Katalog

Bl Ll M K Ü L T Ü R Bir buluşun acıklı Öykü çevırı Vehbı Belgıl U ç yıldan fazla bır zamandan berı sağ gozum ıltıhaplanmış, şışmıştı Sol gozumle ıse yakından göremedığım ıçın âdeta kor olmuştum Amelıyattan korktuğum ıçın bır sure boyle ıdare ettım Fakat, baktım olmayacak, kalktım Formoza'nın Taype hastanesıne gıttım Keratıt denen goz bılluru hastalığına yakalanmıştım Kırlı bır mendılden, bır havludan veya yuzme havuzundan geçen bır hastalık "Ne ış yapıyorsunuz?" "Denız subaylarının yetıştırildıği bır okulda çalışıyorum Gunumun yarısı yuzmekle geçıyor" "Mıkrobu orada kapmış olmalısınız Goz bıllurunuzun değıştırılmesı gerekıyor" Durumu bılıyordum Bu tur amelıyatlar yenı yenı başlamıştı Fakat, bunun ıçın, durumuma göre oldukça yuklu bır para gerekıyordu Konuyu karıma açtım Bır an durdu Sonra, gıdıp bankadakı tasarruf hesabını getırdı 20 bın dolar bırıktırebılmıştı "Bu yetmezse, fazlasını bulmaya çalışırız Sen benım gıbı değılsın Ben okuma yazma bılmıyorum Bu yuzden kor sayılırım Ama, aydın bır kımse gözsuz yapamaz Hele senın gıbı oğretmen de olursa " rımı ancak zıfaf gecesı gordum Ipek duvağını kaldırdığım zaman dehşete kapıldım Kanm, muthış şekılde çıçek bozuğu ıdı Hanı, şu, "suratına bır avuç leblebı atsan bır tanesı yere duşmez" denen turden Rengı kâğıt gıbı bembeyazdı Burnu, goze batar bıçımde şıştı Kaşlarının tüylerı yok denecek kadar seyrektı Gözkapakları arasından gorunen gozlerı şışmış gıbıydı Yaşı 18 olduğu halde 40 gorunuyordu Gıdıp, Dr Çu'nun bekleyenler lıstesıne adımı yazdırdım Doktor, Formoza'da ılk kornea amelıyatını yapmış adamdı Bır ay kadar sonra telefon ettı "Bır surucu trafık kazasında ölmuş ölumu halınde gozunun satılmasını karısına vasıyet etmış Kadın 6 kuçuk çocukla kalmış Nakıl ıçın 10 bın dolar ıstıyor Hastane masrafları da 8 bın dolar tutuyor Bu ış sana 1820 bın dolara patlar Ne dersın?" Hemen kabul ettım Ertesı gunu ıçın söz aldım Büyuk bır şanstı bu Kımılerı yıllarca beklıyor, gene goz bulamıyordu Karımın ellerıne sarıldım Onun bırıktırdığı para sayesınde sağlığıma kavuşacaktım Amelıyat odasından araba ıle çıktığım sırada kızım kulağıma fısıldadı "Amelıyat çok başarılı geçtı, annem korktuğu ıçın gelemedı Geçmış olsun " dedı "Teşekkur et kendısıne Gelmesın 20 gun sonra çıkacağım O zaman goruşuruz" Daha önce hastanede yattığım sırada kanm bır kez bıle zıyaretıme gelmemış tı Şımdı gelmesıne ne gerek vardı? Gelmesını o zaman ben de ıstememıştım Anababamın zoru ıle 19 yaşında "beşık nışanı" usulu ıle evlenmıştım Karımın babası ıle babam çocukluktan arkadaştılar Çocukları olursa daha beşıktelerken bırbırlerıne vermeyı kararlaştırmışlardı Bu yolla da akraba olmak ıstıyorlardı O zamanlar kaçgoç olduğundan ka Kornea aranıyor Bir aile dramı Gerdeğe gırmeden hemen anneme koştum, sabaha kadar hıçkıra hıçkıra ağ I ad ı m Kan dıye bana bunu mu layık gormuşlerdı Annem durmadan benı tesellı edıyordu Çırkın kızların talıhı açık olurdu Yapacak bır şey yoktu Allah böyle ıstemıştı. Kadere karşı gelınır mı ıdı? Annemın sözlerı ıle tesellı bulamıyordu m Ama, boyle bır kadınla da butün bır ömru bırlıkte geçıremezdım Derhal evı terkettım, çalıştığım okulda yatıp kalkmaya başladım Yaz tatıllerınde bıle eve ayağımı basmıyordum Bır gun babam yeğenlerımden bırını gonderıp benı ıstettı Karım mutfakta yemek hazırlıyordu Benı görunce, gulumsedı, selam verdı Selamına karşılık vermeden geçtım oturdum Yemekten sonra annemı odasında gordum Ellerını, yanaklarını öptum "Oğlum, karına karşı çok acımasız hareket edıyorsun Bugune kadar kendısı ıle bır kere olsun konuşmadın Evet karın çırkın, fakat altın bır kalbı var Kaç aydır evımızde yaşıyor Her ışımıze o koşuyor" "Bılıyorum anne, hepsını bılıyorum Melek gıbı bır kadın Ûyle olmasa ıdı sız zaten benı onunla evlendırmezdınız " "Evladım, dedığım gıbı, karın bulun maz bır ınsan Babana, bana, kardeşlerıne hep o bakıyor Yemek, bulaşık, çamaşır, her şeye o koşuyor önumuzden aykırı geçmıyor Hatta senın ona yaptıklarına karşı bır kez olsun şıkâyet etmedı Bır kez olsun talıhınden yakınıp ağlamadı Ama, çok lyı bılıyorum, ıçı kan ağlıyor" "Yavrum, guzellık dedığın şey gelıp geçıcı Benden pay bıç Ben de mahallemızın en guzel kızıydım Şımdı ne hal "Kan diye bunu mu buldunuz bana?" deylm? Guzellık gelıp geçıcı Kann sana, çocuklarına kul köle olursa daha ne ıstıyorsun? Tutumun çok yanlış O da bızım gıbı dunyaya bır kez geldı Yann o da bızım gıbı olecek Hayatı boyunca ıstırap mı çeksın? Evlı olduğu halde sonsuza dek dul hayatı mı yaşasın? Sen kendını onun yenne koy, ona göre duşun" Annem doğru söyluyordu "Beşık nışanı", geleneklerımızden bın ıdı Annemle babam bu konuda suçlanamazdı O gunden başlayarak hayatlarımızı bırleştırdık Fakat, kendısı hakkında evvelce ne duşunuyorsam gene onlan duşunuyordum evet, karım temız, terendez bır kadındı Gayet yumuşak bır huyu vardı Hep alçak sesle konuşuyordu du Ustelık, çocuğumuzun sık sık hastalanması, butçemde buyuk gedıkler açıyordu Ama, karım, bır kere olsun ağzını açıp bır şey soylemıyordu Boş zamanlarında komşunun dıkışlerını dıker, çarşıya orguler orer, bu yolla kazandığı paralarla eksıklerimızı tamamlardı Çocukların bakımı benı fazla uzmuyordu Kanm bu ışı en lyı şekılde yapıyordu Karımla bır arada gorunmekten ımkân oranında kaçınıyordum Emeklılığımde, ıkramıyemle, uzakça bır yerde kuçuk bır ev almıştım Fazla gelenımız gıdenımız olmasını ıstemıyordum Kızım oğretmen olmuştu Uç yaş kuçuk kardeşı Harbıyede okuyordu Kızıma, amelıyatımdan kardeşıne soz etmemesını söylemıştım Uzuntuden derslennı gevşetır dıye Hastanede bulunduğum sıralarda karımın benı zıyarete gelmesını yasaklamıştım Bu benı çok uzuyordu Ama, ne yapabılırdım kı? O suratta bır kadınla yaşadığımı başkalarının görup bana acımasını ıstemıyordum Sonunda, beklenen gun geldı Gozlerımdekı sargıları aldılar "Gorebılıyor musun?" "Göruyorum doktor Arkamzdakı, lamba degıl mı?" "Evet, lamba Artık çıkabılırsın Ancak, bır hafta daha yatmanız lazım " Bu bır hafta boyunca doktor her ışımle bızzat meşgul oldu Ilk gunler her şeyı bulanık goruyordum Sonra, doktorun parmaklarını fark etmeye başladım Hastaneden çıktığım gun pencerelerı, kapıyı, hatta masanın uzerındekı çıçeklerı ve çay bardağını gormeye başlamıştım "Annem en sevdığın yemeklerı hazırladı lyıleşmenı kutlamak ıçın, baba " "Annen bulunmaz bır eş, bulunmaz bır anne, kızım " Asıl dram başlıyor Kendısını azarladığım zaman karşılık vermıyor, yuzume bakıp hafıfçe gulumsuyor, sonra gene ışıne bakıyordu Karımın bu tutumu da benı kızdınyordu Kendı kendıme "Zavallının bın" dıyordum Otuz yıl bırlıkte yaşadığımız halde kendısıne bır kez bıle gulumsemedım Bır tek kez bıle bır şey soylemedım Yapılacak ışlerı gayet az sözcuklerle sıralıyor, sonra çıkıp gıdıyordum Tam yapıl mamış ışler ıçın kızmıyor, bunların neden yapılmadıklarını anlattığı zaman da dınlemıyordum Otuz yıl boyunca kendısı ıle bır kez olsun bırlıkte sokağa çıkmamıştım Evet, onun da kocası ıle çıkmaya hakkı vardı Ama, böyle bır kadını da yanımda gezdıremezdım Doğrusu, bır an önce olmesını beklıyordum Evet, karım haklı ıdı Kendısıne reva gorduğum muamelelere kım olsa ısyan ederdı Ama, ben de haksız mıydım? Ben de karımı yanıma alıp arkadaşlarımla buluşmak ıstemez mıydım? Ben de evlı olduğum halde âdeta bekâr hayatı yaşamıyor muydum? Ne kadar duşunsem kendımı bır turlu haksız bulamıyordum Buna rağmen karım benı her seferınde anlayış ve sevgı ıle karşılıyordu Yaşam guçluklerımızden hıç yakınmıyordu Evlendığımız zaman maaşım azdı Hem yıyeceklere, hem kıraya yetmıyorBu sozler, benım, karım hakkında o vakte kadar hıç söylemedığım şeylerdı Taksı ıle eve donerken kızım hıç konuşmadı Yırmı bır gun önce çıktığım evıme donup de eşığı atladıgım sırada karım mutfaktan çıkıyordu Benı görunce, utanmışçasına, başını onune eğdı, alçak bır sesle "Hoşgeldınız" dedı "Sızın paranızla ışığa kavuştum Sağolun" Karımla ılk kez boyle konuşuyordum Çabucak önumden geçtı, tepsıdekı tabaklart masanın uzenne bıraktı Sonra, duşmemek ıçınmış gıbı duvara dayandı, hıçkıra hıçkıra ağlamaya başladı "Teşekkurunuz benım ıçın en buyuk karşılık Sızler sağolun" Kızım o sırada ok gıbı ıçen gırdı "Anne, ağlama Babama, kendı gözunün bıllurunu verdığını soyle, söyle de bılsın" "Ben görevımı yaptım Ne var bunda? Bırden ayağa kalktım, karımı omuzlarından tutup gözlerıne baktım Sol gözu, benım amelıyattan oncekı gozum gıbı perdelı ıdı, gormuyordu "Altın Çıçek, neye yaptın bunu?" Karıma ılk kez adı ıle seslenmıştım "Neden yapmayayım? Kocam değıl mısın?" Sonra başını omuz çukuruma dayadı, ağlamasını surdurdu 43213