Katalog

KISA H A B E R L E R HAFTANIN GÜNDEMİ Konserde gençler niçin ayılıp bayılıyor? 40 yıldır hep bılınen bır olay Eskıden Frank Sınatra, Bıll Haley, Elvıs Presley veya Beatles'lar sahneye çıktıklarında, ozellıkle genç seyırcıler kendılerınden bayılırcasına geçerlerdı Şımdı durum değışmedı, muzığın yenı ırılı ufaklı ılahları sahneye çıktıklarında Egzoz zehirlenmesi konusunda oto üreticisi ve devletin vurdumduymazlığı üzerine Türkiye'de hâlâ (neredeyse!) hiçbiryayın organının, hiç bir bilim kurumu ve bilim adamının, hıçbır otomobıl üreticisinirı ve hiçbir devlet görevlisinın gündeme getırmediğı, getirmekten kaçındığı bir konu üzerinde yazıp çiziyoruz ısrarla... Konumuz trafiğin yoğun olduğu caddelerde, yürürken soluduğumuz havada aşırı miktarlarda bulunan zehırli ozon gazı... Büyük trafik yığılmalarının yaşandığı kentlerimizin havası içındekı ozon mıktarı, yaz aylarında sağlık için tehlike sınırını bir kaç kez geçıyor. Egzoz gazlarından çıkan bazı gazlar, güneşin yakıcı sıcaklığının marifetıyle ayrışıyor ve açığa çıkan tek oksijen atomu (0), oksijen (O2) He birleşerek ozon gazını oluşturuyor (Og). Işte bu gaz kanserojen ve sağlığa zararlı. "katalitik konvertör savaşçısı" Erdoğan Erkan'ın geçen hafta dergimizde yayımlanan değerlı ıncelemesınde, konu bütün yönlerıyle ele alınıyor ve egzoz gazları ve ozon konusundakı vurdumduymazlık teşhir ediliyordu. Ülkemızde otomobil üreticileri ve ithalatçılarının, niçın katalitik konvertöhü araba üretmediklerini veya üretmeye ve getırtmeye zorunlu kılınmadıklannı merak ediyoruz. Otomobil maliyetleri artacağı için mi? Oto üreticilerınin bu konuda Çevre Bakanlığı 'na ve hükümete baskısı varmı? Yoksa olay sadece bır vurdumduymâzlıktan, bilgisizlikten veya egzoz gazlarının sağlığa ve çevreye yaptığı zararlar konusunda yetehnce araştırma yapılmamasından mı kaynaklanıyor? bugunku gençlık de kendınden geçıyor Bu nedenle buyuk konserlerde sağlık servıslerı bulunduruluyor Onlara epey de ış çıkıyor doğrusu Bu kıtlesel olayın nedenlerını açıklayabılmek ıçın ıkı Alman doktor New Kıds'lerın konserıne katılan 400 kışı arasında bılıncını yıtıren 40 genç ızleyıcının durumlarını araştırdılar Bunların yuzde 4O'ı kız ızleyıcıydı ve bılınçlerı hepten gıtmıştı Gerı kalan yuzde 60, dolaşım kollapsı yaşamıştı ancak bılınçlerı yerındeydı Doktorlar genç ızleyıcılerdekı bu kollaps durumu konusunda şu ıpuçlarını buldular Konser oncesı uykusuzluk, olayın heyecanından az yemek yemek, uzun sure ayakta kalmaktan ve kanın vucudun aşağı kısımlarında yoğunlaşmasından kaynaklanan durum, beyınde kan damarlarının daralmasına yolaçan duzgun olmayan nefes almalar (hıpervıntılasyon), gurultulu ve sık sık bağırışların goğus kafesındekı kan damarları uzerınde basınçlar yaratması. Doktorlar, böyle konserlere gıtmeden önce, gençlere şu tavsıyelerde bulunuyor Guzel guzel uyu, mamanı yeterlı mıktarda ve zamanında alan konser sırasında mumkun olduğunca otur, anı heyecanlanmalardan kaçın ve mumkun olduğunca kalabalığın kenarında bulun! ı Ticarette OnLine Savaşı ABD ıçınde yaratılan bır mılyar dolarlık pazardan sonra, onlıne tıcaret hızmetlerı gözlerını Avrupa uzerıne dıktı Avrupa'nın uç buyuk pazarını oluşturan Ingıltere, Fransa ve Almanya ıçın Bırleşık Pazarlama yıl sonuna dek 26 mılyon ev ve ışyerı bılgısayarına ulaşmayı tasarlıyor Tasarıda, sozu edılen bılgısayarların % 10'una modem bağlantısı sağlanması da yer alıyor Onlıne hızmetlerınden yararlanmak ıçın, 10 dolardan başlayan bır aıdat ödenıyor Bunun dışında, elektronık posta servıs ucretlerını de odeyen aboneler bılgısayar aracıhğıyla çok deneklı tartışma gruplarına katılma, yazılım, haber, resım ve vıdeo goruntulerı edınme hakkına sahıp oluyor Onlıne hızmetlerı ıçınde, genellıkle kredı kartı aracıhğıyla alışverış, bankacılık ışlemlerı ve yolculuk rezervasyonları da gıderek yaygınlaşıyor. Dunya çapındakı onlıne hızmetlerının % 90'ını oluşturan ABD pazarını CompuServe, Amerıca On Lıne ve Prodıgy adlı uç buyuk şırket elınde tutuyor Gerek bu uç şırket, gerek otekı ırılı ufaklı şırketlerın en buyuk hedefı kısa surede Avrupa pazarına ulaşmak Pazara el atan bunca şırket soz konusu olunca da, uygun fıyatlarla nıtelıklı hızmet sunmak bu alanda en onemlı olçut sayılıyor Oto üreticilerine, ilgili \ Bütün gelişmiş ülkebilim odaklarına, lerde, ozon gazı Sağlık ve Çevre tehlıkesı büyük bır Bakanlığı yetcıddıyetle ele alınkililerine yöneltmaktadır. Iç sayfatığımiz bütün bu larımızda Alman sorular yanıt bekMeclisi'nın ozon lıyor... gazındakı artışı kontrol edebilmek Gelecek hafta yenıden birlikte olmak umuduyla sağiçin biryasa çıkarttığını bıldıren minik bır haber lıklı günler diliyoruz... bulacaksınız. Yasa, havadaki ozon gazının limit değerleri aşması durumunda, katalitik konvertörü olmayan arabaların trafiğe çıkmasını yasaklamaktadır. Bu arabalar, eski model arabalardır ve yeni modellerin hepsı, Avrupa ülkelennin çoğunda, katalitik konvertörlü üretilmektedir. Konvertör, zehirli gazların çoğunu ve büyük kısmını zararsız hale getiren bir teknik uygulamadır. Tabii ki otomobilin maliyetıni arttırmaktadır (yuzde 2 cıvarında). Ancak konu doğrudan ınsan sağlığı ve çevre sağlığı ise, üretici ve tüketicinin bu maliyeti karşılamak zorunda olduğu da açıktır. Konuyu süreklı gündemde tutmamıza yardımcı olan Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No 438 12 Ağustos 1995» Basan ve Yayan Yenı Gun Haber Ajansı A Ş • Genel Yayın Yonetmenı Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatoru Hikmet Çetinkaya • Yazı Işlerı Muduru Ibrahim Yıldız (sorumlu), Dinç Tayanç • Yayın Yonetmenı Orhan Bursalı • Grafık Yonetmenı Tüles Hasdemır • Reklam Medya C. 4383