Katalog

Yaratım sürecinde tasarımcının önemi Bankamatiklerdeki çöp sepetlerinin kullanım sorunları ve bazı düşünceler.... Anf Ozver Ergın (*) ük bankamatıklerde bulunmayan sonradan ye rınde bır kararla yerleştırılen çop kutulanyla ılgı lı Bankamatıkler her ışlemden sonra hangı ışle mın yapüdıgına daır kuçuk bır belge verır Bu aslında ınsanlarm bır kere kontrol ettıkten sonra yanlarında taşımalarını gerektırecek kaddr de gerlı bır kagıt degıldır bu yuzden ınsanlar onu hemen oracıkta atmayı tercıh ederler Bu kuçuk kagıtlar cıddı bır kırlılık ve çırkın bır goruntu basıyla başlayabılır Bankamatıklerde kullanıldn çop kutusu da temelde bır çop kutusudur ve her şeyden once çop depolamak ve daha sonra bunu boşaltmakla tanımlı bır fızıksel ışlevı yerıne getırrnelıdır Ancdk çevresel koşullar onun kullanınlanyla olan üışkısını degıştırır ortaya yenı bır senaryo çıkarır Ornegın gunluk hayatta alışılan şekılde çopleı yukarıddn aşagıya atılır ya da bırakılır çunku ortamdakı hareketı belırleyen kuvvet duşey dogrultudakı yerçekımıdır Oysa bırçok bankamdtıkte kullanılan çop kutulannda kagıtlar yatay dogrultuda atılır Kutunun agız kısmı aynı bankamatık kartlanrun sokulduğu mekanızmanın agız kısmı gıbı duvara paraleldır ve benzer bır formdddor Muhtemelen bankamatık kartının bankamatıkle olan ılışkısı kuçuk kâgıdın çop kutusuyla olan ılışkısıne benzetümek ıstenmış Ilk durumda hareketın yonunu belırleyen faktor kartı makınenın ıçıne yatay dogrultuda çpken bır mekanızmadır Oysa çop kutusuna atılan şey yerçekımının etkısındedır ve bu yuzden delıge yatay dogrultuda sokulması fazladan bır çaba gerektırır Her şeyden once yenıden degerlendırılmesı gereken olgu çop kutusunun agzmın yonudur Ve agızın duşey olmasuid Ijutunle olan ılşkısınden dolayı karaı verü mışıse kagıt paı çalannı kutunun ıçıne çpken bır mekdnızmanın yapılrridbi uygun olur Aksı toktııde agzm yukarı dog ru bakması daha etkıh bır çozum olacaktır Ayrıca kapagın agız bsmının daıalaıak ılerlemesınde hıçbır sakınca yok bu hem ço pun ddhd kolay atılmasmı saglayacak hem de yabancı cısımlerın gırmesını engelleyecektır Ç | ok degıl bırkaç sene onct. uıye başUyan cumleler sadece gormuş geçırmış ınsanlarm degıl yaşamı bıraz dıkkatle takıp eden her ınsanın sık ça kullandıgı bır ıfade oldu Çunku artık herşey çok hızlı degışıyor Çok degıl bırkaç sene once Turkıye bankamauk lerle tanıştı Kısaca tanımlamak gerelarse bankamatıkler bankada yapüabılecek bırçok ışlemı manyetık kartlar yoluyla bılgısayar ortamında yapan makıııelerdır Bankamatıklerın pek yaygın olmadıgı ük zamanlar ATM kartlan ıçerdıklen teknolojık yenüıkten çok sosyal statüyü gosterır bır olgu olarak kullanıldılar Ama yaşamı kolay laştırma yonundekı teknolojık avantajın farkedılmesıyle bırlıktc sayıları hızla arttı toplunıurı yeruş bır kesımınp yayıldı Bugun artık bankamatıkler ınsan yaşamırun vaz geçılmez bır parçasını oluşturuyor Sorun: Çöp kutuları Her ypnılıgın her yonı urunun sagladıgı onemlı (;] uıakldiın yanında kdçınılmaz olarak yaıattığı bazı so ı unlaı da vaıdır Bunların çozulmelerı ya da en aza ındı ıılmeleıı bahsedılerı yenılıgı yaşama geçırenlerın gorc vıdıı Bu yazının amacı bdnkdmdhklprlp bırlıkte gelen bazı sorunlaıı tasanmcı bakış açısıyla degerlendır mek ve bazı çozum onerılen sunmaktu Ben kışısel olarak bankdmatıklerın çevrelerıyle olan gorsel üışkıyı uyumlu buluyor ozellıkle son zaman larda kullanılan renklerın ve bıçımlerın ozpnle behrlen dıgını duşunuyorum Uzerınde durmak ıstedıgım konu 596/4 oluşturur Dogrusunu soylemek gerekırse bankalar bu sorunu daha onceden gorup onlem almaya çalışmışlar ve bankamatıklerın uzerme bırtakırn çop kutulannı yer leşürmışler Ama bu çop kutuları sorunu çozmekte ye tersız Ekonomık konularda son derece profesyonelce davranan bankalar bu konuda oldukça acemı kalmışlar Çop kutularının bankamatıklerın uzerıne monte edılmelerının en muhtemel sebebı çalınmalannı engel lemek Çop kutularının agızlarının çok dar olmasının ne denı ıse kagıt dışındakı çoplerın ve bomba gıbı kotu nı yet taşıyan maddelerın ıçlerıne atümalarını onlemek olsa gerek Ama butun sorun da burada ortaya çıkıyor kutula rın agtzldn o kadar dar kı o kuçucuk kâgıtları oraya sok mak neredeyse ımkansız 7aten rorlanıp buruşan kâgıt lar çok kısa bır sure soraa kutunun gırışını tıiayor Yada bu ışın gerçekten oldukça ugidfatırıu oldugunu goren kullanıcı kagıdı ortaüga atıyor Aslında kdbdk yıne ban kdnın başına patlıyor hem çop kutularını sık sık degıştıı mek hem de etrafı yenıden temızlemek zorunda kalı nıyoı Çözümler Konunun teknık boyutu da duşunulecek olursa ba zı alternatıf çozumler ortaya çıkacaktır Ornegm çopun mekanık olarak ıçerı çekıldıgı bır ortamda kâgıt çopler dynı zamanda kesılıp sıkıştırılarak saklanabüır Bu çopun daha az sıklıkta boşaltılmasını saglamakla kalmaz, dynı zamanda bu kâgıtları yenıden degerlen dırılebılecek kulçelere donuşturur Mekanık duzeneğın bır başka yaran ıse ınsanldrın bu tur duzeneklere olan psıkolojık: yatkınlıklandır Konunun detaylarına gırılecek olursa çok basıt gorunen bır nesnenın bıle tasanmında goz onune alınması gereken bırçok aynntı ortaya çıkacaktır Ancak bu yazıda degınılmek ıstenen bıtmış bır tasdnmm detayla nnı ortaya koynidk degıl dksme ozellıkle toplumun ge nış kesımlermce kulldnıldn nehrıelprın yaratım surecın de tasarımla ugraşan ınsdnlaıuı dd bu surece kdtılması nın onemıne degınmektıı Gunumuzde her şey çok hız lı degışıyor ve msanoglu tara&ndan yapılmış ne&neler her geçen gun dunyamızı daha çok çevırıyor Iyı tasdrlanmış nesneler hayatımızı kolaylaştırıp guzelleştırebüu duşunulmeden yaratümış nesneler ıçm ıse en azından geıı donuşu olmaydn bır şekılde hayatı mızı kırlettıklen soylenebılır (*) Makıne Muhendısı ODTU Endustrı Urunlerı lasanmı Bol Master Ogr Yeni tasarımın sorunları Kaı ijild^tıgıımz heı yenı urun aynı zamanda yenı bır urun kullancı ılışkısı ve senaryosu dogurur Ama ye nı dedığımız şeyın kaçınılmaz olarak bır oncelı daha başka deyışle bır evrımleşme surecı vardır Yenı urunun kendı ozgun kışılığını bulması ısc gerçek bır tasarım ça