Katalog

ler üzerine... nn olrridsı ıhtımalı t.ıbıı kı v<u Anıa ıhtı rricilı vaı dıyoruırı Bu ihtimallerin varhğı bile mevcut endüstriyel yapımn dizginlenmesini gerektirmiyor mu? ' Uelışmış dmıya' bıılakıın qen çekmeler, yavdşldtmaldr zaten yapacaktır Aına, ' kuzey", ulusldidrası alanda "gune ye" muazzam olçude teknolojı bügı ve kaynak aktaımak konusunda cıddı bır ta kım ışler yapmazsa guneyın bu konuda kolay kolay bır şey yapması mumkun olmayacaktır ve guney yoluna aynpn devam pdecektır Çunku bugunku degerlerle refahın gosterqesı kışı başına tuketılen enerjı mıktaııdu Onun ıçın bon gelecek yuzyü başından ıtıbarcn bu konuda çok kolay bır şeyler yapılabılecpğmdpn umıtlı degılım nuyoı um Ozellıkle bolgesel ışbırlıkleny le, degışkenlıklerın gezegenın kendısı uzermde yaratacagı tum kırılganlıklaıın azaltılmasırıa çalışrridk gerekiıgmı soylu yorum Global deQışme altında suıduru lebılır kdlkınrnayı gerçekleştırmek lazım Biyolojik çeşitliliğin yitirilmesi, yeryüzündeki genetik zenginliğin azalması yeterince büyük bir fatura değil mi sizce? Bıyolojık çeşıtlılık benı çok ılgılen dıren bır konu Bıyolojık çeşıtlılıgın koıun ması ıle ıklım degışıklıgı benım ılgımı çe ken konulardır Iklım kuşaklarındakı kay malar populasyonları sonrne noktasına getırebüıyor Dogal turlerın koıuımıasını, dogal ekosısternler ıçınde korunması ge rektıgını benımsıyorum O turu dogal oı tamı ıçınde koruyamazsanız, bu turden genetik malzemeyı bır bankaya kaldırabı lırsınız Bu da zor bır ış Genış pers'Z' *, pektrfte bakarsa*"•" nız, turler ezelden gelıp ebede gıt mezler, oyle bır şey yok Çok ınsan mprkezlı, faydacı bır yaklaşımı benımsesek bile, et idfımızda, ekosıs temlen ayakta tuta cak, bızım ıçın bel kı de bazı soruların cevaplarını ıçınde laşıyan bellı bır bı yolo|ik çeşıtlıhcjuı etrdfta olmasını ıstı yoıum Insan ve dı ğer turler arasın dakı konumldmd açısından ahldk ko nularma gırmek ıs tpnnyorum Iklım degışımlerı turler ıçın bır eroz yona neden ola cdktır Çeşıtlılık her zdmdn gelıp geçmıştır Amd uzun vadedo baktıgınızda tuıle ıın bellı bu turlcş me hızı ve kaybol ma hızı vardır Bız oyle bır donemle kaışı karşıya gelecegız kı turlerın kaybolrna hızı, yenı turlerın çıkmasınddn ddlıa hızlı olacak O da bıyo lojık çeşıtlılıgın azdlrrıası demektu Insan tuıu kendı bındıgı dalı bır şekılde kesıyor Bunun sonunda bılımkurgu fılımlerınde gordugumuz gıbı garıp bır takım yaşam bıçımlerı yaşayan ınsanlarla mı karşı kar şıya gelecegız bılemıyorum Ancdk marjmal bolgelerde yaşayan ınsanların, bırtakım degışımler sonunda, o maıjındl arazı lerde yasayamaz hale gelmesı ve bunlaıın başka bolgelere goç ederek çevre sıgın macüaıı olması muhtemeldır Dramatik yokoluş Büyük kütleli bir antortika buz tabakası, yüzyıl sonuna kodar çökerek yok olacak. uresel ısınma Antarktıka yanmadasının kuzey kıyılarını oluşturan buyuk buz şelfını kemumeye başlddı Bu bolge Guney Amerıka kıtdsının guneyıne dogru uzanıyor Darıa kuzeydo bulunan bır ya da ıkı daha kuçuk buz şellı yok olmuş du rumda 1991 yüında, Ingütere Antarktıka Incpleme Merkezı nden (Carnbrıdge) Chrıstopher Doake ve çalışma ar kadaşlan, Antarktıka Yarımadası'nuı batı kıyüaıınddkı VVordıe Buz Şelfı nın çokuşunu gozledıler (Nature, 18 Şu bat) K ya kemerı gıbı duşunmek olasıdıı Bu yapı, kemerın tepesındekı taş oynatılmadıgı surece dengode kalıı Bu kılıt taş yuzyıllar boyunca erozyona ugra dıktan sonra krıtık bır noktayı aştıgı anda tum kemeım hızla çokrrıp.sınp yol açar Aynı bıçımde, buz şelfını bıraıadd tutdn gerınımın "basmç kemerı'' zedelenerekkırılmalaı başladıgında, ma ralmaz bu hızla çokmesını hıçbıı şey engelleyemez Bır gol yuzeyındekı buz tabakasının tersıne, buz şelfı ınceldığınde da ha kııılgan hale gelrnez Onemlı olan kararh bır geıüım dagıhmı yapısı ıçın de aynşmalara neden olan kırılmalar ve çatlamalardır 1995 Ocak ayında tumuyle çokmeden once 1994 sonlarına dogru "Larsen A"nın yuzeyı bır zarnanlar tu muyle duz ıken ddlgdlanmalar ve çatlaklarla dolu bır gorunum almıştı Tum bunlaı tumuyle çokmenın habercısı olan genlım dagüımındakı buyuk ol çudekı bozulmaların ışaretıydı "Larsen A"nm guneyınde yer alan "Larsen B" ddha buyuktur Yıne de Antarktıka'nın guneyuıı kaplayan Laısen buz şelfının ana kutlesumı yanında kuçuk kalır "Larsen B" dış kenarlaı ındakı buzlaıın buyuk bır bolumunu yıtırmış halde bulunuyor Yme de buz şellmın genlım yapısı hâlâ kararlı Daha fazla kayıp olursa bu buz şelfı de kuzeydekı komşusunun akı betıne ugramaya aday gozukuyoı 575/17 Endüstrinin, ihtimal dahilinde de olsa gezegen üzerinde yıkıcı etkileri olacağı tahminleri yapüabüiyorsa, bunun durdurulması veya başka bir yaşam kurgusunun empoze edilmeye çalışüması gerekli değil mi? Bpn dprm ekolojık duşler kuıınayı pek becerenııyoı unı Aynca endüstriyel gelışrnelenn çok buyuk felaketler yarata cdgmı duşunmuyorurn Fakat onunuzdekı yuzyüda gezegenm çcşıtlı ekosıstemlerı açısından, gezegenın bıyoçeşıtlılıgı açısından bııtakım faturalar olacagı kesın Bon rppl polıtık açıdan ve pragrridtık duşu Ancak asıl fplaket henuz vuku bulmadı Daha buyuk olan Larsen Buz Şelfı kı Ydrırndda'nın batı kıyısında yer almaktddır guneyden kuzeye dogru erımeye başladı 1995 Ocak ayında, "Laısen A" olarak bılrnen, bu şelfın ku zeydekı kuçuk bır kesımı bırkaç yıllık sabıt bır çekılme ardrndan anıcien çoktu Doake ve arkaddşları dıkkatlerını gunpydekı "Larsen B" adlı daha buyuk parçaya çevırmış bulunuyorlar Doake ve arkadaşları bu buz şel fı çoRuşleıının genel bır ıncelemesını yapıyorlar, nıçın anıden çoktugunu anlamaya çalışıyorlar Bu olayın küıt noktasırıı tum buz şelfının geruıım kalıbı oluşturuyor Her buz şelfı pasıf homo jpn bu yapıdan çok, dengesuıı koıu rnak ıçın yuzeyıne dagıttıgı brr gerınım kalıbma sahıp Bu açıdan, bır buz şelfını her ıkı ayagından destek bulan bır ortaçag ka