Katalog

BİLİM DÜNYASINDAN KISA HABERLER Kokainin zaramna kanşı ilaç K okain alışkanlığından kurtulmak isteyenler, bu maddenin insanı kendinden geçirici özelliğini yok eden bir molekülün keşfinden yarar görebilirler. Kokain kullanımının ardından gelen kendini aşırı zinde hissetme halinin kısmen beyınde aşırı miktarda kimyasal dopamin bulunmasından ileri geldiği düşünülüyor. Normal olarak dopamin düzeyi kontrol edilir ve fazlası "depoda" saklanır. Kokain ise, fazla dopamini depo alanına götürmekten sorumlu proteini engellemekte, bu kimyasal maddenin dolaşımda kalmasına yol açmaktadır. Baltimore'daki llaçların Kötü Kullanımını Araştırma Enstitüsü ve Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, kokainin proteine bağlanmasını engelleyen bir molekülün yardımıyla mekik operasyonunun korunmasının mümkün olabileceğini gösterdiler. 1991 yılında John Hopkins Üniversitesi'nden George Uhl ve Shoichi Shimada. dopamin taşıyıcı proteinden sorumlu geni ayırdılar ve benzerini yarattılar. Böylece dopamin taşıması yapamayan fakat yine de kokaine bağlanacak bir değişik türünü yaratmaları mümkün oldu ve proteinin üzerindeki farklı bölgelerin farklı fonksiyonlardan sorumlu olduğunu kanıtladılar. Daha sonra araştırmacılar kokainin bağlanmasını engelleyecek fakat yine de dopamini taşıyacak bir kimyasal madde araştırmaya başladılar. Uyku ve bilinmeyenleri Uykusuz bırakılan farelerin ölümü, uyku için yeterli ipucu verdi. S iz uyku üzerıne araştırma yapanların gereğinden fazla olduğunu düşünüyor olabilirsiniz ve bu düşünceniz hoş görülebilir. Ancak insanların düzenlı olarak yaptığı diğer şeylerin çoğunluğu yemek yemesi, salgı bezlerinin çalışması, çiftleşmesi, v.s. biyolojik olarak oldukça açıktır: Bunların nasıl veya ne için yapıldıklan ile ilgilı çok az bilinmeyen vardır. Yukarıda sayılanların hepsinden daha çok insanın zamanını alan ve üzerinde bol miktarda çalışma yapılan uyku ise hâlâ daha önemlı bir bilınmeyendir. Uyku Araştırma Topluluğu'nun, Nashville'deki Amerikan Uyku Bozuklukları Topluluğu'nun en son yıllık toplantısına katılanların hemen hemen hepsinin paylaştıkları bir görüş, uykunun önemli olduğu idi. Delil için, sadece yesinde uykunun işleyiş şeklini açığa çıkaracak biyolojik öykuyü anlatabilecek duruma gelebilirsiniz. Harvard Tıp Fakültesı'nden Peter Shiromanı sürekli olarak uyku yoksunu olan kedilerde yüksek seviyelerde yoğunlaşan bir protein buldu ama bu hayvanlara kırkbeş dakıkalık bir kendini toparlama uykusu süresi verıldiği zaman, bir saat içınde bu protein yok oldu. Verona Üniversitesi Araştırmacıları da buna benzer bir şey buldular. Ama tek başına hiçbir kimyasal madde bütün hıkâyeyi açıklayamıyor. Richard Lerner ve meslektaşları La Jolla California'da Scripps Araştırma Enstitüsü'nde daha da fazla sayıda kediyı uykudan yoksun bırakarak, beyin omurilik sıvılarından alışılrhışın dışında yağlı bir molekülü ayırmayı başardılar. Diğer hayvan gruplarında, insanlar da dahil, doğal olarak bulunan bu molekülün sentetik kopyaları farelere enjekte edildiği zaman anında derin uykuya dalmalarına neden oldu. Böylece, çok yakında uykuyu sağlamanın yeni yolları elde edilebilir; Ama bunun amacının ne olduğunu anlamak hâlâ daha zor. Bu açıdan uyku, diğer büyük biyolojik bilinmeyenlere benziyor: örneğin bilinç, kimyasal olarak çok çabuk başkalaşım gösterir ama çok iyi anlaşılamamıştır. Bilıncın nasıl ortaya çıktığını veya ne işe yaradığını hiç kimse bilmemektedir (Birçok teori olmasına rağmen). Bununla ilgilı kesın olarak söylenebilecek hemen hemen tek şey uyuduğumuz zaman bilincimizi yitirdiğimizdir. Uyumanın ve uyanmanın gizemıni çözümlemek, uyku sırasında önce yitirilen sonra tekrar kazanılan bilincın de gerçek anlamını anlamada yardımcı olabilir. Böyle düşünüldüğü zaman sorun düşündüğümüzden daha büyük gibi görünüyor ve şimdiye kadar sorunun çözülmesinde katedilen yolun azımsanmaması gerektiği ortaya çıkıyor. Kaynak: The Economist Çeviren: Candan Tosun, Biyolojik bilinmeyen Allan Rechtaschaffen ve Bernard Bergmann'ın Chicago Üniversitesi'nde 1980'li yıllarda yaptıkları deneylere bakmak yeterli. Onlar, istedikleri kadar uyku uyuyabilen gözlem farelerinin bulunduğu bir ortamda deneysel fareleri yirmi dört saat boyunca uyanık tuttular. Uykudan yoksun bırakılan farelerin hepsı bir ay ıçinde öldü. Geçen yıl tam da bu işi yapan küçük bir molekül buldular. Fakat bu zehirliydi, bu yüzden tedavi için kullanılamazdı. Şimdi araştırma aynı işi yapan, fakat toksik etkileri olmayan bir kimyasal madde üzerinde yoğunlaştı. Burada sorun, dopamınin iştahı kontrol eden rolü gibı pek çok başka fonksiyonuna engel olmayan, toksik olmayan bir ilaç tedavisi bulunmasıdır. (ns, s.1971.nb) Bakım Yönetim Sistemi I ilgisayar destekli bakım yönei sistemi yazılımı BAKOman; "fabrikalar, iş makineleri grupları, taşıt filoları, hizmet tesisleri (hastane, otel, işhanı...) ve benzeri kuruluşlarda, koruyucu amaçlı planlı bakım yönetimi uygulamalarında etkin oluyor. BAKOman; MSWindows ortamında, ana dili Türkçe olarak Türkiye şartlarında geliştirilmiş, esnek ve entegrasyona açık bir yazılım paketi. PC ve Pc ağları üzerinde çalışır; Client/Server, ODBC, SQL uyumlu olarak yeni kurulacak veya kurulu her türlü yazılım ve donanımlara kolayca entegre olabilir. BAKOman ; işi, işciyi ve bakım onarım işlemlerini düzenleyip, değerlendirme raporlarını üretiyor. Planlanan aralıklarla ve istendiğinde iş emri, programlı yağlama, periyodik bakım ve sistematik muayene formları hazırlıyor. /veya tarihler arasındaki verimlilik ve etkinlik bilgilerini içeren, çeşitli amaçlara yönelik, farklı kriterlere göre, izleme ve değerlendirme raporlarını üretiyor. Kestirimci bakım programlarıyla da entegre çalışabilen BAKOman; TOMToplam Kalite Yönetimi uygulamalarıda etkin olmaktadır. Tel: (0312) 418 81 61. Istendiği anda, istenen tarih ve Carol Everson, Chicago deneylerini tekrarlarken şu gerçekle karşılaştı: Uykudan yoksun kalan fareler belirli hiçbir hastalığın belırtilerini göstermemelerine ve otopsıde de böylesı belırtiler bulunmamış olmasına rağmen farelerin bir deri bir kemik kalmaları ve genelde kötü durumları bağışıklık sistemlerı tükenmiş olan birçok kanserli hastanın son zamanlarını ve AIDS'Iİ hastalann başına geleni anımsatıyordu. Bu nedenle farelere kan testi verdi. Nitekim, uykusuz kalan farelerde yüksek seviyelerde tehlikeli bakteriler buldu. Or. Everson yeterli uykunun enfeksiyona dayanıklılık için gerekli olduğu yönünde çok iyi kanıtları olduğunu ıddıa etmemekle birlıkte çalışmaları bunu gösteriyor dünyadaki diğer kişilerin araştırmalarının da gösterdiği gibi. Konuya bir başka yaklaşım da, uykuya neden olan kimyasal maddeleri araştırmak; bu kimyasal maddeler sa Uykusuzluk bağışıklık sistemini çökertiyor Bilincimizi yitirmiyoruz... 43811