Katalog

Bilgiyi teknolojiye dönüştürrm Ömer Saygm, üniversitede çevre mühendisliğinde edindiği bilgi ve deneyimleri, ileri membran arıtma teknolojileriyle ürüne dönüştürmeye soyunan bir bilim adamı. Saygm'la araştırmaları, zorlukları ve üniversitelerde uygulama eksikliği üzerine konuşma... Turgut Cürel sında tekrar geri kazamlmasını sagladıklannı belirtiyor. Sülfurik asit ise, kireçle çokturülerek çok az hacım kaplayan katı atık haline getirüiyor. Bu sayede katı atık yakılarak ımha edilebılıyor Bu tür antma sıstemlerını yurtdışından getıren ozel şirketler bulunuyor. Omer Saygın, membran sistemlerini geliştirdikten sonra üretebilen şırketlerm bulunmadıgını belirtiyor. Türkıye'de ise membran sistemlerini yalnızca kendi şırketlerinin tasarladıgını ve urettigini söyluyor. Bazı buyük şirketler, sıstemleri yurtdışından getirdiklerı için, uygulamada büyük sorunlar yaşanıyor. Saygm, sıstemleri bütünüyle kendıleri ürettiklerı ıçin herhangı bir arızayı kolaylıkla düzeltebildiklerini belirtiyor. S üreklı artan nüfus ve gelışen sanayinın, dımyadakı kaynaklann hızla tüketılmesme neden oldugunu bilıyoruz. Dünya, kısıtlı olan kaynakları en etkiıı biçirnde kullanma yöntemleri arayışı içinde. Bu noktada uretirn aşamasırıda kullanılan hammaddenin tekrar kullaruhr hale getirilmesi (geri kazanılması) büyuk önem taşıyor. Ülkomızdo de çevre teknolojilerı gelıştırmek ıçin yıllardır çahşan bır bilim adarnımız var: Prof. Dr. Ömer Saygın. Orrıer Saygın, makine muhendisi olan Necmi Tahmaz la birlikte, durıyada gcri kaaanımda (recycle) yeni teknoloji olarak kullanılan Membran Teknolojisi'ne sahıp arıtma sistemlerinın üretimini gerçekleştırı yor. Bogazıçi Unıversıtesı Çevre Mühendıslıgı ogretım görevlısı olan Saygm Tübıtak Marmara Araştırma Merkezi Teknopark bunyesinde "Saygm Antma Ekıpmanlan" şirkelı ıle bugune kadar bu alandakı bilgi birikimıni somut teknolojilere dönüştürmeye girişti. Bu teknıkle üretilen sistemler esas olarak, atık su ve geri kazanım (recycle) alanında büyük yararlar saglıyor. Evsel atık su, bu sıstemlerle içecek kadar temiz hale donuşturulebiliyor. Endustriye de buyukkatbsı var. Tekstil sanayiinde, boyarna aşamasında atık suyla birlikte dışanya atılan pahalı boyalarm tekrar geri kazanılmasını saglıyor. Boylcce fabrıkanın dışına hıçbir şey dışarı atılmamış oluyor. Tekstil fabrıkaları gunde ortalama 30004000 ton suyu kullandıktan sonra, atık suyu antmadan veya büyük masraflarla antarak dogaya bırahyor. Bu da çevre açısından oldukça önemli bir sorun yaratıyor. Her sektöre farklı teknoloji Durıyada her alanda ayn membran teknolojileri kullanılıyor. Örnegin tuzlu suyu, tuz ve berrak su şeklinde ayırabilmek veya evsel atıkları temızleyebılmek için farklı membrarüar kullanmak gerekıyor. Arıtma sıstemlerını Saygın'la birlikte tasarlayan Necmı Tahmaz "Onemli olan hangi sektorde hangı sistemm kullanüacagını soyleyebilmek" diyor. Saygın'a gore, bu tür sistemlere endustrıyel kuru luşlar buyuk ilgi gösterıyor. Kullandıkları suyun yüzde 90'ma yakm bir oranını tekrar kullanabümelerini saglamak, ekonomık açıdan şırketlere onemli bır destek saglıyor, Çünku bugun 1000 ton su ulaşım giderleriyle birlikte yaklaşık 220.000.000 lıraya mal oluyor. Ancak sistemleri kurrnak o kadar kolay degil. Bu sistemm kurulduktan sonra bir üa ay süreyle test edılmesı gerekıyor. Araştırma masrafları önemli bır masraf gerektırıyor ve şirketler de bu masrafı ustlenmek istemiyor. Bu konuda zorluklar yaşanıyor. Dunyada geri kazanım (recycle) alanında yogun araştırmalar yapılıyor. Saygm ve arkadaşlarmm şirketleri gibi teknoloji üreten OEM (Origınal Equipment Manufacture) şırketleri Avrupa'da da çok az sayıda bulunuyor. Bu konularla ılgılı dünya çapmda yayınların da olmaması, araştırma ve yeni uygulamalarla tecrube kazanmayı gerektiriyor. Ayrıca, bu tui" şirketler tecrübeyı çok zor elde ettiklerı içm çahşmalarını büyük bır gizlilikle yürütüyor. Bu tur arıtma cıhazlarını sadece r.atın almak yetmıyor. Saygm, bazı membranlann 6 ayda bir bazılarının ise her gün yıkanması geıektigini söyluyor. Sistemle birlikte sürecin de satıldıgmı belirtiyor. Sistemin verimliligini ölçmek içm de on araştırmalar yapılması zorunlu. Kısacası bügıyı elde edebılmek içm de maddı guç gerekli. Saygm "Daha buyük imkanlanmız olsaydı, bazı yerlere önccden dcney aletleri koyup olaylan ızleyebihndik" diyor. Deniz suyu arıtılıyor Ancak membran teknolojisi sayesınde, 1000 ton suyun 700800 tonu geri kazanılabilıyor. Atık su, boya ve temiz su olarak ikıye ayrıldıgı ıçin uretım aşamasında yenıden kullanılabıliyor. Onemli bır ısı kazancı da saglanıyor, Musluktan akan su 20 dereceyken, bu yöntemle 50 derece sıcaklıkta temiz su elde edıüyor. Saygm Antma, deniz suyunu tuz ve içme suyu olarak ayıran sistemler de üretıyor. Çevrenm koruması açısından yaptıkları bazı önemli uygulamalar bulunuyor. Prof. Dr, Omer Saygın, 60 ton sülfurik asitli suyla çevreyi kırleten bır fabrikanm, 55 ton temiz suyu üretim aşama Membran Teknolojisi nedir? Membran teknigi kısaca, kirlı suyu yüksek basınç la ince bir fılm şeklinde polimer yapıda bır zardan geçirerek temızlemeye dayanıyor. Bu teknik sayesınde atık su, içecek kadar temiz su ve konsantre katı atık madde halinde üa bileşene ayrılıyor. Saygın'dan diğer yeni teknolojiler Saygın Antma'nm, ürettiği degişık teknolojıler de bulunuyor. Bunlardan en ilginç olanı sunı goletlerde yaratılan dogal arıtmayla ilgıli. Bu arıtma tamarnerı dogarun kendi kendinı ternizleme gucuyle, evsel atık suları zararsız hale getirmeye dayanıyor. Antma bahçesl, ev ve apartmanların atıklannı sulama amacıyla kullanmalannı saglıyor. 565/4