Geçen yıl Londra dah Psıkıyatrı Enstıtusu Ulusal Bağımhhk Merkezı 'ndcn AndrevrJ. Waters ve arkadaşlan bunun kanıtlannı bulup Nature Dergısı'nde yayınladüar Ancak bulduklan sonuçlann tersme bır çahşma Berkshıre, UK Ulastırma Araşürma Laboratuan çalışanlanndan Jackie Knonles taraundan Nature Dergısı'nın 8 lemmuz tanhh sayısmda yayınlandı Her ıkı çalışmanın ılham kaynağı da 1984 yıhndan berı her yıl mart aynın ıhncı çarsamba gunu kutlanan Ulusal Sigarayı Bırakma Günü'nde sıgara ıçenlenn ya hıç ıçmemesı ya da daha az ıçmeye çahşmasıdır VVaters ve arkadaşlan bu gunde ıh mılyon hşının daha az sıgara ıçhğını ya da daha az ıçmeye çahsüğını ve bunun kaza sayısmda bır artışa neden olduğunu ıddıa edıyor Buna dayanak noktası olarak da, olumcul olmayan ış kazalannm sayısının sıgarayı bırakma gunu olan çarsamba gunu ve ondan onceh ya da sonrah gunlerde artmasını gostenyor Bu sonuçlar UK Health and Safety Execuüve (Bntanya Sağlık ve Guvenlık Yonetınv) kuruluşundan gelmektedır Bu kuruluş, yasa gereğı uç gun ışten uzak kalmayı gerektırecek cıddıyettekı kazalann kaydını tutmak zorundadır Ancak farklı bır verı kaynağı olan UK Naüonal Stats, 19 kaza kayıt merkezı vcnlermı kullanan Knovvles farkh sonuçlara ulaşü Knovvles kazalarda sıgarayı bırakma gununde herhangı onemlı sayüabılecek bır artışm olmadığını gosterdı Knovvles bu çalışmasmda şubat ayınm son çarsamba gunu üe mart ayının ılk çarsamba gunu arasında rapor edılen kaza sayısmda mceledığı 10 yıldan 7'sınde bır duşuş olduğunu ve buna bır açıklama getırılemedığını belırtıyor Ashnda tum ıstatısüh yontemler buna benzer ethler oluşturabıhr En ınce ve gehşmış bır ıstatısüh anahzın sonucu büe yalnızca olasıhğm tahmın echlmesmden oteye geçemez Bunun gerçekleşmesı ıçın gereken, mcelenen ıh şeym aynı anda meydana gelmesı genellıkle buyuk bır şansdır Bu ıhşkının rastlanüya dayalı mı yoksa gerçek bır ıhşh mı oldugu karan ıse tamamen deneyı yapana kalmıştır Orneğın, VVaters ve arkadaşlan Sıgarayı Bırakma Gunu ıle kaza sayısmdah artış arasmdah ıhşkmm şans esen olamayacak kadar guçlu olduğunu ıddıa ederken, farkh bır verı kaynağı kullanan Knovvles tam tersı bır sonuca vanyor Bu duruma getırılebüecek en uygun açıklama, ışm ıçmde çok daha başka faktorlermde olduğudur Gunluk yaşamımızdakı ethler çok fazla ve çeşıtlıdır ve problem bu verılerm laboratuvardah koşullann kontrol edudığı şeküde kontrol edılememesıdır Ote yandan sıgarayı bırakanlann kazaya uğrama nedenı kalp knzı geçırmelerı yada bır onceh akşam bebeklennın ağlayıp onlan uykusuz bırakması da olabıhr Buna benzer neden sonuç ılışhsı konulu tarüşmalar her zaman olabılır (nns) cu bır bıyık dan dıgerıne olan ogrenme aktarımının bıyıklar arasındakı mesadugu ortaya çıktı Başka bır deyışle protez bıyıgı kestıklerı tek bıyıgın yerıne yapıstııdıklarında fareler yıyecegı o tek bıyıklan kesılmeden once oldugu hızdâ buldulaf Bulgular beyınde her bır bıyıgın bır sınır hucresı harıtasına sahıp oldugu ve bırbırıne komşu olan bıyıkların bu harıtalarının kuçuk bır kısmının ust uste geldıgı bulundu Bu ust uste gelen kısımlarm buyukluklerı bı yıklar arasmdakı ogrenılmış bır yeteneğın (Ornektekı yı yecegı bulmak gıbı) ne denlı aktaıüabılecegını belırler PM Gneıin e gore kenelerin de suyla buna benzeı anlaşılmaz dışküerı var Journal of Experımental Bıology dergısınde açıkladıkları gıbı, keneler suyla dogrudan temastan kaçınmakta, ancak vucutlanndan su kaybını onlemek ıçın nemlı ortamlara gereksınım duymaktadır Krober ve Guerın bu kuçuk rahatsız edıcı parazıtlerı susuz bır adacıga hapsettıler ve davranışlannı filme aldılar Araştırmacılardeneylerınde buyukbaş hayvanlarda bulunan bır tur kene olan Boophılus mıcroplus larvası ıle Avrupa koyun kenesı lxodes nanus'un tum yaşam evrelerını kullandılar Otumcek ve akreplere akraba olan bu canlüar, ancak konak canlının kanını emerek yaşayabılırler Bu canhlar, uygun bır konak bulmaları zor oldugu ıçın son derece keskm duyusal alıcüara sahıpler. Orne gın, arastırmacdar kenelerin sekız ayaklanndan ılk çıftının sıvı haldekı suya, baska bır grup organın ıse su buhanna karşı duyarlı olduğunu gosterdıler Uzun zamandır kenelerin sudan uzak durdukları bılınır Keneler konak canlının dudak, burun boslugu, agız ya da anus gıbı genellıkle ıslak olan bolgelenne yapışarak beslenmezler O halde bu su korkusunun kaynağı nedır' Su gereksınımlenru havadakı nemı emerek gıderebüırler Sudan uzak durmalarının ıkıncı bır nedenı donma olasılıgına karşı korunmak olabılır Kenenın kuçuk boyutu onu etrafında buz krıstallennın oluşacagı bır çekırdek olmak ıçın oldukça uygun küar Kenelerin uzun kuzey kışında kuru yapraklar arasma saklanmalannın nedenı bu olabılır KAZA TEORISI VE SIGARA 6 aylık blr çocuk vücudunu döndürmek lcln önce kafaıını ve omuzlannı, sonra da popomnu (2 ve 3) çevlrir. Otlst blr çocuk ke (1) önce boynunu eğer ve sonra birden devHllr. henuz oluşum aşamasındayken erken taru konulabılmesı şu anda var olarüardan çok daha etküı tedavı yontemlen gelıştırılmesını saglayabüecek Bıyık deyip geçme Bır grup norolog sıçanlann bıyıkldrıru kesıp tekıar kendı seçtıklerı sekılde gerı yapıştırarak, genellıkle ku çuk oğlan çocuklannın yapabılecegı turden korkunç bır sadıstlık ornegı gıbı gorunen deneylerle, gerçekte memelı beynının ogrenılmış bügıyı nasıl sakladıgı ve ona nasü ulaştıgı konusunu aydınlatmaya çalışıyorlar Araştırmacılar beyındekı bıyık gıbı duyu organlarından gelen bılgılerı alıp ışleyen bır grup sınır hucresının ogrenme ve haürlama sırasında bırlıkte mı yoksa bagımsız mı davrandıgını bulmaya çalışıyor Trıeste (Italya)'dekı In ternatıonal School for Advanced Studıes'den Mathew Diaomond ve arkadaşlarının, Proceedmgs of Nauonal Acaderny of Scıences dergısınde açıkladıkları gıbı, bır grup farenın her bırının bır bıyıklan harıç tum bıyıkldrını kestıler Daha sonra bu hayvdnları kalan tek bıyıklannı kullanarak karanlıkta bır boşluktan geçerek yıyeceklerıne ulaşmak uzere egıttıler Daha sonra kalan o tek bıyıgı da kesıp protez bır bıyıgı farelere yapıştırarak ,aynı ışı hangı hızda yaptıklarını olçtuler Bu deneylerın sonu Kenelerin su korkusu Kedılenn balık yerrıeyı çok sevmelerıne ragmen sudan bu denlı nefret etmelerınm nedenı nedır? Neuchatel, Isvıçredekı Guetrın Unıversıtesı nden T. Kröber ve Sayfa haberleri: Esra Koçum 650/19