Katalog

rıkulun koyu renklı kenan ınce gıı renklı kortekse bakmakiadır Bu ıkı koyu ronklı şerıt yogun bıt şekılde bırıbın uzenno yı gılmış hucrelerdır Üasının arasında daha açık renkte bır başka grı bant bıılunur Bu bant dagınık koyu ıenklı noktalardan olu şur Işte bu band Pınard'ın annenın MRI'm da tespıt ettıgı bandı çagnştırır Larroc he un atlasında bu banda Latınce cellulaı mıgrantes' adı verılmıştır 20 haftada bu kutlesel goç hemen hemen sona ermıştır Larroche bu goçle ılgüı şunları soylu yor Hücreler ventrıkul bolgpden goç ederler Bu hareket çıplak gozle bıle goru lur 19Yu7yılın sonunda beyın uzennde çalışmalar yapan herkes hucrelerın goç ettığını bılıyordu Ancak bunun nasıl ger çekleştıgını bılmıyorlardı Bu goçun nasıl gerçeklcştıqı Yakovlev'ın bu dıger ogren cısı Pasko Rakic ın uzun ve tıti7 çalışmaları sayesındo aıtık büırayor Göçün gizi çözülüyor Eskı Yugoslavya dan Harvard'a ge len Rakıc ın uzmanlık dalı beyın cerrahısı ıdı Ancak YakovİPv ın yanında cenın bey rıının gelışımı konubuna agırlık verdı Be yın noronlarının goçu konusunda Rakıc'ten once 1963 yılmda yırıe Haıvaıddan Jay Angevlne ve Richard Sidznan laboratu var farelerı uzerınde deney yapıyorlardı Radyoaktıf ı/ sururıüer yardımıyla yenı do gan fareleıın beyınlerındekı noron goçunu net bır şekılde ızleyen draşlırrnacılar, başka bır olgunun daha farkına vardılar Tum memelıler gıbı faıe beyrunın koıteksı bır bırınp paralel 6 yatay tabakadan oluşuyor Bu da grı maddenm kendı ıçmde tabaka tabaka bır yapı sergüedrgı anlamına gelı yor Anqevuıe ve Sıdman bu tabakalann hamılelık donemınde aşama aşama oluş tugunu en once en ıçteh tabakdnın şekıllendıgını ortaya çıkarttı Ilerı donemlerde dogaıı hücreler kendısınden oncekılerı ıterek kendılenne yol açmak zorunda kalı yoı Başka bır deyışle korteks içten dışa doğru oluşuyor heı rıuron dalgası kendınden oncekmı geçerek yenı bır ust tabaka oluşturuyor Ancak butun bunlar fareler ıçuı ge çerlı ve fareler ınsandan farklı Fare kor teksınm yu/py dlanr msan korteksınrn bm de buı buyuklugunde VP kıvrımsız Rakıc bu aşamada devreye gırprek deneylerı rnakak maymunları uzeruıe kaydırdı Rakır ın bu hayvan turunu seçme^ırırn nederu bpyınlerının ınsanlar gıbı kıvrımlı olma sıydı ve korteksın bu hayvanlarda da ıçten dışa dogı u qelışıp gehşmedıgını anlamak ıstıyordu Maymun beynmın de ırısanlarda ka gıbı gelıştıgını kısa zamanda keşfeden Rakır bır sonrakı aşamada beynırı merkezınden yola çıkan noronlan taşıyan meka nızmayı araştırmaya başladı 6 makak maymununun beyın kesıtı ıncelendıgınde nororüarın goç yolu ortaya çıktı Rakıc 1972 yılında soz konusu de neylerın raporlannı yayınlayınca tıp dun yası taşıyıcı fıberlerın varlıgından haber dar oldu Bunlar glra' denüen bır başka beyın hucresıydı Ventrıkulden çıkarak serebral duvarı bır uçtan dıger uca belırlı aralıkla aşan fıberler korteksın yuzeyıne fıncana benzeyen ayaklarıyla demır atıyordu Işte bu fıberlerın çıkış noktası gha hucrelerıydı Rakıc ghalarla ılgılı gozlemlerını şoyle ıfade edıyordu Ne zaman goç eden bır norona rasüasam bunun ghal fıbere ya fon olduğunu fark cttım Noronlar bu fıberlerp yalnızca yapışmakla kalmıyor sant kucaklıyor" Fetus beynırun yetışkın bır beync gore daha gevşek ve sıvı mıktarının daha fazla olması bu goçu mumkun kılar Noronlar kortekstekı nıhaı hedeflerıne ulaşınca pıramıt şeklınde bır yapı gelıştırerek ken± uzun fıberlerını çıkartmaya başlaı Akson adı veı ılen bu fıberler beynın djger bolgelerıyle baglantı kurulmasını sağlar Hamılelıgın ortalanna mstlayan bu donemde beyın lopları oluşur yuzey kıvrım ları meydana gelır beyın balon gıbı şışmeye başlar havaı fışek gıbı patlaı çıçek gıbı açar Ne var kı bu benzetmeleıın hıç bırı 100 mılyar noronun merkezden yuze ye goçunu tanımlamaya yetmez Rakıc e gore bu goç cenın uç âylık oldugu zaman sona erer Yapı ıskelesı vazıfesı goren glıal fıberlere sardarak kortekse ulaşan mılyar larca noronun goçu sırasında ortaya çıka büecek heıhangı bır aksaklık bu mukem mel yapılanmanın sekteye ugranidsına yol açar Hedefi şaşıran noronlar 1990 yılında llaıvaıd Unıvcrsıtesı Tıp Fdkultesı nden Christopher Walsh ve Constance Cepko beyıngoçu uzerın de surdurdukleı ı çalışmalarda nororüarın her zaman akülı uslu haıeket etrnedıkle rını radyal bır yol ızlcyecekleııne /aman zaman çarpık ve egrı bır yolu tercıh ettıklerını keşfettı Noronlar yukan doğru dık bır yol ızlemeı dıye konuşan VValsh bu ko nuda şunlaıı soyluyor Bazı durumlarda mekanızma asansor gıbı çalışma/ Bır ıkı merdıven çıktıktan sonıa duıur Sonra bır kaç merdıven daha çıkar Bılınmeyen bazı nedenlerle noronlar radyal glıayı terk eder Bunu nıçırı yaptıklarını hâlâ anlayamadık Reyhan Oksay Agustos 1998Dıscoveıy k fetus beyninde göç eden hücreler Bunlar genç noronlardır bunun otesmde bııkaç hucre kalınlıgmda korteks yer alır 20 haflada buyuk degışıklıkler rneydana gelır Şımdı 5 santım uzunlugunda olan beyın hâlâ puruzsuzdur ancak nor mal beyırı şekluıı almıştır Yarıkurolerden bııınden alınan kesıtte ventrıkulun hâlâ genışlı<3ını korudugu ancak butım beyne oranla daha az yer kapladıgı gorulur Vent çekllen reslmleri, altta beyinler, yanda kesltleri 596/13