Katalog

Bl L İ M Y A Y I N DÜŞÜNBUL Hep Aranızda Olacağım Frederic JollotCurie'nin yaşamöyküaü Bazı kitapları "şöyle bir göz atmak, karıştırmak ve blr fiklr edinmek" düşüncesiyle elinize alırsınız; ama bir de bakmışsınız oturup büyük bölümünü büyük bir keyifle okumuş, hatta belki de bitirmişsiniz! Güney Gönenç'in ilk baskısı 1983'te yapılan ve şimdi Sarmal'ın yeniden bastığı bu kitap da öyle hızla okunup keyifle bitirilen kitaplardan biri. Tabii bu hızlı okuma meraktan meraka, ilgiden ilgiye değişir. Herkes her kitaba aynı ilgiyi gösteremez. Ama önemli bilimsel gelişmelerin ve buluşların bir hayat öyküsü içinde anlatıldığı öykülere meraklıysanız, siz de "Hep Aranızda OlacağınV'ı bir solukta okuyup bitireceksiniz. Frederic Joliot Curie yüzyılımızın sayılı fizlkçilerinden biri. Nötron ve pozitronun bulunuşunda önemli katkıları olmuş, en önemlisi yapay radyoaktifliği kansı Irene ile birlikte keşfetmişler, kimya Nobel ödülü kazanmışlardır. Ancak Frederic Joliot Curie'nin bilim adamlığının yanısıra çok önemli bir başka kişiliği daha vardır: Demokrathğı, Nazilere karşı direniş hareketine katılması ve Ulusal Cephe'nin başkanlığını yapması. Daha sonra dünya barışı için savaşması. Gerçek bir bilim adamının, yakın dünya tarihi olaylarıyla birlikte hayatının öyküsü bu kitap. Ancak salt bir hayat öyküsünün çok ötesinde Güney Gönenç'in kitabı. Kitap aynı zamanda fiziğin en önemli atılımlarının, buluşlarının yapıldığı 1900'lü yılların kuşbakışı bir bilim tarihini de içeriyor.. Frederic Joliot Curie'nin bu hayat öyküsü, ikinci soyadından da anlayacağınız gibi, Madam ve Bay Curie'lerle yakından ilişkili ve onlarla birlikte örülmüş. Kitabın girişinde Curie'lerin öykülerini de öğreniyoruz. Çünkü Joliot, bu öykünün, Curie'lerin kızı Irene ile birlikte sürdürucüsü olacaktır. Marie ile kocası Pierre Curle radyasyon ışımasını Becquerel'le birlikte ortak bulup Nobel fizik ödülünü almışlardır. Marie Curie radyumu keşfinden dolayı iki Nobel alan ilk kişidir aynı zamanda. Başka özellikleri de vardır: Tutucu ve kadın düşmanı Fransız Bilimler Akademisi'nin bütün direncine rağmen, Fransa tarihinde öğretim üyeliği payesi alan ilk kadındır. Nobel aldıktan sonra bile "Bir kadın Bilimler Akademisine üye olamaz" gerekçesiyle üyeliği reddedilecektir. Pierre Curie Legion d'onneur ödülünü reddederken "Sayın Bakan'a nişanla onurlandırılmaya hiç ihtiyacım olmadığını, bütün isteğimin bir laboratuvar olduğunu bildiriniz" diyecek kadar sade bir kişiliğe sahiptir. Marie ve kocası Pierre Curie radyasyonla oyuncak gibi oynamış ve onu tıp biliminin hizmetine sokmuş insanlardır aynı zamanda. Laboratuvarlarında kullandıkları eşyalar, bilim not defterleri hâlâ yoğun bir radyasyon kaynağı durumundadır ve öyle saklanmaktadır. Madam Curie'nin bilime adanmış hayatı radyasyon sonucu oluşmuş kan kanseriyle sona erecektir. Frederic Joliot, Bay ve Bayan Curie'lerin yöneticiliklerini yaptıkları Parls Fizik ve Kimya Yüksek Okulu'nu "Pierre Curie" madalyasıyla bitiriyor ve Madam Curie'nin Radyum Enstitüsü'nde baş asistan olarak bilim hayatına başlıyor. Frederic Joliot Curie, kızları Irene Curie ile ile birlikte Bay ve Bayan Curie'lerin bilimsel hayatını sürdürecektir. Hem de ne yoğunluktal Şu sözler Frederic Joliot Curie'ye aittir: "Bilim bütün insan uğraşları içinde bize ortaklaşa çaba duygusunu belki de en çok veren uğraş. Orneğin temel araştırmalar konusundaki buluşlar, bilginin hızla yayılabilmesinin bir sonucu olarak dünyanın her yanındaki bilim adamlarının ortak malı olmuştur". "Para ve teknik olanaklar, yeni kurulan laboratuvarlarda bilimsel araştırma için gerekli ortamı oluşturma bakımından kendi başına yeterli değildir". Kitapta bu öykülerin yanısıra, çekirdeğin bölünmesi ve savaş yılları, direniş yılları, bilim ölüm için mi yaşam için mi?, Savaş mı barış mı, bilim adamının sorumluluğu, bölümlerini okuyacaksınız. Sarmal Yayınevi, 522, 45 78, ikinci baskı, şubat 1994, 210 sayfa. ARMAĞANLI BULMACA Numaracı katip Bulmacanın kahramanı olan işyeri sahibinin odasında 3 büyük dolabı var (A, B, C). Bu dolapların her biri de 9'ar kilitli kasadan oluşuyor. (Bkz. Şekil) Bir gün kâtibini çağırarak A dolabındaki 9 kasayı numaralamasını ve bunu diğer kasalar, B ve C için de uygulamasını istemiş. Numara olarak da 09 arası bütün sayıları kullanabileceğini söylemiş. Tabii ki her sayıyı bir kez kullanacakmış. Bu durumda kâtibin her her dolapta 09 arası istediği herhangi bir sayıyı kullanmama hakkı doğmuş. işyeri sahibi bu arada çok önemli bir şeyi söylemeyi unutmuş. Kâtibine kasaları numaraları sırasıyla vermesini istememiş. Bunu fırsat bilen muzip (ve bulmacacı ruhlu) kâtip kasalara numaraları karışık olarak vermiş. Patron kasaların üzerindeki karmaşayı görünce bozulmuş ve böyle düzensiz bir numaralama yaptığı için kâtibine kızmış. Kâtibi derhal itiraz etmiş ve numaralamanın hiç de düzensiz olmadığını söylemiş ve uyguladığı kuralı anlatmış: Her dolap aslında basit bir toplama işlemini temsil ediyor. Her kasa sırasını üç haneli bir sayı olarak ele alın. En üst sıra daki üç kasa ile orta sıradaki üç kasanın toplamı en alt sıradaki kasalar üzerindeki sayıyı veriyor. abc def ghi şeklinde. Bu kural her üç kasa için de geçerli. Yalnız kasa numaralamanın bir sistemi daha var: A dolabının en alt sırasındaki toplam, B dolabının en alt sırasındaki toplam da C dolabının en alt sırasındaki toplamdan küçük. Sorumuz bu numaralama sisteminin nasıl yapılacağı. Bu arada ondalık işareti kullanılamayacağı gibi 0 sayısı da yüzler hanesinde olmayacak. Cevabın aslında çeşitli alternatifleri var, ancak bu alternatiflerden birini bulmanız yeterli. Bulmacayı doğru olarak çözen 20 okurumuza " Birlik Tartışmaları" kitabını armağan ediyoruz. Hazırlayan: ZZ Çözüm ve kazananlar: Tafm Nkmeti 6 küre olacak. 374'inci sayının kazananlan Talat Malah Diyarbakır, Utku Fırat Edirne, llkay YılmazAnkara, Rıfat TekbaşAyvalık, Egemen Paktil Ankara, Ihsan Alboğa Istanbul, Lina Çakır Eşkişehir, Sanlı Baş Istanbul, Erol Bali Istanbul, Ömer Şan Rize, Necati Demiral Istanbul, Evin Inanmaz, ÇanakkaJe, Güner Karaeke Istanbul, Naim Uygun Istanbul, Engin Ciğercloğullan Istanbul, Erdenlz Özen Uşak, Erdoğan Poturoğlu Kocaeli, Kubilay öztürk Ankara, Selma UnsuAnkara, Ekln özdemir Denizli, Abuzer Yakaryılmaz Içel. 37715