Katalog

Aylak Bilgi M. Emin Ceylan Politikacı Bır politikacı ile çalışmak, benım ıçin bır çıkışsızlık ve aynı dilden olmama duygulan ıçınde sıkıntı yaratmıştır her zaman. Kendi kendime neden diye sorduğumda ıse; sorunun, onlara karşı guvensızlık duygusuyla, onların yanında kendime karşı bır guvensizlık hissı olduğunu kavradım. Politikaalar, sanılanın aksine duygularını açığa vururlar, dışadonuktürler ve kişiler karşısında kesinlikle taraf tutarlar Hurmet ediliyor olmaktan sıkıldıklannı göstermek ıhtıyaandadırlar. Sahip olma (güç, para, kadın, toprak) duygulan çok onde ve rahatsız edicidir. Bunu bıldıklerı içın bu duyguyu takıntı olçulerinde eleştirirler. Soylediklerı ınandırıa gorunur, ama kuşku yaratır, Soyledıklerıne kendisinin inanıp inanmadığı konusunda bir yargıda bulunmak olanaksızdır. Konuştuklan, somut bir şey ifade etmekten çok, onu dinleyen her kişinin kendisiyle ilgili hayaller kurabıleceğı duzgun bir şekil, fakat belirsiz bir içerikten ibarettır. Belırsızliğın tutarsızlık yaratmadan surdurulmesi ustalık ışidir. Vücut dıllerı, ilk bakışta, soyledikleri ve duşundukleri arasında bır farklılık bulunmadığmı duşündurur. Çunku o an soyledıklerıne ınanıyorlardır. Ancak sorun; başka bir zaman ılk soyledıklerinm tam tersıni soyledıklerinde de, bu yeni söyleme ınanıyor olmalarındadır. Sıradan bır kişiden farkları, hayatlarını, ınançları yonunde vakfetmenın, kendılerine yeterli getirı sağlamayacağını duşunmeleridir. Buradaki sorun; nasıl olup da bu kadar kolay ve sık savunduklarından vazgeçebilmelerı ve yenı bır savunuya ilk gunkü tazelikte başlayabilmeleridir? Belki bir neden, kendılerini önemli hıssetmek konusunda halktan ilkel bir destek almalarıdır. Bu destek onlara, kendi kişılıklehni (duygu, istek, ozsaygı vb.) yok etmek ve bunu yaparken de kendilerine karşı utanç duymamak konusunda ozel bir guç verir. Böylece grandıyoz, majık, sık sık farklı şeyler soylemenın ilginç biçimde kişilikte sarsıntı yaratmadığı yarı patolojik bır k'rşilik yapısı oluşur. Bu "kurnaz" yapı, bellibelirsiz bir kapasıte duşukluğu gostenp de, bunu farkeden, fakat kabul edemeyen kişılerın davranış modelıdır. Duşuk kapasiteyle, hayatın olağan yarışına katılmak ıstemezler. Gerçek bır yarışta, ozlediklerı yerı alamayacaklardır. Bunu ne gormek, ne de göstermek ısterler. O nedenle, kelimenin derın anlamında, hiçbir pozitivitesi bulunmayan, ama onemli gorunmek konusunda her kişiyi yanılsama içinde bırakan, politikaalık mesleğine sarılırlar. Bana kalsa politikayı, kötulüklerden usta organizasyonlar yapma işi olarak tanımlardım. Politikaalar, goz onünde bulunmaktan, başkalarına gore daha fazla zevk alırlar. Sevdikleri ve sevmediklerinin çok açık, kesın, hatta keskin olduğunu düşünürsunüz. Politikacı eğer sizı sırtınızdan bıçaklamayı duşunuyorsa, sizin kendisini sırtından bıçaklamayı duşunduğunuzü söyler. Mesleğini yapan bir kişinin ilk amacı verdiği hizmeti alan kişilere yararlı olabılmek ve onlann taktirini kazanmak, bunun yanında da, kendi ekonomik kosullannı daha iyi bir duruma çekmektır. Polıtıkaanın ise her zaman daha fazla yarar diye bir ilkesi yoktur. Yalnızca daha fazla coşku yaratıp daha fazla alkış almak ve yenıden seçılmesını garantı etmek gibi bir amacı vardır. Böyle bir amaç da, kişinin yaşamını daha "kuru" ve ilkel yapmaya yeter. Çunku polıtıkaanın yeniden seçilmek için gereksinim duyduğu seçmenlerinin talepleri son derece somut isteklerdir. Bunlara cevap verebilmek ise bir guç sorunudur. Güç ise daha da somut bır durumdur. Butün bu somutluklann içinde kişinin duyarlı bir estetik değerlere yakın yaşaması olağanustu zordur. O yuzden uzun yıllar gozumuzun onunde kalan politikacıların her gun daha bir eskidiğıni, eksildiğini, yaratıa ve duyarlı yanlarını giderek korelttiğini goruruz. Bazılarına gore bu durum politikaanın ustalaşmasının bır gostergesidir. Eğer bu doğruysa, ustalaşmanın bile bazı değerleri yitirmek uğruna gerçekleştiği bir meslek, olağan insanlar için her zaman kuşku uyandırıa olmalıdır. Aldatma sosyal Uişkiler içinde mi oğrenilir yoksa "hinoğlu hin lik" beyinsel bir etkinlik midir? Ülkemizde politikacı tipinin psikolojisi, davranış nedenleri üzerine.... maymunlarddkı duşunce okuma yeteneğınm varlıgı konusunda dıger bılım ddamlarıra ıkna etmeye yetmeduBu çalışmalardan 10 yıl son ra St Andrews Unıvorsıtesı'nden gelışım psıkologları Andrevv Whiten ve Richard Byrne, prımatlarda Makyavelıst bır zekânın olup olmadıgını ortaya çıkartmak ıçm farklı bır yakldşım derıedı Bu çalışmaldr buyuk bır çoğunlukla gozlemlere dayanıyordu May munlarm davranış şekıller uıı qozleyen VVhıten ve Byı ne, yalan soyleyen ve kandıran tek prı matın msan olmadıgına ılıskın somut kanıtlar elde ettüeı VVhıten ve Bryne'ın Makyavelıst zekâyı ortaya çıkartnid çabaları bu ornoklerle sınırlı degıl Aııcak gorü gıbı daha buyuk rnayraunlaı soı konusu oldugunda yalancılık olgusunun tek çıkış noktasının duşunce okurrıa yetenegı olmadıgı goruluyor Gorü ve orangutan gıbı pnmatlar denerneyanılma yontemlerınden de buyuk olçude yaıaılanıyor Yaşamsal öneme sahip Frımat dunyasının yalancı ve uçkagıtçı larla dolu oldugu varsayunından yola çıkan VVhıten, bu ozellıgın yaraılı bu araç olmaktan ote başka ışlevlerı daha olduguna dıkkat çe kıyor VVhıten'a gore evrım surecınde aldatmd ve kandırma yetenegı yaşarnsal oneme sahıp Ilk ınsan 45 rrulyon yıl once ormandan duzluge çüap, yerleşık duzene adım attıgı zaman, ovanın ılk sahıplerı oldn etoburlara kar şı guçsuz ve acız bır konumdaydı Yenı koşullara uyum sağlama çabaları Makyavelıst zekânın ılk tohumlarını attı Bu ınsdnkr vucutlanyla duşmanlannın dışlennı bıleyeceklerıne zekâlarını büeme yollarını aradılar Atalarımız, sonuçta kurnazlıkları sayesınde hayatta kalabıldıler VVhıten'ın bu ıddıası doğıuysa o zaman gunumuzun yozlaşmış polıtıkacı tıpı de benzer bır surecın urunu Reyhan Oksay Kaynak New Scıentıst, HŞubat 1998 Üçkâğıtçı maymunlar 1990 yılında dışı maymunların, lıder konumundakı erkek maymunları daha duşuk sevıyedekı dıger erkek ınaynıunlarla nasıl aldattıgını ızleyen VVlutten ve Byıne, kaçamak yapan dışılerın erkeklerın ofkesınden kurtul mak ıçm hangı yollara başvurduğunu ızledı Dıger bır çalışmada da Guney Afrıka'da yaşayanbınmaymunturunugozledı Surunun ofkelı uyelen tarafından kovalanan maymunlar, canlarını kurtarmak ıçın çareyı yanlış telılıke uyansı veımekte buluyordu Tehlıke sınyalını gerçek sanan maymunlar, agaca çıkarak yaklaşmakta olan tehhkeyı savusturmaya ugraşırken kovalanan nıaymun da paçayı kurtarmış oluyordu 575/9