Katalog

1997'nin önemli bilim olayları KIMYA Taşıtlara nanotüp tanklar Geçen Mart aymda ABD'de Ulusal Yenılenebılır Ener]i Laboratuvarı araştırmdcüdrı, molekuler duzeydekı tuplerı mınydtur hıdrojen gaz tanklan şeklınde kulldnabddıklerını açıkladılaı 423 derecede sıvı hale geçebüen ARKEOLOJİ Öliim şehri, Necropolis MO 332 yüında Büyük Iskender ın emı ıyle Nü deltasınm kenanna kurulan Iskendenye donemının en gorkem lı şehrıydı 400 000 nufusa sahıp bu kul tur merkezınm hemen yanında kendı ka dar unlu olmayan muhteşem bır şehır daha bulunmaktaydı Amasyalı unlu tarıhçı Strabon M O 25 yılında zıyaret ettıgı bu şehırde harıkulade bahçeler evler ve yemck salonlan bulundugundan soz ederek şehre, 'olum şehrı anlamrna gelen Necropolis adını verdı Çunku bu şehır M O ıkıncı yuzyılda lskenderıye nın artan cenaze sıkıntısına çozum bulabılmek amacıyla ınşa ettırılmıştı Bugunku Iskendenye şehrı Necro polıs antık şehrının uzerınde kurulu oldu gu ıçın bugune kadar şehrrn ızrne rastlandmıyordu Ancak geçtıgımız Mart ayında, bır otoyol koprusu mşaatı sırasında, ışçıler tesadufen bu şehre aıt buyuk bır tapınak duvdrmı açıga çıkardı Iskendenye Araş tırmdldrı Merkezı Bdşkdiu, arkeolog JeanYves Empereur onderlıgınde yapılan kazı çalışmdları sonucundd bu tapınakların en az 8 metre derınlıge kadar uzandıgı anlaşüdı Empereur bazıları mezar soyguncularınm kazdıgı tunellerle bırbırme baglanmış 17 farklı tapınak ortaya çıkardı Araştırmacmın açıga çıkdrdıgı tapınaklaı yaklaşık 3800 rnetrekarelık bır alana yayılmış halde bulunuyordu Işın ılgınç tarafı bu yeraltı mezarlanna, 6 yaşında bır çocugun oyun alanı olarak kullandıgı 'y e r a l n labııentlerını" avucunun ıçı gıbı bılmesı sayesınde ulaşüdı hıdrojen gazını taşıtlar ıçın sıvı yakıt olarak kulldnabılmek oldukça mdsrallı bır ış Bu yuzden hıdrojenın qaz tankldrı ıçerısınde saklanması gerekıyor Karbon nanotuplerın hıdrojen gazmı tıpkı bır sun ger gıbı emebüdıgının keşfedılmesı bu tuplerın, sıradan arabalar ıçm büe nor mal boyutlarda olan ıçı hıdrojen dolu bır ydkıt tdnkı olarak kulldnıldMecegını gosterıyor Araştırmacılar bu depo sayesınde, drabaların 200 mıl boyunca yakıt ıkmalıne gerek duymadan gıdebüeceklerını ıddıa edıyor Araçların hıdrojen gazıyla çalışabümesı ıse hava kırlılıgının onlenmesı açısından oldukça onemlı Sihirli Mantarlar Illınoıs Unıversıtesı nden, kımydger Sa muel Stupp, yıllarca suren çalışmaları so nucunda kamış (rodcoıl) adı venlen molekullerı mşa etmeyı başardı Hem de geleneksel kımya metotlanyla Bu molekuller bır ucu rıjıt çubuk dığer ucu da esnek bır şerıtten oluşan kısa karbon zıncırlerınden meydana ge hyor Stupp, bu molekullerı sıvı ıçınde çozunmeye bıraktıktan sonra sıvıyı buharlaş tırdı Bunun sonucunda çubuklann bırbırlerıne tutunarak bır yıgın oluşturduklannı, esnek kısımlann ıse bunların uzerınde sungerımsı mantar şekülerı oluşturdugunu gozlemledı Araştırmdcı, bu molekullerı kullanarak uçaklar ıçın ozel bır sprey gelışurmeye başladıgını soyluyoı Bu molekullerm mantarımsı kısımlarının uçakların uzerıne yapışacagını dıger kısımlarının ıse uçakların yuzeyınde buz krıstallerının meydana gelmesını engelleyeceğını açıklıyor Turgut Gurer DıscoverOcak 1998 BİYOKİMYA Aspirini el üstünde tutmayı sürdürün... Bır zamanlar yalnızca tannsal rnançları olanlar bıtkılerın guç durumda ıken haykırdıklarına ınanırlardı Geçen şubat ayında ıse dırımkımya uzmanı Ilya Ruskin ve ekıbı de aynı gonışu paylaştıkları yonunde bır rapor yaymladı Rus kın ve ekıbının mceledıgı rutun bıtkılen uzuntulerını sesle degıl, bır kımyasdl olan salısüdt asıt yanı aspırın salgılayarak dışa vuruyor Büım adamları salısüat asıt ızleııne ük kez yuzyü once bır sogut agacmın govdesınde rastladüar Gorunuşe baküır sa bıtkılerın çogu bu kımyasalı uretıyor Ne var kı bıtkılerın bu kımyasalı bır hastalığa karşı bagışıklık sıstemını devınıme geçınnek amacıyla salgıladıklan ancdk altı yıl once anlaşüdı Geçtıgımız yıl ıse Raskın, Aspırın'ın yalnızca kendısınde degü yakınındakı bıtkılerde de bır bagı şıklık etkısı yarattıgına tanık oldu Mozaık vırusu bulaşan tutun bıtkılerını araştıran Raskın ve ekıbı bu bıtkılerın yogun mıktarda asıt salısüat urettıklerını ve bu asıdın bır bolumunun bıtkılerın hastalıklı yerlerınden buharlaşarakuçan metıl salısüata donuştugunu gorduler Vıruslu bıtkılerden alınan hdvd saglıkh bıtkılere pompdlandıgındd sağlıklı bıtkıler metıl salısılatı emerek yenıden asıt salısılata donuşturuyorlardı bu durum bagışıklık sıstemındela protemlerı devınıme geçırıyor ve sağlıklı bıtkılerm hastalıklard karşı daha dırençlı olmdldrını saglıyordu Elde edüen bu sonuç gelecekte bıtküerrn hastalıklara karşı haşere üacı yerıne Aspırın le korunmalan olasüıgını doguruyor 565/11